#یک_لغت_قرآنی ۲۶۴ 📆۱۴۰۲/۰۸/۲۷ 🌟جَوَب: اجابت از جَوَب است. برای درک دقیق و عمیق این لغت گسترده قرآنی باید به آیه شاه کلید تدبر آن رجوع کنیم: يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ مَحارِيبَ وَ تَماثِيلَ وَ جِفانٍ كَالْجَوابِ وَ قُدوُر رَاسِیاتٍ (۱۳_سبأ) آیه اشاره به تسخیر اجنه توسط سلیمان نبی را دارد. "وَجِفانٍ كَالْجَوابِ" اشاره به دیگ های غذا به اندازه حوض دارد که ثابت بودند و مراد از تشبیه آن به "جَواب" یعنی دیگ های چنان پر از غذا که اگر کاسه ای از آن غذا بر می‌داشتی چیزی از آن کم نمی شد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

به آیه دیگری برای درک معنای جَوَب می رویم: وَ ثَمُودَ الَّذِينَ جابُوا الصَّخْرَ بِالْوادِ (۹_فجر) یعنی کوه ها را می کَندند و خانه درست می کردند، در حالی که از آن چیزی کم نمی کردند. (جابُوا)پس جَوَب، یعنی برداشتن از چیزی بدون کم کردن از آن، که در این برداشت خواسته فرد تأمین و رضایت او حاصل می‌شود. اجابت بر دو نوع است: ۱) نخست، اجابت خدا از سوی انسان که تقدم است؛ ۲) تأخر آن، اجابت انسان از سوی خداست. حال به بررسی و تفکیک این دو اجابت می‌پردازیم: الف) نخست اجابت خدا از سوی انسان: این اجابت مقدم و قدم اول از سوی انسان است که به آیات یاد شده با دلایل و مستندات به مدد الهی خواهیم پرداخت: وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَ لْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ (۱۸۶_بقره)خداوند می فرماید: من دعای کسی را، زمانی که مرا می خواند می شنوم، پس شما جواب دهید نخست خواسته مرا از خود و‌ به من ایمان بیاورید شاید با آن رشد یابید. اگر اندکی به حدیث ثقلین دقت کنیم تمام‌ اجابت و خواسته های خدا از انسان در اموری است که انسان با انجام‌ دادن آن چیزی از او کم‌ نمی شود و رضایت خدا نیز تأمین می گردد، و انسان به مرحله جواب دادن به اوامر الهی ‌یا همان اجابت خداوند وارد می شود.‌ خداوند متعال از انسان می خواهد غیبت نکند، که اگر غیبت نکند چیزی از او کم‌ نمی شود. به نامحرم نگاه نکند، کسی با چشم پوشی از نامحرم چیزی از او کم نخواهد شد. خداوند می فرماید: با والدین خود مهربان باش و با آنان به تندی برخود مکن؛ و کسی با مهربانی با والدین اش چیزی از خود کم نمی کند. حق تعالی می فرماید: خوش اخلاق باش، کسی با گشاده رویی و مهربانی، خدا چیزی از او کم نمی کند. و صدها مثال دیگر از این نوع....... در برخی از اجابت های خدا از انسان، شاید دستوراتی مانند زکات و انفاق باشد که در زکات خدا از دادۀ خود می طلبد و در انفاق بر دادۀ خود در صورت بخشش ضمانت پر کردن جای آن را فرموده است، ولی زکات و انفاق هم چیزی از ما کم نمی کند. تمام این اجابت های خدا از انسان نه تنها چیزی از انسان کم نمی کند بلکه بر آن هم می افزاید و این افزودن ها قطعی و سنت الهی است. وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ (۲۶_شوری) اگر در آیه فوق دقت کنیم، خداوند استجابت و جواب بنده را در قبال ایمان و عمل صالح منوط به دعا و خواستن از خویش هم نفرموده و وعده افزودن بر آن داده است. مثال، کسی که امر الهی را در غیبت نکردن اجابت کند نیاز به دعا و خواستن برای پاداش آن هم نیست و خداوند او را به صورت خودکار و اتوماتیک عزت و احترام می بخشد بدون این که دعا کند و از او بخواهد، یا کسی که چشم از نامحرم فرو ببندد، خداوند خودکار بر او احترام و عزت نفس می بخشد و نیازی به دعا نیست که پاداش آن از خدا طلب کند. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

