🔻 کتاب صعود 40 ساله 📚پژوهش و بررسی دستاوردهای جمهوری اسلامی ایران در طی ۴۰ سال انقلاب

📚کتاب «پیش رفته‌ایم» 📌مروری بر پیشرفت های اقتصادی چهل سالۀ نظام با وجود موانع و کاستی ها ✍️حاصل تلاش نخبگان اقتصادی دانشگاهی کشور از شرایط اقتصادی جمهوری اسلامی در چهل سال اخیر

@sokhanetarikh ✅ به اطلاع طلاب، اساتید، همکاران و پژوهشگران مجتمع می رساند دسترسی به بیش از هشت میلیون مدرک علمی تا پایان بهمن ماه رایگان می باشد. 👉 https://b2n.ir/x36450

🇮🇷🌺🇮🇷🌹🇮🇷🌺🇮🇷🌹🇮🇷🌺🇮🇷 در بهار آزادی جای امام و شهداء خالی 🔹خدایا به ما توفیق پیمودن راه امام و شهداء را عنایت فرما تا روز قیامت شرمنده آنها نباشیم 🔹سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بر ملت شریف و قهرمان مبارکباد 🇮🇷💐🇮🇷💐🇮🇷💐🇮🇷💐🇮🇷💐🇮🇷

💠 امام خمینی(ره): #تزکیه مقدم بر همه امور

✍🏼 #امام_علی_علیه‌السلام : ✅ عقل، درختى است كه ريشه آن " تقوا " شاخه هايش " حياء " و ميوه آن " پارسايى " است. " تقوا " به سه چيز دعوت می‌كند: ✨ دين شناسى، ✨ بى رغبتى به دنيا، ✨ و دل بستگى به خداوند... و " حيا " به سه چيز دعوت می‌كند: ✨ يقين، ✨ خوش اخلاقى ✨ و تواضع... و"پارسايى"به‌سه چيزدعوت می‌كند: ✨ راستگويى، ✨ سرعت و شتاب در نيكى ها، ✨ و دورى از كارهاى شبهه ناك... 📚 مواعظ العددية، ص ۱۶۰

🌴🌴شهادت جانسوز دهمین اختر تابناک امامت و ولایت حضرت امام علی النقی الهادی (ع) را به همه محبین اهل بیت (ع) تسلیت عرض می کنیم. 🌴🌴امام هادی (ع) فرزند امام جواد (ع) در سال 212 ق دیده به جهان گشود و در سال 220 ه.ق امامت شیعه را بدست گرفت و حدود 34 سال امامت شیعه را بر عهده داشت و در سال 254 ه.ق در سن ۴۱ سالگی به دست معتمد عباسی به شهادت رسید و پیکر مطهر وی در شهر سامرا دفن گردید. 🌴🌴امام هادی (ع) از آغاز امامت، در مدینه حضور داشت و در مدت اقامت در این شهر، نقش بسیار مهمی در رهبری شیعیان ایفا کرد؛ به طوری که حکومت عباسی از موقعیت ممتاز امام هادی (ع) احساس خطر کرده و حضور ایشان در مدینه را به صلاح ندانست، متوکل برای کنترل بیشتر امام هادی (ع) تصمیم گرفت وی را از مدینه به سامرا منتقل کند. 🌴🌴پس از آمدن امام هادی (ع) به سامرا، اگرچه ایشان ظاهرا آزاد بود اما «متوکل» منزلشان را طوری انتخاب کرده بود که همواره تحت نظر باشند. او به طور مرتب دستور تفتیش منزل ایشان را صادر می‌کرد و تمام دیدارها و رفت و آمدها توسط نیروهای حکومتی کنترل می شد. 🌴🌴امام هادی(ع) با این که شدیدا تحت نظر بود، اما فعالیت‌های خود را به شیوه‌ای مطابق اوضاع زمان خویش به پیش برد. از مهمترین فعالیت های ایشان این بود که به مردم از راه های گوناگون آگاهی داده و منصب امامت و مقام علمی خود را در طی سخنان خویش و در مناظرات و پرسش و پاسخ های علمی، آشکار کرده و تثبیت کنند. 🌴🌴همچنین عدم مشروعیت حکومت بنی عباس را تبیین می کردند. یکی دیگر از محورهای فعالیت امام، آماده کردن مردم و شیعیان نسبت به غیبت حضرت مهدی (ع) بود. البته ایشان با نهایت احتیاط و جلوگیری از حساس شدن حکومت، این موضوع را به طور سربسته در ضمن سخنان خویش ذکر می‌فرمودند. 🌴🌴با توجه به لزوم ارتباط بین رهبری و پیروان و پراکندگی شیعیان در اقصی نقاط بلاد اسلامی و با وجود خفقان عباسی و لزوم حفظ شیعیان و از همه مهمتر با توجه به اینکه امام (ع) در حصر و تحت نظارت و کنترل بوده اند، خیلی از شیعیان در بلا تکلیفی به سر می بردند. 🌴🌴به همین علت امام هادی (ع)، از طریق سازمان وکالت و نامه‌نگاری با شیعیان که به صورت مخفی در زمان امام صادق (ع) شکل گرفته بود و در زمان امام هادی (ع) گسترش بیشتری یافت، در ارتباط بود. در زمان امام هادی (ع) شیعیان ایران، عراق، یمن ومصر و... ارتباط مستمر و خوبی با امام هادی (ع) از طریق وکلای وی داشتند. 🌴🌴در زمان امام هادی (ع) اصل امامت باید معرفی می گردید؛ چون ائمه (ع) و فضائل و جایگاه ایشان را به فراموشی می رفت. امام هادی (ع) پدران و اجداد گرامی خود را با بیان زیارات معرفی می کردند که نمونه آن زیارت جامعه کبیره است که از مشهورترین ، برترین و شناخته شده ترین زیارات ائمه (ع) است. 🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴🌴

🔹آیت الله حائری شیرازی🔹 🔸مدیریت از بیرون🔸 پهلوانی، بزغاله‎ای را بغل می‎کند و صد متر راه می‎برد. پس از طی راه، هم خودش و هم بزغاله خسته می‌شوند و کار نیز تعطیل می‎گردد. اما گاهی به جای پهلوان، یک بچۀ 8 ساله، دو هزار گوسفند را از شهری به شهر دیگر راه می‎برد بدون اینکه خودش و آنها خسته شوند! بغل کردن یعنی #مدیریت_از_بیرون که دستاورد غرب است و بهترین مثال آن «حضور و غیاب» است که امروزه در حوزه، دانشگاه و آموزش و پرورش صورت می‎گیرد. اگر به آنها بگویند فردا درس تعطیل است، ‌همه خوشحال می‎شوند. چون حس زندانی بودن می‎کنند، چون از بیرون مدیریت می‎شوند. اسلام به #مدیریت_از_درون معتقد است، به همپا راه رفتن نه #بغل_کردن. @haerishirazi

#سلسه_نشست‌های_با_يژوهش #شیوه‌نامه_استنادی_شیکاگو ✔️مدرس: دکتر محمدرضا فخرروحانی عضو هیات علمی دانشگاه قم 🔴زمان: سه‌شنبه ۲۸ / ۱۱ / ۱۳۹۹ ساعت: ۱۶ الی ۱۸ ✅ لینک ورود به نشست:👈 http://ve.qom.ac.ir/flh_dcr_meeting #استناد #شیکاگو ┏━━━🔸🔷🔸━━━┓ @pejooheshyar ┗━━━🔸🔷🔸━━━┛

به اطلاع می رساند کتابخانه دیجیتالی دفتر تبلیغات اسلامی بهترین مرجع پایان نامه ها بعد از ایرانداک می باشد. این کتابخانه با بیش از 22 هزار پایان نامه حوزوی و 41 هزار پایان نامه دانشگاهی در اختیار پژوهشگران گرامی می باشد. اگر نمی دانید موضوعی که برای پایان نامه انتخاب کرده اید تکراری است یا خیر پیشنهاد می کنیم بعد از ایرانداک به این سامانه مراجعه کنید. ترجیحا با مرورگرهای کروم و فایرفاکس وارد شوید http://dl.islamicdoc.com آدرس کتابخانه دیجیتالی در شبکه اجتماعی ایتا https://eitaa.com/dl_islamicdoc_com

