احکام خانواده و فضای مجازی https://hawzah.net/fa/Article/View/99111/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%88-%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%DB%8C

سؤال: اگر هنگام خواندن زیارت عاشورا، مُهر برای سجده پیدا نشود، چه باید کرد؟ جواب: به قصد رجا به هر صورت که می تواند، سجده کند.

سؤال: آیا ماشین لباسشویی، لباس​های نجس را پاک می‌کند؟ جواب: اگر پس از برطرف شدن عین نجاست از لباس، یک بار با آب متصل به کُر شسته شود و نیز اگر داخل ماشین لباسشویی پیش از قرار دادن لباس، پاک باشد و دو بار با آب قلیل شسته و به طور معمول آب آن گرفته شود، لباس پاک می شود.

سؤال: برداشتن بدون اجازه پولِ شوهر و پدر از جیب آنها یا به صورت دیگر، برای امور خانه یا نیازهای شخصی چه حکمی دارد؟ جواب: اگر بدون رضایت باشد، جایز نیست.

سؤال: آیا در جایی که نامحرم حضور دارد، پوشیدن جوراب نازک (شیشه ای) یا رنگ پا برای خانم ها اشکال دارد؟ جواب: اگر جوراب، پا را نپوشاند و یا موجب جلب توجه نامحرم شود، پوشیدن آن مقابل نامحرم جایز نیست.

سؤال: اگر رانندۀ ماشین، موسیقی حرام گذاشته باشد، آیا نهی از منکر واجب است؟ جواب: با مراعات شرایط و مراتب آن، نهی از منکر واجب است.

سؤال: اگر کسی برای زندگی در شهر دیگر، بدون نیت اعراض*، از وطنش خارج شود ولی اطمینان دارد که دیگر به آنجا برنمی گردد، در این صورت همچنان حکم وطن برای او صادق است یا خیر؟ جواب: اعراض محقق می شود و محل مذکور دیگر حکم وطن را برای او ندارد.

سؤال: آیا ازدواج با کسی که التزام به اصول عقاید دینی دارد، ولی نماز نمی خواند، جایز است؟ جواب: اگر چه ازدواج فی نفسه اشکال ندارد، ولی نماز از مهمترین واجبات است و سزاوار است همسری انتخاب کنید که سست مذهب نباشد.

۱) آرایش مختصر زن با حفظ حجاب و پوشش موی سر، چه حکمی دارد؟ ۲) استفاده زن از لنز رنگی که تفاوت زیادی با رنگ چشم ندارد، چه حکمی دارد؟ جواب: به طور کلی آنچه عرفاً زینت و آرایش محسوب می‌شود، باید از نامحرم پوشانده شود.

سؤال: آیا چت کردن با نامحرم اگر در مورد مسائل سیاسی و دینی باشد حرام است؟ جواب: اگر بدون قصد لذت و کلمات مهیج شهوت باشد و نسبت به عدم وقوع در حرام و مفسده مطمئن باشند، فی نفسه اشکال ندارد.

سؤال: آیا استفاده از عطر برای بانوان هنگام بیرون رفتن از خانه، حرام است؟ جواب: اگر به گونه ای باشد که موجب جلب توجه نامحرم می شود، باید از آن اجتناب شود.

سؤال: همسرم سه ماهه باردار است و دکترها بعد از آزمایشات متعدد به این نتیجه رسیده اند که جنین ناقص الخلقه است و بعد از تولد تا حدود پنج سال بیشتر عمر نمیکند، آیا اجازه سقط جنین را داریم؟ جواب: سقط جنین شرعاً حرام است و صرف ناقص الخلقه بودن مجوّز شرعی برای سقط جنین ـ حتّی قبل از دمیده شدن روح ـ نیست، اما اگر نقص خلفت به طوری است که نگهداشتن چنین فرزندی با حرج همراه است، سقط جنین قبل از دمیده شدن روح جایز است، ولی بنا بر احتیاط واجب دیۀ آن باید پرداخت شود

سؤال: اگر شخصی قبل از سال خمسی مبلغی از درآمد کسب خود را به همسرش هدیه بدهد، مبلغ هدیه داده شده خمس دارد؟ جواب: اگر بخشش صوری و به قصد فرار از خمس نباشد و در حدّ شأن او باشد و قبل از سال خمسی به همسرش تحویل دهد، خمس آن واجب نیست در غیر این صورت سر سال خمسی باید خمس آن را بپردازد.

موضوع: #علت_دهه_گرفتن_برای_محرم سلام علیکم -بسم الله الرحمن الرحیم -تسلیت ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: إِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً(مستدرک الوسائل/10/318) همانا از شهادت حسین آتشى در قلب مؤمنان افروخته شود که هرگز سردى و خاموشى نمى ‏پذیرد. این حرارت و سوز را هر کسی حس کرده باشد، می‌داند بی‌مقدمه وارد روز عاشورا شدن، بسیار دشوار است؛ از این جهت یک دهه عزاداری قبل از عاشورا برای بعضی‌ها کسب توجه و آمادگی برای ایجاد سوز در روز دهم می باشد. امام رضا علیه السلام در شیوه عزاداری پدر بزرگوارشان در ایام محرم می فرمایند: چون ماه محرم فرا می رسید کسی پدرم را خندان نمی دید و این وضع ادامه داشت تا روز عاشورا ، در این روزپدرم را اندوه و حزن و مصیبت فرا می گرفت(وسایل الشیعه ؛ج 14 ،ص 505) شاید بتوان گفت بنیانگذار عزاداری دهه اول محرم، امام رضا (ع) هستند و شاید علت اصلی این که چرا عزاداری قبل از شهادت شروع می شود شیوه عزاداری امام کاظم بوده باشد. در روایت مشهور دیگری وقتی پسر شبیب در اول محرم بر امام رضا(ع) وارد شد، حضرت برای او مصیبت شهادت و اسارت اهل بیت(ع) را ذکر کردند. (دَخَلْتُ عَلَى الرِّضَا ع فِی أَوَّلِ یَوْمٍ مِنَ الْمُحَرَّمِ.. (امالی صدوق،ص130) یکی دیگر از دلایل ممکن است این باشد که چون گرفتاری و سخت گیر ی دشمن بر امام حسین علیه السلام ویارانش از دوم محرم شروع شد. عزاداری از قبل شهادت شروع می شود. کاروان امام حسین روز دوم محرّم سال 61هجرى وارد کربلا شد، پس از آن سپاه کوفیان به تدریج وارد شدند و عزا و مصیبت خاندان اهل بیت(ع) از همان زمان آغاز شد. روز نهم (تاسوعا) کاروان امام را محاصره کامل کرده، روز دهم (عاشورا) آن بزرگوار و یارانش را به شهادت رساندند. بنابراین چون اصل گرفتارى حضرت از دهه اوّل محرم آغاز شده است، پیروان حضرت از اوّل محرم عزادارى مى‌کنند. خداوند توفیق عزاداری با معرفت را به همه عنایت بفرماید به برکت صلوات برمحمد و آل محمد

