💠«درختی کاشتم لَردِ بیابون!»
به گزارش اخبار جهرم، لَرْد و لَردی در جهرم به میدانچه یا میدان کوچک یا محوطهی باز بین خانهها و محلات جهرم گفته میشد. در لغتنامهی برهان قاطع گفته شده که لرد به معنی میدان اسبدوانی است و در اصطلاح جهرمی، لردی به طور عام به صحرا و بیابانهای اطراف شهر گفته میشود.
فلک در حق من بیمروتی کرد
سواره بودم و پاپتی کرد
سواره بودم و لرد بیابون
فلک دَسّم گرف، زیرِزمین کرد
از همین رو اصطلاح «برو بندازش اَ لردی» در جهرم به معنی دور انداختن چیزی یا انداختن آن در بیابان است. لردی به معنای بیابان در اشعار عامیانه جهرمی هم آمده است:
چه سازم که علاج دل ندارم
عمارت ساختم و منزل ندارم
عمارت ساختهام لرد بیابون
که از دوریت ببارم مثل بارون
یا در این دوبیتی عامیانه:
هر اون کس عاشقه از جون نترسه
نه از کُند و نه از زندون نترسه
چو گرگ گشنهی لرد بیابون
دگر از هیهی چیپون نترسه
محتمل است علت وجود لردهای متعدد در شهر جهرم، ساختار نظامی و دفاعی جهرم در گذشته بوده است. نام برخی لردهای جهرم هنوز در تداول عامیانه وجود دارد. مهمترین لردهای جهرم، لرد خواجه در محلهی سنان، لرد شاجات در محلهی مصلی، لرد مسجد نو در محلهی گازران و لرد مُزاری خارج از حصار در جوار محلهی جبذر بودند. از این لردهای جهرم، فقط لرد مسجد نو باقی است.
اسفریز هم به معنی میدان کوچک است و احتمال میرود نام محلهی اسفریز نیز از همین میدانهای کوچک گرفته شده باشد، زیرا اسفریز از واژهی اسپریس به معنی میدان است.
عزیزوم زعفرون کاشتم، علف شد
درختی که نشوندم بیثمر شد
درختی کاشتم لرد بیابون
ثمر کرد و نصیب رهگذر شد...
#روزی_روزگاری_جهرم
#فرهنگ_جهرمی
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۵۳👇
https://chat.whatsapp.com/E5K8GyBRTuBEQ0lXTZrBYh
🚿اُی حمومی، آب حموم تازه کن! / نگاهی به گرمابههای عمومی در جهرم
🔹در گذشته در جهرم در اغلب محلاتی که بزرگان در آنجا زندگی میکردند به همت این افراد، خیّران و اهالی محل حمامهایی عمومی ساخته شد.
🔸معروفترین این حمامها به نامهای: حمام سرِ سَد، حمام کلوان، حمام احیا، حمام پیمان، حمام بازار، حمام مرضاخانی، حمام محجوب، حمام کوچکو، حمام سرچارراه، حمام گازرون و حمامصادقی بودند. به جز یکی، بقیهی این حمامها تخریب شدهاند.
🔹بعضی از این حمامها نمرهای هم بودند و مشتریان برای استفاده از آن باید پول بیشتری میدادند.
گرمابههای عمومی مثل گرمابه شهرداری جهرم، نوظهور و متعلق به۵۰سال اخیرند.
گرمابههای عمومی سنتی جهرم از اذان صبح تا اذان ظهر و شبهای ماه رمضان مردانه و از اذان ظهر تا اذان مغرب زنانه بودند.
🔹حمامهای عمومی گذشته از چند بخش نمره، بینه، سربینه، خزینه، نورهخانه و صحن تشکیل میشدند. معمولاً در حمامها علاوه بر صاحب حمام، افرادی مثل؛ کیسهکش، مشتمالچی و پادو وجود داشتند که به مشتریان خدمت میکردند.
برخی زنان بزرگان پیش از رفتن به حمام اسباب و اثاثیه حمامشان چون شانه، طاس، گل سرشور، سفیداب، حوله، لنگ، حنا، کنار و سفیدآب و... را جلوتر از خودشان، نوکران در مجمعههای مسی کنگرهدار و منقش و با آب و تاب به حمام میبردند.
🔹گاهی هم که بزرگی عروسی داشت، حمام برای ساعاتی برای فامیل عروس و داماد قرق میشد. معمولاً تا بیرون آمدن داماد یا عروس مطربان، نوایی معروف به «رِنگ دَر حمومی» میزدند که در دعاهای خیر قدیمی جهرمی از آن یاد شده: «کی باشه برات در حمومی بزنند!»
🔹یکی از آداب حمام رفتن قدیم در جهرم این بود که وقتی تازهواردی وارد حمام میشد، با سطل یا طاس، آب گرم از خزینه برمیداشت و به عنوان تواضع بر سر تعداد افراد بزرگتر که در صحن حمام نشسته بودند میریخت.
سر در حمامهای جهرم، معمولاً تصاویری از نبرد دیو و رستم، مالک دوزخ، شیطان و کلا تصاویر اجنه و مانند آن نقش شده بود. جهرمیهای قدیم معتقد بودند حمامها یکی از مکانهای اقامت اجنه است!
🔹استاد حمامی که در ورودی حمام و روی یکی از سکوها پشت دخل نشسته بود، اموال گرانقیمت مشتریان را در مدت حمام نگه میداشت و اغلب بالای سرش این تابلو وجود داشت:
هرکه دارد امانتی موجود
بسپارد به من وقت ورود
گر شود آن مفقود
بنده مسئول آن نخواهم بود!
🔹اینکه چه شده شهری که طی یکصدسال سال گذشته دهها حمام و گرمابه عمومی داشته و حالا از داشتن حتی یکی هم محروم است را تنها باید از مسئولان پرسید! شاید هم باید به شیوهی گذشته دست به دامان خیّران برای احداث حمامی عمومی شد!
#رسوم_جهرم
#تاریخ_جهرم
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۶۰👇
https://chat.whatsapp.com/Gt1lraQf7a305GU5lgKb6P
💢ساباطهای جهرم
به گزارش اخبار جهرم، سابات یا ساباط، معبری دالان مانند با سقف است که در مسیرهای طولانی بالای سر رهگذران قرار میگیرد و مانع از تابش آفتاب و آزار آنها میشود. ساباط بیشتر در شهرهای گرمسیری ساخته میشده است و نشان از تجربه، دانش و مهارت ایرانیان در امر معماری دارد.
در واقع ساباطها میان دو بخش یک کوچه، ارتباط برقرار میکردهاند. ساباط از دو بخش تشکیل شده است: سا + باط. «سا» در زبان فارسی به معنای آسایش و راحتی است و «باط» هم معنای بنا یا عمارت میدهد. در نتیجه ساباط یعنی سازهای که با هدف آسایش و رفاه بیشتر افراد و رهگذران ساخته میشده است. یکی دیگر از کاربردهای ساباطها این بود که به واسطه ارتفاعشان، امکان عبور سواران بر اسب از آن ممکن نبود. به همین دلیل، راهزنان و مهاجمانی که به محلهها و خانهها حمله میکردند و تعدادشان هم در گذشته، کم نبوده است، امکان عبور از محلهها را نداشتند.در گذشته، حمله ناگهانی تعدادی راهزن به محلهها و کوچههای قدیمی مرسوم بوده اما وجود ساباط از تاختن راهزنان سواره جلوگیری میکرده است.
وجود ساباطها باعث میشده تا منازلی که در جوار و همسایگی یکدیگر بودهاند، نوعی اجتماع هماهنگ را در کنار هم بسازند و مردم برای جمع شدن و صحبت کردن درباره موضوعات مختلف با هم در این مکان گفتوگو و معاشرت کنند. در بالای ساباطها هم معمولاً اتاقی درست میشده که برای تجمعات و دورهمیهای مردانه بوده است. در این اتاقها، صندلی و وسایل نشستن و برگزاری جلسات وجود داشته تا مردان دور هم جمع شوند و به معاشرت بپردازند.
در جهرم قدیم بعضی از افراد متمکن در دو طرف کوچه احیانا خانه های روبهروی هم داشتند با ایجاد طاقی بر روی دیوار دو طرفه کوچه و ایجاد ساختمان از اعیانیهای کوچه ها نیز استفاده میکردند و بنای ساباط و اتاقی بر روی آن برای خود میآوردند. به علت جریان هوا، ساباطها در تابستان محل مناسبی برای نشستن افراد و محل شغل کسبهی بیبضاعت و خردهپا بود. شبهای زمستان نیز برای فقرای بیخانمان ساباط مسکن مناسب به شمار میرفت. گاهی اوقات هم زنان یک محله در ساباط در کنار هم معاشرت و کار میکردند:
روُواری وَرچینم من توی ساباط
برم بازار بدم یَگ کاسه نبات
روواری ورچینم مثل تیریشکُو
برم بازار بدم گلدون نُقروو
در اوایل دورهی رضاشاه، ساباطهای جهرم از طرف دولت خراب شد. اگرچه هنوز تعدادی از آنها که ظاهراً صاحبانشان در آن دوره از خواص بودهاند، باقی مانده است.
نام ساباط در فرهنگ محلی جهرم هم در ضربالمثلها آمده: «سزای خر بود ساباط تاریک!» یعنی کرای کسی که از روی نفهمی و نادانی کاری را انجام دهد، حبس در ساباط تاریک است که هیچ چیزی نمیتواند ببیند. یا در ترانههای محلی:
توی ساباط نِیاَمْبو میزنم من
صدا بر یارجونی میزنم من
صدا بر یار خوب و مهربونم
نفس از قالب جون میزنم من
برخی از ساباطهای جهرمی که نام آنها باقی مانده، ساباط دراز در محلهی گازران که به مسجد محمدیه میرسید، ساباط نقلی بین محلهی کلوان و صحرا، ساباط تبیان و... است.
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۶۹👇
https://chat.whatsapp.com/DnNmxOlBBDJBO2yfFgJDsF
🌴رسم فراموش شدهی عزاداری عاشورا در جهرم: نخل ماتم جهرم؛ نماد حیات جاویدان شهیدان
به گزارش اخبار جهرم، از ایران باستان تا به امروز، عزاداری جایگاه ویژهای در میان اقوام داشته و با اشک، زاری و اندوه همراه بوده است. نخل ماتم یکی از وسایل و شیوههای عزاداری بود که برای نامیدن آن به نخل دلایل مختلفی گفته شده است. یکی از شیوههای منحصربهفرد عزاداری امام حسین(ع) در ایران در گذشته متعلق به جهرم است که حداقل نمونههای چندانی از آن سراغ نداریم. در ایران باستان، هنگام تشییع جنازۀ شاهان، تشییعکنندگان، درخت سروی را از ریشه درآورده و پشت جنازه حمل میکردند. سرو و نخل نماد شاه و در اساطیر نماد ایزدان بودند. این رسم که از درخت به عنوان نماد زندگی در مراسم تدفین استفاده شود، به مرور در مراسم سوگواری تاسوعا و عاشورا بازسازی شد و به شکل نمادین آن یعنی علم و کُتَل، یکی مشابه درخت نخل و دیگری مشابه درخت سرو، درآمد.
