🔴شکلگيري دانش رجال در ساية هدايتهاي ائمه
🖊احمدحسين شريفي
🔸يکي ازدانشهايي که از ديرباز در ميان مسلمانان به ويژه شيعيان شکلگرفت دانش رجال يا شناخت شخصيت راويان احاديث بود. در دانش #رجال، شخصيت، صفات، خوبيها و بديهاي راويان احاديث (البته تماماً از همان جهتي که در اعتماد به نقل او تأثير دارد) به طور دقيق مورد بحث قرار ميگيرد.
🔸اين دانش در سايه توصيه اهل بيت عليهم السلام جايگاهي ويژه در روششناسي اجتهاد و شناخت احاديث اصيل از غير اصيل پيدا کرد. امام علي عليه السلام ميفرمود: «إِذَا حَدَّثْتُمْ بِحَدِيثٍ فَأَسْنِدُوهُ إِلَى الَّذِي حَدَّثَكُمْ فَإِنْ كَانَ حَقّاً فَلَكُمْ وَ إِنْ كَانَ كَذِباً فَعَلَيْهِ»
🔸ذکر دقيق اسناد يک #حديث، از ويژگيهاي دين اسلام است. در ادياني مثل مسيحيت، يهوديت و هندوئيسم و امثال آن وجود ندارد. با شناخت شخصيت راويان از حيث ديانت، قدرت ضبط و امانتداري و امثال آن ميزان اعتماد به حديث هم دستهبندي ميشود.
🔸توصيههاي ائمه اطهار عليهم السلام موجب شد که اين دانش در زمان خود ائمه شکل بگيرد و نخستين آثار مکتوب در نيمه قرن سوم تدوين شود. احمدبن محمدبن خالد #برقي (م 284 يا 290 قمري)، کتابي با عنوان رجال که معروف به #رجال_برقي است تدوين کرد که در آن طبقات راويان را مشخص ميکند.
🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی
🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🔷 ارتباط با ادمین:👇
@mjbayat
🔴نقش قرائن، در فهم احاديث
🖊احمدحسين شريفي
🔸به صرف فهم معناي لغوي و اصطلاحي الفاظ و ترکيبهاي به کار رفته در احاديث هرگز نميتوان مدعي فهم درست آن شد. در برخي از موارد براي فهم درست معناي احاديث، بايد اسباب ورود #حديث را دانست. يعني علت و زمينه و بافت صدور آن سخن از معصوم را بايد دانست. چرا که شرايط زمينهاي در فهم مراد معصومان(ع) حتماً نقشآفرين است. به تعبير ديگر بايد قراين مقامي (شرايط اجتماعي و تاريخي و فرهنگي و حالات مخاطب و گوينده و ... ) را در نظر گرفت.
🔸متأسفانه بسياري از ناقلان اوليه احاديث و جامعان کتابهاي حديثي، از نقشآفريني قراين مقامي در فهم مراد معصومان غافل بودند و به همين دليل آنها را ذکر نکردهاند. بر اين اساس براي فهم مراد واقعي معصومان، يک حديثشناس محقق بايد تلاش بيشتري کند و حتيالامکان قرائن را در منابع موجود به دست آورد. مراجعه به منابع حديثي ساير فرق و مذاهب اسلامي يا مراجعه به منابع تاريخي و فهم درست تاريخ صدر اسلام و اوضاع فرهنگي و اجتماعي حاکم بر قبايل و اقوام آن زمان و امثال آن ميتواند پارهاي از گرهها را بگشايد.
🔸فيالمثل در پارهاي از منابع اهل سنت حديثي از #رسول_خدا(ص) نقل کردهاند که فرموده باشد: «مَنْ بَشَّرَنِي بِخُرُوجِ آذَارَ فَلَهُ الْجَنَّةُ» در عين حال، حتي پارهاي از اهل حديث مثل #احمدبن_حنبل نتوانستهاند با مضمون اين حديث کنار بيايند و آن را تأييد کنند؛ به همين دليل گفتهاند که اين حديث هيچ اصل و اساسي ندارد.
🔸اما اگر، احمدبن حنبل، قرائن مقامي صدور چنين سخني را ميدانست، قطعا چنين حکمي نميکرد. #شيخ_صدوق از ابنعباس علت صدور چنين سخني را به اين صورت نقل ميکند که
🌹«پيامبر روزي با اصحاب خود در مسجد قبا نشسته بود و به آنان گفت: نخستين فردي که اکنون بر شما وارد ميشود از بهشتيان است. برخي از اين افراد چون اين سخن را شنيدند بيرون رفتند تا شتابان باز گردند و به سبب اين خبر از بهشتيان شوند. پيامبر اين را فهميد و به آنان که مانده بودند فرمود: اکنون چند نفر بر شما در ميآيند که هر يک از ديگري سبقت ميجويد؛ از ميان آنان هر کس به من بشارت دهد که ماه آزار [از ماههاي رومي و مصادف با خرداد شمسي] تمام ميشود اهل بهشت است. پس آن گروه بازگشتند و وارد شدند و ابوذر نيز با آنان بود. پيامبر به آنان فرمود: ما در کدام ماه رومي هستيم؟ #ابوذر پاسخ داد: اي پيامبر خدا آذار تمام شد. پيامبر گفت: اي ابوذر اين را ميدانستم اما دوست داشتم که امت من بدانند تو بهشتي هستي و چسان بهشتي نباشي در حالي که تو را پس از من، از حرمم «مدينه» ميرانند؛ چون به اهل بيت من محبت داري؛ پس تنها زندگي ميکني و تنها ميميري و گروهي سعادت کفن و دفن تو را مييابند که همراهان من در بهشت جاودان هستند؛ بهشتي که به متقيان وعده داده شده است.»
