eitaa logo
تاملی در تاریخ اسلام
2.1هزار دنبال‌کننده
2.4هزار عکس
141 ویدیو
241 فایل
﴾﷽﴿ 🕌امام علی(علیه السلام) خطاب به امام حسن(علیه السلام): «وَاعْرِضْ عَلَیْهِ أَخْبَارَ الْمَاضِینَ..» 📚نهج البلاغه، نامه۳۱ ✅روزی نه چندان دورِ دور، ماهم در تاریخ، ورق خواهیم خورد. @hosseinifazel نشر و کپی بدون ذکر منبع🚫 📚مقتل : @AsnadolMasaeb
مشاهده در ایتا
دانلود
5⃣تغسیل و تدفین ؟! ✅در مورد تغسیل و تدفین حضرت معصومه(س) نقل شده است که؛ 📋《لَمَّا تُوُفِّيَتْ فَاطِمَةُ(س) وَ غُسِّلَتْ وَ كُفِّنَتْ حَمَلُوهَا إِلَى مَقْبَرَةِ بابلان وَ وَضَعُوهَا عَلَى سِرْدَابٍ حُفِرَ لَهَا فَاخْتَلَفَ آلُ سَعْدٍ فِي مَنْ يُنْزِلُهَا إِلَى السِّرْدَابِ ثُمَّ اتَّفَقُوا عَلَى خَادِمٍ لَهُمْ صَالِحٍ كَبِيرِ السِّنِّ يُقَالُ لَهُ قَادِرٌ فَلَمَّا بَعَثُوا إِلَيْهِ رَأَوْا رَاكِبَيْنِ مُقْبِلَيْنِ مِنْ جَانِبِ الرَّمْلَةِ وَ عَلَيْهِمَا لِثَامٌ فَلَمَّا قَرُبَا مِنَ الْجِنَازَةِ نَزَلَا وَ صَلَّيَا عَلَيْهَا ثُمَّ نَزَلَا السِّرْدَابَ وَ أَنْزَلَا الْجِنَازَةَ وَ دَفَنَاهَا فِيهِ ثُمَّ خَرَجَا وَ لَمْ يُكَلِّمَا أَحَداً وَ رَكِبَا وَ ذَهَبَا وَ لَمْ يَدْرِ أَحَدٌ مَنْ هُمَا》 ♦️وقتی حضرت فاطمه(س) وفات یافت بعد از غسل و تکفین او را به مقبره بابلان بردند و در کنار سردابی گذاشتند. آل سعد (اشعری) با یکدیگر اختلاف کردند در این باب چه کسی سزاوار است در سرداب رود و فاطمه(س) را بر زمین بگذارد و به خاک سپارد؟ سرانجام اتفاق کردند که سیدی پرهیزکار و پیرمردی پارسا که به نام قادر معروف بود وارد سرداب شود و آن گوهر پاک را دفن کند. وقتی به سراغ آن پیرمرد رفتند، در این هنگام از جانب ریگستان دو سوار که جلو دهان خود را بسته بودند به آن جا آمدند، و وقتی به جنازه حضرت فاطمه(س) رسیدند، از اسب پیاده شدند و بر او نماز گزارده و در سرداب رفتند و جسد مطهر او را دفن کردند و از سرداب خارج شدند و با کسی هم سخنی نگفتند و بر هیچ کس معلوم نشد که آن دو سوار چه کسانی بودند.(۱) در منابع تاریخی و روایی نوشته نشده که این دو نفر چه کسانی بودند، اما طبق سیره ائمه اطهار(ع) شاید این دو نفر وجود مقدس امام رضا(ع) و امام جواد(ع) باشند كه برای شركت در مراسم كفن و دفن حضرت معصومه(س) به اعجاز امامت از خراسان و مدینه به سرزمین قم آمدند.الله عالم 📚منبع : ۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۸، ص۲۹۰ @TarikhEslam
6⃣قداست قم قبل از ورود به شهر مقدس قم! ✅قم از دیر باز حتی قبل از ورود حضرت معصومه(س) به این شهر، مرکز تشیع و مهد علمی علما و فقهای نامی شیعه بود و جایگاه عظیمی در میان مسلمانان داشت. اما با ورود حضرت معصومه(س) قم دارای جنبه مذهبی مخصوص شد و مرکز روحانیت شیعه قرار گرفت و عده‌ای از بزرگان علمای شیعه از آن جا برخاستند یا در آن اقامت کردند که امروزه به برکت این بانوی بزرگ، قم به یک مرکز بزرگ علمی، فرهنگی و پژوهشی دنیا تبدیل شده و صدها مدرسه علمی و مراکز تحقیقاتی و کتاب‌خانه‌های مجهز مشغول فعالیت‌های علمی و فرهنگی در حوزه اسلام و تشیع می‌باشد. @TarikhEslam
📜روایاتی چند در باب شهر مقدس قُم و فضیلت زیارت حضرت معصومه(سلام الله علیها) :👇 📎 📎 📎 📎 ╭────────────╮                 ✍ کانال 🆔 @AsnadolMasaeb ╰────────────╯
7⃣زیارت نامه ؟! ✅علامه مجلسی در کتاب‌ بحارالانوار روایتی را از علی بن ابراهیم قمی و او از پدرش ابراهیم بن هاشم و او از سعد بن سعد اشعری قمی و او از امام رضا(ع) نقل می‌کند که؛ امام ‌رضا(ع) به سعد فرمود: 📋《يَا سَعْدُ، عِنْدَكُمْ قَبْرٌ مِنَّا!》 ♦️ای سعد! از ما نزد شما قبری است! سعد گفت : پدر و مادرم به فدای تو باد! منظورتان فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) است؟ حضرت(ع) فرمود : 📋《نَعَمْ! مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ》 ♦️بله! کسی که با معرفت و شناخت ایشان را زیارت کند، پاداشش بهشت است. سپس در ادامه فرمود : هنگامی که به نزد قبر فاطمه معصومه(س) رفتی رو به قبله بايست؛ ۳۴ مرتبه الله اكبر، ۳۳ مرتبه سبحان الله، و ۳۳ مرتبه الحمد الله را بگو و سپس این زیارنامه را بخوان! 