#حدیث_اولی_الالباب خطابات حضرت #امام_کاظم علیه‌السلام به #هشام_بن_حکم پیرامون #اولی_الالباب «يا هشام إنَّ ضوء الجسد في عينه فإن كان البصر مضيئاً استضاء الجسد كلّه، و إن ضوء الروح العقل، فإذا كان العبد عاقلاً كان عالماً بربّه، و إذا كان عالماً بربّه أبصر دينه، و إن كان جاهلاً بربّه لم يقم له دين، و كما لايقوم الجسد إلّا بالنفس الحيَّة فكذلك لا يقوم الدين إلّا بالنيّة الصادقة، و لا تثبت النية الصادقة إلّا بالعقل.» #بحارالأنوار ج۱ص۱۵۳. نظیر این فرمایش در کلام مشهور «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» #غررالحکم_و_دررالکلم تألیف مرحوم #آمدی ص۵۸۸؛ بیانی پیرامون عدم حدیث بودن من عرف نفسه فقد عرف ربه و اینکه کلامی حکیمانه است؛ عرفان به #نفس می‌رساند که من تحت سلطه دیگری هستم که مرا تدبیر می‌دهد که او #پروردگار من است؛ برخی فرمایشاتی که در پیرامون تطبیق این فقره از روایت اولی‌الالباب می‌کنند -ولو خود مطلب درست است- ولی تطبیقش مشکل دارد؛ تبیین آن‌چه که انسان #عاقل از خودش می‌فهمد؛ سیر تکوین کمال انسان: وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ (۱۲) ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَكِينٍ (۱۳) ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنْشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ #المومنون:۱۴؛ از جمادی مُردم و نامی شدم وز نما مُردم به ‌حیوان سرزدم مُردم از حیوانی و آدم شدم پس چه ترسم؟ کی ز مردن کم شدم؟ #مثنوی_معنوی تعقل در این سیر به انسان می‌گوید که ای انسان تو مدام در ترقی هستی و تو یک موجودی هستی که دائماً رو به کمال می‌رود پس تحت #تربیت هستی که آن تربیت دائم تو را می‌برد رو به #کمال و #دین هم برای همین است که تو را در تربیت کمالی رو به بالاتر ببرد؛ امام کاظم علیه‌السلام هم همین را می‌فرمایند که انسان اگر عاقل باشد تو رب خودش را می‌شناسد و وقتی رب خودش را شناخت در دینش بیشتر بینا می‌شود و می‌بیند آن ذاتی که او را در #تکوین سبز کمالی داده #تشریع را هم برای کمال او قرار داده است؛ عبارت دیگر این فقره از روایت اولی‌الالباب عبارت من عرف نفسه فقد عرف ربه است؛ انسان در این سیر کمالی اگر تن به #شریعت بدهد #مرگ او هم بهتر می‌شود؛ دل سِرّ‌‌ِ حیات اگر کَما هی دانست در مرگ هم اسرار الهی دانست #خیام «فإذا كان العبد عاقلاً كان عالماً بربّه، و إذا كان عالماً بربّه أبصر دينه.» عاقل آن است که امور را تعقل کند و به قاعده بودن سیر تکوین خود را می‌یابد؛ پی بردن به تربیت کننده انسان به صورت تکوینی که برخی به اشتباه به #ژن و #ژنتیک انسان ربط می‌دهند؛ فرق بین #مادی و #الهی؛ تبیین تربیت خلائق توسط #پروردگار؛ انسان عاقل می‌فهمد که عالم وجود به دست یک پرورنده است؛ #عبد و #بنده (=کسی‌که خودش را در تصرف ببیند) در مقام تعقل به پرودگار می‌رسد؛ استفاده از مثال به #اتاق_سکوت برای تبیین مطلب تحت تربیت تکوینی بودن انسان؛ جریانی از دوران کودکی استاد؛ ما #خیر خودمان را نمی‌فهمیم ولی هرچه عاقل‌تر بشویم تن به خیر خود می‌دهیم که این همان #بصیرت_دینی است که حاصل #عقل و #علم است. صلی الله علیک یا مولانا یا اباعبدالله السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین تا نیک یقین کند که این کشته کیست با دیدهٔ معرفت در آن تن نگریست عریان بدنی بدید کز تیغ و سنان اعداد و جراحتش هزار است و دویست چون دید سرش بریده از راه قفاست وان پیکر انورش لگدکوب جفاست دانست یقین که باشد این جسم امام زیرا که بلا همیشه بر اهل ولاست #فؤادکرمانی صلی علیک ملیک السماء هذا حسین بالعراء مرمل بالدماء مقطع الاعضاء مسلوب العمامة و الرداء این کشته فتاده به هامون حسین توست این صید دست و پا زده در خون حسین توست #محتشم_کاشانی صلی الله علیکم یا آل رسول الله ۱۴۰۱/۱۱/۳۰ #شیخ_عباس_اخوان https://eitaa.com/akavan110