💠 روز بیست و پنجم ماه #محرم 1445 ▫️ رسالت زین العابدين #آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 🆔 @a_javadiamoli_esra

عقل / چگونگی عملکرد عقل تعریف عقل 🔹 «عقل» به معنای منع است ... عقل در اصطلاح به عقل نظری و عقل عملی تقسیم می شود. عقل نظری، راهنمای اندیشه بشر است. و عقل عملی، راهبر انگیزه او. عقل نظری، نیرویی است که با آن هست و نیست ها و باید و نبایدها درک می شود و عقل عملی، نیرویی است که با آن عمل می شود؛ ... . ↙️ چگونگی عملکرد عقل 🔹 عقل، نیروی راهنما و راهبر اندیشه و انگیزه است و وظیفه اصلی او هماهنگ ساختن این دو است. بدین منظور، نخست عقل نظری، اندیشه را از وسوسه های حس و وهم و خیال می رهاند، ولی از آن ها به کلی دست نمی شوید؛ بلکه با تعدیل این امور، از آن ها بهره می برد و از افراط و تفریط می پرهیزد... . پس از پیراستن اندیشه، باید دستگاه انگیزه و اراده نیز پاکیزه شود تا علم به مرحله عمل باریابد. بدین منظور، عقل عملی، زانوی شهوت و غضب را عقال می کند تا انسان از این مرکب های راهوار و تعدیل شده نیز به درستی بهره گیرد. از آن پس، انسانْ خردمندانه تصمیم می گیرد و به جا عمل می کند. چنین انسانی، نه در صدد اِسماع بر می آید تا کردارش را به گوش دیگران رسانده، به دام سمعه افتد و نه در پی ارائه بر می آید تا رفتارش را به رؤیت دیگران رسانده، گرفتار ریا شود؛ زیرا باید در پی خشنودی خدایی بود که به هر چیزی احاطه دارد؛ «بکلّ شی ءٍ محیط»... . 🔹 بارگاه منیع عقل نظری و علمی در موحّد کامل به یک نقطه باز می گردد؛ بدین سان که در ابتدا اندیشه و انگیزه وی از یک دیگر جداست، ولی با تکامل خرد بشر، این دو به هم نزدیک و نزدیک تر می شود و کم کم به اتّحاد می رسد. وقتی انسان در اوج کمال، اندیشه و انگیزه اش به وحدت رسید، دانش او عین قدرت و اراده و علمش همان عمل او خواهد شد. جز به خیر و حق نمی اندیشد و جز به صلاح و فلاح عمل نمی کند و نیز به محض اندیشیدن مصلحت چیزی، تصمیم می گیرد و آن را به کار می بندد. چنین انسان کاملی، مظهر خدای علیم و قدیر است که علم و قدرتش هیچ گاه از یک دیگر جدا نمی شود. خدا قدیر است با همان معیاری که علیم است و نیز علیم است با همان معیاری که قدیر است. صفات ذاتی خداوند عین یک دیگر و نیز عین ذات یکتای اوست. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص119 تا 121 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 روز بیست و ششم ماه #محرم 1445 🔹

دوستی دروغین

#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 🆔 @a_javadiamoli_esra

کمال عقل 🔹 از وجود مبارک امام حسین (علیه السلام) نقل است: «لا یکمل العقل إلّا باتّباع الحق»؛ «عقل، کامل نمی شود، مگر در پرتو پیروی از حق». مراد از این عقل، هم عقل عملی است که با عمل صالح و تمرین کامل می شود، هم عقل نظری که با ریاضت و اُنس به معارف برهانی به کمال می رسد؛ زیرا حق در بخش دانش و منشْ حضور دارد و در هر جایی اثر خاص خود را خواهد داشت و پیروی از حق در هر منطقه ای سبب اِثاره و شکوفایی دفینه عقل نظری و عملی می گردد. 🔹 از امام حسین (علیه السلام) پرسیدند: «من أشرف الناس»؛ شریف ترین مردم چه کسی است؟ آن حضرت فرمودند: «من اتّعظ قبل أن یوعظ»؛ «کسی که قبل از گرفتار شدن به سرنوشت تلخ و عبرت شدن برای دیگران، از گرفتاری دیگران و حوادث تلخ و شیرین دنیا پند گیرد». عدم پیروی از حق، انسان را دچار مشکلات فراوان علمی و عملی می کند و مایه عبرت دیگران می نماید و حق، همان است که از سوی خدای سبحان آمده است: ﴿ الحق من ربّک فلاتکن من الممترین ﴾ و سرپیچی از آن مانع کمال عقل می شود؛ بلکه سبب نقص و نیز زوال آن می گردد... . نتیجه آن که کمال عقل در پیروی از حق در بخش علم و عمل و احکام و حِکَم الهی است و بس، و در این راه، هیچ بهانه ای پذیرفته نیست. 🔹 از امام رضا (علیه السلام) نقل است که فرمود: «صدیق کلّ امرء عقله و عدوّه جهله»؛ «دوست هر کسی عقل او و دشمنش جهل اوست». از تعبیر حدیث که خبر در آن مقدّم و مبتدا مؤخّر است استفاده می شود که انسان، بیش از یک دوست ندارد و آن عقل است؛ چنان که بیش از یک دشمن ندارد که جهل اوست. انسان عاقل، دوستی دارد که وی را به سعادت ابدی هدایت می کند و انسان جاهل، گرفتار دشمنی است که همواره خار راه او و سدّ معبر سعادت وی است. 🔹 سخن عقل، این است که هیچ چیز جز رضای خدا برای انسان سودمند نیست و رضایت خداوند در گرو اطاعت از دین اوست. نیز عقل فتوا می دهد که جز دین خدا نباید در زمین حکومت کند و انسان نباید به حکومت غیرخدا تن دهد. انسان عاقل از نصایح عقل بهره مند و شخص جاهل از آن محروم است. عقل می گوید که نباید به دیگران ستم کرد یا از آنان ستم پذیرفت، ولی خاصیت جهل، این است که شخص را فردی متجاوز یا تجاوزپذیر می کند. از این رو، دولت ستمگر و ملت ستم پذیر، هر دو جاهلند. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص122 تا 124 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 روز بیست و هفتم ماه #محرم 1445 ▫️