📜《اَلسَّلاَمُ عَلَى آدَمَ صَفْوَةِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى نُوحٍ نَبِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى مُوسَى كَلِيمِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِيسَى رُوحِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا خَيْرَ خَلْقِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا صَفِيَّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اَللَّهِ خَاتَمَ اَلنَّبِيِّينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَصِيَّ رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا فَاطِمَةُ سَيِّدَةَ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمَا يَا سِبْطَيْ نَبِيِّ اَلرَّحْمَةِ وَ سَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ سَيِّدَ اَلْعَابِدِينَ وَ قُرَّةَ عَيْنِ اَلنَّاظِرِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ بَاقِرَ اَلْعِلْمِ بَعْدَ اَلنَّبِيِّاَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقَ اَلْبَارَّ اَلْأَمِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ اَلطَّاهِرَ اَلطُّهْرَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا اَلْمُرْتَضَى اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ اَلتَّقِيَّ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلنَّقِيَّ اَلنَّاصِحَ اَلْأَمِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا حَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ اَلسَّلاَمُ عَلَى اَلْوَصِيِّ مِنْ بَعْدِهِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى نُورِكَ وَ سِرَاجِكَ وَ وَلِيِّ وَلِيِّكَ وَ وَصِيِّ وَصِيِّكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِكَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَ خَدِيجَةَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ وَلِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا أُخْتَ وَلِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا عَمَّةَ وَلِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ عَرَّفَ اَللَّهُ بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمْ فِي اَلْجَنَّةِ وَ حَشَرَنَا فِي زُمْرَتِكُمْ وَ أَوْرَدَنَا حَوْضَ نَبِيِّكُمْ وَ سَقَانَا بِكَأْسِ جَدِّكُمْ مِنْ يَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْكُمْ أَسْأَلُ اَللَّهَ أَنْ يُرِيَنَا فِيكُمُ اَلسُّرُورَ وَ اَلْفَرَجَ وَ أَنْ يَجْمَعَنَا وَ إِيَّاكُمْ فِي زُمْرَةِ جَدِّكُمْ مُحَمَّدٍ ص وَ أَنْ لاَ يَسْلُبَنَا مَعْرِفَتَكُمْ إِنَّهُ وَلِيٌّ قَدِيرٌ أَتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ بِحُبِّكُمْ وَ اَلْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِكُمْ وَ اَلتَّسْلِيمِ إِلَى اَللَّهِ رَاضِياً بِهِ غَيْرَ مُنْكِرٍ وَ لاَ مُسْتَكْبِرٍ وَ عَلَى يَقِينِ مَا أَتَى بِهِ مُحَمَّدٌ وَ بِهِ رَاضٍ نَطْلُبُ بِذَلِكَ وَجْهَكَ يَا سَيِّدِي اَللَّهُمَّ وَ رِضَاكَ وَ اَلدَّارَ اَلْآخِرَةَ يَا فَاطِمَةُ اِشْفَعِي لِي فِي اَلْجَنَّةِ فَإِنَّ لَكِ عِنْدَ اَللَّهِ شَأْناً مِنَ اَلشَّأْنِ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَخْتِمَ لِي بِالسَّعَادَةِ فَلاَ تَسْلُبَ مِنِّي مَا أَنَا فِيهِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ اَللَّهُمَّ اِسْتَجِبْ لَنَا وَ تَقَبَّلْهُ بِكَرَمِكَ وَ عِزَّتِكَ وَ بِرَحْمَتِكَ وَ عَافِيَتِكَ وَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِينَ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً يَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِينَ》 البته علامه مجلسی در کتاب تحفة الزائر پس از ذکر این زیارتنامه می نویسد : محتمل است که زیارت از تتمّه حدیث نباشد و از تألیف علماء بوده باشد.(۲) 📚منابع : ۱)بحار الانوار مجلسی، ج۹۹، ص۲۶۶ ۲)تحفة الزائر مجلسی، ص۶۶۶ @TarikhEslam
👤نکته جالب حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی درباره تاریخ ولادت و وفات حضرت معصومه(سلام الله علیها) : @TarikhEslam
