❇️ منشور حکومت اسلامی
🗂 پرونده جدید تنبیه الأمة
📝 اشاره
🔸 نهج البلاغه، در همه اعصار، نه تنها برای شیعیان بلکه برای عموم مسلمانان، منبعی غنی در هدایت فکری و جهت دهی به عقاید و اندیشهها بوده است. به عنوان مثال، در برخی از ادوار، خطب توحیدی این کتاب شریف مورد توجه و اقبال بسیار قرار گرفته و در ادواری دیگر که مسلمانان به تأملات اجتماعی و حکومتی پرداخته اند، بخش های حاکمیتی آن هدایتگر افکار بوده است.
🔹در عصر کنونی که دوران شکلگیری نظام اسلامی است، نامه امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) به مالک اشتر(رضوان الله علیه)، میتواند سامان بخش گفتمانی باشد که تأثیر آن در چگونگی اداره اسلامی حکومت، تجلی یابد.
🔹کانال تنبیه الأمة در نظر دارد به مناسبت «هفته دولت»، برخی از فرازهای این نامه را که در حقیقت «منشور حکومت اسلامی» است، مورد مطالعه و تبیین قرار دهد. به امید اینکه به سبب تمرکز - هرچند کوتاه مدت- بر این نامه و موشکافی در برخی از کلمات حضرت امیرالمؤمنین (سلام الله علیه)، زمینه ای برای شکلگیری گفتمان «منشور حکومت اسلامی» فراهم آید.
همچنین، از دوستانی که مکتوبات و نوشتههائی در این زمینه دارند، برای انتشار آثار ایشان در کانال استقبال می گردد.
#عهد_مالک_اشتر
#منشور_حکومت_اسلامی
@Tanbiholomah
🏴 انا لله و انا الیه راجعون
🏴 آیتالله ناصری به ملکوت اعلی پیوست
▪️ آیت الله ناصری از علمای برجسته اخلاق و اساتید حوزه علمیه اصفهان دقایقی پیش دارفانی را وداع گفت.
متن اطلاعیه دفتر آیت الله ناصری به شرح ذیل است:
بسمه تعالی
انا لله و انا الیه راجعون
بدینوسیله ارتحال عالم ربانی حضرت آیت الله ناصری قدس سره را به اطلاع عموم مومنین و علاقمندان می رسانیم و از خداوند متعال علو درجات ایشان را خواستاریم.
▪️ برنامه تشییع و مراسمات متعاقبا اعلام خواهد شد.
▪️ این ضایعه را خدمت حضرت حجة بن الحسن علیه السلام و مراجع معظم خصوصا رهبر عزیز انقلاب و همه طلاب بزرگوار و مردم ولایتمدار و انقلابی تسلیت عرض می کنیم.
@Tanbiholomah
♻️ اشارهای به منابع و اسناد عهد مالک اشتر
✍ علی شریف
🔹با وجود ارسالی که در کتاب شریف نهج البلاغه وجود دارد، برخی از موارد موجود در کتاب از خطبهها، نامهها و کلمات قصار، به صورت منفرد، از اسناد صحیح برخوردار هستند. یکی از آن موارد، همین رسالهای است که حضرت امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) خطاب به جناب مالک اشتر (رضوان الله علیه) به عنوان «عهد» نگاشتهاند.
🔹منابعی که این رساله را با اختلاف در الفاظ نقل کردهاند، به ترتیب تاریخی اینگونه است:
۱. حسن بن علی ابن شعبه حرانی (قرن چهارم) در کتاب «تحف العقول» ص ۱۲۶. (از منابع امامیه)
۲. ابن حيون، نعمان بن محمد مغربى (۳۶۳ ق) در کتاب «دعائم الإسلام» جلد۱ ص۳۵۰(از منابع امامیه)
۳. شريف الرضي، محمد بن حسين(۴۰۶ ق) در نهج البلاغه.
۴.محمد بن الحسن بن محمد بن علي بن حمدون، أبو المعالي، بهاء الدين البغدادي (المتوفى: ۵۶۲هـ) در «التذكرة الحمدونية» جلد۱ص ۳۱۶. (از منابع عامه که ظاهراً تمایل شیعی دارد.)
