#بزرگان_نحله_نجف #ملاحسینقلی_همدانی
۳) سلوک علمی
🔸ملا حسینقلی همدانی در سلوک و تعلیم و تربیت از مشایخ خود تأثیر میگرفت و این شیوه را به شاگردان خود نیز میآموخت.
🔹مشایخ
شیوۀ سلوک و تعلیم و تربیت همدانی مطابق با شیوۀ سلوک سیدعلی شوشتری بوده و گفته شده است که مشایخ سلوکی او از طریق سیدعلی شوشتری به محمدرضا دزفولی و از طریق او به سیدصدرالدین دزفولی و از او به محمد بیدآبادی و از او به سیدقطبالدین نیریزی، از مشایخ سلسله ذهبیه، میرسد.
همچنین گفتهاند سیدمهدی بحرالعلوم – که در بعضی منابع او را، از طریق نور علیشاه، به سلسله نعمت اللهیه منتسب دانستهاند – از مشایخ طریقتی ملاحسینقلی بوده است،
🔸 اما برخی ارتباط حسینقلی را با سلاسل صوفیه مردود دانسته.
البته برخی نکات مشترک میان شیوۀ سلوک وی با شیوۀ سلوک اهل تصوف وجود دارد، اما خود وی در یکی از نامههایش بر نادرستی روش صوفیان تأکید کرده و سخنان آنان را از قبیل «خرافات ذوقیه» دانسته است.
🔹 وی را در زمان حیاتش به صوفی بودن متهم کردند و حتی گروهی بر ضد وی به فاضل شربیانی، مرجع مطلق وقت، عریضه نوشتند و از روش عرفانی او انتقاد کردند و او را صوفی خواندند، اما شربیانی در پاسخ نوشت: «کاش خدا من را هم مثل آخوند، صوفی قرار بدهد» و با این سخنِ شربیانی، دسیسهها فرونشست.
(تحریر ثانی تاریخ حکما و عرفای متأخر، ج۱، ص۲۱۳، طرائق الحقائق، ج۳، ص۱۹۹-۲۰۰ و ج۱، ص۴۶۶)
@AkhlaqHad
باسمه تعالی
با عنایات خداوند متعال و حضرت ولی عصر ارواحنا فداه
🔻جلسه دفاع جناب آقای علی یزدیان اصفهانی دانش پژوه دوره دوم مرکز تخصصی اخلاق قم، برگزار شد و ایشان با امتیاز خیلی خوب موفق به گذراندن این مرحله علمی گردیدند.
🌹با آرزوی موفقیت برای دیگردوستان
@AkhlaqHad
💠 راه درمان در علم طب و علم اخلاق
#استاد_سلطانی
يكى از اصول درمان در علم طب، علاج به ضد است. امام صادق عليه السلام مىفرمايد: «أنا أداوي الحارّ بالبارد، و البارد بالحار، و الرطب باليابس، و اليابس بالرطب؛ من مرض گرم را به امور سرد، و مرض سرد را به امور گرم، و مرض مرطوب را به امور خشك، و مرض خشك را به امور مرطوب مداوا مىكنم». (خصال، ص 512، حديث 3)
توضيح اينكه هر مرضى، مزاجى خاص دارد. بعضى از مرضها از گرمى مزاج، برخى از سردى مزاج، بعضى از رطوبت مزاج و بعضى از خشكى مزاج است و علاج هر مرضى به برگرداندن مزاج به اعتدال است. در بسيارى از امراض اخلاقى نيز مرض ناشى از انحراف مزاج از اعتدال است و با ضد آن درمان مىشود؛ مثلًا غضب، بيشتر در انسانهاى گرم مزاج، ظهور و بروز دارد و براى علاج آن، علم طب مجموعهاى از بايدها و نبايدها را در خوراك، خواب، هوا، مجالست با افراد، رنگ لباس، شنيدنىها و ديدنىها با محوريت علاج به ضد توصيه مىكند. اگر مرض اخلاقى ناشى از انحراف مزاج از اعتدال نباشد نيز تدبير اعتدالى امور مادى بدن براى درمان آن نافع است؛ چون اعتدال بدن، آرامش روانى مىآورد كه امرى بسيار ضروری در اصلاح اخلاق است.
@AkhlaqHad
💠 ضرورت تغییر کتب اخلاقی
🔸 زمانی ذائقه جامعه و فرهنگ جامعه، کتاب #جامع_السعادات و #معراج_السعاده را می پسنديد، ولی ما اکنون که در حوزه هستيم، عليرغم اين كه نام اين كتابها را شنيدهايم، نسبت به مطالعه و هضم این دو کتاب چقدر حوصله ميكنيم؟ معلوم می شود بین این دو فرهنگ فاصله افتاده است. زمانی جامع السعادات و سبک آن در بخش افراط و تفريط پيدا كردن صفات، و رفتن راه اعتدال، محور تربیت اخلاقی بود؛ اما در اثر گذشت زمان، اين سیر تغییر کرد.