موضوع: زیبایی های کربلا سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم—باعرض تسلیت ایام حضرت زینب بعد از واقعه عاشورا فرمود: «ما رأيت الا جميلاً» يعني من به جز زيبايي چيزي نديدم و آنچه مشاهده كردم همگي زيبا بود(بحار، ج 45، ص 116 ) در تفسیر این جمله حضرت، برخی از زیبائیهای عاشورا را خدمت شما عرض می کنیم: 1-رضایت به مشیت الهی: کربلا تجلیگاه رضای انسان به قضای خدا بود . امام حسین (ع) در آخرین لحظات حیات در قتلگاه چنین زمزمه می کرد: «الهی رضی بقضائک » یعنی خود را هیچ ندیدن و جز خدا هیچ ندیدن و در مقابل پسند خدا اصلا پسندی نداشتن . در آغاز حرکت از مکه به سوی کوفه نیز در خطبه ای فرموده بود: «رضا الله رضانا اهل البیت » ، رضا و پسند ما خاندان، همان پسند خدا است! (موسوعة کلمات الامام الحسین، ص 328 ) 2- حق محوری: امام حسین (ع) در اولین سخنرانی خود در روز دوم محرم می فرماید: مگر نمی بینید که به حق عمل نمی شود و از باطل جلوگیری نمی شود؟( تحف العقول، ص۱۷۴) این بیان نشان از حق طلبی حضرت دارد و توجه می دهد به اینکه هدفش احقاق حق و ابطال باطل است. 3-وفاداری و ولایتمداری: در کربلا ولایتمداری یاران امام حسین(ع) و تبعیت از امام و وفاداری تا آخرین قطره خون، بارها نشان داده شده است،مثلا شب عاشورا همه اعلام وفادرای کردند و یا در آخرین لحظات مرگشان، برخی به امام می فرمودند: «اوفیت یابن رسول الله؟؛ آیا وفا کردم»( مقتل مقرم،ص244) خداوند ما را جزء یاران واقعی امام زمان(عج) قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد

موضوع: #شیوه_عزاداری_بر_اهل_بیت سلام علیکم بسم الله الرحمن الرحیم با تسلیت ایام از زمانی که اباعبد الله و یاران باوفایش در کربلا به شهادت رسیدندعزاداری اهل بیت بر سید الشهدا شروع شد. واین عزاداری همراه با دو ویژگی بود :1-گریه بر مصائب شهدای کربلا 2- تبیین جایگاه اهل بیت وبیان حوادث کربلا و پرده برداشتن از چهره تزویر بنی امیه. امام سجاد علیه السلام وحضرت زینب و سایر اسرا در کوفه و شام علاوه بر اینکه بر مصائب امام شهید ویارانش می گریستند همزمان جایگاه و فضائل اهل بیت رابیان و جنایات زشت امویان را برملا می نمودند. بعد از جریان اسارت شیوه عزاداری اهل بیت بر امام حسین علیه السلام به این نحو بود که گاهی مرثیه خوانی را دعوت می کردند در مجلس امام حسین علیه السلام مصیبت و مرثیه بخواند و آنان گریه می کردند و دستور می دادند همه گریه کنند. امام باقرعلیه السلام در روز عاشورا برای امام حسین علیه‌السلام مجلس عزا بر پا می کرد و بر مصایب آن حضرت گریه می کردند که در آن مجلس شعرخوانی کمیت در تاریخ معروف است (کافی ،ج8 ،ص 102) امام رضاعلیه السلام در شیوه عزاداری پدر بزرگوارشان امام کاظم علیه السلام فرمودند که:چون ماه محرم فرا می رسید کسی پدرم را خندان نمی دید و این وضع ادامه داشت تا روز عاشورا در این روز پدرم را اندوه و حزن و مصیبت فرا می گرفت(امالی شیخ صدوق ،ص 191) در مورد امام رضا علیه السلام دارد که از دعبل خزاعی درخواست کردند مرثیه بخواندآنگاه حضرت بین حاضران و خانواده خود پرده ای زدند تا بر مصایب امام حسین علیه السلام اشک بریزند(مستدرک الوسائل ،ج10 ،ص 386) امام حسین علیه السلام از خواهران و زنان ودخترانش خواست که بعد از شهادتش از شیوه های غلط عزاداری استفاده نکنند و فرمود: چون من کشته شوم مبادا برای من گریبان چاک زنید ، مبادا صورت خود خراش دهید و مبادا حرفی بزنید که ارزش این حماسه را پایین بیاورید(لهوف ابن طاووس ،ص 150) بنابراین باید در عزاداری از کارهایی که موجب سستی و وهن مذهب شود، دوری شود. خداوند ما را در صراط مستقیم همواره مستدام بدارد به برکت صلوات برمحمد و آل محمد