۵. أحمد بن عبد الوهاب بن محمد بن عبد الدائم القرشي التيمي البكري، شهاب الدين النويري (المتوفى: ۷۳۳هـ) در کتاب «نهاية الأرب في فنون الأدب»جلد ۶ ص ۱۹(از منابع عامه)
🔹اما درباره اسنادی که به عهد مالک اشتر وجود دارد، به دو طریق نجاشی و شیخ طوسی باید اشاره کرد:
۱. نجاشی در رجالش، ذیل عنوان «الأصبغ بن نباتة المجاشعي» چنین میگوید:
«كان من خاصة أمير المؤمنين عليه السلام، و عمر بعده. روى عنه عهد الأشتر و وصيته إلى محمد ابنه. أخبرنا ابن الجندي عن أبي علي بن همام، عن الحميري، عن هارون بن مسلم، عن الحسين بن علوان، عن سعد بن طريف، عن الأصبغ بالعهد»
۲. طوسی، در فهرست خود طریق به عهد را چنین توصیف میکند:
«أخبرنا بالعهد، ابن أبي جيد، عن محمّد بن الحسن، عن الحميري، عن هارون بن مسلم و الحسن بن ظريف جميعا، عن الحسين بن علوان الكلبي، عن سعد بن طريف، عن الأصبغ بن نباته، عن أمير المؤمنين عليه السّلام»
🔹بخش عمدهای از سند نجاشی و طوسی با هم اشتراک دارد و اختلاف دو سند در ابتدای آن است: ابن الجندی عن ابی علی بن همام عن الحمیری در طریق نجاشی، و ابن ابی جید عن محمد بن الحسن عن الحمیری در طریق طوسی.
به بیان استاد شهیدی(دام عزه)، این دو طریق به عهد، صحیحه است، و حتی براساس متن موجود از عهد مالک اشتر میشود فتوای فقهی داد.
#عهد_مالک_اشتر
#منشور_حکومت_اسلامی
https://eitaa.com/Tanbiholomah/97
@Tanbiholomah
❇️اخلاق حکمرانی در نهج البلاغه-۱
♻️حکمرانی رحیمانه و حکمرانی سَبُعانه
✍محمد متقیان تبریزی
🔸بخشی از فرازهای عهد مالک اشتر، توصیههایی اخلاقی است از حضرت امیرالمؤمنین(سلام الله علیه) خطاب به مالک اشتر به عنوان والی و حاکم.
این توصیهها، نه تنها در آن دوران که حکمرانیها دارای ساختاری ساده تر بودند راهگشاست، بلکه در این دوران که حکمرانیها پیچیدهتر و سایبریتر شدهاند نیز، ضرورت دارد. مباحثی را که حضرت امیر(سلام الله علیه) فرمودهاند، ذیل عنوان «اخلاق حکمرانی» در چند شماره پی خواهیم گرفت.
🔹در ابتدا به دو نوع اخلاق حکمرانی که اساس و بنیان رفتارهای اخلاقی است، اشاره میشود: «اخلاق رحیمانه» و «اخلاق سبعانه»:
«و أشعر قلبك الرّحمة للرّعيّة، و المحبّة لهم، و اللطف بهم، و لا تكوننّ عليهم سبعا ضاريا تغتنم أكلهم»
🔹آنچه که در مقام نیاز به تذکر دارد این نکته است که: آنگاه که سخن از دو نوع اخلاق رحیمانه و سبعانه میرود، نباید آن را به فرد حاکم و «اخلاق فردی» حاکم تنزل داد، بلکه سخن از دو نوع «حکمرانی» است. یعنی مراد حضرت این نیست که، شخص حاکم اخلاق رحیمانهای با رعیت داشته باشد، اما وزرا و امرای او هرگونه که خواستند برخورد کنند، یا اینکه، او در رفتار فردی خود با مردم، با لطف و محبت برخورد کند اما در فرامین و دستورات حکومتی، در مالیاتها و امور اقتصادی کشور، در امور نظامی و سربازگیری و ...، با خشونت برخورد کند. بلکه مقصود از مواجهه رحیمانه، لطیف و محبتآمیز با رعیت، این است که باید تمام ساحات حکمرانی، از بالاترین فرد حکومت تا پایین ترین آن، و همچنین تمام لایههای حکومتداری، همراه با رحمت، لطف و محبت به رعیت باشد.