📷تصویر دیگری از شهر مقدس قم در ۱۸۰ سال پیش! 🔺تابلوی بالا، نمایی از قم قدیم را نشان می‌دهد که حرم و رودخانه مشهور قم در آن دیده می‌شود. امروز بخشی از رودخانه آن تبدیل به خیابان شده است. 📚منبع : سفرنامه پاسکال کوست، خاورشناس فرانسوی که سال ۱۲۲۰ ه.ش به ایران و قم آمده است. @TarikhEslam
📷تصویر دیگری از شهر مقدس قم؛ ۱۳۰ سال قبل دورنمای شمال شهر، میدان آستانه و قبرستان شیخان از بالای حرم سال ۱۲۷۰ شمسی @TarikhEslam
📚✍📚✍📚✍📚✍📚✍📚 2️⃣2️⃣1️⃣ :📚 کتاب «حضرت معصومه(س) فاطمه(س) دوم» ذکر فضائل و شرح زندگانی حضرت معصومه(س)؛ اثر مرحوم محمدی اشتهاردی✍📚 @TarikhEslam
📆یکم ذی القعده سال ۱۷۳ هجری قمری روز بزرگداشت مقام حضرت معصومه(سلام الله علیها) ✍پاسخ به چند سوال درباره :👇 @TarikhEslam
1⃣تاریخ دقیق ولادت و وفات ؟! ✅در منابع تاریخی و منابع قدیمی شیعه، اطلاعات زیادی درباره تاریخ زندگی‌ حضرت معصومه(سلام الله علیها) از جمله تاریخ ولادت و تاریخ وفات ایشان بیان نشده است. به گفته «استاد رضا استادی» نخستین کتابی که در آن، تاریخی از ولادت و وفات حضرت معصومه(سلام الله علیها) ذکر شده است، کتاب «نور الآفاق» نوشته «شیخ جواد شاه‌ عبدالعظیمی»(متوفی قرن۱۴) می باشد که در این کتاب، تاریخ ولادت حضرت معصومه(سلام الله علیها) «یکم ذی‌ القعده سال ۱۷۳ قمری» و تاریخ وفات ایشان «دهم ربیع‌ الثانی سال ۲۰۱ قمری» ذکر شده است. و اين كتاب به زبان فارسى در سال ۱۳۴۳ قمری تأليف شده و در سال ۱۳۴۴ قمری در ۱۳۰ صفحه به صورت جيبى توسط فرزندش شيخ مهدى عبدالعظیمی[و به عبارت خود او : خادم شريعت مطهره حاج شيخ مهدى سلطان العلماء نجفى نظام التولية و خزانه دار حضرت عبدالعظيم(ع)] چاپ شده است و نسخه چاپى آن در كتابخانه مرحوم آيت الله مرعشى نجفى در قم موجود است.(۱) اين كتاب در کتاب «الذريعه» مرحوم «علامه آقا بزرگ تهرانى»(۱۳۸۹ق) در فهرست كتب فارسى به نام «نور الافاق» ضبط و ثبت شده است.(۲) این نقلِ بی سند درباره ولادت و وفات حضرت معصومه(س)، بعدها از آن کتاب، به دیگر کتاب‎ها راه‌ یافته است. برخی از علماء مانند مرحوم آیت‌ الله مرعشی نجفی، آیت‌ الله شبیری زنجانی، استاد رضا استادی و مرحوم ذبیح‌ الله محلاتی با این نظر شیخ جواد شاه‌ عبدالعظیمی مخالفت کرده و تاریخ‌ های ذکر شده در این کتاب را ساختگی دانسته‌ اند. 👤مرحوم «شیخ علی نمازی» در کتاب «مستدرک سفینه البحار» به پیروی از کتاب نور الافاق می نویسد : «فَاطِمَةُ المَعصُومَةُ(س) المَولَودَةُ فِي غُرَّةِ ذِي القَعدَةِ سَنَةَ ۱۷۳ ق» ♦️حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) در ابتدای ماه ذی القعده سال ۱۷۳ قمری به دنیا آمده است.(۳) 👤آیت الله شبیری زنجانی قائل است به اینکه به طور دقیق ولادت و وفات حضرت(س) مشخص نیست، ولی کتاب «مستدرک سفینه البحار» تاریخ تولد او را طبق اسناد به دست آمده، در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ در شهر مدینه نوشته‌ است که این تاریخ در کتاب «مستدرک سفینه البحار» ناشی از تصحیح تاریخ مجعولی توسط آقای شیخ علی نمازی(مولف) دانسته‌ است و زمان ولادت و رحلت ایشان را مجعول دانسته‌اند.(۴) 👤مرحوم «شیخ ذبیح الله محلاتی» می نویسد : اطلاعات چندانی درباره زندگی حضرت معصومه(س) در دست نیست؛ ازجمله تاریخ تولد و وفات و میزان عمر ایشان و اینکه چه زمانی از مدینه حرکت کرده و آیا پیش از شهادت امام رضا(علیه السلام) فوت کرده است یا پس از آن، در تاریخ ثبت نشده است.(۵) 👤 در مورد ولادت ها و وفیَات جعلی و خود ساخته ی امروزی می نویسد : «دروغ در هرجا و توسط هر شخصی عقلا و شرعا مذموم و ناپسند است، ولی آنجا که به دروغ رنگ دین و لعاب آیین زده شود زشتی و حرمت آن قطعا بیشتر خواهد بود! جعل در مناسبت های آئینی نیز رو به گسترش است. حقیر تکلیف خودم را در این زمینه انجام داده و خواهم داد و همه هزینه آن را هم می پردازم، بنده که همواره مدافع سرسخت شعائر دینی بوده ام و به صراحت عرض می کنم [که] عنوان کردن روزهایی به عنوان؛ رحلت حضرت ام کلثوم(سلام الله علیها) رحلت بانو ام البنین(سلام الله علیها) [رحلت حضرت معصومه(سلام الله علیها)] [رحلت بانو رباب(سلام الله علیها)] تولد حضرت رقیه(سلام الله علیها) تولد حضرت علی اصغر(علیه السلام) و مواردی از این قبیل هیچگونه مدرک معتبری ندارد! باشد که مروج دروغ و مدافع دروغگویان نباشیم!»