موضوع:#ثواب_گریه_بر_امام_حسین_در_کلام_امام_رضا سلام علیکم- بسم الله الرحمن الرحیم بنیانگذار دهه محرم امام رضا(ع) هستند که فرمودند: پدرم هنگامی که ماه محرم فرا می رسید خنده کنان دیده نمی شد و گرفتگی و غمگینی بر ایشان غالب می شد تا اینکه ده روز سپری می شد و هنگامی که روز دهم می شد آن روز روز مصیبت و گریه اش می بود و می فرمود: این روزی است که در آن امام حسین علیه السلام را کشتند(وسائل‏ الشیعه، ج ۱۴ ،ص ۵۰۵) 1-بخشش گناهان:امام رضا(ع) فرمود: ای پسر شبیب! اگر بر حسین علیه‌السّلام گریه كنى تا اشک‌هایت بر گونه‏ هایت روان شود، خداوند هر گناهى که كردى از کوچک و بزرگ و كم و زیاد می ‏آمرزد.( بحارالأنوار ؛ ج ۴۴ ؛ص ۲۸۶ ) 2-بهشت کنار پیامبر باشد: امام رضا(ع) فرمود: اگر شاد می‏شوی که در غرفه‏ هاى ساخته‌شده در بهشت با پیغمبر و آلش علیهم ‌السّلام ساكن شوى، بر قاتلان حسین علیه‌السّلام لعنت بفرست وفرمود: اگر دوست دارى با ما در درجات عالى بهشت همراه باشى، در اندوه ما اندوهگين و در خوشحالى ما، خوشحال باش، و بر تو باد به ولايت ما، زيرا اگر كسى سنگى را دوست داشته باشد، خداوند در روز قيامت او را با آن سنگ محشور خواهد كرد. .( عيون أخبارالرضا(ع)، ج1 ص 299) 3-شادی و سرور در قیامت: امام رضا(ع) فرمود: هر که روز عاشورا روز مصيبت و اندوه گريه او باشد حق تعالي روز قيامت را براي او روز شادي و سرور گرداند و ديده گانش در بهشت به نور ما روشن شود. ((علل الشرائع ،ج2،ص227) 4-ثواب شهدای کربلا بردن: اگر شاد می‏شوی که ثوابی مانند ثواب کسانی که با حسین علیه‌السّلام شهید شدند برای تو باشد، هر وقت به یادش افتادى بگو: «یا لَیتَنِی كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیماً»: «ای كاش با آن‏ها بودم تا به فوز عظیمى مى ‏رسیدم». خداوند ما را درقیامت با اهل بیت محشورفرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد

مغرب و عشاء موضوع: #اعمال_ماه_محرم سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. ضمن عرض تسلیت به مناسبت فرا رسیدن ایام عزاداری حضرت سید الشهدا علیه السلام. در روایتی حضرت صادق علیه السلام می فرمایند: مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَیْرَ قَذَفَ فِی قَلْبِهِ حُبَّ الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ حُبَّ زِیَارَتِه‏... . هر کس که خداوند خیر او را بخواهد، در دلش محبت امام حسین علیه السلام و محبت زیارت امام حسین علیه السلام را قرار می دهد. (کامل الزیارات ؛ النص ؛ ص142) چند نکته درباره ماه محرم: 1. برای شب اول ماه محرم اعمالی ذکرشده مثل احیاء و شب زنده داری و نمازهای مستحبی با دستور العمل خاص که در کتاب مفاتیح الجنان نیز ذکر شده است. 2. روزه گرفتن روز اول و سوم و هفتم محرم مستحب است البته انسان در صورت داشتن روزه قضا نمی تواند روزه مستحبی بگیرد و همچنین کسی که در مسافرت است و نمازش شکسته است نمی‌تواند روزه واجب یا مستحبی بگیرد و اعمال دیگری نیز مثل نماز اول ماه وارد شده است که به مفاتیح مراجعه شود. (عروه الوثقی، اقسام الصوم. (مشهور) ؛ رساله مراجع مساله 1563) 3. از بهترین اعمال این ماه بوی‍ژه دهه اول محرم برگزاری مجالس عزای حضرت سید الشهدا علیه السلام می‌باشد که مشتمل است بر بیان احکام و مواعظ و ذکر مصائب و مناقب اهل البیت علیهم السلام و پوشیدن لباس سیاه در محرم و ایام عزای اهل بیت علیهم السلام و البته باید توجه داشت از هرکاری که سبب وهن مذهب است اجتناب شود. (نشریه پیام دین، جزوه عزاداری) خداوند متعال به همه ما توفیق شرکت در جلسات عزاداری اهل بیت علیهم السلام‏را عنایت ‏فرماید به ‏برکت ‏صلوات‏ بر ‏محمد ‏و آل‏ محمد https://eitaa.com/AhkameHarameRazavi

پنج شنبه 30/5/1399 ظهر و عصر موضوع: #کیفیت_عزاداری سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم. از پیامبر خدا صلّى اللّه علیه و آله روایت شده که فرمودند: اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤمنینَ لا تَبْرُدُ اَبَدا. براى شهادت امام حسین علیه السلام‌، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمى شود. (مستدرک الوسائل ج10 ص:318) در آستانه ورود به ماه محرم و عزای اهل بیت علیهم السلام هستیم که چند نکته کوتاه و مساله شرعی را در این زمینه یاد آوردی می کنم: 1. یکی از واجبات دین تعظیم شعائر است و از مصادیق تعظیم شعائر، تعظیم شعائر حسینی است و از بارزترین تعظیم شعائر حسینی، عزاداری است. 2. در عزاداری مستحب است که مجلسی تشکیل شود که حلال و حرام خدا؛ فضائل و مناقب اهل بیت علیهم السلام بیان شود. 3. عزاداری باید به روشهای متعارف و معمول میان مردم انجام گیرد و از روشهایی که موجب وهن و سست شدن مذهب در برابر مردم شود و یا باعث ضرر بدنی قابل توجهی گردد، جایز نیست. 4. مستحب است در هنگام خواندن مصیبت فرد گریه یا حالت گریه و اندوهگین باشد. 5. در ایام وفات و شهادت اهل بیت علیهم السلام پوشیدن لباس مشکی مستحب است. 6. در عزاداری توجه شود که مستحب است در هنگام نماز، عزاداری و سایر امور تعطیل شده و نماز اقامه شود.(نشریه پیام دین، جزوه عزاداری) 7. نکته پایانی اینکه برگزاری مراسم عزاداری سید الشهدا علیه السلام با رعایت پروتکلهای بهداشتی که از طرف ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام می شود، اشکالی ندارد. خداوند متعال همه ما را جزء عزاداران واقعی سید الشهدا علیه السلام قرار دهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد. https://eitaa.com/AhkameHarameRazavi