پس، صحیح آن است که بگوییم: سخن از اخلاق حکمرانی است، نه اخلاق حاکم. و اگر مخاطب این خطاب، مالک اشتر است، شخص او مخاطب نیست بلکه حکمرانی او مورد خطاب حضرت قرار گرفته که در آن حکمرانی، همه ابعاد و لایههای حکومت از مناصب، افراد و قوانین مدنظر میباشد.
با این وصف، اخلاق حکمرانی به دوگونه رحیمانه و سبعانه تقسیم میشود، نه فقط اخلاق حاکم. پس همانطور که در اخلاق رحیمانه، تمام ساختار حکومت متخلق به رحمت و محبت و لطف نسبت به رعیت است، در اخلاق سبعانه نیز همه ساختار حکومت نسبت به رعیت، درنده خو است که حریصانه در پی دریدن آنها فرصتها را غنیمت میشمارد.
🔹و در دوران کنونی که حکومتها با سیاستگذاری، راهبردنگاری، تقنین و آییننامهها اداره میشوند، چنانچه «اخلاق حکمرانی اسلامی» که اخلاق رحیمانه است حاکم باشد، سایه آن بر تمام مراتب سیاستگذاری، راهبردنگاری، تقنین و آییننامههای اجرایی افتاده و همه مواد، مقید به اخلاق رحیمانه میگردد. به عنوان مثال، مجلس شورای اسلامی باید سیاست «تقنین رحیمانه» را نصبالعین خود قرار دهد. تقنین رحیمانه، تقنینی است که در آن قانونگذار سعی بر آن دارد که قانون، ابزار جریان رحمت و لطف و محبت نسبت به رعیت باشد.
🔹در مقابل، در حکمرانی مادی که «اخلاق سبعانه» حاکم است، تقنین، ابزار دریدن و پاره کردن مردم به صورت حریصانه و در هر فرصتی است. قوانین، به گونهای تنظیم میگردند که، سرمایههای مالی، جانی، آبروییِ رعیت، مصروف اربابان قدرت گردد. و در جریان گردش سرمایه، به گونهای قانوننگاری شود که تمام سرمایهها در دامن طبقه قدرتمند جامعه سرازیر گردد. و از این روست که در دولتهای غربی، هرچقدر که رو به پیش میروند، شکاف فقیر و غنی افزایش مییابد. چرا که ریل سیاستگذاری و تقنین نظامات غربی براین اساس بنیان گذاشته میشود که محصول و دسترنج تمام طبقات در اختیار صاحبان قدرت و ثروت قرار بگیرد.
و اگر، بخواهیم نظام مقدس اسلامی مبتلا به آفات نظام سرمایهداری خشن و سبع نگردد، باید سیاستگذاری اقتصادی و اجتماعی، با رویکرد رحمت و لطف و محبت به مردم، پایهریزی گردد. هر تصمیم و برنامهای که، سبب شود تا مردم زیر چرخ دنده آن خرد گردند و به وسیله سرمایهداران دریده گردند، قطعا اسلامی نیست.
#عهد_مالک_اشتر
#منشور_حکومت_اسلامی
https://eitaa.com/Tanbiholomah/98
@Tanbiholomah
❇️ توصیه به حکمرانان درباره رعایت وضع اقتصادی مردم
📝 شرح نامه امیرالمؤمنین به مالک اشتر
🎙 حضرت آیتالله خامنهای (مدظله العالی)
♨️ «و انّما یؤتی خراب الأرض من اعواز اهلها»
ویرانی زمین از تنگدستی مردم زمین حاصل میشود؛ یعنی وقتی مردم تنگدست بودند، زمین ویران میشود...
📌 دانلود صوت در کانال تنبیه الأمة:
https://eitaa.com/joinchat/3310420148Ca673c3add8
13830820_1862_24k (Trimmed).mp3
5.79M
❇️ توصیه به حکمرانان درباره رعایت وضع اقتصادی مردم
📝 شرح نامه امیرالمؤمنین به مالک اشتر
🎙حضرت آیت الله خامنهای(مدظله العالی)
🔸 «و انّما یؤتی خراب الأرض من اعواز اهلها»
ویرانی زمین از تنگدستی مردم زمین حاصل میشود.
🔹 میگویند سرزمینی که تو داری به آنجا میروی، اگر توانستی مردمش را ثروتمند کنی، آباد خواهد شد؛ اما اگر مردم را فقیر نگه داشتی یا فقیر کردی و نتوانستی، این سرزمین هم آباد نخواهد شد؛ ویرانه خواهد ماند.