از دیگر سوی مفهوم شهادت، مهمترین مضمون اسطورهای به جا مانده از جهان اسطورهای ایران کهن است؛ شهادت به خاطر عشق، عقیده، قیام اجتماعی و... رخ میدهد و به همین دلیل پس از اسلام در روح جمعی ایرانیان به دیگر مضامین اسطورهای افزوده میشود و گرنه ممکن بود که در حد یک تمثیل باقی بماند.
برخی درختان گیاهان توتم قومی هستند و نخل، نماد ایزد تموز در سرزمینهای عربی و بینالنهرین است.
در گذشته در مراسم سوگواری محرم در جهرم به یاد و نماد امام حسین(ع) و یارانش در ظهر روز عاشورا، نخلی را نذری کرده و میبریدند، و در ادامه درخت بریدهشده، تکهتکه میشد. با تکهتکه شدن نخل در ظهر عاشورا، فریاد «یا حسین یا حسین»(ع) سوگواران، بلند و نخل که با امام حسین(ع) برابرنهاد میشد خود به شهیدی دیگر بدل میشد یا به عبارتی دیگر مظلومیت حسین(ع) در قالب نخل قربانی، تجسمی دیگر مییافت.
نخل در جهرم جایگاهی بس ارجمند دارد و ای بسا که راه درآمد یک خانواده فقط از نخل بود و قربانی نخل به نوعی بیانگر نثار کردن داروندار فرد برای قیام امام حسین(ع) هم بود.
این رسم هماکنون در جهرم منسوخ شده و آخرین سالهای اجرای آن دههی شصت بوده است. بخشی از فیلم «چتر سبز؛ نخل جهرم» ساختۀ دکتر احمد ضابطی جهرمی دربارۀ همین آیین کهن قربانیکردن نخل در جهرم در روز عاشورا است.
میل به تبدیل تاریخ و شخصیتهای تاریخی به نمونههای ازلی و اساطیری در شیعیان ایران باعث شده که رویدادهای نخستین سده اسلامی را ورای قضایای تاریخی ببینند و آنها را با روایتها و نمونههای اسطورهای این سرزمین درآمیزند و قهرمانان مذهبی و تاریخی خود را با رفتار قهرمانان اساطیری جلوهگر سازند. در فرهنگ ایرانی و اسلامی اما از حضرت امام حسین(ع) هم به عنوان قربانی یاد میشود؛ قربانیای که با نثار خون خود و فرزندان و یارانش، درخت دینداری و خداباوری را اصلاح کرده و رشد داده است.
با این همه، واقعیت آن است اطلاق لقب ذبیحالله به حضرت امام حسین(ع) بیشتر از آن که برگرفته از آیین کهن قربانی کردن باشد، ریشه در باورها و مناسک ادیان ابراهیمی، بهویژه باورهای اسلامی و فرهنگ عرفانی برگرفته از آن دارد. خودنثاری خدایی در اساطیر به نوعی تکرار عمل کیهان فرینی و پیدایش و تکوین جهانهاست، در این عمل کیهانی، ایزد-قهرمان معتقد است خون وی رهاییبخش جان است و قربانی کردن جسم، تنها راه این رهایی است.
«دکتر فاطمه تسلیم»
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۱👇
https://chat.whatsapp.com/HjihswW3lga2OpTV0A4Ltc
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
🖋به مناسبت روز خبرنگار
🔻نشست خبری در جهرم در سی سال قبل:
🔸دکتر کاشانیزاده فرماندار وقت جهرم
🔹خبرنگاران: منوچهر کارگر، سیدجواد خرمگاه و زندهیاد مجید رفان
#روزی_روزگاری_جهرم
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۱👇
https://chat.whatsapp.com/HjihswW3lga2OpTV0A4Ltc
اخبار جهرم
📷تاریخچه عکاسی در جهرم
به گزارش اخبار جهرم، اولین مغازه عکاسی در جهرم در سال ۱۳۰۸شمسی توسط «خورشید عکاس» که اصالتی اصفهانی و در منزل نصرالله پاینده سکنا داشت، پایهگذاری شد.
خورشید عکاس با استفاده از نور روز، عکس میگرفت. با وجود آنکه آن زمان خبری از برق و لامپ نبود، اما عکسهای سیاه و سفیدی که او ۹۰سال پیش گرفته به دلیل آنکه داروهای ظهور و ثبوت را خود میساخت، از چنان کیفیتی برخوردار است که تا امروز باقی است.
همنشینی روانشاد خورشید عکاس با صاحبخانهاش، مرحوم پاینده را نیز به عکاسی علاقمند کرد و بهتدریج نصرالله پاینده هم عکاس شد. با رفتن شادروان خورشید به فسا، مرحوم پاینده ابتدا در خانه شخصیاش در کنار مسجد جامع، سپس در خیابان منوچهری نزدیک دبیرستان شهناز، عکاسخانهای را برپا کرد.
در همان سالها، بانویی به نام خانم عفیفی که عکاسی بلد بود به جهرم آمد و برای اولین بار از بانوان جهرمی عکس گرفت.
پس از وی شخصی به نام نیرومند شیرازی، عکاسخانهای در بازارچهی جنب مسجد بازار دایر کرد. بعداز او، علیاکبر مشکین در خیابان منوچهری عکاسخانه جهاننما را راه انداخت.
زندهیاد علیاکبر همایون، که فن عکاسی را تا حدودی از مرحوم پاینده فرا گرفته بود، برای فراگیری تکنیک نورپردازی و رنگآمیزی عکس های سیاه وسفید به شیراز و تهران رفت و در سال ۱۳۳۹ به جهرم بازگشت و در خیابان منوچهری نزدیک پل منوچهری، عکاسخانه همایون را افتتاح کرد.
آقای اسلامی هم در اواسط دههی چهل عکاسی اسلامی را در جوار سینما باربد زیر طاق نصرت راه انداخت که تا حوالی سال ۱۳۷۵ دائر بود.
در اوائل دههی پنجاه، آقای قاسم افشین عکاسخانهی افشین را در بلوار فردوسی سر کوچهی مسجد نو تأسیس کرد. مدت زمانی بعد، روانشاد جلال همایون هم عکاسی پر را در نزدیکی میدان مصلی باز کرد هرچند پس از مدت زمانی تعطیل شد.
در آغاز انقلاب، عکاسی آقای علیاکبرهمایون در کنار پل منوچهری در سال ۱۳۵۸ تعطیل شد.
اولین عکاسی ویژه بانوان پس از انقلاب، با عنوان عکاسی الهام در سه راه فرصت در سال ۱۳۷۰ راهاندازی شد که آن نیز پس از یک دهه فعالیت بسته شد.
اولین دستگاه دستی چاپ رنگی بعد از انقلاب درسال ۱۳۶۳ توسط عکاسی بسیج به جهرم اورده شد و بعد از آن عکاسی شبنم، تاریکخانهی رنگی چاپ دستی را راهاندازی کرد.
گفتنی است قبل از ورود دستگاههای چاپ رنگی، از تکنیک رنگکردن عکسهای سیاهوسفید با رنگهای پمادی روغنی استفاده میشد که در این زمینه کارهای آقای هدایتالله کاتبی از زیبایی خاصی برخوردار بود.
در سال ۱۳۶۸ اولین لابراتوار رنگی تماماتومات توسط اقایان بنیهاشمی و حمیدیان خریده شد و به نام عکاسی جهرم تصویر در طبقهی زیرین ساختمان دفتر خبر واقع در بلوار فردوسی مستقر و شروع به کار کرد.
دومین لابراتوار رنگی جهرم نیز با عنوان شهر عکس در سال ۱۳۷۴ به همت اقایان علیرضا شرافت و مسعود زارعیان در ابتدای بلوار معلم راهاندازی شد.
یاد و خاطره تمام عکاسها و عکاسیهایی که خاطرات اهالی جهرم به تصویر کشیدند، گرامی باد.
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۶👇
https://chat.whatsapp.com/IKiwAiggLceC3bon1wsRuh
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
✳️ببخشید فامیل شریفتان؟!/ روایتی از انتخاب برخی فامیلها در جهرم در گذشته
به گزارش اخبار جهرم، ۹۷ سال از زمان اجبار به كارگیری نام خانوادگی در سال ۱۳۰۴ برای اتباع ایرانی به دستور رضاشاه میگذرد و از آن زمان تاكنون، اسناد هویتی ایرانیان، تحولات بسیاری را پشت سر گذاشته است. در جهرم نیز این طرح در زمان پهلوی اول رخ داد. در این دوران، افرادی به عنوان مامور ثبت به مناطق مختلف فرستاده میشدند تا نام خانوادگی برای هر طایفه مرجع قانونی داشته باشد.
🔸نخستین ماموران ثبت احوال به در منازل میآمدند و حسب پیشنهاد فرد یا مأمور برای وی نام خانوادگی انتخاب میکردند. اکنون چهار نسل است که جهرمیها دارای نام خانوادگیاند. بسیاری از آنها پسوند جهرمی را در انتهای نام بزرگشان دارند و عبث نیست که در سراسر کشور در این هنگام بیشتر با نام خانوادگی «جهرمی» شناخته میشوند تا با نام خانوادگی اصلی. پارهای از خاندانهای قدیمی جهرمی نیز شجرهنامهدارند و اغلب روایاتی را از چگونگی انتخاب نام فامیلشان دارند.
🔹گزینش نام خانوادگی در جهرم نیز، معمولاً از چند روش پیروی میكرد كه یكی از آنها پیشهی نیاكان در یك قوم بود؛ مثل مسگرزادگان، زارعیان، مزدور، گلکار، کارگر، صدارتپیشه.
🔸اسمهای ذات و معنی نیز در فامیلهای جهرمی دیده میشوند، نظیر؛ حقیقت یا ثابت.
🔹محل اسكان قوم یا خاندان(پدر، پدربزرگ، جد)، از دیگر شیوههای متداول انتخاب نام خانوادگی بود؛ مثل؛ صحرائیان، صحرایی و مصلینژاد که بیانگر اقامت اجداد در محلهی صحرا، مصلی هستند. نام محلهی اصلی اجدادی هم گاهی در فامیلهای جهرمی به صورت پسوند میآمد مثل: رحمانیان کوشککی یا قناعتیان جبذری یا مزدور دشتابی.
🔸گاهی هم یك نام خانوادگی به شغل یا حرفهی افراد خاندان(همچون زرشناس، آموزگار، سازنده، صرافپور، شبانی، نخلپیما، زارع، نساجی، زراعتپیشه) یا یك ویژگی بدنی، فیزیكی(توانا، نیرومند، قدرت) یا ویژگی اخلاقی(قناعتپیشه، سازگار، منصف، نیکسرشت، فروتن، حقخواه و...) بازمیگشت.
🔹پارهای اوقات هم انتخاب نام خانوادگی بر اساس استخاره به قرآن بود، مثل: اشراق.
🔸براساس نام کوچک فرد بزرگ خاندان(جد یا پدر) نیز گاهی نام خانوادگی انتخاب میشد؛ مثل جعفرزادگان، علینژاد، محمودیان، محمدابراهیمی، یوسفزاده یا نبیزاده.
🔹نام برخی فامیلهای جهرمی هم در واقع نام کوچک است؛ که احتمالاً به دلیل نام قهرمانان ملی یا فرد شاخص خاندان انتخاب شدهاند، مثل: کامران، شاهعلی، کاوه، کمال.