حکم پوشیدن لباس مشکی س۵. آیا سیاه پوش کردن مسجد و پوشیدن لباس مشکی در مراسم عزاداری کراهت دارد؟ ج. سیاهپوش کردن مساجد و پوشیدن لباس مشکی در ایام عزاداری خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) به منظور تعظیم شعائر الهی و اظهار حزن و اندوه موجب ترتب ثواب الهی است در هر صورت کراهت پوشیدن لباس سیاه در غیر نماز ثابت نیست. منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی خامنه ای. آيت الله شبيري زنجاني سوال ۲۸۴ – آیا پوشیدن پیراهن مشکی در عزای امام حسین علیه السلام استحباب دارد؟ پاسخ اگر چه در بعضی از روایات از پوشیدن لباس سیاه نهی شده است و مشهور آن را مکروه می دانند ولی عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام و مظاهرمرتبط به آن از أهم شعائر دینی است و کراهت پوشیدن لباس مشکی در این فرض ثابت نیست. مطابق نظر آيت الله سيستاني ۱۲پرسش: آیا پوشیدن لباس با رنگ مشکی مکروه است ؟ پاسخ: مکروه نیست . منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات آیت الله العظمی سیستانی. حکم پوشیدن لباس مشکی در عزاداری پرسش : آیا پوشیدن لباس مشکی در عزاداری صحیح است؟ پاسخ: مرسوم و معمول میان مردم آن است که در غم مرگ عزیزان لباس سیاه بر تن مى کنند و این رنگ لباس را علامت ماتم و عزا مى دانند. بنابراین یکى از راه ها و شیوه هاى مطلوب عزادارى براى خامس آل عبا، پوشیدن لباس سیاه در سالروز شهادت آن حضرت یا ایّام محرّم است. در تاریخ مى خوانیم: هنگامى که حسین بن على(علیه السلام) به شهادت رسید، زنان بنى هاشمى لباس هاى سیاه و خشن پوشیدند.(۱) در برخى از روایات نیز آمده است: هنگامى که (بر اثر خطابه ها و افشاگرى هاى امام سجّاد(علیه السلام) و حضرت زینب(علیها السلام)) یزیدبه خاندان هاشمى اجازه داد در دمشق عزادارى کنند، زنان هاشمى و قرشى لباس سیاه بر تن پوشیدند و به مدّت هفت روز براى امام حسین(علیه السلام) و شهداى کربلا عزادارى کردند.(۲) لازم به یادآورى است که هر چند فقها بر اساس روایات به کراهت لباس سیاه به خصوص در نماز فتواداده اند، ولى پوشیدن آن براى عزاى امام حسین(علیه السلام) کراهتى ندارد و شاید رجحان نیز داشته باشد؛ زیرا جنبه تعظیم شعایر بر آن غلبه دارد.(۳) پی نوشت: (۱). «لَمّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِىٍّ صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِ لَبِسَ نِساءُ بَنِی هاشِمِ السَّوادَ وَ الْمُسوُحَ» (بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۱۸۸). (۲). «فَلَمْ تَبْقَ هاشِمَیَّةٌ وَ لا قُرَشِیَّةٌ إِلاَّ وَ لَبِسَتِ السَّوادُ عَلَى الْحُسَیْنِ(علیه السلام) وَ نَدَبُوهُ عَلى ما نُقِلَ سَبْعَةُ أَیّام» (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۲۷). (۳). گرد آوري از کتاب: «عاشورا ريشه‏ ها، انگيزه ‏ها، رويدادها، پيامدها»، سعید داودی و مهدی رستم نژاد، (زیر نظر آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى)، انتشارات امام على بن ابى طالب(عليه السلام‏)، قم، ۱۳۸۸ ه. ش‏، ص ۸۱.