تفرقه

#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 🆔 @a_javadiamoli_esra

حیات عقلی 🔹 برخی از مردم، محدوده زندگی را فقط از گهواره تا گور می پندارند و نسبت به ورای جهان طبیعت، هیچ چیزی را باور ندارند. از این رو، همه همّ اینان، خوردن، خوابیدن، خودآرایی و خوش پوشی است. به گفته رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) چنین افرادی در خواب غفلتند؛ «الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا». انسان خفته، #حیات_عقلی و فعالیت های علمی ندارد؛ چنان که از حیات حیوانی نیز بی بهره و احساسات و عواطفش تعطیل است... . 🔹 انسانی که اسیر شهوت و غضب است و تنها در اندیشه برآوردن نیازهای شخصی و خانواده خویش است و بس، زندگی حیوانی دارد. آنان که در زندگی دنیا خوابیده اند و چونان جمادات و گیاهان و جانوران زندگی می کنند، پس از مرگ بیدار خواهند شد... . 🔹 هیچ کسی برای همیشه در خواب غفلت نمی ماند؛ یا حوادث تلخ دنیا او را با فشار و ناراحتی از خواب غفلت می پراند یا پس از مرگ بیدار می شود و خوشا کسی که پیش از گرفتار آمدن در حادثه ای ناگوار که موجب عبرت دیگران است از حوادث تلخ و شیرین روزگار پند گیرد و از غفلت به درآید. بسیاری از افراد حس گرا در خواب غفلتند؛ ولی سرانجام او را قبل از مرگ یا پس از آن بیدار می کنند و چون بیداری قهری انسان با دشواری همراه است، بهتر که خود او با ایقاظ و بیدار نمودن معلّمان و مربّیان الهی که خیرْخواهانه نَوْم را یَقَظه می کنند، بیدار گردد. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص124 تا 126 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠 روز بیست و هشتم ماه #محرم 1445 🔹

بهشت مِهر

#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 🆔 @a_javadiamoli_esra

شکوفایی عقل در پرتو علم 🔹 درخشش و شکوفایی عقلِ جامع بین نظر و عمل و نیز تاریکی و افول آن، وابسته به #علم صائب و نیز به #عمل صالح است. علم دوگونه است: علم صاحب خانه یا میزبان و علم اکتسابی یا مهمان. علم میزبان، فطرت و خردی است که خداوند در جان انسان نهاده است؛ ﴿ و نفس و ما سوّیها ٭ فألهمها فجورها و تقویها ﴾. این #سرمایه، دستبرد پذیر و زایل شدنی نیست؛ ولی باید مراقب بود تا غبار گرایش مادی آن را نپوشاند؛ ﴿ و قد خاب من دسّها ﴾ . به دیگر سخن، فطرت و عقل از میان رفتنی نیست، ولی ضعیف و مستور می شود. 🔹 خداوند همگان را راستگو و راست کردار آفرید؛ چنان که کودک همواره راست می گوید، مگر آن که به طنز یا به جِد، دروغ را به او بیاموزند. نسبت علمی انسان به نیک و بد، یکسان است؛ یعنی هم بدی را می فهمد، هم خوبی را؛ ولی گرایش او نسبت به زشت و زیبا یکسان نیست. #گرایش_آدمی فقط به سوی نیکی و حق است و #فطرت_سالم و دست نخورده انسان هرگز بدخواه نیست و به بدی گرایش ندارد. بنابراین، زمینه دریافت معارف الهی در جان همگان وجود دارد... . 🔹 علم در یک نگاه، دو قسم است: علم مهمان و علم میزبان. علم مهمان، دانشی است که در حوزه یا دانشگاه تدریس می شود و چنین علمی دوام ندارد؛ چنان که بسیاری از دانسته ها در دوران سالخوردگی از یاد انسان می رود و بسیاری از دانشوران در کهنسالی دچار فراموشی می شوند. علم میزبان در ضمیر انسان و به منزله چراغ هدایت است که برخی شعله آن را کم می نمایند و بعضی اشتعال آن را زیاد می کنند. پیامبران، مهمانی را به خانه دل انسان ها دعوت می کنند که با میزبان خود سازگار و هماهنگ باشد. چنین مهمانی، نور چراغ صاحب خانه را زیاد می کند تا شبستان جان افشان روشن گردد و او عالمِ با عمل شود... . 🔹 ... برده ای اهل نماز و عبادت، به همراه صاحب بی نمازش از کوچه و خیابان می گذشتند که هنگام نماز به کنار مسجدی رسیدند. غلام از فرصت استفاده کرد و با اجازه صاحبش، برای ادای نماز اوّل وقت به مسجد رفت. نماز و نیایش غلام، اندکی به درازا کشید و مالک او که بیرون مسجد در انتظار بود، طاقتش به سرآمد و دَرِ مسجد را گشود و او را همچنان سرگرم عبادت یافت. پرسید: چرا از مسجد بیرون نمی آیی تا برویم؟ غلام پاسخ داد: من اجازه خروج ندارم. مالک، شگفت زده پرسید: چه کسی اجازه نمی دهد؟ پاسخ داد: همان کسی که به تو اجازه ورود به مسجد و نماز خواندن در آن را نمی دهد؛ یعنی تو را به حال خودت رها کرد و توفیق خاص را از تو دریغ نمود. البته در همه این موارد، آنچه به خدای سبحان انتساب دارد، #ترک_فیض_ویژه است و نه بیش از آن که مستلزم جبر گردد. 📚 شکوفایی عقل در پرتو نهضت حسینی ص126 تا 128 #بر_آستان_اندیشه #محرم #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی 🌐 https://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠

 تفسیر به رأی

▫️ همه را به «لقاء الله» دعوت كرد، فرمود این راهی نیست كه كسی «خَوْفاً مِنَ النَّار» بیاید یا «شَوْقاً إِلَی الْجَنَّة» بیاید، این «شَوْقًا إِلَى لِقَاءِ اللَّه» می‌ خواهد! این هدف برین و والا می ‌خواهد! هر كسی كه مشتاق این راه است بیاید... . #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #محرم 👇👇👇👇 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠

تفسیر به رأی

▫️ ابن زیاد نامه‌ ای نوشت پیام رسمی داد برای شبث بن ربعی كه بیا و باید بروی در #كربلا در قتل حسین بن علی شركت كنی. او تمارض كرد، گفت من مریضم و مقدورم نیست. ابن زیاد فهمید مرض نیست و تمارض است. در قبالْ پیامِ دیگر داد، گفت شبث بن ربعی می ‌ترسم جزء این آیه باشی كه ﴿وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَیاطِینِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ﴾. این آیه كه در اوایل سوره مباركه «بقره» است مربوط به منافقان است. منافق كسی است كه وقتی به مؤمنین می ‌رسد می ‌گوید من مؤمنم، وقتی به كفار می‌رسد می ‌گوید ما با هم هستیم، هماهنگیم، ما مؤمنین را مسخره كردیم. ابن زیاد این آیه را درباره حسین بن علی و یارانش ـ معاذ الله ـ از یك سو، امویان و مروانیان از سوی دیگر [مطرح كرد] و خود را جزء مؤمنان دانست! گفت شبث! تو وقتی به ما رسیدی می ‌گویی من مؤمنم، وقتی به شیاطین ـ العیاذ بالله ـ به بنی ‌هاشم رسیدی به آنها می ‌گویی من با شمایم، می‌ ترسم جزء منافقان باشی! ▫️ این به بند كشیدن قرآن است، این اسیر كردن قرآن است، این به میل خود معنا كردن قرآن است؛ لذا سالار شهیدان فرمود مگر نمی‌ بینید اینها با دین دارند بازی می ‌كنند: «أ لاَ تَرَونَ أنَّ الحَقَّ لا یعمَلُ بهِ و أنَّ الباطِلَ لا یتَناهى عَنهُ لِیرغَبِ المُؤمنُ فی لِقاءِ اللّه ِ مُحِقّا». ▫️ همه را به «لقاء الله» دعوت كرد، فرمود این راهی نیست كه كسی «خَوْفاً مِنَ النَّار» بیاید یا «شَوْقاً إِلَی الْجَنَّة» بیاید، این «شَوْقًا إِلَى لِقَاءِ اللَّه» می‌ خواهد! این هدف برین و والا می ‌خواهد! هر كسی كه مشتاق این راه است بیاید. این شده #نهضت_حسینی [كه] هم برای آزادسازی دین است، هم برای اجرای عدالت است، هم عدل را عبارت از حق و تكلیف معنا کردن است. #آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی #محرم 📩 #باز_نشر_از_رسانه_ها #شبکه_اول_سیما 📚 سخنرانی محرم با موضوع عدالت اجتماعی تاریخ: 1384/11/16 🌐 http://esra.ir 🆔 @a_javadiamoli_esra

💠روز بیست و نهم ماه #محرم 1445 ▫️

فتح حق

#آيت_الله_العظمی_جوادی_آملی #جام_معرفت 🆔 @a_javadiamoli_esra