درس‌گفتار ششم: «زن در سیره ابوبکر و عمر»، توسط حیدر داودی حیدر داودی مغزپژوه پسادکترا در دانشگاه نورث‌وسترن است. او دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی برق در دانشگاههای علم و صنعت و صنعتی شریف گذراند. وی سپس در سال ۲۰۱۷ دکترایش را در رشته مهندسی زیست‌پزشکی و دانش مغز از دانشسرای پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز دریافت کرد. پس از گذرندان یک دوره پسادکترا در دانشگاه برکلی، او از سال ۲۰۱۸ ساکن شیکاگو شده است. او پایه‌گذار و مدیر انجمن مسلمانان شیعه دانشگاه نورث‌وسترن است و پیشینه یک دهه فعالیت و سخنرانی دینی و طراحی کارگاههای مطالعاتی در محافل دانشگاهی و مراکز شیعی در آمریکا دارد. همچنین، او موسس انجمن قرآن و امامت‌پژوهی در دانشگاههای آمریکای شمالی (IQRANA) در سال ۲۰۱۳ است. علاقه‌مندی پژوهشی او مطالعات تاریخی درباره قرآن‌، امامت، و عهدین است. جمعه ۱۹ فوریه ساعت ٢١ به وقت شرق آمریکا ساعت ۲۰ به وقت شیکاگو ساعت ۱۸ به وقت غرب آمریکا شنبه ۲ اسفند ساعت ۵:٣٠ صبح به وقت ایران https://northwestern.zoom.us/j/947854860 انجمن مسلمانان شیعه دانشگاه نورث‌وسترن- شهر شیکاگو @NorthwesternSMA

#کتاب «رشد تشیع زیدی در یمن» 👈 این کتاب به زبان هلندی و در 101 سال قبل در کشور هلند شهر لایدن و توسط انتشارات بریل منتشر شده است. 👈 مولف این کتاب کورنلیس فان آرندونک، خاورشناس برجسته هلندی بوده است. منبع: https://t.me/peymaneshaghi110

#تقوا_در_قرآن💎💎💎 در قرآن دو نوع تقوی مطرح است. 1. نوع اول تقوای است که قرآن در مورد آن فرموده است: فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِيعُوا وَأَنفِقُوا خَيْرًا لِّأَنفُسِكُمْ وَمَن يُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺍﺳﺘﻄﺎﻋﺘﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﻳﺪ ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ ﻭ [ﺩﻋﻮﺕ ﺣﻖ ﺭﺍ] ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﻭ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﻤﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﺨﻞ ﻭ ﺣﺮﺹ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺳﺘﮕﺎﺭﻧﺪ.(التغابن/١٦)، این تقوی به تقوایی گفته می‌شود که انسان در توان دارد و در حقیقت عمل به واجبات است. 2. اما نوع دوم و تقوی دوم، تقوایی است که قرآن آن را این گونه با خطاب یا ایها الذین آمنوا بیان نموده و می فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ؛ ﺍﻱ ﺍﻫﻞ ﺍﻳﻤﺎﻥ! ﺍﺯ ﺧﺪﺍ ﺁﻥ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﭘﺮﻭﺍﻱ ﺍﺯ ﺍﻭﺳﺖ، ﭘﺮﻭﺍ ﻛﻨﻴﺪ، ﻭ ﻧﻤﻴﺮﻳﺪ ﻣﮕﺮ ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ[ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻭ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻣﺶ] ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺑﺎﺷﻴﺪ.(آل عمران/١٠٢). این نوع تقوا و به جا آوردن حق تقوی و ترس الهی در افعال و افکار روزانه انسان است که شامل اولیاء الله و کسانی است که مشمول هدایت خاصّه الهی هستند. کسی که نماز مستحبی خود می‌خواند تقوی در حد توان خود به جا می‌آورد ولی کسی که نماز شب به جا می‌آورد تقوی حق الهی را ادا می‌کند چون بر خود روا نمی‌دارد شب را بخوابد و به یاد یار نباشد. کسی که زکات و خمس مال می‌دهد تقوی در حد توان به عمل می‌آورد. کسی که علاوه بر این‌ها انفاق در حق فقرا می‌کند، تقوی حق الهی را به جا می‌آورد.