کسی که صله ارحام کرده و با والدین مهربانی کند و امر الهی اجابت نماید برای دریافت پاداش آن نیاز به دعا نیست؛ یا کسی که انفاق کند، برای پر کردن جای آن نیاز به دعای انسان نیست، یا کسی که فرزند صالح می خواهد اگر مال خود از حرام دور نگهدارد، از فرزندان خویش شیطان را باذن الله دور کرده و صالح شان نموده است؛ و کسی که دعا می کند از خدا فرزند صالح می خواهد باید بعد از حلال کردن مال خود و خدمت به والدین این دعا را انجام دهد. ب) اجابت نوع دوم، اجابت انسان از سوی خدا: علاوه بر موارد ذکر شده در سنت الهی، گاهی انسان برخی خواسته هایی از خدا دارد که در راستای اجابت سنت الهی نیست و باید از او آن را طلب کند. مانند کسی که خانه ای دارد ولی خانه ای بزرگ تر از خداوند می خواهد. تصور کنید کسی که دارد ولی انفاق نمی کند و از خدا طلب دنیای بیشتر در دعا می کند اگر خدا خواسته او را جواب دهد، قطعاً چیزی از او کم نمی شود بلکه این داعی و دعا کننده است که از او در صورت اعطای بیشتر کم‌ می شود‌. یعنی آن فرد دچار طمع و آلودگی در دنیا و هوای نفس خویش می گردد، پس اگر خداوند دعای او جواب نمی دهد نه برای آن است که در صورت اجابت دعای او از خداوند چیزی کم شود بلکه خدا نمی خواهد از بنده خود از رحمتش چیزی را کم کند چون در نزد خداوند آخرت از دنیا مقدم تر بوده و انسان از این نکته مهم غافل است...... پس اجابت دعا به معنای تصدیق مطلق خواستۀ داعی (دعا کننده) از سوی خداوند نیست چون اگر باشد این انسان و داعی است که متضرر می شود نه وجود قدسی حضرت حق تعالی؛ چنانچه دعای حضرت نوح نبی را در حق نجات فرزندش اجابت نکرد و حضرت نوح در پاسخ فرمود: وَ لَقَدْ نادانا نُوحٌ فَلَنِعْمَ الْمُجِيبُونَ (۷۵_صافات) حال کدامیک از ما در دعاهای خود به این مرحله رسیده ایم‌ که اگر خداوند دعای ما در حق نجات فرزندمان اجابت نکند و او را بکشد ما او را "نِعْمَ الْمُجِيبُونَ" بخوانیم؟! خداوند می فرماید: من فقط به صدور و ذات شما آگاهم. (إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ) و تو وقتی از من ثروتی می خواهی که در راه من به نیازمندان ببخشی، من بهتر از تو ذات تو را می شناسم و می دانم که چنین نخواهی کرد، پس خواسته تو اجابت نمی کنم‌. اگر معلم به کسی که درس نخوانده نمره بدهد چیزی از معلم کم نمی شود بلکه آنچه کم می شود از دانش آموز است که کم می شود و کم شدن آن همان کم شدن تلاش و کار اوست‌. حال در ذیل به آیاتی مرتبط با موضوع اشاره می کنیم: ۱) ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ (۶۲_هود) ‏ای بنده! هر اندازه گناه کردی، بدان گناه تو هر اندازه بزرگ باشد کوچک‌ترین ضرری نمی تواند به من وارد کند و بخشش گناهان بزرگ تو چیزی از من کم نمی کند پس به سوی من بازگرد و از نافرمانی من توبه نمای. چنانچه امام حسین علیه السَّلام می فرمایند: خدایا! گناهان من بر من ببخش که با نافرمانی ام بر تو ضرری نرسانده ام. ۲) أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ (۶۲_نمل) ای انسان! در اضطرار تو را قرار می دهم تا از من طلب حاجت کنی و سمت من بیایی تا جواب دهم و چیزی که من می دهم از من چیزی کم نمی شود ولی تو در اضطرار به سمت بنده من می روی تا مشکل تو را حل کند. از او چون چیزی کم می شود قطعاً بر تو منت می گذارد و طلبکار تو می گردد که این هرگز مطلوب من نیست چرا که من خواسته ام در عبادت ام هیچ کس را بر من شریک در قدرت نگردانی. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

۳) امام باقر علیه السَّلام می‌فرمایند: موسی نبی از خداوند خواست فرعون را که با جلال و ثروت اش مردم را به گمراهی کشیده بود نابود کند، حق تعالی بعد از دعای موسی می فرماید: "قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما"، یعنی دعای او اجابت کرد ولی تحقق آن به چهل سال بعد موکول نمود. پس گاهی دعایی همان لحظه اجابت می شود ولی زمان تحقق اجابت اش، در آن زمان نیست. ۴) ما اگر از خداوند طلب آخرت کنیم قطعاً اجابت می کند چون شاید دنیا آخرت ما را از ما بگیرد و خدا برای اینکه از ما کم نکند دنیا را به ما زیاد ندهد ولی اگر آخرت را طلب کنیم چون