بسم الله الرحمن الرحیم منظومه فکری (8) 📚امام منهای امام 🔷سالگرد رحلت امام خمینی(ره) بهانه مناسبی برای مرور دیدگاههای این ابرمرد تاریخ ساز است. کسی که با عظمتش تاریخ را به قبل و بعد خود تقسیم کرد. برای نخستین بار در دوران غیبت، تمدن مادی را از نگاه توحیدی هراساند و آنها را به تکاپو انداخت. 🔷شیطان برای از بین بردن هر حقیقت الهی، از راه جعل و تحریف آن وارد میشود. از اینرو وظیفه اصلی تمام علاقمندان مکتب توحیدی حضرت امام (ره) صیانت از آراء اصیل و مقابله با هر گونه تحریف، جزء نگری و مصادره افکار ایشان است. 🔷در سالهای اخیر زمزمه هایی از سوی برخی مخالفان حکمت اسلامی یا دیگر جریانهای فکری به گوش رسیده است که «انقلاب اسلامی محصول فقاهت امام است نه حکمت او» یا «امام خمینی در سالهای جوانی گرایش به فلسفه و عرفان داشت و در اواخر عمر از این رویکرد پشیمان بود» و ... 🔷برای سنجش این رویکرد برخی از تصریحات امام از آغاز نهضت تا روزهای آخر عمرشان را مرور میکنیم: ✏️امام خمینی(ره) در پاسخ به پرسش حسنین هیکل که از او پرسیده بود غیر از قرآن، کدام کتابها بیشترین تأثیر را بر شما داشتند، به سه کتاب اشاره کردند: «اسفار ملاصدرا در فلسفه، کافی در حدیث و جواهر در فقه »(صحیفه ج5، ص271) این سه کتاب نمادی از جامعیت تفکر ایشان است. امام به صراحت انقلاب اسلامی را بر این سه گانه استوار کرده است، هر توصیفی از انقلاب اسلامی که این سه را دربرنداشته باشد، تحریف امام (ره) و انقلاب است. ✏️امام (ره) در واپسین روزهای زندگی، نامه تاریخی خود به گورباچف را نگاشت. در آن نامه برای معرفی تمدن اسلامی و نشان دادن تفوق مبانی آن در برابر تفکر مادیگرا، بزرگان مارکسیسم را دعوت کرد با افکار فیلسوفان و عارفان شیعی آشنا شوند. «دستور دهید که صاحبان اینگونه علوم علاوه بر کتب فلاسفه غرب در این زمینه، به نوشته های فارابی و بوعلی سینا رحمه الله علیهما در حکمت مشاء مراجعه کنند ....و از اساتید بزرگ بخواهید تا به حکمت متعالیه صدرالمتألهین رضوان الله تعالی علیه و حشره الله مع النبییّن و الصالحین مراجعه نمایند تا معلوم گردد که حقیقت علم همانا وجودی است مجرد از ماده ...»(صحیفه امام ج21، ص223) آیا کسی که از حکمت پشیمان شده است، اینگونه مینویسد؟ ✏️مقام معظم رهبری که سالها در مکتب علمی و عملی امام شاگردی کرده و کمتر کسی امام را به دقت و جامعیت ایشان میشناسد در یکی از توصیفات خویش میگوید: امام رضوان الله علیه چکیده و زبده مکتب ملاصدراست، نه فقط در زمینه های فلسفی اش، در زمینه عرفانی هم همین جور است. (8/9/86، دیدار با فضلای حوزه علمیه قم) 🔷برای شناخت حقیقت بزرگی مانند امام، باید پیش فرضهای ذهنی و حب و بغضها را زدود تا امام را آنگونه که هست بشناسیم، نه آنگونه که دوست داریم؛ همانطور که حضرتش اسلام منهای روحانیت را با مضمونی شبیه اسلام منهای اسلام توصیف کرد، میتوان گفت امام منهای حکمت و عرفان، امام منهای امام است. #امام #خمینی #حکمت #انقلاب #اسلامی 👤عبدالله محمدی استادیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

📚 پیاده روی اربعین؛ الگوی الهی تربیت اخلاقی ✅ یکی از ویژگی‌های مهم زیارت اربعین سازندگی فوق العاده و منحصر به فرد آن است. تا آنجا که کمتر نظیری برای آن در عبادات دینی میتوان یافت. گاه آثار آن با حج مقایسه شده و برای بسیاری افراد اثر تربیتی زیارت اربعین حتی از زیارت امام حسین علیه السلام در سایر ایام سال نیز بیشتر است. اما سرّ این اکسیر کم نظیر چیست؟ ✅ شاید یک دلیل مهم این امر آن است که زیارت اربعین علاوه بر زیارت امام (ع) تجسم عینی ارزش‌ها و باورهای اخلاقی است. برای نمونه یک استاد اخلاق ساعت‌ها باید در اهمیت و فضیلت ایثار و سخاوت گفتگو کند، برای تبیین اهمیت تواضع باید کتاب‌ها نوشته شود و ساعت‌ها تدریس و بحث علمی صورت گیرد. اما در زیارت اربعین تجسم عینی اخلاق و توحید یکجا دیده میشود. تعلیم مفهومی، جای خود به مشاهده عینی و حضور فعال در میدان اخلاق میدهد.حضور در این سفر به منزله زندگی چند روزه در اتمسفر توحید و اخلاق است و نیاز به چشمهای تیزبین ندارد. ✅زیارت اربعین مصداقی از سیره تربیتی حضرت عیسی ع با حواریون خویش است. در آنجا نیز عیسی ع به جای اکتفا به تعلیم شفاهی و مفهومی، زندگی عملی مشترکی را با اصحاب خود تجربه و در ضمن آن حقایق عملی و عرفانی را به شکل مجسم منتقل کرد. حواریون حقایق توحیدی و اخلاقی را نشنیدند بلکه دیدند. (سوره آل عمران آیه 52) سبک تربیتی پیاده روی اربعین، مصداقی از حقیقتی است که رهبر انقلاب در مقیاسی کلان تر «کارخانه انسان سازی» نامیدند. ✅ علامه طباطبایی نیز از منظر حکمت عملی به این حقیقت مهم تأکید کردند که ارزشهای عملی علاوه بر تبیین مفهومی نیازمند تمرین عملی در میدان عمل دارند. «من المعلوم بالقياس و يؤيده التجربة القطعية أن العلوم العملية- و هي التي تتعلم ليعمل بها- لا تنجح كل النجاح و لا تؤثر أثرها الجميل دون أن تلقى إلى المتعلم في ضمن العمل‏» (المیزان ج6 ص260) این سخن کوتاه میتواند مبدا مطالعات عمیق در حوزه حکمت عملی باشد. ✅ تجربه موفق پیاده روی اربعین میتواند الگوی مناسبی برای تحول در روشهای تربیت اخلاقی و دینی شمرده شود. این حقیقت همچون معدنی است که گوهرهای آن هنوز استخراج نشده و مطالعه و شبیه سازی آن برای مربیان و مجموعه های اخلاقی و تربیتی الهام بخش روشهای تحولی کارآمدتری خواهد بود. این تحول جبران کننده کاستی های ما در حوزه تربیت است. #اربعین #تربیت #عملی #حکمت #عملی 👤عبدالله محمدی عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران https://eitaa.com/abmohammadi