(۶) نام این کتاب یعنی «نور الآفاق» در فهرست معرفی کتب و مصادر آشنایی با حضرت عبدالعظیم حسنی اثر استاد رضا استادی آمده است. 🔍جهت نقد و بررسی مختصر بر این کتاب به لینک زیر مراجعه کنید :👇 «کتاب نور الافاق» 📚منابع : ۱)آشنایی با حضرت عبدالعظیم و مصادر شرح‌ حال او، رضا استادی، ص۲۹۷ ۲)الذريعة علامه آقابزرگ تهرانى، ج۱۶، ص۳۵۵ ۳)مستدرک سفینة البحار نمازی، ج۸، ص۲۶۱ ۴)جرعه‌ای از دریا شبیری زنجانی، ج۲، ص۵۱۹ ۵)ریاحین الشریعه محلاتی، ج۵، ص۳۱ ۶)کانال استاد عندلیب همدانی👇 @andalibhamedani @TarikhEslam
2⃣علت ازدواج نکردن ؟!👇 ✅مرحوم ذبیح الله محلاتی درباره ازدواج حضرت معصومه(س) می نویسد : دانسته نیست که حضرت معصومه(س) ازدواج کرده است یا خیر؟ و اینکه فرزند داشته است یا خیر؟ ولی با‌ این‌ همه، مشهور است که حضرت معصومه(س) تا آخر عمر، ازدواج نکرده است.(۱) ⁉️اما برای عدم ازدواج ایشان توجیحاتی از این قبیل گفته شده است. از جمله؛ ۱)نبودن هم کفو برای ازدواج : از آنجا که خاندان ائمه شیعه از لحاظ نَسَب در بین مسلمانان جایگاه ویژه‌ای داشته و مورد احترام عمومی بودند، و از آنجا که حضرت معصومه(س) فرزند بلافصل امام موسی کاظم(ع) و خواهر تنی امام رضا(ع) بود، برخی این احتمال را مطرح کرده‌اند که برای او هم کفو و هم شأنی برای ازدواج یافت نشد و به همین جهت ایشان ازدواج خود را تا پیدا شدن گزینه‌ای مناسب، به تعویق انداخته‌ است. ۲)ترس از حکومت و خفقان حاکم بر جامعه : در دوران حکومت هارون الرشید اختناق شدیدی حاکم بود، تا جایی که امام موسی کاظم(ع) دائما از مدینه به عراق و شام و بغداد تبعید می شد. حتی فضای اینچنینی باعث شد که امام موسی کاظم(ع) را مجبور کنند برای مدت ها در بیابان های شهر شام و در غار ها با لباس مبدل و چهره بدلی زندگی کنند تا کسی امام(ع) را نشناسد. ابن شهر آشوب می نویسد : 📋《لَا يَزَالُ يَنْتَقِلُ مِنْ سِجْنٍ إلي سِجْنٍ》 ♦️امام کاظم(ع) پیوسته از زندانی به زندان دیگر منتقل می شد.(۲) پس با فضای اختناقی که در دوران حکومت  هارون برقرار بود، استبداد و ستم به جایی رسیده بود که کسی جرأت نداشت به خانه امام موسی بن جعفر(ع) رفت و آمد داشته باشد، تا چه رسد به اینکه با دختر امام موسی کاظم(ع) ازدواج کند و عواقب خطرناک این انتخاب را بپذیرید. ۳)دستور امام موسی کاظم(ع) بر عدم ازدواج دخترانش : برخی منابع مانند یعقوبی در تاریخ خود می نویسد : 📋《أَوصَى مُوسَى بنُ جَعفَرَ(ع) أَلَّا تَتَزَوَّجَ بَنَاتَهُ فَلَم تَتَزَوَّج وَاحِدَةُ مِنهُنَّ إِلَّا أُمَّ سَلَمَةِ》 ♦️حضرت موسی بن جعفر(ع) وصیت کرده بود که دخترانش شوهر نکنند و برای همین، هیچ یک از دختران امام موسی کاظم(ع) شوهر نکردند، جز یکی از دخترانش به نام ام سلمه!(۳) پس یعقوبی این دستور پدر را سبب ازدواج نکردن دختران امام موسی کاظم(س) از جمله حضرت معصومه(س) می‌داند. اما به این سخن اشکال می شود که؛ اولا؛ این وصیت با سنّت و روش رسول اکرم(ص) سازگاری نداشته و مخالف سنت اسلامی و ترویج ازدواج می‌باشد. ثانیا؛ چنین سفارشی در وصیت‌ نامه‌ ای که مرحوم کلینی از امام کاظم(ع) نقل کرده، نیامده است. اتفاقا در این وصیت امام موسی کاظم(س) امر ازدواج دخترانش را به فرزندش امام رضا(ع) سپرده است. مرحوم کلینی می نویسد : امام موسی کاظم(ع) فرمود : 📋《أَنِّي قَدْ أَوْصَيْتُ إِلَى عَلِيٍّ(ع).. وَ هُوَ أَنَا فِي وَصِيَّتِي فِي مَالِي وَ فِي أَهْلِي وَ وُلْدِي.. وَ إِنْ أَرَادَ رَجُلٌ مِنْهُمْ أَنْ يُزَوِّجَ أُخْتَهُ فَلَيْسَ لَهُ أَنْ يُزَوِّجَهَا إِلاَّ بِإِذْنِهِ وَ أَمْرِهِ فَإِنَّهُ أَعْرَفُ بِمَنَاكِحِ قَوْمِهِ..》 ♦️من وصیت خود را به فرزندم علی بن موسی(ع) می کنم و او در این امر، جایگاه من را در قبال مال و خانواده و فرزندانم دارد. و اگر مردی خواست با یکی از خواهرانش ازدواج کند، این امر با اذن و دستور علی بن موسی(ع) باشد، زیرا که او نسبت به این امر واقفتر و آگاه تر است.(۴) 📚منابع : ۱)ریاحین الشریعه محلاتی، ج۵، ص۳۱ ۲)مناقب ابن شهر آشوب، ج۴، ص۴۳۲ ۳)تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۴۱۵ ۴)الکافی مرحوم کلینی، ج۱، ص۳۱۷ @TarikhEslam