🔸نامهای خانوادگی سادات جهرم نیز به پیروی از سراسر کشور اغلب؛ محمدی، سیادت، حسینی، موسوی، رضوی، میرزایی، علوی و گاهی با پسوندهایی نظیر: زادگان، زاده، پور و فرد بود.
🔹معدودی از فامیلهای جهرمی هم از نامهای کهن برگرفته شدهاند؛ مانند شهرزاد که هم نام کوچک یکی از شخصیتهای هزارویکشب است هم به معنای کسی که در شهر، زاده یا زندگی میکند و البته وجود بزرگی با این نام نیز از این خاندان محتمل است.
🔸بسیاری از نامهای خانوادگی جهرمی نیز «ی»نسبت در انتهای خود دارند که احتمالاً بیانگر خلق و خو، عادت و شخصیت افراد آن خاندان بوده مثل؛ اطهری، وثوقی، رحمتی، سامانی و... .
🔹گاهی هم انگار مأموران ثبت احوال گذشتهی جهرم یادشان میرفت تذکر بدهند که همهی افراد یک خاندان باید یک نام خانوادگی مشترک داشته باشند و ناگهان پنج برادر از یک خانواده، چهار فامیل مختلف مییافتند! نظیر برادران کلوانی، تسلیم، تسلیمیپور، روشننیا و آزادفرد.
🔸بیش از پنجاهدرصد از نامهای خانوادگی جهرم پسوندهایی نظیر؛ پور، زاده، زادگان، فرد، نژاد، نیا، نیان، حقیقی و جهرمی دارند و معدودی هم هر دوپسوند را؛ مثلاً فرد و نژاد؛ مثل کاظمیاننژادفرد یا حقیقی و جهرمی مثل: ضرغامیان حقیقی جهرمی.
با این احوال این روزها تغییر نام خانوادگی در جهرم زیاد دیده میشود!
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۶👇
https://chat.whatsapp.com/IKiwAiggLceC3bon1wsRuh
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
اخبار جهرم
💠کاروانسرایی که پادگان شد
به گزارش اخبار جهرم، کاروانسرای شاهزاده حسین جهرم در جوار امامزاده حسین(ع) فعلی، از بناهای دوره صفویه و به قلعهی شاهزاده حسین نیز معروف بوده است. این بنا از سنگ و گچ ساخته شده بود و اطراف آن خندقی وجود داشت و به دلیل همین دلیل، آن را نیز قلعه مینامیدند.
در گذشته در سمت شرق آن و در بیرون کاروانسرا، چاه و آب انباری نیز وجود داشت. اغلب سیاحان دوره صفوی مثل از مثل بروین، تاورنیه و شاردن، از این کاروانسرا نام بردهاند. از آنجا که این کاروانسرا در مجاورت امامزاده حسین (ع) و درونشهر و نزدیکی به دروازهی شهر بود، اهمیت خاصی داشت.
با گذشت زمان و ضرورت دفاع از شهر، دفع یاغیان محلی و حضور نیروی ثابت نظامی در شهر جهرم در این کاروانسرا، این محل به مرور به نخستین ساخلو یا پادگان جهرم مبدل و پادگان شهید دستغیب فعلی بر روی بقایای کاروانسرای شاهزاده حسین ساخته شد.
این کاروانسرا تا دوران قاجار هم وجود داشت و به مرور تخریب شد. بعد از ساخت پادگان نظامی جهرم کاروانسرا در محدودهی آن قرار گرفت و مدتها از آن به شکلهای مختلف استفاده میشد، اما با نوسازی ساختمانهای داخل پادگان بقایای آن نیز تخریب و به جای آن ساختمانهای دیگری ساخته شد.
روایتهایی نیز از ساخت توپ و باروت در این مکان وجود دارد. جالب اینکه دو عراده توپ تاریخی نیز تا زمان حاضر در این پادگان وجود داشت که متأسفانه یکی از آنها از بین رفته است.
در تصاویری که در سفرنامهی بروین از یک کاروانسرای جهرم در قرن دوازدهم، معماری آن با توجه به تصویر به سبک صفوی میخورد و در برابر آن یک گاو چاه قرار دارد و یک نفر با گاو از چاه آب میکشد. توجه به اشعاری که قاآنی در مدح مرحوم حاج محمدحسن ذوالقدر سروده و به کارها و خدمات به اشاره کرده است، میتوان گفت که بنای کاروانسرای شاهزاده حسین بین سالهای ۱۲۵۰ تا ۱۲۵۶ دوباره بازسازی شده است.
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۶👇
https://chat.whatsapp.com/IKiwAiggLceC3bon1wsRuh
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠حاج حکیم احیاء؛ طبیب باانصاف جهرمی
به گزارش اخبار جهرم، حکیم عبدالوهاب احیاء مشهور به حاج حکیم و حکیم فرزندشیخ محمد حکیمباشی جهرمی در سال ۱۲۳۴ در جهرم به دنیا آمد.
وی فنون طبابت را از نخست از پدر خود آموخت و بعدها در شیراز از محضر حکیمباشی استفاده کرد و در علم طب و فقه استاد شد.
از فرزندان وی به عنایتالله احیاء معلم و سردفتر رسمی ازدواج و محمدابراهیم احیاء، مؤسس مشترک نخستین داروخانه در جهرم (به همکاری محمد عطار تمدن) میتوان یاد کرد که طبع شعر نیز داشتند.
حاجی حکیم همچنین پدربزرگ شاعر معروف، سیمیندخت وحیدی و هوشنگ احیاء، دانشآموختهی مهندسی کشاورزی از فرانسه است. شاعری و طبابت موروثی خاندان احیا ماند و بعدها یکی از فرزندان وی نیز شغل وی را ادامه داد.
محکمه یا مطب حاجی حکیم در منزل شخصی وی در محلهی دشتاب بود و تنها منزل تاریخی دارای دوبادگیر جهرم است که هنوز سرپاست و خوشبختانه به همت جمعی از دوستداران میراث فرهنگی در حال تعمیر و مرمت است. این منزل، تاریخی جالب دارد و به روایتی ظاهراً نخستین بانک جهرم نیز برای اولین بار در آنجا استقرار مییابد.
شادروان حاجی حکیم، فردی با خصوصیات اخلاقی منحصر به فرد و چهرهای محبوب مردم بود. وی برای درمان بیماران فقیری چیزی از آنها دریافت نمیکرد و نسخهها را متناسب با وضع مالی بیمار تجویز میکرد.
حتی از جیب خود پول دوا و غذای آنها را هم میداد. در اواخر عمر نیز با وجود مضیقهی مالی مناعت طبعش مانع از آن بود که حق علاج بگیرد. به نوشتهی پژوهشگر عالیقدر جهرمی، محمدکریم اشراق، بسیاری از افراد موثق گواهی دادهاند که این طبیب انساندوست یکتنه و با حذاقت و دانشی شگرف، تمام مردم جهرم و آبادیهای اطراف را پوشش میداد.
در گذشته در جهرم در اغلب محلاتی که بزرگان در آنجا زندگی میکردند به همت این افراد، خیّران و اهالی محل حمامهایی عمومی ساخته شد و حکیم احیا نیز در کوی دشتاب یک حمام بنا کرد که به حمام حاجی حکیمی یا حمام احیا معروف شد. بخشی از املاک وی چون باغی در محلهی کلوان نیز به نام وی، حاجی حکیمی نامیده میشد. وی در جوار امامزاده پیرشبیب نیز املاکی داشت.
حاجیحکیم به دلیل سقوط از اسب دچار عارضهای شد و در ۱۲ آذر ماه سال ۱۳۱۶ درگذشت و در غرب امامزاده حسین(در محل ادارهی ثبت احوال کنونی) دفن شد. مردم اعتقاد عجیبی به وی داشتند و بر خاکش به یاد نیکیهای وی بنایی برافراشتند که به «چهارطاق حاجی حکیمی» معروف زیارتگاه اهل دل شد و از خاک وی شفا میجستند.
متأسفانه این آرامگاه به همراه گور بسیاری از عزیزان دیگر در سال ۱۳۸۱ در هنگام توسعهی صحن امامزاده حسین(ع)، تخریب شد.
تخریب این چارطاق تاریخی منجر به نامهی اعتراض برخی شهروندان به سازمان میراث فرهنگی وقت شد و در روزنامه خبر جنوب نیز منعکس شد، اما سرانجامی نیافت.
نزدیک به ۱۷۰ سال از تولد زندهیاد حاجی حکیم گذشته و نام نیک وی هنوز بر سر زبانهاست:
نام نیک گر ز آدمی ماند به جای
به کزو ماند سرای زرنگار
#مفاخر_جهرم
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۷👇
https://chat.whatsapp.com/C7LTNThsWyEGWd075gXnpN
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
اخبار جهرم
💠علاءبن علی دانیالی جهرمی؛ عارف کمتر شناختهشدهی جهرمی عصر صفوی
به گزارش اخبار جهرم، به بهانهی اینکه مثنوي بحرالمعارف اخیراً با کوشش دکتر حمیدرضا طاهری پارسا به چاپ رسیده است، نگاهی به زندگی «علاءبن علی دانیالی فسوی جهرمی»؛ عارف کمتر شناختهشدهی جهرمی عصر صفوی انداختیم.
شیخ علاءبن علی دانیالی جهرمی، متخلص به شهاب که در برخی منابع با عنوان فَسَوی، یعنی اهل فسا، خوانده شده، از شاعران، محدثان و عالمان بزرگ قرن دهم و معاصر شاه طهماسب صفوی است. بنا بر اشارات وی در آثارش، وی در جهرم به دنیا آمد و دوران نوجوانی و جوانی خود را در همین شهر سپري کرد. او خود را از خاندان مشهور «آل دانیال» و منسوب به شیخ معینالدین دانیالی میداند که در لار مشهور و مهم بودهاند. اما در کتاب ریاضالعلما گفته شده است جد شهابالدین، شیخ رکنالدین دانیال، از مشایخ صوفیه بوده که قبرش در فسا است.
علاءبن علی دانیالی در کسب علم و دانش از محضر غیاث الدین منصور دشتکی شیرازي و علامهی دوانی، از عالمان بزرگ دورهی صفوی در شیراز و قطبالدین بن محیی جهرمی بهره برد. سپس به شغل قضاوت، از مشاغل دولتی و مهم عصر صفوی، مشغول شد، اما چون پرداختن به امور دنیوی و قدرت را بینتیجه و در راه کسب ثواب اخروي و آنجهانی مؤثر ندید، از قضاوت دست کشید و پاي به وادی عرفان گذاشت و آثار عرفانی مختلفی را تألیف کرد. از مریدان مشهور دانیالی جهرمی، امیرجلالالدین احمد و امیرشمسالدین شهریار جهرمی معروف به میرشهریار، حاکم جهرم است که ابراهیمخان ذوالقدر، حاکم فارس، بیسبب وی را کور و از حکومت جهرم عزل کرد. شهابالدین مدتی در جهرم ساکن شد، اما گرفتار مجادلهی گروهی از مردم و حاکمان جهرم شد و به ناچار فرار کرد، اما بار دیگر به زادگاهش بازگشت. وی از عبادت خود در غار ورای جهرم نیز یاد کرده است.