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🔴تمايز حقوق و مزاياي استادان «دارالعلوم»
🖊احمدحسين شريفي
🔸#خواجه_نصيرالدين_طوسي (579-653ش) در شهر مراغه، يک مرکز علمي بزرگ با نام «#دارالعلوم» تأسيس کرد که در آن بسياري از رشتههاي علمي مورد نياز جامعه آموزش داده ميشد. بسياري از کتابهاي وقفي را از بغداد به آنجا منتقل کرد.
حقوق و مزاياي استادان و معلمان در اين مرکز به صورت روزانه پرداخت ميشد. اما استادان و معلمان همه رشتهها و دانشکدههاي موجود در اين مرکز علمي، از حقوق يکساني برخوردار نبودند. آنگونه که ابن کثير در البداية و النهاية نقل ميکند:
✅حقوق روزانة هر يک از استادان #فلسفه، «سه درهم» بود.
✅حقوق هر يک از #پزشکان و استادان شاغل در دانشکدة پزشکي، روزانه «دو درهم» بود.
✅حقوق استادان و معلماني که در دانشکدة #فقه مشغول بودند، روزانه «يک درهم» بود.
✅و بالاخره دانشکده چهارمي که در آن مرکز بزرگ علمي تأسيس کرده بود، دانشکده #حديث بود، که حقوق روزانة هر محدثي «نيم درهم» بود.
🔸براي فهم دقيق چرايي اين تمايز افزون بر نگاه خواجه نصير نسبت به اهميت و ضرورت هر يک از علوم از يک طرف و دشواري تدريس در هر کدام از آنها از طرف ديگر، بايد شرايط تاريخي آن دوران را هم ملاحظه کرد؛ شرايطي که در اثر سقوط حکومت اسماعيليان در ايران و سپس سقوط دولت مرکزي عباسيان در بغداد، و حملات ويرانگر #مغول پيش آمده بود؛ موجب شده بود که بنيانهاي اعتقادي جامعه به شدت متزلزل شود. به نظر ميرسد در چنين شرايطي ايجاد مشوقهايي براي تحصيل و تدريس مباحث فلسفي و انديشههاي بنيادين ديني، امري ضروري بود.
🆔 https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964
🌹
🔴نامی عجیب در میان راویان حدیث!
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
سیدعلی خان کبیر مدنی شیرازی در کتاب «الطراز الأول و الكناز لما عليه من لغة العرب المعول» در قالب اشعاری، به نام عجیب یکی از راویان حدیث اشاره میکند:
أَ سَمِعْتَ فِي الأَسماءِ وَ الأَنْسابِ مَا
لَو لَا صَحيحُ النَّقْلِ عُدَّ مِنَ الكَذِبْ
كمُسَدَّدِ بنِ مُسَرْهَدِ بنِ مُجَرْهَد ب
نِ مُسَرْبَلِ بنِ مُعَرْبَلِ بنِ مُرَعْبَلِ ب
نِ مُطَرْبَلِ بنِ أَرَنْدَلِ سَرَنْدَلَ بِ
نِ عَرَنْدَلٍ راوٍ إِلى أَسَدٍ نُسِبْ
عَشْرٌ مِنَ الأَسماءِ لَوْ تُلِيتَ عَلَى
ذِي جِنَّةٍ يَوماً أَفاقَ وَ لَمَ يَغِب
آیا در میان نامها و انساب راویان، نامی را شنیدهای که اگر نقل صحیحی برای آن در اختیار نداشتیم آن را نامی جعلی و دروغین میدانستیم:
مسدد بن مسرهد بن مجرهد بن مسربل بن معربل بن مرعبل بن مطربل بن ارندل بن سرندل بن عرندل! نام یکی از راویان قبیله بنی اسد است؛ ده نامی که اگر روزی آنها را بر دیوانهای بخوانند بهبودی مییابد!
یا به تعبیر یکی از دیگر نویسندگان اگر به این اسمها یک «بسم الله» اضافه کنیم همچون نوعی طلسم میشود!
در عین حال، یکی از احادیث زیبا و پر معنایی که در سلسله سند آن همچنین فرد یعنی مسدد بن مسرهد .... وجود دارد و از ابن عباس و او هم از وجود مقدس #پیامبر_اکرم(ص) نقل شده است را در اینجا ذکر میکنیم:
مَا مِنْ قَوْمٍ أَمَّرُوا أَمِيراً وَ فِيهِمْ مَنْ هُوَ أَرْضَى عِنْدَ اللَّهِ مِنْهُ إِلَّا خَانُوا اللَّهَ وَ كِتَابَهُ وَ رَسُولَهُ وَ الْمُؤْمِنِينَ؛
اگر قومی، فردی را به ریاست و امارت برگزینند، در حالی که در میان آنها فرد دیگری که از نظر موازین دینی و الهی بهتر از او است، وجود داشته باشد، در آن صورت به خدا و قرآن و پیامبر و مؤمنان خیانت کردهاند.
#حدیث
🆔eitaa.com/ahmadhoseinsharifi
🌹