3⃣لقب کریمه اهل بیت(ع) برای ؟!👇 ✅حضرت معصومه(س) در زبان علمای شيعه به «كريمه ‏اهل‏بيت‏» ياد مى‌‏شود و روایت یا سند تاریخی در منابع متاخرین بر این مطلب نداریم که این لقب را به ایشان داده باشند. ظاهرا ريشه آن، رویای صادقه مرحوم آيت ‏الله سید شهاب الدین مرعشى نجفى و در برخی اقوال پدر ایشان مرحوم سید محمود مرعشی نجفی است كه در آن رويا، امام ‏صادق(ع) به او که با دعا و راز و نياز تلاش می كرد تا قبر مطهر حضرت فاطمه(س) را بيابد، فرمود: 📋《عَلَیْکَ بِکَرِیمَةِ اَهْلِ الْبَیْتِ(ع)》 ♦️بر تو باد به كريمه اهل‏ بيت(ع)! و ایشان از این طریق او را به زیارت قبر حضرت فاطمه معصومه(س) راهنمایی می‌کنند.(۱) 📚منبع : ۱)کتاب کریمه اهل بیت(ع)، مهدی پور، ص۴۳ @TarikhEslam
4⃣ماجرای هجرت به قم و شهادت ایشان؟!👇 ✅طبق نقلی در سال ۲۰۰ ه.قمری در پى اصرار مأمون به سفر تبعيد گونه حضرت رضا(ع) از مدینه به خراسان، يك سال بعد، حضرت معصومه(س) به دعوت امام رضا(ع) و به شوق ديدار برادر به همراه کاروانی که عده اى از برادران و برادرزادگان در بین آنها بودند، به طرف خراسان حركت كردند. وقتی كاروان حضرت به شهر ساوه رسيد، عده‌اى از مخالفان و دشمنان اهل بيت(ع) راه را سدّ كردند و با همراهان حضرت معصومه(س) وارد جنگ شدند. در نتيجه تقريبا اكثر مردان كاروان به شهادت رسيدند و عده‌ای مجروح شدند و خود حضرت(س) نیز بیمار و رنجور گشت. وقتی حضرت معصومه(س) دیدند، ادامه مسیر به سمت خراسان، برای کاروان میسر نیست، ایشان قصد شهر قم کردند و از همراهان پرسیدند : چقدر راه است بين ساوه و قم؟ گفتند : ده فرسخ! سپس فرمود : 📋《احْمِلُونِي إِلَيْهَا! فَحَمَلُوهَا إِلَى قُمَّ!》 ♦️ مرا به قم ببريد! پس او را به قم بردند! 📋《لَمَّا وَصَلَ خَبَرُهَا إِلَى قُمَّ اسْتَقْبَلَهَا أَشْرَافُ قُمَّ وَ تَقَدَّمَهُمْ مُوسَى بْنُ الْخَزْرَجِ! فَلَمَّا وَصَلَ إِلَيْهَا أَخَذَ بِزِمَامِ نَاقَتِهَا وَ جَرَّهَا إِلَى مَنْزِلِهِ وَ كَانَتْ فِي دَارِهِ سَبْعَةَ عَشَرَ يَوْماً ثُمَّ تُوُفِّيَتْ》 ♦️وقتی این خبر به اهالی قم رسید، اشراف و بزرگان قم به نمایندگی موسی بن خزرج به استقبال حضرت فاطمه معصومه(س) رفتند. موسی پس از دیدار حضرت(س)، افسار ناقه ایشان را گرفت و به سمت قم و به منزل خویش آورد.(۱) در مورد شهادت حضرت معصومه(س) همانند سایر مسائل مربوط به ایشان اختلاف هست و مشهور قائل به عدم شهادت ایشان هستند. شاید بیماری حضرت(س) در اثر غم و اندوه از دست دادن اهل بیت خود و دیدن بدن‌های پاره پاره برادران و برادرزادگان خویش را که ۲۳ نفر بودند باشد که به شدت غمگین شدند و در اثر آن بیمار گشتند. اما مرحوم سید جعفر مرتضی عاملی مورخ نامی شیعه درباره علت وفات حضرت(س) می نویسد : 📋《فَيُقَالُ إِنَّهَا قَد دَسَّ إِلَيهَا السَمُّ فِي سَاوَةَ وَلِهَذَا لَم تَلبَث إِلَّا أَيَّامَاً قَلِيلَةََ وَ استُشهِدَت [بِقُم]》 ♦️گفته شده است که در حق حضرت(س) دسیسه کردند و او را در ساوه سمّ خوراندند و به خاطر همین از آن پس مدت زیادی در قید حیات نبودند و سپس در قم به شهادت رسیدند.(۲) طبق نقلی حضرت معصومه(س) هفده روز در قم اقامت کردند و سپس از دنیا رفتند.(۳) 📚منابع : ۱)بحارالانوار مجلسی، ج۵۷، ص۲۱۹ ۲)الحياة السياسية للامام الرضا(ع)، ص۴۲۸ ۳)تاریخ قم، حسن بن محمد قمی، ص۲۱۳ @TarikhEslam
5⃣تغسیل و تدفین ؟! ✅در مورد تغسیل و تدفین حضرت معصومه(س) نقل شده است که؛ 📋《لَمَّا تُوُفِّيَتْ فَاطِمَةُ(س) وَ غُسِّلَتْ وَ كُفِّنَتْ حَمَلُوهَا إِلَى مَقْبَرَةِ بابلان وَ وَضَعُوهَا عَلَى سِرْدَابٍ حُفِرَ لَهَا فَاخْتَلَفَ آلُ سَعْدٍ فِي مَنْ يُنْزِلُهَا إِلَى السِّرْدَابِ ثُمَّ اتَّفَقُوا عَلَى خَادِمٍ لَهُمْ صَالِحٍ كَبِيرِ السِّنِّ يُقَالُ لَهُ قَادِرٌ فَلَمَّا بَعَثُوا إِلَيْهِ رَأَوْا رَاكِبَيْنِ مُقْبِلَيْنِ مِنْ جَانِبِ الرَّمْلَةِ وَ عَلَيْهِمَا لِثَامٌ فَلَمَّا قَرُبَا مِنَ الْجِنَازَةِ نَزَلَا وَ صَلَّيَا عَلَيْهَا ثُمَّ نَزَلَا السِّرْدَابَ وَ أَنْزَلَا الْجِنَازَةَ وَ دَفَنَاهَا فِيهِ ثُمَّ خَرَجَا وَ لَمْ يُكَلِّمَا أَحَداً وَ رَكِبَا وَ ذَهَبَا وَ لَمْ يَدْرِ أَحَدٌ مَنْ هُمَا》 ♦️وقتی حضرت فاطمه(س) وفات یافت بعد از غسل و تکفین او را به مقبره بابلان بردند و در کنار سردابی گذاشتند. آل سعد (اشعری) با یکدیگر اختلاف کردند در این باب چه کسی سزاوار است در سرداب رود و فاطمه(س) را بر زمین بگذارد و به خاک سپارد؟ سرانجام اتفاق کردند که سیدی پرهیزکار و پیرمردی پارسا که به نام قادر معروف بود وارد سرداب شود و آن گوهر پاک را دفن کند. وقتی به سراغ آن پیرمرد رفتند، در این هنگام از جانب ریگستان دو سوار که جلو دهان خود را بسته بودند به آن جا آمدند، و وقتی به جنازه حضرت فاطمه(س) رسیدند، از اسب پیاده شدند و بر او نماز گزارده و در سرداب رفتند و جسد مطهر او را دفن کردند و از سرداب خارج شدند و با کسی هم سخنی نگفتند و بر هیچ کس معلوم نشد که آن دو سوار چه کسانی بودند.(۱) در منابع تاریخی و روایی نوشته نشده که این دو نفر چه کسانی بودند، اما طبق سیره ائمه اطهار(ع) شاید این دو نفر وجود مقدس امام رضا(ع) و امام جواد(ع) باشند كه برای شركت در مراسم كفن و دفن حضرت معصومه(س) به اعجاز امامت از خراسان و مدینه به سرزمین قم آمدند.الله عالم 📚منبع : ۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۸، ص۲۹۰ @TarikhEslam
6⃣قداست قم قبل از ورود به قم! ✅قم از دیر باز حتی قبل از ورود حضرت معصومه(س) به این شهر، مرکز تشیع و مهد علمی علما و فقهای نامی شیعه بود و جایگاه عظیمی در میان مسلمانان داشت. اما با ورود حضرت معصومه(س) قم دارای جنبه مذهبی مخصوص شد و مرکز روحانیت شیعه قرار گرفت و عده‌ای از بزرگان علمای شیعه از آن جا برخاستند یا در آن اقامت کردند که امروزه به برکت این بانوی بزرگ، قم به یک مرکز بزرگ علمی، فرهنگی و پژوهشی دنیا تبدیل شده و صدها مدرسه علمی و مراکز تحقیقاتی و کتاب‌خانه‌های مجهز مشغول فعالیت‌های علمی و فرهنگی در حوزه اسلام و تشیع می‌باشد. 📜روایاتی چند در باب قم و فضیلت زیارت حصرت معصومه(س) : 👤امام صادق(ع) در طی روایتی فرمودند: 📋《اِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَكَّةُ و انَّ لِلّرَسُولِ(ص) حَرَماً وَ هُوَ الْمَدينةُ وَ اِنَّ لِاَميرِالْمُؤْمِنِين(ع) حَرَماً وَ هُوَ الْكُوفَةُ و اِنَّ لَنا حَرَماً وَ هُوَ بَلْدَةُ قُمَّ وَ سَتُدْفَنُ فِيهَا امْرَأَةٌ مِنْ أَوْلَادِي تُسَمَّى فَاطِمَةَ(س) فَمَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ》 ♦️خدا را حرمی است و آن مكه است. رسول خدا(ص) را حرمی است و آن مدينه مي‌ باشد. برای امام علی(ع) حرمي است و آن كوفه است و براي ما اهل‌بيت(عليهم السلام) حرمی است و آن شهر قم است. و به زودی بانویی از فرزندان من در آن جا دفن می ‌شود، که نامش فاطمه(س) می ‌باشد. هر کس او را زیارت کند، بهشت برای او واجب است. راوی حدیث می گوید: 📋《وَ كَانَ هَذَا الْكَلَامُ مِنْهُ قَبْلَ أَنْ يُولَدَ الْكَاظِمُ(ع)!》 ♦️امام صادق(ع) این فرمایش را زمانی بیان فرمودند، که امام موسی کاظم(ع) هنوز به دنیا نیامده بود.(۱) 👤امام صادق(ع) در روایتی دیگر می‎فرماید : 📋《أَلَا إِنَّ لِلْجَنَّهِ ثَمَانِیَهَ أَبْوَابٍ ثَلَاثَهٌ مِنْهَا إِلَى قُمَّ تُقْبَضُ فِیهَا امْرَأَهٌ مِنْ وُلْدِی اسْمُهَا فَاطِمَهُ بِنْتُ مُوسَى وَ تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّهَ بِأَجْمَعِهِمْ》 ♦️آگاه باشید که بهشت هشت در دارد، سه تای آن به سوی قم است. بانویی از فرزندان من به نام فاطمه دختر موسی(ع) در آنجا رحلت می‌کند که همه شیعیان ما با شفاعت او وارد بهشت می‌شوند.(۲) 👤امام ‌رضا(ع) به سعد اشعری فرمود: 📋《يَا سَعْدُ، عِنْدَكُمْ قَبْرٌ مِنَّا!》 ♦️ای سعد! از ما نزد شما قبری است! سعد گفت : 📋《فَدَتْكَ نَفْسِي تَقْصِدُ قَبْرَ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ(ع)؟》 ♦️پدر و مادرم به فدای تو باد! منظورتان فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) است؟ حضرت(ع) فرمود : 📋《نَعَمْ! مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ》 ♦️بله! کسی که با معرفت و شناخت ایشان را زیارت کند، پاداشش بهشت است.