‏عکس از حسینی

✅ ما اهل سنت همه باید به شیعه بگوییم : نه تو شیعه ی واقعی هستی و نه ما ! ✅ بیایید ایمان خود را امتحان کنیم. ✅ محمد بن سلمان با کفش هایی که علی می پوشید هم قابل مقایسه نیست. 👆الشيخ طارق يوسف المصري امام و خطیب مسجد اولی الالباب فی بروکلین-نیویورک ┏━━━━━━━━🌺🍃━┓ دارالقران الکریم اصفهان https://eitaa.com/ZalekAl_ketab ┗━━🍃🌺━━━━━━━┛

🔰کتاب ارزشمند معرفی کتابخانه های تخصصی استان قم ▶️ فایلی رنگی و کامل از امکانات و دسترسی های حضوری و غیر حضوری کتابخانه های تخصصی قم. ▶️ قابل استفاده برای ساکنین شهر قم و غیر ساکنین (امکانات غیر حضور) ▶️ بسیار مفید و قابل استفاده •~📚•~•🍃•~•📚•~•🍃

#پژوهش ⚪️ وبینار های علمی با موضوع: حجیت قول صحابی 🎓استاد : حجت الاسلام دکتر مجتبی محیطی ⏱ زمان: چهارشنبه 12/13 ساعت: 18:30 آدرس وبیناردر اسکای روم: https://www.skyroom.online/ch/u09127515824/jarayan-shenaci ⚠️چند نکته : 1-بزرگواران برای ورود به سامانه از گزینه #مهمان استفاده نمایید. 2-برای اتصال به وبینار از #مرورگر_گوگل_کروم استفاده شود. آدرس LMS: https://darolelam.lms2.hozehkh.com/ws/jarayanshenaci معاونت پژوهش موسسه تخصصی دارالاعلام شعبه مشهد

💎امیرالمؤمنین علیه السلام : ثَلَاثَةٌ لَا يَنْتَصِفُونَ مِنْ ثَلَاثَةٍ أَبَداً الْعَاقِلُ مِنَ الْأَحْمَقِ وَ الْبَرُّ مِنَ الْفَاجِرِ وَ الْكَرِيمُ مِنَ اللَّئِيمِ . سه گروهند که هیچ‌گاه از سه گروه دیگر انتقام نمی‌گیرند: عاقل از نادان، نیکوکار از بدکار، کریم از فرومایه 📖تصنیف غررالحکم ۹۱۰۸ 🌷🌷

#اطلاعیه 📘جلسه دفاعیه 💠 پایان نامه سطح سه مراکز تخصصی 🖌تدوینگر: حجة الاسلام غلامرضا جهانفر ❇️عنوان پایان نامه : دیدگاه جریان‌های مختلف اسلام سیاسی در مواجهه با طاغوت در عصر حاضر 🕰 زمان: چهارشنبه ۲۰ اسفند ماه ساعت ۱۲:۳۰ ظهر 🕌مکان: مرکز تخصصی مطالعات تطبیقی مذاهب اسلامی 📣📣به اطلاع بزرگوانی که در حال تدوین پایان نامه هستند می رساند شرکت در ۳جلسه دفاع الزامی می باشد.📣📣 •┈••••✾•🔸🔶💠🔶🔸•✾•••┈• 🌐#مرکز_تخصصی_مطالعات_تطبیقی_مذاهب_اسلامی 🆔@mazahebslamic کانال ایتا 🆔@mtfms کانال تلگرام