🔹 «و انّما یعوز اهلها». اعواز، باب افعال است؛ اما لازم است: مردم تنگدست میشوند. حضرت با لامِ تعلیل میفرمایند: «لإشراف انفس الوُلاة علی الجمع»؛ فقر مردم، تقصیر فرمانروایان است؛ آنها هستند که موجب فقر مردم میشوند؛ چون آنچه را که از ثروت و منافع بهدست میآید، برای خودشان میخواهند؛ این موجب فقر مردم میشود.
🔢 فرمانروایان مستبد:
1⃣ یک وقت فرمانروایان مثل مستبدهای قدیم هستند؛ مانند رضاخان که همه چیز را میخواست و به حدی قانع نبود... استبدادهای قدیم اینطور بود.
البته شکل مدرنترش در حکومت پهلوی بود؛ شکل قدیمیترش را هم در کتابها، از قاجاریه و دورهی ناصرالدین شاه و بقیه خواندهایم.
2⃣ یک شکل هم روش مدرن است؛ یعنی روش حکومتهای بظاهر دمکرات که باطن استبدادی دارند؛ امروز زمام این حکومتها به دست کمپانیهای اقتصادی است.
📌 تنبیه الأمة:
رهبر معظم انقلاب نیز به پیروی از امیرالمؤمنین علیهالسلام همیشه به دولتهای مختلف که در واقع حکمرانان امروز هستند درباره مردم و پرهیز از ایجاد شکاف طبقاتی توصیه کردهاند.
#عهد_مالک_اشتر
@Tanbiholomah
❇️چرا باید حاکم در دسترس باشد؟
🖋 آموزهای از نامه ۵۳ نهج البلاغه
۱) در دسترس نبودن حاکمان نشانهای از تنگنظری و بدخلقی آنها است.
(احْتِجَابَ الْوُلَاةِ عَنِ الرَّعِيَّةِ شُعْبَةٌ مِنَ الضِّيق)
۲) در دسترس بودن حاکم، فرصتی است برای انجام امور بزگوارانه
(فَفِيمَ اِحْتِجَابُكَ مِنْ ... أَوْ فِعْلٍ كَرِيمٍ تُسْدِيه)
۳) در دسترس نبودن حاکمان موجب ناآگاهی آنان از امور حکمرانی (و تعیین اولویتها و ...) میشود.
(قِلَّةُ عِلْمٍ بِالْأُمُور)
۴) در دسترس نبودن حاکمان موجب میشود اخبار و اطلاعات جامعه به صورت گزینشی به اطلاعشان برسد. (يَقْطَعُ عَنْهُمْ عِلْمَ مَا احْتَجَبُوا دُونَه: روند آگاهی حاکمان از امور پنهانی جامعه را قطع میکند)
۵) اولویتهای ذهنی آنان با اولویتهای عینی و واقعی مردم نامطابق میشود. (فَيَصْغُرُ عِنْدَهُمُ الْكَبِيرُ وَ يَعْظُمُ الصَّغِيرُ وَ يَقْبُحُ الْحَسَنُ وَ يَحْسُنُ الْقَبِيحُ)
۶) در محاسبات ذهنی و اقدامات عملیشان، حق با باطل آمیخته میشود.
(وَ يُشَابُ الْحَقُّ بِالْبَاطِل)
۷) حقوق مردم بر گردن حاکم است حاکم چرا باید با نهان کردن خود، از انجام وظیفه در برابر حقوق رعیت استنکاف کند؟
(فَفِيمَ اِحْتِجَابُكَ مِنْ وَاجِبِ حَقٍّ تُعْطِيه)
۸) اگر حاکمان در دسترس باشند اکثر مشکلات مرم با کمترین زحمت و هزینه به دست آنان قابل حل است.
(أَكْثَرَ حَاجَاتِ النَّاسِ إِلَيْكَ مِمَّا لَا مَئُونَةَ فِيهِ عَلَيْك)
🌐 به نقل از کانال «با نهج البلاغه»
@Tanbiholomah
#معرفیکتاب
🔹نام کتاب: منشور مدیران در نظام اسلامی_ پیرامون عهدنامه مالک اشتر
🔹نویسنده: آیتالله رضا استادی
@Tanbiholomah
13.85M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎙آیت الله مرتضی تهرانی:
باید گشت، خوبی را پیدا کرد که ریشهاش خوب باشد....