علت این فرار از آن رو بود که دانیالی در گیرودار مسائل اجتماعی و سیاسی قرن دهم و چالشی که میان محقّق کرکی و غیاثالدّین منصور در حضور شاه پیش آمد و بالاگرفتن تنشها و خروج غیاثالدین از دربار صفوی، از شیراز گریخت و راهی گیلان شد. پس از این جریان، دشمنی با غیاثالدین، دامن شاگردان او را نیز گرفت و بعید نیست که مغفول و کمرنگ ماندن نام و آثار شیخ علی دانیالی در کتب تاریخی و تذکرههای دورهی صفوی، بهویژه «تحفهی سامی»، به دلیل همین جانبداری از غیاثالدین منصور و مهاجرت، بهخصوص به هند و حجاز باشد.
تقدیم مثنوي بحرالمعارف به «بهادرخان گجراتی»، از امرای هند با وجود صدارت شاه طهماسب، دلیلی محکم دیگری بر این دشمنیها میتواند باشد. دانیالی در حدود سال ۹۵۰ قمري در زادگاهش دیده از جهان فروبست، اما مکان دفن وی ناشناخته است.
از علاءبن علی دانیالی جهرمی چند اثر به نظم و نثر به جا مانده که شامل: مثنوي تعلیمی-عرفانی بحرالمعارف در ۱۹هزار بیت (که در آن وصفهایی راجع به جهرم نیز دارد)، کتاب جواهر الادراج و زواهر الابراج با نثر آمیخته به نظم (مشتمل بر احادیث صحیح نبوی منقول از ائمه و شرح ۴۷ حدیث از آنها)، نصایح دانیالیه (به نثر که در پایان نسخه خطی مثنوي بحرالمعارف در نصیحت به یکی از امراي عصر خود نظامالدین محمود) آمده و رسالۀ عرفانی فقیریّه است.
این آثار به صورت نسخههاي خطّی در فهرستگان نسخ خطّی مذکور است. مثنوي بحرالمعارف اخیراً با کوشش دکتر حمیدرضا طاهری پارسا، در انتشارات البرزفردانش تهران در ۹۲۳ صفحه به چاپ رسیده است.
🔻منابع:
بزرگان جهرم: محمدکریم اشراق
تاریخ ادبیات در ایران: ذبیحالله صفا
بحرالمعارف: دکتر حمیدرضا طاهری پارسا
#بزرگان_جهرم
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۸👇
https://chat.whatsapp.com/FRd6LzOBgYFExBttluO42j
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
اخبار جهرم
❇️به مناسبت روز مهندس: خواجه نصیر جهرمی
به گزارش اخبار جهرم، میرزانصیرالدین جهرمی ملقب به «خواجه نصیرثانی» در قرن ۱۲ مقارن دورهی زندیه در جهرم به دنیا آمد و با خانوادهی خود به اصفهان رفت، از اینرو به میرزا نصیر اصفهانی نیز معروف است.
وی عالم، شاعر، ریاضیدان، منجم، طبیب و خوشنویس بود. طراح مسجد وکیل شیراز و تعیینکنندهی قبلهی آن و طبیب مخصوص کریم خان زند نیز بوده است. از همین رو به وی، لقب خواجه نصیر ثانی دادهاند.
وی در علوم مختلف تألیفات بسیاری دارد. مشهورترین اثر ادبی وی، مثنوی بهاریه یا «پیر و جوان» است که به علت شهرت نسخههای خطی متعددی از آن وجود دارد.
خواجه نصیر جهرمی جد دوم فرصتالدوله شیرازی (شاعر) نیز است و فرصتالدوله در کتاب خود، آثار عجم، داستانهایی از دقت نظر وی در علم پزشکی یاد میکند.
ميرزا نصير در سال ۱۱۵۵شمسی در شيراز چشم از جهان فرو بست؛ اما در نجف اشرف به خاک سپرده شد. صباحی شاعر معاصر وی در ماده تاریخ مرگ وی گفته: «آه از مرگ نصیرثانی».
به علت شهرت علمی و ادبی وی، نخستین دبیرستان جهرم به نام وی نامگذاری شد.
کتابخانهی عمومی شمارهی یک جهرم به «خواجه نصیر» نامگذاری شد.
همچنین به همت انتشارات پیمان غدیر، نسخهای از مثنوی پیر و جوان به خط محمد قلیزاده و تصحیح محمدعلی دوراندیش منتشر شد.
📷برگی از مثنوی «پیر و جوان» خواجه نصیر جهرمی
#مفاخر_جهرم
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۰۹👇
https://chat.whatsapp.com/KezM7HkBf186ENwVKaFwpY
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠تُلِ خواجه خِدر جهرم؛ مکانی برای حاجتمندان
به گزارش اخبار جهرم، در جهرم، اغلب تپهها یا به لهجهی جهرمی، تُلها به عنوان مکانی جغرافیایی، روایتی را در پشت نامگذاری خود دارند. برخی از مهمترین تلهای قدیم جهرم، تُلِ کُوَوک، تُلِ لؤلؤ، تُلِ دنگدنگو، تلِ ریگی، تلِ جابهجا و تُلِ خدر است.
یکی از این تلهای معروف، تُل خواجه خِدِر با تل خدر است.
این تل کوچک در نزدیکی خارقان و حد فاصل ساختمان دانشگاه آزاد قدیم تا پاسگاه خارقان و در مسیر امامزاده فضل(ع) بود و هماکنون اثری از آن به جای نمانده است. این تپه، محل موتورسواری جوانان قدیم جهرم نیز بود.
داستانها و روایات مختلفی دربارهی علت نامگذاری این تل وجود دارد و منجر به پیدایش برخی باورها و رسوم نیز شده است. بنا به روایتی، بانویی عالیقدر در این مکان به خاک سپرده شده بود و مردمی که برای زیارت امامزاده از این مسیر میگذشتند، روی این تل معروف به خواجه خدر نیز نقل و نبات میپاشیدند.
در روایتی هم گفته شده نام این تل، در اصل تل «خواجه خضر» بوده که در گویش مردم جهرم به صورت «خواجه خدر» تلفظ میشده است.
مردم قدیم جهرم میگفتند در این مکان، خضر نبی ظاهر شده و شبهای جمعه، روی آن نُقُل و نبات میریختند و کودکان نیز نقلها را جمع میکردند.
گروهی هم معتقد بودند تل خدر، قبر پیرزنی است که خضر نبی بر او ظاهر شده است و این پیرزن با ۱۵ بار گنج از جنس نقل و نبات، دفن شده و از این رو این تل، به تل خواجه خدر معروف شده است. به همین مناسبت بیشتر پیرزنان قدیم جهرم، برای تبرک و رسیدن به حاجات، نقل و نبات نذر میکردند و روی تل خواجه خدر میریختند.
به عقیدهی عوام، حضرت خضر، آب حیات از چشمهی حیوان(آب زندگی) خورده و از این رو عمر جاویدان یافته و زنده است.
گذشتگان معتقد بودند هر کس چهل روز، حیاط خانه و جلو در منزلش را جارو کند، خضر نبی را میبیند و حاجاتش برآورده میشود. همچنین عوام معتقد بودند خضر دستگیر گمشدگان است و در هرجا کمک خدا به دست خضر نبی رخ میدهد. از این رو، قدمگاه خضر، مکانی مقدس و به عنوان زیارتگاه خضر نبی معروف شد که از جمله به زیارتگاه خضر نبی در اکبرآباد کوار میتوان اشاره کرد. همچنین گفته شده دعای کمیل، از خدا توسط خضر نبی به امیرالمومنین(ع) رسیده و حضرت امیر آن را به جناب کمیل تعلیم داده است. نیز معتقدند حضرت خضر در زمان ظهور حضرت صاحب الزمان(عج) در رکاب آن حضرت است.
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۰👇
https://chat.whatsapp.com/HadnKtabJYC7FSCHnhMaP3
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
🖋اولین معلمهای جهرم:
به گزارش اخبار جهرم، ظاهرا تا سال ۱۳۱۵ شهر جهرم امکان آن را نداشته که آموزگاران مورد احتیاج خود را از بین اهالی محل استخدام کند.
از روی ناچار معلمین مورد نیاز خود را از شیراز استخدام میکرد.
البته به جز دو معلم مرد و یک معلم زن به نامهای شادروان محمدحسن وطنخواه (کلاس اول) که مدتها در هندوستان ساکن بود وبه جهرم امده بود و دیگری شادروان فرجالله ایزدی (معلم کلاس دوم) بود.
مرحومه عزتالزمان ابلاغ جهرمی که تنها معلم زن در مدرسه دخترانه بود.
میزان حقوق آموزگاران در ان سالهای اولیه و حتی سالهای بعد بسیار کم بود. به معلمین کلاس اول تا چهارم ماهیانه ۱۵ تومان و به آموزگاران کلاس پنجم و ششم ماهیانه بیست تومان پرداخت میشد.
میزان تحصیلات معلمین دسته اول داشتن گواهینامه ششم ابتدایی و برای کلاسهای پنجم و ششم داشتن سیکل اول (نهم) شرط استخدام بود.
📚کتاب فرهنگ و آداب و رسوم شهرستان جهرم، نویسنده: ایرج قزلی جهرمی
#روزی_روزگاری_جهرم
#روز_معلم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۱👇
https://chat.whatsapp.com/KFyLuabY0hQJUJANuWYDcO
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
🔲 خلاصهای از نقش مردم جهرم در قیام ۱۵خرداد
به گزارش اخبار جهرم، پس از دستگیری امام خمینی و برگزاری تظاهرات درقم، تهران و سایر شهرها در سال ۱۳۴۲، مردم جهرم نیز به مقابله با رژیم شاه برخاستند.
مردم جهرم از نخستین شهرهایی بودند که با حضور در مساجد و حسینیهها و با هدایت و رهبری روحانیت و علمای شهر از جمله مرحوم آیتالله سید حسین آیتاللهی، مرحوم آیتالله حاج سید ابراهیم حقشناس، مرحوم شفیعی، مرحوم شبزندهدار و مرحوم حضوری مخالفت خود را علنی کردند.
علیمحمد بشارتی دربارهی حال و هواي مردم جهرم در روز ۱۵خرداد چنين ميگويد: «در روز ۱۵خرداد و قبل از آن كه خبر سركوبي قيام مردم تهران به گوش اهالي جهرم برسد، از اول صبح تا ساعت یک بعدازظهر راديو قطع بود. همين مسئله موجب حيرت مردم جهرم شده بود.»
مبارزات روحانیون و مردم جهرم بعد از دستگیری امام خمینی(ره) و سرکوب قیام مردم تهران در آستانهی اولین سالگرد قیام ۱۵خرداد۱۳۴۲ گسترش یافت.
مردم جهرم در صبح عاشورا و قبل از دستگیری امام با سخنرانی پر شور مرحوم آیتالهی از معظمله طرفداری کردند. در این روز سینهزنان محله سنان و اسفریز به طرف مسجد مصلی و سپس حسینیه حرکت کردند.
در سالگردهای بعدی، تعدادی از کسانی که در این تظاهرات نقش داشتند دستگیر و به مدت ۲۰روز در شهربانی جهرم تحت نظر ساواک شکنجه و سپس به شیراز منتقل شدند. از جمله این افراد میتوان به لطفالله کشکویی، نعمتالله نعمتالهی، محمدحسن کوهمال، دانایی، عباسقلی کشکویی، ابوالقاسم کشکویی و محمدحسن زارعیان اشاره کرد.