⚫️شافعی میگفت: قبر موسی الکاظم نوش داروی مجرب است🔻🔻 📌تجلیل و توسل علمای اهل سنت به امام کاظم علیه السلام 🔷ابن سمعون (متوفاي 387 هـ.ق): 🔹موسى كاظم در رجب سال صد و هفتاد و سه و يا صد و هفتاد و هشت هجري در بغداد مسموم شد و از دنيا رفت؛ و گفته شده است که او در حبس از دنيا رفت. شافعي مي گفت: قبر موسي كاظم نوشداروي مجرب است. 📚ابن سمعون، أمالي ابن سمعون، ج 1، ص125. 🔷خطيب بغداي، ابن خلکان، مزي و ديگر علماي اهل سنت پيرامون آن حضرت نوشته اند: 🔹او سخاوتمند و بزرگوار بود و کسي که به او بدي مي کرد، کیسه اي هزار ديناري براي او مي فرستاد و کيسه­ هاي پول را به 300 دينار و 400 دينار و 200 دينار بسته بندي مي نمود و ميان فقراي مدينه تقسيم مي كرد؛ كيسه هاي پول ايشان بين مردم ضرب المثل بود و اگر کيسه اي از موسي بن جعفر عليهماالسلام به فردي مي رسيد، بي نياز مي شد. 📚البغدادي، تاريخ بغداد، ج 13 ص 28 المزي، تهذيب الكمال، ج 29 ص 44 إبن خلكان، وفيات الأعيان و انباء أبناء الزمان، ج 5 ص 308 🔷ابن جوزي حنبلي (متوفاى 597 هـ ق): 🔹موسى بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي أبو الحسن الهاشمي عليهم السلام به خاطر عبادت و کوشش و شب زنده داري به عبد صالح ناميده شد. او فردي کريم و حليمي بود و هنگامي که با خبر مي شد که فردي ايشان را اذيت کرده است، براي وي مالي را مي فرستاد. 📚ابن الجوزي الحنبلي،صفة الصفوة، ج 2 ص 184 🔷محمد بن طلحه شافعي (متوفاى652 هـ ق): 🔹ابي الحسن، موسي بن جعفر الکاظم، امام کاظم سلام الله عليهما... او امامي بزرگ قدر، عظيم الشأن، بسيار متهجّد، اهل جديت در كوشش، كسي كه كرامات او آشكار و به عبادت مشهور، و به طاعت مواظب بود. شبها را در حال سجود و قيام سپري مي كرد و روزها را با صدقه و روزه مي گذرانيد وبه خاطر شدت حلم و گذشتي كه نسبت به جسارت كنندگان به خود داشت، كاظم خوانده مي شد. كسي را كه به او بدي مي كرد با نيكي و احسان پاداش مي داد. با جنايت كننده نسبت به خويش، با عفو وبخشش مقابله مي كرد. و به خاطر كثرت عباداتش عبد صالح نام گرفت، و در عراق به باب الحوائج إلي الله مشهور است. چرا كه كساني كه بوسيله او به خداي توانا متوسل مي شوند، از توسل خويش نتيجه مي گيرند. كراماتش عقلها را حيران مي كند. 📚الشيخ كمال الدين محمد بن طلحة الشافعي، مطالب السؤول في مناقب آل الرسول، ص 447 🔷ابن صباغ مالکي(متوفاى855 هـ ق): 🔹او [موسي بن جعفر عليهماالسلام] نزد اهالي عراق به باب حوائج الي الله معروف بود. چرا که در بر آورده شدن حاجات مسلمانان و رسيدن به مطلوب آنان و بر آورده شدن نيازمندي آنان و رسيدن به مقاصد آنان نتيجه حاصل مي شد. 📚ابن صباغ المالكي المكي، علي بن محمد بن أحمد (متوفاى855 هـ)، الفصول المهمة في معرفة الأئمة، ج 2 ص 932 🔶توسل ابا علي خلال: 🔸ابا علي خلال، از علماي بزرگ اهل سنت از جمله کساني است که به قبر موسي بن جعفر عليهماالسلام توسل جسته است چنانچه خطيب بغدادي و ابن جوزي با سند صحيح مي نويسند: احمد بن جعفر بن حمدان القطيعي خبر داد که شنيدم حسن بن ابراهيم خلال مي گفت: هيچ مشکلي پيش نيامد مگر اين که به موسي بن جعفر (عليه السلام) توسل کردم و خداوند هماني را که دوست داشتم به من داد. 📚البغدادي، تاريخ بغداد، ج1 ص120 ابن الجوزي الحنبلي، المنتظم في تاريخ الملوك والأمم، ج 9 ص 89 ⚫️شهادت امام کاظم علیه السلام تسلیت 🔻🔻🔻🔻 @okhowahmag

ترجمه کتاب "بغیه الطالب لایمان ابی‌طالب" نوشته محمد بن رسول برزنجی شافعی، عالم سنی قرن یازدهم هجری، تحت عنوانِ "تراز ایمان" به همت دکتر مصطفی گوهری فخرآباد (عضو هیئت علمی تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد) و دکتر مجتبی سلطانی احمدی (عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور) از زبان عربی به زبان فارسی در ۱۲۸ صفحه و در قطع رقعی توسط انتشارات کتابخانه تخصصی امیرالمومنین علی علیه‌السلام مشهد منتشر شد. شرح خبر در خبرگزاری فارس👇 https://yun.ir/jrxy91 #انجمن_علمی_تاریخ‌_و_تمدن_ملل_اسلامی انجمن علمی تاریخ و تمدن ملل اسلامی