(۳) و همچنین؛ 👤امام جواد(علیه السلام) فرمودند : 📋《مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتی بِقُمَّ فَلَهُ الْجَنَّةُ》 ♦️کسی که قبر عمّه‌ ام [حضرت معصومه(س)] را در قم زیارت کند، بهشت برای او است.(۴) در زیارتنامه حضرت(س) می خوانیم : 📋《يا فاطِمَهُ(س)! اِشْفَعي لِي فِي الْجَنَّةِ، فَاِنَّ لَكِ عِنْدَ اللهِ شَأنَاً مِنَ الشَأنِ》 ♦️اي فاطمه معصومه(س)! در مورد رفتن به بهشت مرا شفاعت كن، چرا كه در پيشگاه خداوند متعال، دارای مقام و منزلتی بس ارجمند هستید.(۵) 👤حضرت رسول اکرم(ص) فرمود : 📋《لَمَّا اُسرِيَ بي اِلَّي السَّماءِ الرَّابِعَةِ نَظَرْتُ إلي قُبّةٍ مِنْ لُؤْلُؤٍ وَ لَها اَرْبَعةُ اَركانٍ وَ اَرْبَعَةُ اَبْوابٍ كَاَنّها مِن اِسْتَبْرَقِ اَخْضَرَ. قُلْتُ : يا جَبْرَِئِيلُ! مَا هذِهِ القُبَّةُ الَّتي لَمْ اَرَ فِي السَّماءِ الرَّابِعَةِ اَحْسَنَ مِنْها؟ فقال: حَبِيبي مُحَمَّدٌ(ص)! هذه صُورَةُ مِدينَةٍ يُقالَ لَها: قُمُّ!》 ♦️در آن شب كه مرا از اين كلبه غبري برگرفتند و بر گنبد خضرا بالا بردند، در آسمان چهارم، قبّه‌اي فروزان را ديدم از لؤلؤ، كه براي آن چهار پايه و چهار در بود و چون استبرق سبز مي‌درخشيد. به جبرئيل گفتم : اين قبّه كه زيباتر از آن در آسمان چهارم مشاهده نكردم، چيست؟ جبرئيل گفت : حبيب من محمد(ص)! اين صورت و تمثال شهري است كه به آن شهر قم گفته می شود.(۶) 👤امام کاظم(علیه السلام) فرمود : 📋《قُمُّ عُشُّ آلِ مُحَمَّدٍ(ص) و مَأوي شيعَتِهِمْ》 ♦️قم، آشيانه آل محمد(عليهم السلام) و پناهگاه شيعيان آنها است.(۷) 📚منابع : ۱)بحارالانوار مجلسی، ج۵۷، ص۲۱۷ ۲)بحارالانوار مجلسی، ج۵۷، ص۲۲۸ ۳)بحارالانوار مجلسی، ج۱۰۲، ص۲۶۶ ۴)کامل الزیارات ابن قولویه قمّی، ص۳۲۵ ۵)مفاتیح الجنان محدّث قمی، ص۴۵۳ ۶)بحارالانوار مجلسی، ج۶۰، ص۲۰۷ ۷)تاریخ قم، حسن بن محمد اشعری قمی، ص۹۹ @TarikhEslam
7⃣زیارت نامه ! ✅علامه مجلسی در کتاب‌ بحارالانوار روایتی را از علی بن ابراهیم قمی و او از پدرش ابراهیم بن هاشم و او از سعد بن سعد اشعری قمی و او از امام رضا(ع) نقل می‌کند که؛ امام ‌رضا(ع) به سعد فرمود: 📋《يَا سَعْدُ، عِنْدَكُمْ قَبْرٌ مِنَّا!》 ♦️ای سعد! از ما نزد شما قبری است! سعد گفت : پدر و مادرم به فدای تو باد! منظورتان فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) است؟ حضرت(ع) فرمود : 📋《نَعَمْ! مَنْ زَارَهَا عَارِفاً بِحَقِّهَا فَلَهُ الْجَنَّةُ》 ♦️بله! کسی که با معرفت و شناخت ایشان را زیارت کند، پاداشش بهشت است. سپس در ادامه فرمود : هنگامی که به نزد قبر فاطمه معصومه(س) رفتی رو به قبله بايست؛ ۳۴ مرتبه الله اكبر، ۳۳ مرتبه سبحان الله، و ۳۳ مرتبه الحمد الله را بگو و سپس این زیارنامه را بخوان! 📜《اَلسَّلاَمُ عَلَى آدَمَ صَفْوَةِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى نُوحٍ نَبِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى إِبْرَاهِيمَ خَلِيلِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى مُوسَى كَلِيمِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَى عِيسَى رُوحِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا رَسُولَ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا خَيْرَ خَلْقِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا صَفِيَّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اَللَّهِ خَاتَمَ اَلنَّبِيِّينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَمِيرَ اَلْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ وَصِيَّ رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا فَاطِمَةُ سَيِّدَةَ نِسَاءِ اَلْعَالَمِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمَا يَا سِبْطَيْ نَبِيِّ اَلرَّحْمَةِ وَ سَيِّدَيْ شَبَابِ أَهْلِ اَلْجَنَّةِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ اَلْحُسَيْنِ سَيِّدَ اَلْعَابِدِينَ وَ قُرَّةَ عَيْنِ اَلنَّاظِرِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ بَاقِرَ اَلْعِلْمِ بَعْدَ اَلنَّبِيِّاَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلصَّادِقَ اَلْبَارَّ اَلْأَمِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ اَلطَّاهِرَ اَلطُّهْرَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا اَلْمُرْتَضَى اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِيٍّ اَلتَّقِيَّ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا عَلِيَّ بْنَ مُحَمَّدٍ اَلنَّقِيَّ اَلنَّاصِحَ اَلْأَمِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا حَسَنَ بْنَ عَلِيٍّ اَلسَّلاَمُ عَلَى اَلْوَصِيِّ مِنْ بَعْدِهِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى نُورِكَ وَ سِرَاجِكَ وَ وَلِيِّ وَلِيِّكَ وَ وَصِيِّ وَصِيِّكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِكَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ رَسُولِ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَ خَدِيجَةَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ أَمِيرِ اَلْمُؤْمِنِينَ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ اَلْحَسَنِ وَ اَلْحُسَيْنِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ وَلِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا أُخْتَ وَلِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا عَمَّةَ وَلِيِّ اَللَّهِ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ يَا بِنْتَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَةُ اَللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ اَلسَّلاَمُ عَلَيْكِ عَرَّفَ اَللَّهُ بَيْنَنَا وَ بَيْنَكُمْ فِي اَلْجَنَّةِ وَ حَشَرَنَا فِي زُمْرَتِكُمْ وَ أَوْرَدَنَا حَوْضَ نَبِيِّكُمْ وَ سَقَانَا بِكَأْسِ جَدِّكُمْ مِنْ يَدِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْكُمْ أَسْأَلُ اَللَّهَ أَنْ يُرِيَنَا فِيكُمُ اَلسُّرُورَ وَ اَلْفَرَجَ وَ أَنْ يَجْمَعَنَا وَ إِيَّاكُمْ فِي زُمْرَةِ جَدِّكُمْ مُحَمَّدٍ ص وَ أَنْ لاَ يَسْلُبَنَا مَعْرِفَتَكُمْ إِنَّهُ وَلِيٌّ قَدِيرٌ أَتَقَرَّبُ إِلَى اَللَّهِ بِحُبِّكُمْ وَ اَلْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِكُمْ وَ اَلتَّسْلِيمِ إِلَى اَللَّهِ رَاضِياً بِهِ غَيْرَ مُنْكِرٍ وَ لاَ مُسْتَكْبِرٍ وَ عَلَى يَقِينِ مَا أَتَى بِهِ مُحَمَّدٌ وَ بِهِ رَاضٍ نَطْلُبُ بِذَلِكَ وَجْهَكَ يَا سَيِّدِي اَللَّهُمَّ وَ رِضَاكَ وَ اَلدَّارَ اَلْآخِرَةَ يَا فَاطِمَةُ اِشْفَعِي لِي فِي اَلْجَنَّةِ فَإِنَّ لَكِ عِنْدَ اَللَّهِ شَأْناً مِنَ اَلشَّأْنِ اَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَخْتِمَ لِي بِالسَّعَادَةِ فَلاَ تَسْلُبَ مِنِّي مَا أَنَا فِيهِ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ اَللَّهُمَّ اِسْتَجِبْ لَنَا وَ تَقَبَّلْهُ بِكَرَمِكَ وَ عِزَّتِكَ وَ بِرَحْمَتِكَ وَ عَافِيَتِكَ وَ صَلَّى اَللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِينَ وَ سَلَّمَ تَسْلِيماً يَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِينَ》 البته علامه مجلسی در کتاب تحفة الزائر پس از ذکر این زیارتنامه می نویسد : محتمل است که زیارت از تتمّه حدیث نباشد و از تألیف علماء بوده باشد.(۲) 📚منابع : ۱)بحار الانوار مجلسی، ج۹۹، ص۲۶۶ ۲)تحفة الزائر مجلسی، ص۶۶۶ @TarikhEslam
📷تصویر دیگری از شهر مقدس قم؛ ۱۳۰ سال قبل دورنمای شمال شهر، میدان آستانه و قبرستان شیخان از بالای حرم سال ۱۲۷۰ شمسی 📚منبع : بنیاد قم پژوهی @TarikhEslam
📷تصویر دیگری از شهر مقدس قم در ۱۸۰ سال پیش! 🔺تابلوی بالا، نمایی از قم قدیم را نشان می‌دهد که حرم و رودخانه مشهور قم در آن دیده می‌شود. امروز بخشی از رودخانه آن تبدیل به خیابان شده است. 📚منبع : سفرنامه پاسکال کوست، خاورشناس فرانسوی که سال ۱۲۲۰ ه.ش به ایران و قم آمده است. @TarikhEslam
📷عکس بسیار قدیمی در دوره قاجار از صحن آینه حرم @TarikhEslam
📜روایاتی چند در باب شهر مقدس قُم و فضیلت زیارت حضرت معصومه(سلام الله علیها) :👇 📎 📎 📎 📎 ╭────────────╮                 ✍ کانال 🆔 @AsnadolMasaeb ╰────────────╯
✍📚✍📚✍📚✍📚✍📚✍ 7️⃣6️⃣1️⃣ : 📚 کتاب «شناختنامه حضرت معصومه(س)» شرح تاریخ زندگانی حضرت معصومه(سلام الله علیها) و شهر مقدس قم؛ اثر علی اکبر زمانی نژاد✍📚👇 @TarikhEslam