در دوم اردیبهشت ماه ۱۳۴۳ يعني كمتر از يك ماه و نيم مانده به سالگرد ۱۵خرداد۱۳۴۲، آیتالله سید حسين آيتاللهي در جهرم و سید عبدالحسين دستغيب از شيراز شبانه دستگير و به تهران اعزام شدند. مردم جهرم، هنگامي كه براي خواندن نماز صبح به مسجد رفتند، از دستگيري ایشان اطلاع يافتند و از همهی نقاط شهر، کفنپوش به خیابانها آمدند و خشم خود را از دستگیری ایشان نشان دادند.
در سالگرد قیام ۱۵خرداد، در سال ۵۷ سکوت عجیبی در شهر جهرم حاکم بود و بازارها و دکانها بسته بود. اما با همهی تمهیدات گستردهای که مأموران رژیم برای جلوگیری از تظاهرات مردم جهرم در سالگرد ۱۵خرداد انجام دادند، عدهی زیادی از مردم در این روز طبق برنامهریزی قبلی در مسجد صاحبالزمان (عج) جهرم تجمع کردند.
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۲👇
https://chat.whatsapp.com/DlHZTaMRkNHFIYkAk1fcY3
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
اخبار جهرم
🍋«لیموشیرین زردم/ ای خدا دوای دردم»؛ نگاهی به تاریخچهی کاشت مرکبات در جهرم
به گزارش اخبار جهرم، از زمانهای دور تاکنون، جهرم به عنوان سرزمین کشاورزی مطرح بوده است. باغداری و زراعت، دو بخش عمدۀ کشاورزی جهرم و اقتصاد مردم این شهرستان بر پایۀ این دو استوار بوده است. مهمترین فراوردههای کشاورزی جهرم؛ خرما و مرکباتی مانند لیمو، نارنج، پرتقال، لیموشیرین و نارنگی در ارقام مختلف است.
از کشتهای زراعی مهمی نیز که از گذشته در جهرم کاشته میشده به گندم، جو، برنج، پنبه، تنباکو و کتان میتوان اشاره کرد که در متون تاریخی و جغرافیایی گذشته از آنها یاد شده است. جغرافیانویسان تا سدۀ ۸ ق / ۱۴م، هیچیک از نخلستانها و خرمای جهرم یاد نکردهاند؛ نخستین بار مجدی در سدۀ ۱۱ق / ۱۷م، از خرمای شاهانی جهرم یاد کرده، و آن را ستوده است.، بنابراین احتمالاً کشت خرما بین سدههای ۸ تا ۱۱ق در جهرم رایج شده است.
دربارۀ تاریخچۀ کشت مرکبات در جهرم نیز میتوان توضیحاتی داد. نارنج از زمانهای بسیار قدیم در هند شناخته شده بود و کلمۀ نارنج و نارنگ در زبان فارسی به کار میرفت. به احتمال قوی، کلمۀ نارنگی از کلمه ناگارونکا که در زبان سانسکریت به معنای نارنج است، مشتق شده است. در ادبیات پس از اسلام به کلمات نارنج، ترنج و لیمو بسیار دیده میشود، ولی نامی از پرتقال نیست. به نظر میرسد که غیر از پرتقال، نارنگی و سایر مرکبات از زمانهای بسیار قدیم در ایران متداول بوده است. پرتغالیها در حدود سال ۱۴۰۰ میلادی، میوۀ پرتقال را با خود به ایران آوردند و شاید به همین دلیل این میوه در ایران به نام پرتقال نامیده شده است، زیرا که به زبان عربی به این میوه، پرتغال میگویند.
کشت مرکبات در شهرستان جهرم برای اولین بار در ۳۰۰ سال قبل با کشت نارنج در یکی از مساجد جهرم که بعدها به نام مسجد نارنجی معروف شد، آغاز و بعد از آن، در مساجد و اماکن مذهبی و خیابانها کاشته شد. نارنج به دلیل خوشبویی بهار و طعم میوۀ آن و محصولات مترتب بر آن چون عرق بهار نارنج, طعمدهندۀ چای، سکنجبین و... به سرعت در جهرم فراگیر شد. هنوز هم درخت نارنج نزد جهرمیهای اصیل قرب و منزلت دارد و علاوه بر کاشت در منازل، برخی اماکن جهرم مثل کوچۀ نارنجی یا نارنجستان فردوس به دلیل کثرت درختان نارنج آن معروفند.
کشت لیموترش در جهرم از۲۰۰سال قبل به تعداد چند اصل شروع شد و ۱۶۰ سال قبل با استفاده از گاو چاه برای کشیدن آب از چاه و توسعۀ کشت نخیلات در جهرم آغاز و باغهای لیمو ترش در سطح کم احداث شد. توسعۀ کشت لیموترش از سال ۱۳۲۹ ش، همزمان با تاسیس شرکت برق فعلی یا شرکت آبیاری سابق، با سرمایه گذاری مردم جهرم به منظور آبیاری باغها و مزارع با الکتروپمپ آغاز شد.
لیموشیرین نیز در ۱۴۰ سال قبل به تعداد چند اصل در جهرم و سپس در روستای خانهکهدان یا شهر خاوران فعلی و پرتقال و نارنگی نیز برای اولین بار در ۷۰ سال قبل به تعداد کم در شهرستان جهرم کشت شد. چند سال بعد باغداران جهرمی با روش پیوندزدن به استفاده از نهالهای پیوندی آشنا شدند و کشت لیموشیرین و پرتقال و نارنگی در جهرم و بخشهای تابعه توسعه یافت.
سپس از سال ۱۳۵۳ش که سیستم آبیاری قطرهای، متداول و معمول شد به دلیل تسهیلاتی که در امر باغداری فراهم شد، سطح زیر کشت مرکبات در جهرم و بخشهای تابع به تدریج رو به افزایش نهاد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز سطح زیر کشت انواع مرکبات در جهرم بهطور چشمگیری افزایش یافت.
در گذشته به دلیل بالابودن سفرههای آب زیرزمینی، بیشتر باغهای مرکبات در دشت جهرم و نقاط پست توأم با نخیلات احداث میشد، ولی بعداً به علت آسیبدیدن باغها بر اثر سرما در این مناطق و کمی میزان تولید محصول مرکبات در باغها که همراه با نخیلات کشت میشد، احداث باغهای مرکبات در کوهپایهها و نقاط مرتفع به دلیل امکان حفر چاههای عمیق و استفاده از روشهای نوین آبیاری معمول شد.
🔻منابع:
🔹شهرستان جهرم: جلال طوفان
🔸باغداری و مرکبات در کنارهی دریای خزر: علی مجتهدی
🔹شناخت وضعیت موجود مرکبات استان فارس(نشریه): ادارهی کل کشاورزی استان فارس جهرم: دکتر ناصر کرمی
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۲👇
https://chat.whatsapp.com/DlHZTaMRkNHFIYkAk1fcY3
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
📷 تصویر کاروانسرای امامزاده حسین جهرم در دوره صفویه
🔸نقاشی از «کرنلویوس دو بروین» سیاح هلندی
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۳👇
https://chat.whatsapp.com/JfZ7aamFvCIDrHYuYR0ibe
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
⁉️چرا جهرم دو قبرستان دارد؟!
به گزارش اخبار جهرم، شهر جهرم از دیرباز با ۱۲ محله شناخته میشود که که با گسترش شهر، محلههای جدیدی به آن اضافه شدهاست. تا حدود ۱۰۰ سال پیش، این محلات به دو گروه: «محلهی بالا» و «محلهی پایین» تقسیمبندی میشد، اما امروزه این تفکیک کمتر به چشم میخورد. پیش از این تقسیمبندی و در سال ۱۲۵۰ خورشیدی، جهرم هشت محله داشت که از این تعداد، چهار محلهیسنان، اسفریز، دشتاب و گازران داخل حصار بودهاند که بعدها محلهی کلوان(احتمالاً به دلیل توسعه و وسطبودن بودن بین محلات شرقی و غربی) نیز به محلات داخل حصار میپیوندد. این پنج محله در بخش غربی شهر، یعنی در غرب مسیل پادگان جهرم قرار داشتند. محلات داخل حصار از نظر پارهای ویژگیها با سایر مناطق شهر متمایز بودند و همچنین به خاطر نزدیکی مقر حکومت و داشتن حصار، از سایر مناطق آبادتر بود و بازار و کاروانسرای جهرم، که نشاندهندهی چهرهی سنتی شهرهای ایران است، در آنجا قرار داشت.
از دیرباز معمولاً متوفیان هر محله در مسجد یا امامزادهی آن محله دفن میشدند. یکی قبرستانهای عمومی محلات غربی در جوار امامزاده و دروازهی پیر شبیب بود که امروزه نیز بقایای قبور آنها وجود دارد. حوالی مدرسهای اسلامی در بلوار معلم کنونی نیز یکی از قبرستانهای قدیم محلات داخل حصار جهرم بود.
محلات کهن بخش شرقی جهرم که خارج از حصار بودند، بر روی هم دهنو نامیده میشدند. ده نو به دلیل به مسجد قبلهی دعا شهره بود و در زمانهایی که خشکسالی بود در آن، نماز باران میخواندند. واقعهی اقامهی نماز استسقا به امامت مرحوم آیتالله سیدعلی اکبر آیتاللهی در این محل و نزول باران رحمت در آن زمان، در جهرم مشهور است. حمامی عمومی هم در بخش مرکزی دهنو بود که با گسترش محلات، بعدها تخریب شد. با توسعهی شهر و گسترش محلات، محلهی دهنو در کوی علی پهلوان و کوشکک ادغام و بر روی مسجد قبله دعا، مسجد کنونی امام خمینی(ره) بنا شد.
در شرق محلهی دهنو، قبرستان و امامزاده شاهحاجات (شاجات) وجود داشت که بر روی این قبرستان، جایگاه نماز جمعه کنونی ساخته شد. این قبرستان یکی از قدیمیترین قبرستان شهر جهرم بود که محلات دهنو شامل: کوشکک، مصلی، جبذر، کوی علی پهلوان، متوفیان خود را در این قبرستان دفن میکردند و تا حدود ۱۳۴۴ خورشیدی دایر بود.
با توجه به توسعهی محله و نیاز به خروج قبرستان از وسط شهر، قبرستان کنونی رضوان در جوار شاهزاده فضل(ع) بنا شد که هم به نوعی خارج از محدودهی محلات بود و هم به دلیل تقرب، افراد بسیاری پیش از آن در جوار امامزاده دفن شده بودند. این دو امر باعث شد قبرستان محلات شرقی به سمت این مکان توسعه یابد.
قبرستان فردوس در سمت غرب شهر نیز با توجه قطعه شعر مرحوم حاج عبداله اشراق دربارهی تاریخ ساخت، در سال ۱۳۳۶ خورشیدی برابر با ۱۳۷۶قمری در اراضی آلونی متعلق به مرحوم حاج سیدعباس مصباح در ازای وجوهات شرعی و با اجازهی مرحوم آیتالله بروجردی به گورستان عمومی محلات غربی شهر تبدیل شد.