در برخى از روایات آمده است: هنگامى که (بر اثر خطابه ها و افشاگرى هاى امام سجّاد(علیه السلام) و حضرت زینب(علیها السلام)) یزید به خاندان هاشمى اجازه داد در دمشق عزادارى کنند، زنان هاشمى و قرشى لباس سیاه بر تن پوشیدند و به مدّت هفت روز براى امام حسین(علیه السلام) و شهداى کربلا عزادارى کردند. (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۲۷). پوشش مشكى پرسش ۱۳۴. چرا پوشش بانوان مشكى است؛ با اينكه پوشيدن لباس مشكى در اسلام مكروه است؟ آيات عظام امام، بهجت، تبريزى، صافى، فاضل، نورى و وحيد: پوشيدن لباس سياه، هر چند مكروه است؛ ولى عبا از آن استثنا شده و چادر مشكى نيز داخل عنوان عبا است و مكروه نيست آيات عظام سيستانى و مكارم: به طور كلى پوشيدن لباس سياه مكروه نيست؛ افزون بر آنكه چادر مشكى داخل عنوان عبا است و عبا استثنا شده است.[۲] برترى چادر پرسش ۱۳۵. چادر بهتر است يا مانتو؟ همه مراجع: براى زن كافى است كه حجاب كامل [شرعى] را با هر لباس مناسبى، در برابر مرد نامحرم رعايت كند، ولى بى شك چادر به عنوان حجاب برتر [به ويژه در اماكن مذهبى] از ارزش والايى برخوردار است.[۳] [۱]. امام، فاضل و صافى، توضيح المسائل مراجع، م۸۶۵؛ نورى، توضيح المسائل، م۸۶۶؛ وحيد، توضيح المسائل، م۸۷۲؛ تبريزى، استفتائات، س۱۶۱۷؛ دفتر: بهجت. [۲]. مكارم، استفتائات، ج۱، س۱۱۹ و ج۲، س۱۵۲؛ سيستانى، sistani.org، لباس، س۲ و دفتر. [۳]. خامنه اى، استفتاء، س ۵۸۰؛ فاضل، جامع المسائل، ج۱، س۱۷۰۱؛ مكارم، استفتائات، ج۲، س۱۰۲۲؛ نورى، استفتائات، ج۱، س۴۸۵؛ سيستانى، sistani.org، حجاب، س۷؛ صافى، جامع الاحكام، ج۲، س۱۶۶۹؛ امام، استفتائات، ج۳، (احكام حجاب)، س۷؛ دفتر: وحيد، بهجت و تبريزى.(احكام نگاه و پوشش، پرسمان). مطابق نظر آيت الله خامنه اي آیا پوشیدن لباس مشکی در ایام عزای سید و سالار شهیدان اباعبدالله حسین علیه‌السلام کراهت ندارد؟ با توجه به حکم کلی که پوشیدن لباس سیاه کراهت دارد و در نماز نیز مکروه است. و اگر کسی نذر کرده باشد آیا نذر او صحیح است؟ ما یک حکم کلی داریم در خصوص پوشیدن لباس تیره مشکی که کراهت دارد و نماز خواندن با آن هم ثواب نماز را کم می‌کند؛ این فتوای حضرت آقا هم هست. اما تبصره هم دارد نسبت به عبا، عمامه و کفش استثنا شده و اگر مشکی باشد کراهت ندارد. و همچنین یک حکم کلی نسبت به عزادار داریم که صاحب عزا خوب است به گونه‌ای باشد که معلوم باشد عزادار است و این لباس مشکی پوشیدن عزادار هنگام سوگواری امام حسین علیه‌السلام و ائمه بزرگوار، امروزه نشانه این است که طرف می‌خواهد نشان دهد من عزادار هستم. بنابراین حکم کراهت را ندارد. بنابراین اگر کسی نذر کرده باشد با شرایط نذر شرعی، طبق نذرش هم اگر بتواند باید عمل کند. اما توجه داشته باشید به هر حال عزادار بودن شیوه‌های مختلفی دارد. حالا ممکن است با پوشیدن لباس مشکی باشد یا با پرهیز از افعال و کارهای شاد یا با گریه کردن و گریستن و شیوه‌های مختلف دیگر. به هر حال ما امیدوار هستیم بتوانیم این حالت عزاداری را در این ایام سوگواری مراعات کنیم. منبع: سایت معظم له،گفتار حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح‌زاده.احکام عزاداری مطابق نظر آيت الله سيستاني مطابق نظر آيت الله سيستاني مسأله ۸۵۲ ـ چند چیز را فقهاء ـ قدس الله اسرارهم ـ در لباس نمازگزار مکروه دانسته‌اند، و از آن جمله است: پوشیدن لباس سیاه، و چرک، و تنگ، و لباس شراب‌خوار، و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمی‌کند، و لباسی که نقش صورت دارد، و نیز باز بودن دکمه‌های لباس، و دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد، مکروه شمرده شده است. توضيح المسائل آيت الله سيستاني. پرسش: حکم لباس مشکی در دو ماه محرم وصفر مستحب است یا مکروه ؟ پاسخ: کار شایسته و پسندیده ای است. پرسش: آیا رسول اکرم (ص) لباس سفید را ترجیح نمی دادند ؟ پاسخ: ایشان لباس سفید را برای مرد ترجیح می دادند . پرسش: آیا پوشیدن لباس با رنگ مشکی مکروه است ؟ پاسخ: مکروه نیست . استفتائات آيت الله سيستاني. طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي سؤال ـ آیا کراهت لباس سیاه براى نماز، شامل چادر مشکى و همچنین عباى مشکى مى‌شود؟ جواب : معروف کراهت لباس سیاه در نماز است، و دلیلى که براى آن ذکر شده زن و مرد، هر دو، را شامل مى‌شود؛ ولى عبا از آن استثناء شده، و بعید نیست چادر زنان نیز مشمول استثناء باشد.> احکام بانوان (جدید) > برخى از مستحبّات و مکروهات لباس نمازگزار پوشیدن لباس مشکی در فوت علما یا بستگان پرسش :آیا پوشیدن لباس مشکی در وفات بستگان یا وفات علما جایز، مستحب یا مکروه است؟ پاسخ :مانعی ندارد و در بعضی از موارد مستحب است. نذر پوشیدن لباس مشکی در ماه محرم و صفر پرسش :حدود ۲۵ سال پیش نذری کردم که دو ماه محرم و صفر را لباس مشکلی بپوشم و حاجت را گرفته و به لطف خدا انج