✅ کتابخانه #دانشگاه_تهران متن کامل بیش از ۴۱ هزار پایان نامه #ارشد و رساله #دکتری را در دسترس پژوهشگران قرار داده است. 🔻 بر اساس مصوبه هیئت رئیسه دانشگاه پایان نامه‌‌هایی که ۲ سال از دفاع آنها گذشته باشد، در این سامانه عرضه عمومی خواهند شد و می توانید خریداری کنید. 🔆سامانه کتابخانه دیجیتال:👈 http://utdlib.ut.ac.ir/ #دانشگاه_تهران #دانلود_منبع #پایان_نامه ┏━━━🔸🔷🔸━━━┓ @pejooheshyar ┗━━━🔸🔷🔸━━━┛

کتاب الآثار منسوب به محمد بن الحسن الشيباني امروزه بيشتر محققان در اينکه الآثار تأليف و يا حاصل املا و درس های محمد بن الحسن الشيباني، فقيه برجسته مذهب حنفی باشد ترديد دارند. البته چند سال پيش يکی از نويسندگان مقاله ای به انگليسی نوشت در اثبات اصالت نسبت اين کتاب به او که به نظرم قانع کننده نبود. اين کتاب که شامل مجموعه ای وسيع از روايات و احاديث است به نقل ابو حنيفه و با روايت محمد بايد محصول زمانی باشد که حنفيان در پی اثبات استناد فقه خود به احاديث بوده اند و اين زمانی بود که در نزاع با اصحاب حديث در نهايت چاره ای نديدند تا به نقل احاديث در استنادات فقهی خود توجه بيشتری کنند. با اين ترتيب اين کتاب بايد محصول سده چهارم به بعد باشد. از اين دوران حنفيان خراسان و بغداد مسانيدی برای ابو حنيفه به همين منظور ترتيب دادند که البته استناد آن روايات به ابوحنيفه طبعا محل ترديد بوده و هست. ابو حنيفه و شاگردان مستقيمش به ندرت به احاديث استناد می کردند. تعدادی از اين مسانيد منتشر شده و برخی از حنفيان دوره های بعدی هم جوامعی برای اين مسانيد ترتيب داده اند. کتاب الآثار منسوب به شيباني با بسياری از اين مسانيد روايات مشترک دارد. البته الآثار بر اساس اين مسانيد ترتيب داده شده و نه بالعکس. بسياری از روايات آن هم مشترک است با روايات الآثار ابو يوسف (هر دو در واقع در بخش عظيمی به روايت ابو حنيفه از حماد بن ابی سليمان از ابراهيم نخعي متکی اند). اين کتاب دوم هم نمی تواند از ابو يوسف باشد. بلکه هر دو مربوط به دوران بعد از تأليف مسانيد ابو حنيفه اند. احتمالا الآثار ابو يوسف از جمله بر اساس الآثار شيباني

پرداخته شده. برخلاف الآثار ابو يوسف، کتاب منسوب به شيباني غير از روايات در هر مورد حاوی نظر فقهی محمد هم هست. هنوز بررسی جامعی صورت نگرفته که اين اقوال محمد از کدام منابع اقتباس شده و به متن احاديث و روايات الآثار افزوده شده. اما روشن است که نويسنده / نويسندگان الآثار (که شايد تأليف آن محصول يک روند تدريجی نظام آموزشی در فقه حنفی بوده باشد) بر اساس کتب موسوم به ظاهر الروايه شيباني نظرات او را در خصوص مضمون (و نه متن) هر حديث و روايتی استنباط و در ذيل آن روايت و حديث در الآثار افزوده باشند. در برخی نسخه های خطی کتاب الآثار شيباني سند متصلی برای روايت کتاب از او ديده می شود. اين سند در واقع صرفا نوعی اجازه کلی به شيباني و نه به طور خاص اثر اوست و در واقع ناظر به متن کتاب نيست. در حقيقت از شيوه "ترکيب اسناد" بهره گرفته شده و سندی به کتاب تنظيم شده. اين سند به هيچ وجه استناد کتاب به شيباني را نمی تواند تأيید و اثبات کند. 📚منبع: کانال تلگرامی دکتر حسن انصاری