ناگفته نماند که اقلیتهای مذهبی جهرم نیز برای خود قبرستانهایی جدا داشتند؛ بقایای استودانهای (استخواندان) قلعههای گبری مربوط به دوران ساسانی هنوز در جهرم وجود دارد. مکانی نیز در فرهنگ شفاهی کهن جهرم به نام قبرستان جودان(جهودان=یهودیان) نامیده میشد که در خیابان جانبازان شرقی امروز قرار داشت و ساختمان مخابرات جدید جهرم بر روی آن ساخته شد. مرحوم طوفان، یکی از اماکنی که یهودیان جهرم در آن سکنا داشتند، مدرسهی خواجه نصیر قدیم میداند.
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۴👇
https://chat.whatsapp.com/L4sVOQpMPj86HRogeeB7yU
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💢کُردان جهرم
به گزارش اخبار جهرم، جهرم در گذشتههای دور اهمیت نظامی داشته و به غیر از دژها و قلاع نظامی، یکی از دلایل آن، سکونت نیروهای سپاهی از جمله اقوام کُرد و دیالمه در این شهر است، به طوری که نام یکی از بخشهای کهن شهر جهرم، کردیان نامیده شده است. از دیگر جایگاههای منسوب به کُردان جهرم، کوهک و روستای مهکرد است. البته منظور از کرد در اینجا به معنای قومیت کُرد نیست. نفیسی معتقد است کرد به معنی پیشه و شغل است که عموماً با کوچ، خیمه و چراگاه و کوهنشینی یا صحرانشینی مرتبط است. ریچارد فرای نیز این نظر را تأیید کرده و تاریخ ایران کمبریج نیز کرد یادشده را در شاهنامه و کارنامهی اردشیر بابکان، به عنوان اقوام ماد در جنوب فارس معرفی کرده است. از آنجا که این اقوام شجاع بودند، یکی از خاستگاههای کُرد را برگرفته از کلمهی گُرد به معنای پهلوان دانستهاند که نشانههای اصل کلمه هنوز در کلمهی گردان، سرگرد، گردویه یا کردویه وجود دارد. در ادبیات عربی کهن، منظور از کرد، ایرانیان و بهویژه شجاعان به طور عام است.
نشانههای کردان از دورهی ساسانی در متون کهن دیده میشود. بخشی از سپاه اردشیر ساسانی در جنگهای مختلف از کردان بودند و حتی یکی از جنگهای وی با کردانشاه است.
استخری و مسعودی، از چهار رُم یا طایفهی کرد در زمان ساسانیان در فارس نام میبرند که رُم کاریان در جهرم و لار یا بین این دوشهر ساکن بودهاند. بنا به تصریح دکتر صداقتکیش، تعدادی از طوایف کرد در ادوار مختلف در بخش کردیان جهرم ساکن بودهاند. وی با بررسی کتب تاریخی و روایتهای پهلوی، نژاد بهرام چوبین نیز کُرد و از منطقه کُردیان جهرم میداند و از خواهر وی با نام کُردویه و برادر وی به نام کردی یاد کرده است. به باور وی، کُردویه ساکن یا اهل خفر از توابع جهرم و همسر اردشیر بابکان بوده است. این سخن البته با توجه به عدم تطابق زمانی اردشیر ساسانی با بهرام چوبین، سندیت تاریخی ندارد، مگر اینکه کردیه را همسر یکی دیگر از شاهان ساسانی به نام اردشیر بدانیم.
حمزهی اصفهانی، دختر مهرک جهرمی را که همسر شاپور اول(ولیعهد ساسانیان) بوده، «کردزاده» نامیده و گفته که داستان وی مشهور است.
به روایت شاهنامه و ۲۰ تاریخ صدر اسلام، این دختر از قتل عام خاندان مهرک توسط اردشیر در جهرم میگریزد و به کمک مهتران در اطراف جهرم پنهان میشود. آیا این اطراف، در بین کردان بوده که دختر مهرک به خاطر انتساب به ایشان کردزاده نامیده شده است؟
دکتر رستگار فسایی مینویسد در ابتدای ظهور اسلام و اواخر دورهی ساسانیان در منطقهی جهرم، قوم کُرد زندگی میکرده و کُرد به معنی کوچرو و عشایر است. این مردم آنقدر سختکوش بودهاند که شاهان ساسانی، ولیعهدان خود را برای آموزش مهارتهای زندگی مانند: سوارکاری، تیراندازی، شکار و زندگی در شرایط سخت مخفیانه به درون این قوم میفرستادهاند تا تربیت شده و برای پادشاهی آماده شوند.
این امر به نوعی مؤید ولیعهدنشینی جهرم است، بهخصوص که طبق روایات شاهنامه، شاپور، ولیعهد اردشیر، در همین جهرم با دختر مهرک آشنا میشود و این آشنایی به ازدواج میانجامد و هرمز ولیعهد بعدی نیز از ازدواج این دو زاده میشود.
از دورهی حکومت اموی به بعد، به پناهبردن یاغیان علیه حکومت مرکزی به قلعهی خورشه یا خورشید در بخش کردیان شهرستان جهرم بهطور متعدد رخ میدهد که برخی از این یاغبان نیز کُردند. مثلاً در دورهی سلاجقه ابوالعباس فضلویه بن حسنویه، رئیس کردان شبانکاره علیه آلبارسلان در قلعهی تبر کردیان پناه میگیرد و با وی میجنگد.
تا چندی پیش لقب کردی برای برخی از افراد در جهرم نیز گفته میشد که بیانگر اصالت یا انتساب این افراد به کردان است.
♦️برگرفته از مقالۀ «تحلیل جایگاه جهرم در شاهنامة فردوسی در مقایسه با تواریخ اسلامی، فرهنگ و روایات محلی»: دکتر فاطمه تسلیم
🔰منابع:
شاهنامه
کارنامه اردشیر بابکان
المسالک و الممالک
تاریخ مسعودی
سنی الملوکالارض و الانبیاء
کردان پارس و کرمان
کرد و معنای تاریخی او
تاریخ ایران کمبریج
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۴👇
https://chat.whatsapp.com/L4sVOQpMPj86HRogeeB7yU
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
🌴رسم فراموش شدهی عزاداری عاشورا در جهرم: نخل ماتم جهرم؛ نماد حیات جاویدان شهیدان
به گزارش اخبار جهرم، از ایران باستان تا به امروز، عزاداری جایگاه ویژهای در میان اقوام داشته و با اشک، زاری و اندوه همراه بوده است. نخل ماتم یکی از وسایل و شیوههای عزاداری بود که برای نامیدن آن به نخل دلایل مختلفی گفته شده است. یکی از شیوههای منحصربهفرد عزاداری امام حسین(ع) در ایران در گذشته متعلق به جهرم است که حداقل نمونههای چندانی از آن سراغ نداریم. در ایران باستان، هنگام تشییع جنازۀ شاهان، تشییعکنندگان، درخت سروی را از ریشه درآورده و پشت جنازه حمل میکردند. سرو و نخل نماد شاه و در اساطیر نماد ایزدان بودند. این رسم که از درخت به عنوان نماد زندگی در مراسم تدفین استفاده شود، به مرور در مراسم سوگواری تاسوعا و عاشورا بازسازی شد و به شکل نمادین آن یعنی علم و کُتَل، یکی مشابه درخت نخل و دیگری مشابه درخت سرو، درآمد.
از دیگر سوی مفهوم شهادت، مهمترین مضمون اسطورهای به جا مانده از جهان اسطورهای ایران کهن است؛ شهادت به خاطر عشق، عقیده، قیام اجتماعی و... رخ میدهد و به همین دلیل پس از اسلام در روح جمعی ایرانیان به دیگر مضامین اسطورهای افزوده میشود و گرنه ممکن بود که در حد یک تمثیل باقی بماند.
برخی درختان گیاهان توتم قومی هستند و نخل، نماد ایزد تموز در سرزمینهای عربی و بینالنهرین است.
در گذشته در مراسم سوگواری محرم در جهرم به یاد و نماد امام حسین(ع) و یارانش در ظهر روز عاشورا، نخلی را نذری کرده و میبریدند، و در ادامه درخت بریدهشده، تکهتکه میشد. با تکهتکه شدن نخل در ظهر عاشورا، فریاد «یا حسین یا حسین»(ع) سوگواران، بلند و نخل که با امام حسین(ع) برابرنهاد میشد خود به شهیدی دیگر بدل میشد یا به عبارتی دیگر مظلومیت حسین(ع) در قالب نخل قربانی، تجسمی دیگر مییافت.
نخل در جهرم جایگاهی بس ارجمند دارد و ای بسا که راه درآمد یک خانواده فقط از نخل بود و قربانی نخل به نوعی بیانگر نثار کردن داروندار فرد برای قیام امام حسین(ع) هم بود.
این رسم هماکنون در جهرم منسوخ شده و آخرین سالهای اجرای آن دههی شصت بوده است. بخشی از فیلم «چتر سبز؛ نخل جهرم» ساختۀ دکتر احمد ضابطی جهرمی دربارۀ همین آیین کهن قربانیکردن نخل در جهرم در روز عاشورا است.
میل به تبدیل تاریخ و شخصیتهای تاریخی به نمونههای ازلی و اساطیری در شیعیان ایران باعث شده که رویدادهای نخستین سده اسلامی را ورای قضایای تاریخی ببینند و آنها را با روایتها و نمونههای اسطورهای این سرزمین درآمیزند و قهرمانان مذهبی و تاریخی خود را با رفتار قهرمانان اساطیری جلوهگر سازند. در فرهنگ ایرانی و اسلامی اما از حضرت امام حسین(ع) هم به عنوان قربانی یاد میشود؛ قربانیای که با نثار خون خود و فرزندان و یارانش، درخت دینداری و خداباوری را اصلاح کرده و رشد داده است.
با این همه، واقعیت آن است اطلاق لقب ذبیحالله به حضرت امام حسین(ع) بیشتر از آن که برگرفته از آیین کهن قربانی کردن باشد، ریشه در باورها و مناسک ادیان ابراهیمی، بهویژه باورهای اسلامی و فرهنگ عرفانی برگرفته از آن دارد. خودنثاری خدایی در اساطیر به نوعی تکرار عمل کیهان فرینی و پیدایش و تکوین جهانهاست، در این عمل کیهانی، ایزد-قهرمان معتقد است خون وی رهاییبخش جان است و قربانی کردن جسم، تنها راه این رهایی است.