طلبِ آخرت باعث خلل ما در دنیا نمی شود خداوند قطعاً از رحمت اش دعای ما را در این امر مستجاب می کند. مثال، کسی از خداوند دعا کند و بخواهد که او را هدایت ببخشد و یا او را از تکبر دور سازد. ۵) اجابت امر الهی از سوی انسان مقدم بر اجابت دعای انسان از خداست که به آیاتی از آن در ذیل اشاره می کنیم:وَ الَّذِينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُوری‌ بَيْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (۳۸_شوری) يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّـهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ (۲۴_انفال) نبی مکرم اسلام (ص) می فرمایند: «دعا بدون عمل صالح، انداختن تیر بدون زِه است که بالا نمی رود و همان جلوی پا می افتد.» ۶) اجابت امر الهی از سوی انسان مراتبی دارد که هر اندازه این اجابت نیک تر باشد به خداوند تقرب بیشتری جسته و خداوند دعای او زودتر از دیگران اجابت می کند. لِلَّذِينَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنی‌ وَ الَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ ما فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً (۱۸_رعد) مثال، یعنی کسانی که دعوت خداوند را به بهترین شیوه اجابت می کنند: مانند کسانی که وصل می کنند با کسانی که از آنان بریده اند، و می بخشند کسانی را که آنان را نبخشیده اند. (در تدبر بِرّ به تفصیل به این امر اشاره شده است) ۷) الَّذِينَ اسْتَجابُوا لِلَّـهِ وَ الرَّسُولِ مِنْ بَعْدِ ما أَصابَهُمُ الْقَرْحُ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا مِنْهُمْ وَ اتَّقَوْا أَجْرٌ عَظِيمٌ (۱۷۲_آل‌عمران) نبی مکرم اسلام (ص) می فرمایند: «زمان خوشی خدا را یاد داشته باش تا خدا تو را در زمان ناخوشی ات یاد کند.» و نیز آن حضرت می فرماید: «هرکس کار خدا را بر کار خود مقدم گیرد و اجابت امر الهی کند خداوند هم کار او را مقدم می گیرد.» آیه فوق خطاب به کسانی است که علی‌رغم مجروح بودن باز امر رسول خدا را جواب داده و در جنگ دوباره حاضر شدند و خداوند بر آنان مزد اجر عظیم را وعده داده است. ۸) چرا نمی توانیم اوامر الهی را اجابت کنیم؟ چون ما اجابت امر شیطان را بر امر الهی ترجیح می دهیم. (إِلاَّ أَنْ دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لِي)، پس کسی که اجابت امر شیطان را بر اجابت الهی مقدم بدارد خداوند تا زمانی که توبه نکرده و اجابت شیطان را رها ننموده است خواسته او را اجابت نمی کند، چون اجابت در تناقض قرار می گیرد. ۹) کسی که ما را به استجابت دعای ما وعده می دهد باید ما را به اجابت امر الهی دعوت کند. يا قَوْمَنا أَجِيبُوا داعِيَ اللَّـهِ وَ آمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَ يُجِرْكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ (۳۱_احقاف) پس بهترین استجابت دعای ما از کسی است که ما را به اجابت اوامر الهی برای اجابت دعای خود ما رهنمون می شود و از خود وعده ای ندهد که در آن اجابت دعای ما بدون اجابت اوامر الهی از سوی ما باشد که وعده ای ناممکن و کذب است. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#فایل_صوتی_قرآنی #موضوع: اجابت در قرآن #حسین_جعفری_خویی 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#مناجات نازنینا! معبودا! ای حلیم، بر ما در زمان معصیت مان و مجازات معاصی مان حلم بیشتری از خود نشان ده؛ و در زمان گمراهی مان بر ما حلیم مباش و ما را بر راه راست مان هدایت فرما. ای یگانه هستی که از ازل تو بودی و خواهی بود و ما را تو عنایت کرده و وجود و هستی مان بخشیدی، هستی مان را به هستی خود گره بزن و گره های نفس مان، از نفس مان و شیطان باز فرما. ✍حسین جعفری خویی 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

