-
✳️ نگاهی به ادبیات داستانی دفاع مقدس
📌 متن پیاده شده سخنرانی #ابوالقاسم_وردیانی
با موضوع #ادبیات_داستانی_دفاع_مقدس - واحد الکترونیکی #دانشگاه_آزاد اسلامی تهران - شنبه 5 خرداد 1403
2️⃣ قسمت دوم
حالا بریم سراغ اصل موضوع
اولین آثار ادبیات داستانی دفاع مقدس بر می گرده به اول دهه 60
وقتی به داستانهای دفاع مقدس در دهه 60 نگاه می کنیم
متوجه می شویم که تقریبا همه ساختاری #حماسی و #ارزشی دارن و #تبلیغی هم هستن
بالاخره نیاز بود که جبهه ها از نیرو خالی نمونه و این صبغه تبلیغی
ضروری #محصولات_فرهنگی زمان #جنگ توی هر کشوریه و به ما اختصاص نداره
کم کم در دهه 70 و اوایل دهه هشتاد بعضی از نویسنده ها خواسته یا ناخواسته
شروع به نوشتن داستانهایی کردند که به نوعی فاصله گرفتن از ارزشها
و #سیاه_نمایی دفاع مقدس بود.
یعنی می خواستن از بار حماسی و ارزشی و تبلیغی کم کنن و تعقلی وارد بشن
که متاسفانه موفق نشدن چون توی دهه هفتاد
نگاه #نویسنده شخصی بود نه نگاه جامع معرفتی وتعقلی
بیشتر نویسنده ها دنبال شناخت درستی از دفاع مقدس و ارزشهای اون نبودن
یا اصلا قادر به درک این مقوله نبودن
البته خوشبینانه دارم نگاه می کنم
و قصد و غرض و خرابکاری بعضی رو به حساب نیاوردم
جالب اینه که حتی بعضیها به نقد جریان حماسی دوران دفاع مقدس پرداختند
و معتقد بودند که در دهه 60 واقعیتها #سانسور شده و همه حقایق هم بیان نشده
در اول این جریان که از دهه 70 شروع شد
#اصل_دشمنی زیر سوال رفت
بعنی جایگاه #دوست و #دشمن در تراز هم قرار گرفتن
#نویسنده ها در نوشته هایشان به سرباز دشمن حق می دادند که از خودش دفاع کنه
اون هم زن و بچه یا پدر و مادر داشت و حق داشت زندگی کنه
اما توی داستانها هیچوقت به این سوال پاسخ داده نشد که کی #جنگ رو شروع کرد؟
کی اولین گلوله رو شلیک کرد؟
و از همه مهمتر اون سربازی که حق داشت زندگی کنه توی خاک ما چیکار می کرد؟
برای آبادانی و دوستی اومده بود یا برای #تجاوز و کشتار؟
از نگاه این نویسنده ها حتی ما #متجاوز بودیم.
برای مثال فقط اسم رمان #پرسه_در_خاک_غریبه از #احمد_دهقان
داره فریاد می زنه که این ما بودیم که رفتیم اون ور مرز
و توی خاک کشور همسایه داریم پرسه می زنیم
و در نتیجه ما متجاوزیم
یه حاشیه هم برم که شاید از متن مهمتر باشه
برای شروع هر جنگی دو تا چیز لازمه
#اراده و #بهانه
برای #صدام بهانه پیمان #الجزایر یا همون قرارداد 1975 بود
که اون رو پاره کرد تا جنگ رو شروع کنه
اراده هم این بود که کشورهای اروپایی و امریکا و شورویِ اون زمان
از ترس صدور انقلاب اراده کردن که این جنگ اتفاق بیفته و صدام رو جلو انداختن.
یعنی نه تنها مولفه اراده وجود داشت که یک اراده بین المللی در کار بود
پس هر دو مولفه رو صدام و همپیمانانش داشتن
اما ما چی؟
ما چنان درگیر مشکلات درونی بعد از #انقلاب و بحث #منافقین و
#تجزیه طلب ها و دشمنان داخلی بودیم
که حتی به این موضوع که جنگی رو با همسایه شروع کنیم فکر هم نمی کردیم
چه برسه به اقدام به جنگ
کاش عزیزان نویسنده حوزه #ادبیات_سیاه_دفاع_مقدس
کمی بیشتر مطالعه داشتند و عمیق تر می اندیشیدند
♾ ادامه دارد...
📌 قسمت سوم نگاهی به ادبیات داستانی دفاع مقدس 👇
https://eitaa.com/Vardiani_Writing/90
🖋داستان دفاع مقدس، نقد، نکته، معرفی، مصاحبه
-