ام دادم، ولی چند سالی هست که همسر و بچه ها از مشکی پوشیدن به مدت طولانی راضی نیستند، خودم هم برام سخت است. حکم در این مورد چیست؟ پاسخ :چنانچه صیغه ی نذر را نخوانده باشید عمل به آن واجب نیست و اگر خوانده اید کافی است دهه ی عاشورا و دهه ی آخر صفر را لباس سیاه بپوشید. پوشیدن لباس مشکی و عزاداری برای حضرت فاطمه زهرا (س) پرسش :آیا پوشیدن لباس سیاه در ایام شهادت حضرت زهرا با توجه به وحدت و کراهت لباس سیاه جایز است؟ آیا برپائی مراسم عزاداری در ایام فاطمیه باتوجه به مخالفت برخی دستگاههای کشور جائز است؟ آیا در خانه حضرت زهرا را آتش زدند یا شهادت ایشان طبق گفته برخی افسانه است؟ پاسخ :۱- با توجه به این که پوشیدن لباس مشکی در ایام شهادت حضرات معصومین نوعی تعظیم شعایر الهی محسوب می شود کراهت ندارد. ۲- هرگاه مراسم به شکلی برگزار گردد که باعث تفرقه صفوف مسلمین نگردد هیچ کس نباید مانع آن گردد و کسانی که مانع برگزاری می شوند تصورشان این است که بعضی از عزاداران شعارهای تندی بر ضد اهل سنت می دهند که در این شرایط باعث تفرقه است. ۳- آن حضرت به مرگ طبیعی از دنیا نرفتند . اسناد این سخن را در کتاب یورش به خانه وحی به نقل از کتابهای اهل سنت آورده ایم. استفتائات آيت الله مكارم شيرازي. حکم پوشیدن لباس مشکی در عزاداری پرسش : آیا پوشیدن لباس مشکی در عزاداری صحیح است؟ پاسخ: مرسوم و معمول میان مردم آن است که در غم مرگ عزیزان لباس سیاه بر تن مى کنند و این رنگ لباس را علامت ماتم و عزا مى دانند. بنابراین یکى از راه ها و شیوه هاى مطلوب عزادارى براى خامس آل عبا، پوشیدن لباس سیاه در سالروز شهادت آن حضرت یا ایّام محرّم است. در تاریخ مى خوانیم: هنگامى که حسین بن على(علیه السلام) به شهادت رسید، زنان بنى هاشمى لباس هاى سیاه و خشن پوشیدند.(۱) در برخى از روایات نیز آمده است: هنگامى که (بر اثر خطابه ها و افشاگرى هاى امام سجّاد(علیه السلام) و حضرت زینب(علیها السلام)) یزید به خاندان هاشمى اجازه داد در دمشق عزادارى کنند، زنان هاشمى و قرشى لباس سیاه بر تن پوشیدند و به مدّت هفت روز براى امام حسین(علیه السلام) و شهداى کربلا عزادارى کردند.(۲) لازم به یادآورى است که هر چند فقها بر اساس روایات به کراهت لباس سیاه به خصوص در نماز فتوا داده اند، ولى پوشیدن آن براى عزاى امام حسین(علیه السلام) کراهتى ندارد و شاید رجحان نیز داشته باشد؛ زیرا جنبه تعظیم شعائر بر آن غلبه دارد.(۳) پی نوشت: (۱). «لَمّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِىٍّ صَلَواتُ اللهِ عَلَیْهِ لَبِسَ نِساءُ بَنِی هاشِمِ السَّوادَ وَ الْمُسوُحَ» (بحارالانوار، ج ۴۵، ص ۱۸۸). (۲). «فَلَمْ تَبْقَ هاشِمَیَّةٌ وَ لا قُرَشِیَّةٌ إِلاَّ وَ لَبِسَتِ السَّوادُ عَلَى الْحُسَیْنِ(علیه السلام) وَ نَدَبُوهُ عَلى ما نُقِلَ سَبْعَةُ أَیّام» (مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۳۲۷). (۳). گرد آوري از کتاب: «عاشورا ريشه‏ ها، انگيزه ‏ها، رويدادها، پيامدها»، سعید داودی و مهدی رستم نژاد، (زیر نظر آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى)، انتشارات امام على بن ابى طالب(عليه السلام‏)، قم، ۱۳۸۸ ه. ش‏، ص ۸۱. سؤال ۶۷. پوشیدن لباس سیاه که مى گویند کراهت دارد،(۱) در مراسم عزادارى اهل بیت(علیهم السلام) چگونه است؟ جواب: با توجّه به اینکه سبب تعظیم شعائر مى گردد، کراهت آن تحت الشعاع قرار گرفته و رنگ استحباب به خود مى گیرد. سؤال ۶۸. آیا پوشیدن لباس سیاه در ایّام شهادت حضرت زهر(علیها السلام) با توجّه به حفظ وحدت و کراهت لباس سیاه جایز است؟ جواب: با توجّه به اینکه پوشیدن لباس مشکى در ایّام شهادت حضرات معصومین(علیهم السلام) نوعى تعظیم شعائر الهى محسوب مى شود کراهت ندارد. سؤال ۶۹. پوشیدن لباس مشکى از دهه اوّل محرّم تا آخر ماه صفر چه حکمى دارد؟ جواب: مانعى ندارد. ۱. عروة الوثقى، کتاب الصلوة، فصل فیما یکره من اللباس حال الصلاة. استفتائات آیت الله مکارم شیرازی. آيت الله صافي گلپايگانيآيت الله صافي گلپايگاني پوشش عزا ۱. به نظر مبارك حضرتعالي، پوشيدن لباس سياه در عزاي امام‌حسين(علیه السلام) و ديگر امامان(ع) چنان‌كه از كلام صاحب حدائق استفاده مي‌شود رجحان شرعي دارد يا خير؟ سَلامُ اللهِ وَسَلامُ أَنْبِيائِهِ وَمَلائِكَتِهِ عَلی سَيِّدِنا وَمَوْلانا أَبي عَبْـدِ اللهِ الْحُسَيْـنِ الْمَظْلومِ سَيِّدِ الشُّهَداءِ وَأَبـي الْأَحْـرارِ وَعَلی أَهْـلِ بَيْتِـهِ وَأَوْلادِهِ وَأَصْحـابِهِ. با‌توجه‌به اينكه پوشيدن لباس سياه، شعار اهل مصيبت و علامت سوگواري و عزاست، پوشيدن آن در عزاي حضرت سيد‌الشهدا(علیه السلام) و ساير حضرات معصومين(علیه السلام) بي‌شبهه راجح و تعظيم شعائر و اعلان ولايت و برائت از اعدای آل‌ محمد(ص) تجليل از ايثار و فداكاري و شهادت در راه خدا، پاسداري از دين و مذهب و مصداق ع

ناوين و جهات راجحة ديگر است. يكي از شعائر شيعيان در عراق در دهة عاشورا، برافراشتن پرچم‌هاي سياه عزا بر بالاي خانه‌ها بود كه حتي كسي كه در وسط بيابان تنها در يك خانه و كوخ‌ محقر زندگي مي‌كرد ملتزم به اين اعلام عزا و سوگواري بود. يقيناً اين برنامه‌ها و سياه­پوشيدن و سياه‌پوش­كردن در­و­ديوار خانه‌ها و حسينيه‌ها و تكايا و مجالس كه متضمن درس‌هاي بسيار آموزنده و موجب تعالي افكار و اهداف و تبلور شعور مذهبي و انساني است همه راجح و سبب احيا و بسط امر مذهب و تحكيم علائق و روابط با خاندان رسالت و تجديد ميثاق تشيع و پيروي از آن بزرگواران و محكوم­كردن ظلم و استضعاف و استكبار است. اما مسئله كراهت پوشيدن لباس سياه كه به اجماع و اخبار بر كراهت آن استناد شده است؛ اولاً: اصلِ حكم به كراهت، قابل­ خدشه و اشكال است؛ زيرا عمده دليل آن كه اجماع است محصّل نيست و به‌فرض محصّل­ بودن، با وجود احتمال استناد مجمِعين به اخبار، حجت و كاشف از قول معصوم(علیه السلام) نيست و رواياتي كه به آنها استناد شده است اخبار مراسيل و ضعاف است و تمسك به آنها به­ عنوان تسامح در ادله مكروهات جرياً علي التسامح في ادلة المستحبات، مثبِت حكم شارع مقدس به كراهت نيست. علاوه­ بر آنكه اثبات حكم موضوعي براي موضوع ديگر يا اثبات حكم موضوع ذي‌الخصوصيه براي فاقد خصوصيت بدون يقين به تساوي هر دو موضوع در موضوعيت براي حكم و بدون يقين به عدم دخالت خصوصيت (مثل ما نحن فيه) قياس و حكم به غير علم است. بنابراين با اخبار تسامح در ادله سنن جواز تسامح در ادله مكروهات و حكم به كراهت ثابت نمي‌شود، مضافاً بر اينكه در اصل مقيس‌عليه نيز استفاده حكم به استحباب ما بلغ فيه الثواب عن النبي(ص) محل‌تأمل و اشكال است. غايَةُ الْأَمْرِ نَقولُ: إِنَّه يُستَفادُ مِن هذِهِ الْأَخبارِ أنَّ مَن بَلَغَهُ عَن النّبيِّ(ص) ثَواباً عَلَی أَمْرٍ ثَبَتَ رُجحانُهُ بِالشَّرعِ سَواءٌ كانَ مُستَحبّاً أَوْ واجِباً أَوْ لَم يَثبُت عَدَمُ رُجحانِهِ أَنْ أتي بِهِ إِلْتِماساً لِهذَا الثَّوابَ يُعطی به ذلِك الثَّوابُ ويُوجَرُ بِهِ وَأَيْنَ هذا مِن الحُكمِ بِالْإِستِحبابِ حَتّی يُقالُ بِهِ في غَيرِهِ. به­ هرحال، اخبار داله بر كراهت از جهت سند، فاقد اعتبارند و جبران ضعف آنها به عمل اصحاب – بنا بر اينكه عمل، جابر ضعف سند باشد – در صورتي است كه استناد ايشان در فتوا به نفس خبر باشد، ولي در مثل اين مورد كه محتمل است بر ‌اساس همان تسامح در ادله، مشي كرده باشند، عمل با استناد به نفس حديث، ثابت نمي‌شود. مضافاً بر اينكه به فرض جبر ضعف سند به عمل، دلالت روايات بر كراهت مطلقه، مورد اشكال است؛ زيرا از خود آنها استفاده مي‌شود كه حكم در اين موضوع به­عنوان اولي موضوع نيست، بلكه به جهت تعنون آن به­عنوان ثانوي و شعار و لباس بني‌عباس بودن است كه پوشيدن آن تشبّه به آنها و موجب ارائه نفوذ و كثرت جمعيت پيروان آنهاست و در واقع نهي از آن به ملاحظه اين بوده كه يكي از مصاديق تلبّس به لباس ظَلَمه و تشبّه به آنهاست و مثل اين حكم طبعاً دائر ‌مدار بقاي تعنون موضوع به­عنوان موردنظر است. بنابراين اگر بني‌عباس از بين رفتند، اين شعاريت و عنوان، بي‌موضوع و منتفي شد، يا اگر رنگ ديگري شعار آنها يا ظَلَمه و كفار و اهل باطل شد موضوع عوض مي‌شود و حكم بر موضوع خود مترتب مي‌گردد و پوشيدن لباسي كه شعاريّت فعليّه مثل كروات دارد مكروه مي‌شود. ثانياً: با قبول اينكه اصل حكم في‌الجمله ثابت است، دليل آن اگر اجماع باشد دخول پوشيدن لباس سياه در عزا كه ظاهراً در اعصار ائمه^ و بعد از ايشان متداول بوده در معقد اجماع معلوم نيست و قدر‌متيقن از آن مواردي است كه اين عنوان عزا را نداشته باشد و تلبس به لباس و شعار اعدا بر آن صادق باشد و اگر احاديث را هم مستند حكم بشماريم شمول و ظهور اطلاق يا عموم آنها در اين مورد به مناسبت حكم و موضوع، قابل منع است. بعد از تمام اين تفاصيل همان روايتي كه صاحب حدائق به­عنوان تأييد نفي بعد از استثنای لبس سواد در عزاي حضرت سيد‌الشهدا(علیه السلام) از جلاء‌العيون علامه مجلسي(قدس سره) نقل كرده[۱] دليل است و به نظر حقير هم با آن حصر مفاد روايات كراهت در غير موارد عزا فهميده مي‌شود و هم مي‌توان به فرض قبول اطلاق يا عموم روايات، آن‌ را مقيد يا مخصص‌ آنها دانست ‌و جهت اينکه صاحب حدائق صريحاً به آن استناد نفرموده ظاهراً عدم ذكر سند آن در جلاء‌العيون و عدم اطلاع يا عدم مراجعه ايشان به­ واسطه ضيق مجال به كتاب‌هاي ديگر بوده است. اينك حديث شريف: محدث ‌مشهور، احمد بن محمد بن ‌خالد برقي، از طبقه سابعه در كتاب المحاسن، از پدرش محمد بن خالد از حسن بن ظريف بن ناصح از طبقه ششم از پدرش ظريف بن ناصح از طبقه پنجم از حسين بن زيد كه ظاهراً حسين بن زيد بن علي بن الحسين‘ معروف به ذي‌الدمعه و از طبقه پنجم است و او از (عمويش) عمر بن علي بن الحسي

