بسم الله الرحمن الرحیم
منظومه فکری (8) 📚امام منهای امام
🔷سالگرد رحلت امام خمینی(ره) بهانه مناسبی برای مرور دیدگاههای این ابرمرد تاریخ ساز است. کسی که با عظمتش تاریخ را به قبل و بعد خود تقسیم کرد. برای نخستین بار در دوران غیبت، تمدن مادی را از نگاه توحیدی هراساند و آنها را به تکاپو انداخت.
🔷شیطان برای از بین بردن هر حقیقت الهی، از راه جعل و تحریف آن وارد میشود. از اینرو وظیفه اصلی تمام علاقمندان مکتب توحیدی حضرت امام (ره) صیانت از آراء اصیل و مقابله با هر گونه تحریف، جزء نگری و مصادره افکار ایشان است.
🔷در سالهای اخیر زمزمه هایی از سوی برخی مخالفان حکمت اسلامی یا دیگر جریانهای فکری به گوش رسیده است که «انقلاب اسلامی محصول فقاهت امام است نه حکمت او» یا «امام خمینی در سالهای جوانی گرایش به فلسفه و عرفان داشت و در اواخر عمر از این رویکرد پشیمان بود» و ...
🔷برای سنجش این رویکرد برخی از تصریحات امام از آغاز نهضت تا روزهای آخر عمرشان را مرور میکنیم:
✏️امام خمینی(ره) در پاسخ به پرسش حسنین هیکل که از او پرسیده بود غیر از قرآن، کدام کتابها بیشترین تأثیر را بر شما داشتند، به سه کتاب اشاره کردند: «اسفار ملاصدرا در فلسفه، کافی در حدیث و جواهر در فقه »(صحیفه ج5، ص271) این سه کتاب نمادی از جامعیت تفکر ایشان است. امام به صراحت انقلاب اسلامی را بر این سه گانه استوار کرده است، هر توصیفی از انقلاب اسلامی که این سه را دربرنداشته باشد، تحریف امام (ره) و انقلاب است.
✏️امام (ره) در واپسین روزهای زندگی، نامه تاریخی خود به گورباچف را نگاشت. در آن نامه برای معرفی تمدن اسلامی و نشان دادن تفوق مبانی آن در برابر تفکر مادیگرا، بزرگان مارکسیسم را دعوت کرد با افکار فیلسوفان و عارفان شیعی آشنا شوند.
«دستور دهید که صاحبان اینگونه علوم علاوه بر کتب فلاسفه غرب در این زمینه، به نوشته های فارابی و بوعلی سینا رحمه الله علیهما در حکمت مشاء مراجعه کنند ....و از اساتید بزرگ بخواهید تا به حکمت متعالیه صدرالمتألهین رضوان الله تعالی علیه و حشره الله مع النبییّن و الصالحین مراجعه نمایند تا معلوم گردد که حقیقت علم همانا وجودی است مجرد از ماده ...»(صحیفه امام ج21، ص223)
آیا کسی که از حکمت پشیمان شده است، اینگونه مینویسد؟
✏️مقام معظم رهبری که سالها در مکتب علمی و عملی امام شاگردی کرده و کمتر کسی امام را به دقت و جامعیت ایشان میشناسد در یکی از توصیفات خویش میگوید:
امام رضوان الله علیه چکیده و زبده مکتب ملاصدراست، نه فقط در زمینه های فلسفی اش، در زمینه عرفانی هم همین جور است. (8/9/86، دیدار با فضلای حوزه علمیه قم)
🔷برای شناخت حقیقت بزرگی مانند امام، باید پیش فرضهای ذهنی و حب و بغضها را زدود تا امام را آنگونه که هست بشناسیم، نه آنگونه که دوست داریم؛ همانطور که حضرتش اسلام منهای روحانیت را با مضمونی شبیه اسلام منهای اسلام توصیف کرد، میتوان گفت امام منهای حکمت و عرفان، امام منهای امام است.
#امام #خمینی
#حکمت
#انقلاب #اسلامی
👤عبدالله محمدی
استادیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
📚دیدگاه رهبر معظم انقلاب درباره دوگانه خالص سازی و وحدت
🌿 یک سؤال دیگر این است که بعضیها میگویند وحدت، بعضیها میگویند خلوص؛ شما چه میگوئید؟ من میگویم هر دو. خلوص که شما مطرح میکنید - که ما بایست از فرصت استفاده کنیم و حالا که غربال شد، یک عدهای را که ناخالصی دارند، از دائره خارج کنیم - چیزی نیست که با دعوا و کشمکش و گریبان این و آن را گرفتن و با حرکت تند و فشارآلود به وجود بیاید؛ خلوص در یک مجموعه که اینجوری حاصل نمیشود؛ ما به این، مأمور هم نیستیم.
🌿در صدر اسلام، خوب، با پیغمبر اکرم یک عده بودند؛ سلمان بود، اباذر بود، ابیّبنکعب بود، عمار بود، کی بود، کی بود؛ اینها درجهی اول و خالصترینها بودند؛ عدهای دیگر از اینها یک مقداری متوسطتر بودند؛ یک عدهای بودند که گاهی اوقات پیغمبر حتّی به اینها تشر هم میزد. اگر فرض کنید پیغمبر در همان جامعهی چند هزار نفری - که کار خالصسازی خیلی آسانتر بود از یک جامعهی هفتاد میلیونی کشور ما - میخواست خالصسازی کند، چه کار میکرد؟ چی برایش میماند؟ آن که یک گناهی کرده، باید میرفت؛ آن که یک تشری شنفته، باید میرفت؛ آن که در یک وقتی که نباید از پیغمبر اجازهی مرخصی بگیرد، اجازهی مرخصی گرفته، باید میرفت؛ آن که زکاتش را یک خرده دیر داده، باید میرفت؛ خوب، کسی نمیماند. امروز هم همین جور است. اینجوری نیست که شما بیائید افراد ضعافالایمان را از دائره خارج کنید، به بهانهی اینکه میخواهیم خالص کنیم؛ نه، شما هرچه میتوانید، دائرهی خلّصین را توسعه بدهید؛ کاری کنید که افراد خالصی که میتوانند جامعهی شما را خالص کنند، در جامعه بیشتر شوند؛ این خوب است. از خودتان شروع کنید؛ دور و بر خودتان، خانوادهی خودتان، دوستان خودتان، تشکل خودتان، بیرون از تشکل خودتان. هرچه میتوانید، در حوزهی نفوذ تشکل خود، برای بالا آوردن میزان خلوصهای فردی و جمعی تلاش کنید؛ که نتیجهی آن، خلوص روزافزون جامعهی شما خواهد شد. راه خالص کردن این است.
🌿وحدت هم که ما گفتیم - که بعد سؤالات دیگری هم در این زمینه شده - منظور من اتحاد بر مبنای اصول است. بنابراین وحدت با کیست؟ با آن کسی که این اصول را قبول دارد. به همان اندازهای که اصول را قبول دارند، به همان اندازه ما با هم مرتبط و متصلیم؛ این میشود ولایت بین مؤمنین. آن کسی که اصول را قبول ندارد، نشان میدهد که اصول را قبول ندارد یا تصریح میکند که اصول را قبول ندارد، او قهراً از این دائره خارج است.
🌿بنابراین با این تفصیل و توضیحی که عرض شد، هم طرفدار وحدتیم، هم طرفدار خلوصیم (دیدار با دانشجویان ۱۳۸۹/۰۵/۳۱)
#نگاه #تشکیکی
#گسترش #جبهه #انقلاب
👤عبدالله محمدی
عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
https://eitaa.com/abmohammadi