#عهد_مالک_اشتر
#منشور_حکومت_اسلامی
@Tanbiholomah
❇️ محدوده مسئولیتهای دولت
✍ آیتالله سیدمحمدتقی مدرسی
🔹يحدد الإمام (عليه السلام) في إفتتاحية العهد مسؤوليات الدولة في كلمات اربع:
۱- جباية الخراج (أي: تحصيل الضرائب وهو مسؤولية وزارة المالية).
۲- وجهاد العدو (وهو مسؤولية وزارة الدفاع).
۳- واستصلاح الناس (بالتثقيف والتربية والتعليم وهو من مسؤوليات وزارة الثقافة والإعلام، ووزارة التربية والتعليم، ووزارة التعليم العالي، وكذلك ببسط الأمن بوضع قوانين رادعة عن الجريمة، وهو مسؤولية وزارة الداخلية).
۴- و أخيراً عمارة البلاد (وهي مسؤولية وزارات الدولة التي تسمى بالوزارات الخدمية)
قال الامام علي (عليه السلام):
هَذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللَّهِ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ، مَالِكَ بْنَ الْحَارِثِ الأشْتَرَفِي عَهْدِهِ إِلَيْهِ، حِينَ وَلّاهُ مِصْرَ: جِبَايَةَ خَرَاجِهَا، وَ جِهَادَ عَدُوِّهَا، وَ اسْتِصْلاحَ أَهْلِهَا، وَ عِمَارَةَ بِلادِهَا.
#عهد_مالک_اشتر
#منشور_حکومت_اسلامی
#ساختار_دولت
@Tanbiholomah
#معرفیکتاب
🔹کتاب «اصول کشورداری از نگاه امام علی(ع)» نوشته توفیق الفکیکی و ترجمه و تحقیق سید محمد ثقفی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۳۶۰ صفحه به چاپ رسید.
🔹 در این اثر ۱۸ اصل اساسی در کشورداری، درباره مباحث همیشگی سیاست همچون عدالت اجتماعی، روش انتخاب کارمندان، ارتش و امنیت و تجارت و صنعت به صورت عینی و مشخص به بحث گذاشته شده است و این منظر محدود به زمان و مکان خاصی نیست.
▫️معرفی تفصیلی در سایت اجتهاد:
https://b2n.ir/p72641
@Tanbiholomah
❇️ نقدی بر دیدگاه عبدالعلی بازرگان، پیرامون اصول حکومتداری
🔢 بخش نخست
🔸 عبدالعلی بازرگان در درس_گفتگویی که داشته، با استناد به عهد مالک اشتر، اینگونه مدعی شده که: حضرت اشارهای به وظیفه تبلیغ اسلام از سوی زمامداران و متولیان امر ندارند.
🔹 تفصیل کلام وی چنین است:
«ما میتوانیم در تاریخ حکومت امام علی، اصول حکومتداری و وظایف یک ارگان اجتماعی اداری مردم را بیابیم. عهدنامه مالک اشتر خود گویا و مشتمل این اصول است که شایسته است آن را به مطالعه دقیق و فکورانه بگیریم تا در این باب به حقیقت امر آگاهی بیابیم. در این عهدنامه حضرت اشارهای به وظیفه تبلیغ اسلام از سوی زمامداران و متولیان امر ندارند و وظیفه حکومت اسلامی را چهار امر میدانند؛ یک حکومت باید به اخذ مالیات (که تداوم حکومت به آن است)، تجهیز ارتش و پاسبانی از مردم، شهرسازی و عمران و آبادی بلاد، و همچنین قضاوت میان مردم بپردازد و وظیفه دیگری ندارد.»
✅ پاسخ این ادعا چنین است:
1⃣ نقد روش شناختی
روش ایشان در نظریه منتسب به دین، روشی ناقص و غلط است. ناقص است، چراکه سایر نصوص قرآنی و روایی را ندیده، و غلط است که با چنین اعراضی از نصوص قرآنی، به نتیجهای رسیده و آن را به دین اسلام نسبت میدهد.
📌 ادامه دارد...
#عهد_مالک_اشتر
https://eitaa.com/Tanbiholomah/106
@Tanbiholomah