ن‘ روايت كرده است و سند و لفظ حديث به اين شرح است: عَنْهُ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ ظَريفِ بْنِ ناصِحٍ عَنْ أبيهِ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ زيدٍ عَنْ عُمَرِ بْنِ عَليِّ بنِ الْحُسَيْنِ‘ قال: لَمَّا قُتِلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَليٍّ‘ لَبِسْنَ نِساءُ بَني هاشِمٍ السَّوادَ وَالْمُسُوحَ وَكُنَّ لا تَشْتَكينَ مِنْ حَرٍّ وَلا بَرْدٍ ، وَكانَ عَليُّ بنُ الْحُسَيْنِ‘ يَعْمَلُ لَهُنَّ الطَّعامَ لِلْمَأْتِمِ[۲]. از اين حديث شريف كه مورد اعتماد و حجت است و شخصيت‌هايي از مشاهير و ثقات و اكابر اهل‌بيت(ع) آن را روايت نموده‌اند استفاده مي‌شود: ۱. پوشيدن لباس سياه در ماتم و عزا از صدر اول مرسوم بوده است و لذا بانوان معظمه بني‌هاشم در ماتم حضرت سيد‌‌الشهدا(علیه السلام) لباس سياه پوشيدند و ظاهر اين است كه اين عادت و سنتي بوده است كه قبل از آن تا عصر رسالت هم سابقه داشته است و مثل اين است كه لباس سياه به­عنوان ترك تزيّن و شعار عزادار­بودن متداول و مرسوم بوده است. بنابراين روايات «كراهت لبس سواد» شامل اين‌گونه لبس موقت و معمول نمي‌شود و منصرف به اين است كه لباس متعارف و رسمي شخص، سياه باشد و به فرض كه اطلاق يا عموم داشته باشد اين روايت آن اطلاق يا عموم را تقييد يا تخصيص مي‌زند. ۲. تشويق و ترغيب امام(علیه السلام) از اين عمل دليل بر رجحان آن است و از آن فهميده مي‌شود كه ادامه آن جهت فراموش ­نشدن اين‌ واقعه بسيار بزرگ تاريخي بزرگداشت و موقف عظيم سيد‌الشهدا(علیه السلام) راجح و مستحب است. گفته نشود كه: حديث حكايت از عمل بانوان و تصويب امام(علیه السلام) دارد و دلالت بر رجحان پوشيدن لباس سياه در عزاي آن حضرت براي مردها ندارد؛ زيرا گفته مي‌شود: وجه تصويب و تشويق امام(علیه السلام) حال حزن و مصيبتي است كه به‌وسيله پوشيدن لباس سياه، اظهار مي‌شود و خصوصيت صدور اين حال از زن يا مرد ملحوظ نيست و اين حال در هر‌كس ظاهر شود مطلوب است؛ البته اگر پوشيدن لباس سياه فقط ظهور اين حال را از زنان نشان مي‌داد اختصاص به آنها پيدا مي‌كرد. ولي وقتي در هر دو عند‌العرف علي‌السواء ظاهر مي‌شود يا گاهي در مردها ظاهرتر است و‌جهي براي اختصاص نيست و مثل «رَجُلٌ شَكَّ بَيْنَ الثَّلاثِ وَالْأَرْبَعِ» است كه چون اين شك براي زن و مرد هر دو علي‌السواء حاصل مي‌شود از آن اشتراك زن با مرد در حكم، معلوم مي‌شود. اين حديث مانند كلام امير­المؤمنين(علیه السلام) است: «أَلْخِضابُ زينَةٌ وَنَحْنُ قَوْمٌ في مُصيبَةٍ»؛[۳] كه از آن استفاده مي‌شود زينت مناسب مصيبت‌زدگي نيست، خواه خضاب باشد يا چيز ديگر. مصيبت‌زده مرد باشد يا زن، از اين حديث هم استفاده مي‌شود، اظهار عزاداري به‌وسيله پوشيدن لباس سياه مورد تصويب و تشويق است خواه از مرد صادر شود يا از زن و چنان نيست كه با­اينكه از جانب مرد نيز اين اظهار ممكن باشد رجحان اظهار آن مختص به زن باشد ، زيرا عرف آنچه را موضوع مطلوبيت اين عمل مي‌يابد ارائه حال عزا و سوگواري است كه صدور آن از زن و مرد هر دو مطلوب است. بلكه مي‌توانيم بگوييم از مثل اين حديث مي‌فهميم كه: ارائه حال سوگواري در مصيبت حضرت سيد‌الشهدا(علیه السلام) به هر نحو مشروع كه عند‌العرف حال سوگواري باشد مطلوب است؛ خواه به‌وسيله پوشيدن لباس سياه يا صيحه­زدن در مجالس عزا يا ناله و گريه­كردن يا مرثيه­ خواندن يا پابرهنه­ رفتن يا صورت‌هاي مشروع و مقبول ديگر موجب اجر عظيم الهي در آخرت خواهد بود. جَعَلَناَ اللهُ مِنَ الْقائِمينَ بِها وَحَشَرَنا في زُمْرَتِهِمْ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطّاهِرينَ صَلَواتُ اللهِ عَلَيْهِمْ أَجمْعينَ.[۴] ۲. آيا كراهتي كه در پوشيدن مشكي وجود دارد، لباس عزايِ امام­حسين(علیه السلام) را هم شامل مي‌شود؟ پوشيدن لباس سياه در­ عزاي امام‌حسين(علیه السلام) مانعي ندارد و مطلوب است. ۳. آيا نمازخواندن با لباس‌سياه مربوط‌به‌ عزاداري امام‌حسين(علیه السلام) مكروه‌ است؟ پوشيدن لباس سياه در عزاداري سالار شهيدان مطلوب است و كراهت آن جبران مي‌شود. ان‌شاء‌الله. .[۱] مجلسی، جلاءالعيون،‌ ص۷۲۰؛ بحرانی، الحدائق‌الناضره، ج۷، ص۱۱۸. [۲]. برقي، المحاسن، ج۲، ص۴۲۰. اين حديث را علامه مجلسي& از المحاسن در بحار‌الانوار (باب التعزية والمأتم) روايت فرموده است. مجلسی، بحارالانوار، ج۷۹، ص۸۴، ح۲۴. [۳]. نهج‌البلاغه، حکمت۴۷۳ (ج۴، ص۱۰۹)؛‌ سيد رضی، خصائص‌الائمه، ص۱۲۵؛ فتال نيشابوری، روضةالواعظين، ص۴۷۵؛‌ حر عاملی، وسائل‌الشيعه، ج۲، ص۸۸. ۱. پاسخ به استفتايي در تاريخ ۸ ذي‌الحجة الحرام ۱۴۱۵هـ .ق. استفتائات آیت الله صافی گلپایگانی

👈