«دکتر فاطمه تسلیم»
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۵👇
https://chat.whatsapp.com/F31FhJx49qJCp3oi92wzLW
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
📷عکس تیم ملی دوچرخه سواری جمهوری اسلامی ایران اعزامی به مسابقات قهرمانی آسیایی درسال ۱۹۹۰ در شهر پکن کشور چین با حضور دو جهرمی
🔸اسامی نفرات به ترتیب از راست: مهرداد افشاریان؛ سیدحسین سعید نامه؛ مهدی زنگی ابادی؛ سیدمحمد هاشمی ؛ علی زنگی ابادی ؛ محمدرضا بنا ؛ محمدعلی ذوالجلالیان؛ زنده یاد ابوالقاسم رحمانیان (از جهرم)؛ حسین اسلامی؛ سعید زارعیان جهرمی( از جهرم) و زنده یاد علی صیفی کار
🔹عکس ارسالی: عبدالخالق اسماعیل پور
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۵👇
https://chat.whatsapp.com/F31FhJx49qJCp3oi92wzLW
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠زِریاب جهرمی؛ ابداعگر موسیقی فلامینگو در اسپانیا
به گزارش اخبار جهرم، ابوالحسن علی بن نافع مشهور به زِریاب، موسیقیدان، خوانندهی بربطنواز و مروج سبک زندگی ایرانی بود که در در اواخر قرن سوم و اوایل چهارم هجری در عراق، آفریقا و اندلس(بخش مسلماننشین اسپانیا) میزیست. گفته شده وی به خاطر سیاهی پوست، خوشآوازی و سرعت ادراک به زِریاب مشهور شد که نام پرندهای خوشآواز، چابک با پرهای سیاه بود. اما محققان معاصر، نام زَریاب به معنی یابندهی زر را برای وی مطرح کردهاند.
خانوادهی زریاب از مهاجران جهرمی به شیراز و سپس بغداد بودند؛ اما برخی نیز زادگاه وی را شمال بینالنهرین گفتهاند. ابن خلدون نیز میگوید زریاب در سال ۷۸۹ میلادی در موصل در خانوادهای کُرد به دنیا آمد. متأسفانه در متون کهن فارسی کمتر منبعی به وی پرداخته و در کتب کهن عربی نیز به اصل جهرمی وی کمتر اشاره شده است و بیشتر وی را اهل فارس دانستهاند.
جدا از تحقیقات جدید (مثل فرهنگ جهان ایرانشناسی از شفا) که وی را جهرمی دانستهاند، دستکم توجه به دونکته: کردنامیدن و بربطنوازی وی، ما را به اصل جهرمی زریاب، راهنمایی میکند. میدانیم کرد در ادبیات آن زمان به اقوام کوچنشین، شجاعان و ایرانیها(در ادبیات عربی) گفته میشد، بنابراین اصل ایرانی او را اینجا میتوان دریافت. همچنین بخشی از کردان از زمان اشکانیان و ساسانیان در جهرم میزیستند و نامگذاری کردیان، روستای مهکرد و کوهک، یادگار حضور ایشان است.
عود یا بربطنوازی زریاب نیز دلیل دیگری بر خاستگاه جهرمی وی است؛ چنانکه میدانیم در فارس، جهرمیها در عود و بربطنوازی چنان شهرت داشتند که حتی نام باربد جهرمی، موسیقیدان برجسته ساسانی را نیز برگرفته از نام بربط میدانند.
تقریباً تمام موسیقدانان دربار عباسی، از ایرانیان بودند و زریاب نیز شاگرد اسحاق موصلی، موسیقیدان مشهور دربار هارونالرشید بود. شهرت زریاب تا بدانجاست که در اشعار عربی نیز از چیردهدستی وی در موسیقی یاد شده است:
قول ابراهیم و بوالعبکی غزل
لحن اسحاقی و «زریابی»، جزل
زریاب به دلیل اختلافاتی، بغداد را ترک و به دورترین نواحی حکومت اسلامی یعنی اندلس رفت.
وی هشت پسر به نامهای عبدالرحمان، عبیدالله، یحیی، جعفر، محمد، قاسم، احمد و حسن، و دو دختر به نام علیه و حمدونه داشت که کمی با موسیقی آشنا بودند.
گفته میشود که زریاب بر عود، تاری پنجم وضع کرد. دخترش، حمدونه، نیز موسیقی مینواخت و در خوانندگی سرآمد بود و خوانندگان بسیاری از او آموختند. زریاب را ایجادکنندهی مکتب موسیقی عربی-اندلسی یا نظام موسيقايىِ معروف به نوبات اندلسى، عود و طرز نواختن آن و ترویجدهندهی موسیقی عربی در مغرب (مراکش) میدانند.
او آگاه از علوم هندسه، زمینشناسی و جغرافیا بود. به نظر فرانسيسکو مویانو، زریاب، بانی موسیقی فلامینگو بود و اوست كه نقش اصلی را در انتقال ملوديیهای بسيار كهن هندي و نيز سنن ایرانی در موسيقي اندلس به ویژه سبک فلامینگو ایفا كرده است. کتاب فی اغانی زریاب از آثار عربی در موسیقی را اسلم بن عبدالعزیز یا اسلم بن احمد بن سعید به همراه حمدونه، دختر زریاب، گردآوری کردهاند.
زریاب همچنین سبک زندگی ایرانی را با اموری چون: تراشیدن موی سر و ریش، خوردن سوپ، تهیهی زولبیا(گفته شده زلابيا(زولبیا) برگرفته از «زريابيا» است)، استفاده از ظروف بلورین، خمیردندان و استفاده از لباس مناسب فصول، در اندلس ترویج داد.
🔻منابع:
تاریخ ابن خلدون
العقد الفريد
مقالۀ زرياب موسيقيدان
الالفاظ الفارسية المعرّبة
نفح الطيب
فرهنگنامه جهان ایرانشناسی؛ ایران و اسپانيا: شجاعالدین شفا
زرياب و نقش او در انتقال موسيقى و رسوم ايرانى به اسپانياى اسلامى: اندلس
"Flight of the Blackbird"
La flamenco
#روزی_روزگاری_جهرم
#مفاخر_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۵👇
https://chat.whatsapp.com/F31FhJx49qJCp3oi92wzLW
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠سابقه نشر روزنامه در جهرم
به گزارش اخبار جهرم، آنچه معلوم است قدمت روزنامه در جهرم بهسال ۱۳۰۱ خورشیدی میرسد.
اولین نفر آزادیخواه جهرمی که شروع به نشر روزنامه کرد «میرزا علی ابلاغ جهرمی» بود. او قبل از سال ۱۲۹۹ خورشیدی در شیراز روزنامهای در چهار صفحه با چاپ سنگی بطور هفتگی با آبونمان ۳۵ ریال در سال منتشر میکرد. وی پس از این که چندمین بار وضع فلاکتبار مردم را منتشر کرد از طرف حکومت فارس روزنامهاش را میبندند و او را به هندوستان تعبید میکنند که در بمبئی نیز مجلهای بهنام پرسپولیس به زبان فارسی منتشر میکند.
دگر روشن فکر جهرمی که در نشریه و روزنامه نگاری و مجله دست داشت «خلیل تمدن» است. وی از کودکی به این کار علاقه پیدا میکند .
اولین مقالهای که نوشت در شماره فوق العاده روزنامه عصر آزادی چاپ شیراز بود که در تاریخ ۳۰ دیماه ۱۳۰۶ خورشیدی بود.
وی در روزنامههای ستاره و خاور مقاله مینوشت. او در سال ۱۳۲۷ خورشیدی روز نامه تمدن شرق به سردبیری و مدیریت خود منتشر کرد. در سال ۱۳۳۹ خورشیدی نشریه ماهنامهای بهنام اندرز متنشر کرد که متاسفانه یک سال دوام نداشت. او کتابی نیز در سال ۱۳۲۴ خورشیدی بهنام سخن نگویید در ۹۴ صفحه منتشر کرد که مربوط به سازمان مدنی ایران بود.
یکی از جهرمیهایی که از سن ده سالگی حدود سالهای ۱۲۹۵ به هندوستان میرود و در آنجا در سن جوانی بهکار مطبوعاتی میپردازد «علی اکبر شاهنده جهرمی» بود. وی فردی روشنفکر و جهرمی دوست بود و همیشه به پیشرفت جهرم فکر میکرد.
دگر فرد جهرمی که به مطبوعات روی اورد «علی هاشمیان» بود. نامبرده فعالیت مطبوعاتی خود را درسال ۱۳۲۰ خورشیدی در موسسهی کیهان شروع کرد و در سال ۱۳۲۳ خورشیدی مدیریت روزنامه سلحشور و سپس در سال ۱۳۲۳ خورشیدی امتیاز روزنامه مجمر را بهدست اورد که حدود ۱۵ شماره در تهران منتشر گردید. وی در دوره هفدهم مجلس شورای ملی کاندیدا بود.
دگر روشنفکر جهرمی «جلال توفان» بود که در تاریخ ۲۱مرداد ۱۳۳۱ خورشیدی روزنامهای بنام توفان جنوب منتشر کرد. این روزنامه بطور هفتگی با آبونمان تک شماره یک ریال جمعا با ۳۵ شماره منتشر گردید که در سال ۱۳۳۲ خورشیدی با تحولات ۲۸ مرداد عملا تعطیل گردید.
دگر جهرمی که مبادرت به انتشار روزنامه در جهرم کرد «ابراهیم کاویان» بود که روزنامهاش بنام چاره مردم بود. اولین شماره این روزنامه در تاریخ ۲۲ شهریورماه ۱۳۳۱ منتشر گردید.
روزنامه مذبور بهطور هفتگی با آبونمان یک ریال جمعا ۱۸ شماره منتشر گردید که با تحولات ۲۸ مرداد بطور رسمی تعطیل گردید.
اولین نشریهای که بعد از انقلاب در جهرم منتشر گردید ماهنامه چهره جهرم به سردبیری «دکتر محمد شجاعیفرد» بود. این نشریه در تهران به چاپ میرسید و در جهرم منتشر میگردید. از سال ۱۳۷۲ خورشیدی بهمدت چند سال حدود ۶۰ الی ۷۰ شماره چاپ و منتشر گردید و بعلت نامعلومی نشر ان متوقف شد.
🖋استاد جواد خرمگاه
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۶👇
https://chat.whatsapp.com/K5cUtCLaDQ7Lv03nR9ZQrf
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠مهرک نوشزاد که بود و در جهرم چه کرد؟!
به گزارش اخبار جهرم، مهرک نوشزاد(به پهلوی: میترک انوشکزاتان) یکی از شخصیتهای شاهنامه و کارنامۀ اردشیر بابکان و متون حماسی است که در برخی متون تاریخی صدر اسلام نیز به وی اشاره شده و پس از باربد، معروفترین شخصیت جهرمی دورۀ ساسانیان است. بیشتر سرگذشت وی را از متون کهن ادبی و تاریخی میتوان جست. فارس در زمان اشکانیان به صورت دولتشهر یا ملوک طوایفی اداره میشد و هر منطقه دارای فرمانروایی مستقل بود. این امیرنشینان قدرتمند بودند و تقریباً کل دوران اردشیر ساسانی به مطیع کردن ایشان گذشت. یکی از جنگهای مهم اردشیر بابکان، بنیانگذار ساسانیان با مهرک در فارس بود.
در زمان به قدرت رسیدن اردشیر بابکان، مهرک منتسب به خاندان اشکانیان، فرمانروای دولتشهر جهرم، مناطق جنوبی فارس و ایراهستان بود. نسب اشکانی وی با توجه به نامش، کینژاد نامیدن وی در شاهنامه، انتساب به خاندان مهران، قدرت نظامی وی و ادعای شاهزادگی و برابری دختر مهرک با زنان ساسانی قابل فهم است. میرزاعبدالحسین خان کرمانی که به زبانهای باستانی مسلط بود در مثنوی سالارنامه، مهرک را فرزند مهرزاد اشکانی میداند.