🪶 در نهج الفصاحه از نبی مکرم اسلام (ص) آمده است: هر چیز را زکاتی است، و زکات خانه آن است که اتاق مهمان‌خانه داشته باشد. ✍مراد حدیث آن است اگر وسع انسان برسد در خانه ای که برای خود می سازد اتاقی را مستقل برای پذیرایی از میهمان آشنا، یا اقامت موقت میهمانی غریب بسازد آن امری پسندیده است. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_داستان_یک_پند ۳۲۲ به رسم و عادت مردم شهری ارمنی، کشیشی فرزند خویش از نوجوانی به کلیسا می برد تا آیین مسیح او را کامل فرا دهد و بعد از مرگ اش در کلیسا جای پدر پر کند، چون هر کشیش باید هفت سال تعلیمات حوزوی آیین مسیح را فرا گرفته باشد. مطرب شهر هم که در بساط عروسی و عیش بارگی مردم ساز می زد و رقص و طرب شان می افزود پسر نوجوان خویش در آستانه پیری همراه خود کرد تا هنر پدر بیاموزد و نام او با در دست گرفتن ساز پدر در شهر بعد از مرگ اش زنده کند. همانا این رسم شهر بود و هر پدر باید حرفه خود به یکی از فرزندان قبل از مرگ اش انتقال می داد. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

رندی در شهر به واقعیت عجیبی رسید. مطرب زاده را اکثر موارد پنهانی در گوشه ای از کلیسا می دید که کلام کشیش از مسیح می شنود، و کشیش زاده را پنهانی در مجلس طرب مطرب می یافت.... به حیرت شد و نزد پیر فرزانه شهر رفت تا علت این دوگانگی را بداند. پیر گفت: برای یافتن پاسخ سؤال خود روزی به خانه مطرب رجوع کن و روزی به خانه کشیش و آنچه را دیدی نزد من بیا و بیان نما. رند شهر، چون به خانه مطرب رفت از بیرون منزل صدای انجیل شنید و چون خانه کشیش رفت صدای طرب و رقص بر گوش او خورد. دیده ها به پیر شهر بازگو کرد و پیر گفت: نه فرزند کشیش در رفتن به بساط طرب راهی به خطا می رود و نه فرزند مطرب در رفتن به کلیسا...... آن دو پنهانی خانه خود می روند ولی کسی نمی بیند.... فرزندان در خانه در بساط هرچه بنشینند چون بیرون منزل روند دنبال همان بساط باشند.کشیش شهر ما، مطرب است و کسی او را نمی شناسد و مطرب شهر ما، کشیش است که دست خود رو نمی کند. آری! تربیت خانوادگی تا این اندازه مهم و تأثیرگذار است. ✍حسین جعفری خویی 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_لغت_قرآنی ۲۶۵ 📆۱۴۰۲/۰۸/۳۰ 🌟نَکَف: سرپیچی از روی خوش بینی کاذب را گویند. حق تعالی امر کرده که انسان با انجام مقدمات امری بر خدا توکل نماید. مثال، اسب خود را ببندد که فرار نکند. اگر کسی اسب خود را بدون بستن به امید خدا رها کند و در خیال خود توکل نماید، استنکاف کرده است. نبی مکرم اسلام (ص) می فرمایند: خدا را امتحان نکنید که دچار بلا می شوید. مثال کسی که دست اش زخمی شده و خونریزی می کند دست خود را خون بند نکند و خدا را امتحان کند که بدون بستن محل خونریزی، خون آن بند آید، استنکاف کرده است. لَنْ يَسْتَنْكِف الْمَسِيحُ أَنْ يَكُون عَبْدًا لِلَّه وَلا الْمَلَائِكَةُ الْمُقَرَّبون وَمَن يَسْتَنكِف عَن عِبَادَتِه (۱۷۲_نساء)  یعنی از روی خوش بینی کاذب به رحمت من، عیسی نبی از عبادت من استنکاف نکرد. پس شما پیروان مسیح که با خاطری شیطانی او را فدیه گناهان خود می دانید از عبادت من سرپیچی کرده و با این خوش بینی کاذب اقدام به معصیت من می کنید که بزودی با پیامبر خود نزد من محشور خواهید شد و برائت او از شما را در حق خود خواهید دید. 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی

#یک_پند_یک_معرفت ۳۳۳ َمَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ فَلْيُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ (۷_طلاق) هر كس از آنچه خدايش داده انفاق كند كه خدا هيچ كس را تكليف نمی‌كند مگر به مقدار قدرتی كه به او داده است. حتی در اوج فقر و نداری هم انفاق کن تا به خداوند بگویی ثروتمند هستی، و بدان او در عطای خود، تو را در چشمی خواهد دید که خودت، خویش را می بینی.... ✍حسین‌ جعفری خویی 🆔 @akhlaghmarefat داستان‌ها و پندهای اخلاقی