💠 امتحان الهی 🔹 در سوره مبارکه «فجر» فرمود بعضی‌ها مبتلا به سلامت و بعضی‌ ها هم مبتلا به بیماری هستند؛ منتها اینها خیال می ‌کنند که وقتی مریض شدند مبتلا هستند، دیگر نمی‌ دانند که آن وقتی هم که سالم ‌می باشند مبتلا هستند.[1] بعضی ‌ها مبتلا به ثروت‌ اند، مبتلا به مال ‌اند و مبتلا به جوانی‌ اند؛ بعضی مبتلا به پیری ‌اند، مبتلا به بیماری ‌اند و مبتلا به فقرند. «مبتلا» یعنی ممتحَن، «ابتلاء» یعنی امتحان. فرمود ما کسی را #رایگان در این عالم چیزی نمی‌ دهیم. هر چه می ‌دهیم امتحان است و در برابرش #مسئولیت است. درباره هر دو گروه تعبیر به ابتلا کرده است؛ بعضی ‎ها مبتلا به ثروت هستند، مبتلا به مال ‌اند، مبتلا به قدرت‌ اند. ما کسی را #اکرام نکردیم، «دار الکرامة» بهشت است. ما کسی را #اهانت نکردیم، کسی را هم گرامی نداشتیم؛ البته طبع انسان را یک #گوهر_گرانبها آفریدیم: ﴿وَ لَقَدْ كَرَّمْنا بَنی‏ آدَم‏﴾[2] ما این گوهر را ارزشمند خلق کردیم، حفظ آن به دست خودش است. هر حادثه تلخ یا شیرینی که رخ می ‌دهد #آزمون است. این مطلب قرآنی را وجود مبارک حضرت امیر در بسیاری از خطبه ‌ها، نامه ‌ها و کلماتش آورده است. 🔹 نامه هفتاد و دوم نهج البلاغه این است: «أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّكَ لَسْتَ بِسَابِقٍ أَجَلَكَ»؛ عبدالله بن عباس! یک سلسله اموری است به دست ذات اقدس الهی، خدا با نظم کار می ‌کند هیچ چیزی بدون نظم نیست: ﴿كُلُّ شَی‏ءٍ عِندَهُ بِمِقْدَارٍ﴾. فرمود: عبد الله بن عباس! به قدری عالم منظم است که لحظه مرگ نه قبل از زمان مناسب می ‌رسد و نه بعد از زمان مناسب: «لَسْتَ بِسَابِقٍ أَجَلَكَ»؛ جلو بیفتی این طور نیست، بر اجلت مقدم بیفتی این طور نیست؛ این برای عمر است. «وَ لَا مَرْزُوقٍ مَا لَیسَ لَكَ»؛ آنچه برای تو نیست به او نمی ‌رسی! اگر کار کردی #حلال بود در آن شرایط به این حدّ می ‌رسی. «کژ روی جف القلم کژ آیدت»،[3] به قول حکیم فردوسی: اگر بار خار است خود کِشته ای ٭٭٭ وگر پرنیان است خود رشته ای[4] 🔹 فرمود اگر راه درست رفتی، یک رزق خاص داری؛ بیراهه رفتی یک #رزق_مخصوص داری. نه رزق تو کم و زیاد می ‌شود، شرایط خاص را اگر رعایت کردی؛ نه عمر تو کم و زیاد می ‌شود اگر شرایط مخصوص را رعایت کردی. اگر با صله رحم و بهداشت زندگی کردی، عمر مشخص داری. بدون #صله_رحم و #بهداشت زندگی کردی، عمر محدود داری، همه مشخص است. ما یک أجل مقضی داریم یک أجل مسمّیٰ ﴿أَجَلٌ مُسَمّی عِندَهُ﴾،[5] آن که تقدیرپذیر و تغییرپذیر است همین أجل مقضی است که به دست خود آدم است، ولی کلّ این جریان که «ففی نظام الكلّ كلٌ منتظم». گاهی می ‌بینید در بعضی از این اعلامیه ‌ها می‌ گویند «مرگ نابهنگام»! خدا مرحوم حکیم سبزواری را رحمت کند! فرمود ما چیز نابهنگام در عالم نداریم، هر چیزی به هنگام است، ولی این شخص چون حساب نمی ‌کرد خیال می ‌کرد که نابهنگام است؛ وقتی علل و عواملش را در نظر بگیرد معلوم می ‌شود به هنگام است. ما لیس موزوناً لبعض من نغم‏ ‏٭٭٭ ففی نظام الكلّ كلّ منتظم موتاً طبیعیا غدا اخترامی‏ ٭٭٭ قیس إلی کلّیة النظام[6]‏ 🔹 «وَ اعْلَمْ بِأَنَّ الدَّهْرَ یوْمَانِ»؛ آن به دست ما نیست، ذات اقدس الهی این فراز و فرود را برای همه دارد، امتحان می ‌کند. گاهی قدرت و ثروت را به دست زید می‌دهد، گاهی به دست عمرو می‌ دهد. فرمود: ﴿تِلْكَ الأیامُ نُدَاوِلُهَا بَینَ النَّاسِ﴾،[7] فرمود: این فراز و فرود روزگار را ما دست به دست می‌ گردانیم همه را می‌ آزماییم! [1]. سوره فجر، آیات15 ـ 17. [2]. سوره اسراء، آیه70. [3]. مثنوی معنوی، مولوی، دفتر پنجم، بخش135. «کژ روی جف القلم کژ آیدت ٭٭٭ راستی آری سعادت زایدت». [4]. شاهنامه فردوسی, فریدون, بخش20. [5]. سوره انعام, آیه2. [6]. شرح المنظومة، ج‏2، ص422. [7]. سوره آل عمران، آیه140. #گوهر_گرانبها #رزق_مخصوص #به_هنگام #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 📚 درس اخلاق تاریخ: 1396/09/30 🆔 @a_javadiamoli_esra