اردشیر بابکان پس از بستن پیمان با برخی امیرنشینان اطراف و البته شکست دادن امرای شورشی فارس، به جنگ کرم هفتواد در کجاران رفت و محاصره شد و با توجه به نرسیدن آب و غذا، احتمال شکست و مرگ وی میرفت. مهرک با اطلاع از این جریان و با توجه به اینکه اردشیر را راهی جنگی بیبرگشت دید، از غیبت وی استفاده و خانمان وی را تاراج کرد. از دیگر سو اردشیر وقتی این خبر را شنود، با عجله و نگران از شکست در برابر مهرک، جنگ با کرم را نیمهکاره رها کرد و به مقر حکومت خود شتافت. وی در اردشیرخوره با مهرک جنگید، اما مهرک گریخت. اردشیر آنقدر در جنگ پایفشاری کرد تا او را یافت و شکست داد. به گفتهی تاریخهای آغاز اسلام مثل طبری؛ مهرک نیز مانند سایر امیرنشینان اطراف با اردشیر پیمان صلح بسته بوده اما آن را میشکند، بنابراین پایان سرگذشت مهرک دردناک و بیانگر خشم بسیار اردشیر است؛ سرش از بدنش جدا و بدنش در آتش افکنده میشود، خانمانش غارت و تمام خاندانش، به جز دختری خردسال که به یاری بزرگان جهرم از معرکه میگریزد، قتل عام میشود. در سنن حماسی این نوع مرگ، جزای پیمانشکنان است. به باور عامه، تنگ مهرک در بین قیروکارزین و فیروزآباد(که ثبت ملی هم شده)، جایی است که اردشیر، مهرک را گردن زده است.
مرکز حکومت مهرک با توجه به نیروی نظامی، منابع مالی و بقایای دژشهرهای اشکانی و ساسانی، که به قلعۀ مهرک معروف است، به احتمال قوی، جهرم بوده، اما این جهرم فقط همین شهر فعلی نبوده است. اصل ابیات شاهنامه و سه تصحیح معتبر از کارنامۀ اردشیر بابکان از جهرم به عنوان مقر حکمرانی مهرک یاد کردهاند. متأسفانه اصل کلمهای که زرهم یا جهرم نامیده شده، در نسخۀ زبان پهلوی کارنامۀ اردشیر بابکان، مخدوش و محل اختلاف است.
در برخی نسخ کارنامه اردشیر، تاریخ طبری و تاریخ بلعمی از «ایراهستان» یا ایراسستان یا ابرساس از توابع اردشیرخوره به عنوان مقر حکومت مهرک یاد شده که به مناطق گرمسیر جنوب فارس و حاشیه و کرانۀ دریاهای جنوب(از شرق تا غرب) گفته میشد. حتی در جغرافیای کهن، سیمکان و خفر، جزء اردشیرخوره محسوب شدهاند. این امر بیانگر وسعت قلمروی مهرک نیز است و میدانیم که تا چند قرن پیش در کتب مختلف، به نواحی گرمسیر فارس، «جروم» نیز میگفتند. مرحوم طوفان از مهرآباد در شهرستان جویم نیز به عنوان مقر مهرک یاد کرده که با توجه به نظرات کرامتالله تقوی پژوهشگر فارسی، دربارۀ جویم، بعید است.
زندهیاد حسین حقایق نیز در مثنوی حماسی جهرم، مهرک را ناجی مردم گرسنه جهرم میداند که نوعی اقتباس خلاقانه از اصل روایت ساسانی است. نام مهرک با گذشت هزار و اندی سال، در حافظۀ تاریخی مردم جهرم زنده مانده است و تا چندی قبل، فرزندانی به یاد وی در جهرم «مهرک» نامیده میشدند.
برگرفته از مقالۀ «بازنمایی شخصیت مهرک نوشزاد در آیینۀ متون حماسی، تاریخی و فرهنگ عامه»
منابع: شاهنامه، کارنامه اردشیر بابکان(متن فارسی و پهلوی)، تاریخ طبری، تاریخ بلعمی، المسالک و الممالک، سنیالملوک الارض و الانبیا، سالارنامه، شهرستان جهرم، بزرگان جهرم، معجمالبلدان، جغرافیای عمومی بخش جویم و...
«دکتر فاطمه تسلیم جهرمی»
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۶👇
https://chat.whatsapp.com/K5cUtCLaDQ7Lv03nR9ZQrf
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠دختر مهرک؛ کُردزاد یا شهبانوی ایران
به گزارش اخبار جهرم، فارس یکی از عرصههای نبرد اشکانیان و ساسانیان بود و نبرد مهرک نوشزاد از جهرم با اردشیر بابکان، مهرک کشته شد، اما داستان همینجا پایان نمیگیرد و سرنوشت بازیهای دیگری هم برای این دو تدارک دیده است.
پس از کشته شدن مهرک نوشزاد، ایران هر روز درگیر جنگ بود و روی آرامش را نمیدید، بنابراین اردشیر بابکان به پیشنهاد وزیرش از کید هندی، که ستارهشناس چیرهدستی بود، خواست تا طالع وی را در این کار ببیند. کید در طالع اردشیر ازدواجی از وی با دختر مهرک نوشزاد دید که ثمرۀ آن موجب آرامش ایران میشود. قبلاً گفتیم که از قتلعام اردشیر، دختر مهرک به یاری بزرگان جهرم از معرکه گریخت. اردشیر از زنده بودن دختر مهرک، شگفتزده و خشمگین شد و گفت مهرک دشمنان من و فرزندانم هستند و اگر فرصت بیابند از کشتن ما دریغ نخواهند کرد، بنابراین جنگاوران خود را برای کشتن این دختر به جهرم فرستاد. اما دخترک با شنیدن خبر فرمان قتلش، به کمک یکی از بزرگان جهرم مخفیانه به ده گریخت و سپاهیان اردشیر وی را نیافتند.
حمزه اصفهانی دختر مهرک را کُردزاده، یعنی منتسب به کردان یا شبانان یا صحرانشینان نامیده است. وجود روستای مهکرد در بخش کردیان جهرم و ارتباط آن با فرار دختر مهرک به یاری بزرگان جهرم، به اطراف به نظر بیارتباط با این داستان نیست. دختر مهرک گمنام در خانۀ مهتر ده و درست زیر چشم ساسانیان در فارس پرورش یافت. با توجه به اینکه میدانیم یکی از کاخهای تاریخی اردشیر بابکان در ۴۵کیلومتری جهرم و دو روستای شاپورآباد و آبادشاپور هم در مجاورت جهرم قرار دارد. پس از چندی از این ماجرا، شاپور ساسانی، ولیعهد و فرزند اردشیر، طی تفریح و شکار در دشت و صحرا به طور اتفاقی با دختر مهرک که مشغول کشیدن آب از چاه است، روبهرو شد، در حالی که تمام سربازانش از کشیدن سطل آب از چاه برای سیراب کردن اسبانشان عاجز بودند، دختر مهرک با وی به خوبی سخن گفت.
شاپور از زیبایی، توانایی و سخنوری دختر به شگفت آمد و نام و نشان او را پرسید. دختر نخست هویت خود را پنهان و خود را دختر مهتر ده معرفی کرد، اما شاپور به او گفت به شهریاران دروغ نتوان گفت و دختر دهقان چنین زیبا و پرهنر نیست.
با اصرار شاپور، دختر جانش را امان خواست و گفت که من از ترس شاه اردشیر، پیشکار و آبکش شدهام و در اصل، دختر مهرکم و پارسایی پرهنر مرا از خُردی به این مهتر هنرمند سپرده است. سپس شاپور پنهان از چشمان پدرش، با دختر مهرک ازدواج کرد و او را به قصر برد. در برخی منابع هم گفته شده که دختر مهرک بعد از رفتن به کاخ، ادعای برابری و شاهزادگی با زنان ساسانی میکرد و وفتی شاپور او را بازخواست کرد، او نسب خود را آشکار کرد.
نام این دختر در منابع مشخص نیست، اما برخی محققان وی را با ملکۀ ساسانی؛ آذرآناهید یا خورانزیم گودرز یا شهر بامبشن خورانزیم، که به صورت «کُردزاد» دگرگون شده است، تطبیق دادهاند. در کتیبهی کعبه زرتشت که یادگار شاپور ساسانی است نیز از دخت مهرک یاد شده که بیانگر جایگاه والای وی در طبقات خاندانهای اشرافی است. به طور کلی در آغاز دورهی ساسانیان، ازدواج با خاندان اشکانی، افتخار دانسته میشد و یکی از راههای مشروعیتسازی به حکومت بود.
ثمرۀ ازدواج شاپور و دختر مهرک، پسری به نام هرمز بود که بعدها طی وقایعی، هویتش بر پدربزرگش اردشیر آشکار و جانشین شاپور اول ساسانی شد و به این ترتیب پیشگویی ستارهشناسان مبنی بر پایان آشوب ایرانشهر با پیوند مهرکیان و ساسانیان، تحقق پذیرفت.
دختر مهرک و شاپور ساسانی در زندگیای با پایان خوش نیز با یکدیگر اشتراک دارند، زیرا قرار بوده هر دو کشته شوند؛ شاپور پیش از تولد و دختر مهرک در جنگ اردشیر، اما دست تقدیر هر دو را زنده نگه میدارد تا شاه و ملکۀ ایران شوند و فرزند ایشان نیز شاه بعدی شود.
داستان دختر مهرک به تفصیل در شاهنامه آمده، ولی در متون تاریخی، جزئیاتی درباره زندگی وی کم شده یا تغییر کرده، اما از داستانهای بسیار مشهور اسلامی در متون کهن است.
«دکتر فاطمه تسلیم»
برگرفته از مقالۀ «بازنمایی شخصیت مهرک نوشزاد در آیینۀ متون حماسی، تاریخی و فرهنگ عامه»
منابع: شاهنامه، کارنامه اردشیر بابکان(متن فارسی و پهلوی)، تاریخ طبری، تاریخ بلعمی، سنیالملوک الارض و الانبیا، سالارنامه، شهرستان جهرم، بزرگان جهرم، معجمالبلدان، سنگنوشته شاپور یکم بر کعبه زرتشت
و...
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۷👇
https://chat.whatsapp.com/CFeORBG7Nx1IGkLEJUdQIx
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom
💠کتیبه ۱۲۳ ساله امامزاده اسماعیل (ع) جهرم
به گزارش اخبار جهرم، کتیبه امامزاده اسماعیل (ع) جهرم که سنگ آن با تلاش شادروان آقا رضا کوهکن تراشیده و به همت زندهیاد آقا جواد شیرزادی سنگکاری شده است. خوشنویسی آن نیز به خط مرحوم سید حسن سیادت مربوط به حدود ۱۲۳ سال پیش است.
🔻متن کتیبه به این شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
به همت و دستیاری آقای رضا کوهکن و آقای جواد شیرزادی، سنگکاری گردید.
از همت و سعی کوهکن گشت تمام
بینش حرم شریف فرزند امام
کتیبه به تاریخ پنجم محرم سنهی ۱۲۷۹- سیادت»
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom.ir/
واتساپ اخبار جهرم ۱۱۷👇
https://chat.whatsapp.com/CFeORBG7Nx1IGkLEJUdQIx
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
https://splus.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
https://eitaa.com/akhbarejahrom
گپ👇
https://gap.im/akhbarejahrom