🔸به عبارت دیگر این پرسش مطرح می شود که اين دو كتاب و كتب مشابه چه چیز را به عنوان #شروع_اخلاق، معرفی كردهاند؟ و امروز این نگاه چقدر كارايی دارد؟ نگاه امروز مردم به اين مسأله چگونه است؟
ادامه دارد...
(حجت السلام و المسلمین #حاج_شیخ_جعفر_ناصری
در جمع دانش پژوهان مرکز تخصصی اخلاق)
📿 @AkhlaqHad
#بزرگان_نحله_نجف
🔹 شاگردان مرحوم ملا حسینقلی همدانی
ملاحسینقلی همدانی شاگردان بسیاری تربیت کرد. کثرت این شاگردان – که گفته شده حدود سیصد تن بوده است – از یکسو نشاندهندۀ شهرت او و از سوی دیگر نشاندهندۀ وسعت تأثیر شیوۀ سلوک وی در نجف آن روزگاراست.
برخی از مهمترین شاگردان مکتب وی عبارتاند از:
۱. شیخ محمد بهادری؛
۲. سیداحمد کربلایی؛
۳. آقا رضا تبریزی؛
۴.سید کمال مشهور به میرزاآقا دولتآبادی؛
۵. شاعر مشهور؛ سیدمحمدسعید حبوبی نجفی؛
۶. شیخ موسی شراره عاملی؛
۷.سیدحسن صدرالدین عاملی کاظمی؛
۸. سیدمهدی حکیم نجفی؛
۹. شیخ باقر قاموسی نجفی؛
۱۰. سیدعبدالغفار مازندرانی؛
۱۱. شیخ محمدباقر نجمآبادی؛
۱۲. سیدعلی همدانی؛
۱۳. میرزاباقر قاضی طباطبایی؛
۱۴. سیدمحسن امین عاملی؛
۱۵. شیخ محمدباقر بهاری همدانی؛
۱۶. میرزا محمدحسین نائینی؛
۱۷. آخوند ملامحمد کاظم خراسانی؛
۱۸. سیدشمسالدین محمود مرعشی نجفی؛
۱۹. سیدمحمود طالقانی نجفی؛
۲۰. سیدابوالقاسم اصفهانی، داماد ملاحسینقلی همدانی؛
۲۱. شیخ علی، فرزند ملاحسینقلی همدانی.
(طبقات اعلامالشیعه، ج۱، ص۶۷۷ و اعیان الشیعه، ج۶، ص۱۳۶)
@akhlaqhad
نشست علمی چهت پیاده سازی.mp3
16.7M
🎧 صوت نشست علمی تبیین مکتب اخلاقی عرفانی نجف
👤 با ارائه استاد خرمیان
🗓 ۱ دی ۱۴۰۰
📿کانال رسمی مرکز تخصصی اخلاق:
@AkhlaqHad
#معرفی_مقاله
راهکارهای شناختی تقویت عزّتنفس در تربیت و مشاوره اسلامی
نویسندگان: #محمد_فرهوش / #مجتبی_فرهوش / #حمیدرضا_حبیب_اللهی
چکیده
برخی راهکارهای تقویت عزّت نفس در روانشناسی غربی، متناسب با فرهنگ و آموزههای اسلامی نیست. هدف این پژوهش تبیین راهکارهای تقویت عزّت نفس در تربیت اسلامی است. بدین منظور آموزههای اسلامی مرتبط با عزّت نفس و کرامت جمع آوری، دستهبندی و تحلیل شد. یافتهها نشان داد که مهمترین راهکارهای شناختی عبارتند از توجّه دادن به نعمت انسان بودن، توانمندیهای مادی و معنوی او نسبت به دیگر موجودات، ارزشمندی او نزد خدا بواسطهی ایمان و عمل صالح، توانمندی او بواسطهی یاری و پشتیبانی خدا از مؤمنین، بهرهمندی از هدایت باطنی خداوند. به نظر میرسد این راهکارها علاوه بر تقویت احساس ارزشمندی و توانمندی، از آسیبهای اخلاقی و معنوی همچون غفلت از یاد خدا، خودخواهی و عُجب پیشگیری میکند. احساس ارزشمندی با ارزشمندی متفاوت است. بایستی آیات و روایات مرتبط با ارزشها و تواناییهای انسان مومن برای فرد تبیین شود تا نگرش و باور در او ایجاد شود. پیشنهاد میشود در پژوهشهای آینده، برنامه آموزش روانی معنوی مناسبی برای تقویت عزّت نفس تدوین شود.
متن مقاله👇
http://www.hadqom.ir/article_130399_412523fa9b8ab7a2b448ec9f2e6ce96c.pdf
کلیدواژهها
#عزّت_نفس #حرمت_خود #مشاوره_اسلامی #راهکارهای_شناختی
@AkhlaqHad
🔺باسمهتعالی🔺
📝#نکات_جلسۀ_دفاع تاریخ 1400/10/6
🔹موضوع: اثرات فضای مجازی بر اخلاق سیاسی جامعه
1.موضوعی بسیار کارآمد، خوب و زیباست و اگر درست کار شود اثرات بسیار خوبی خواهد داشت و از حوزه هم تشکر میکنم که چنین موضوعاتی را ارائه و تصویب میکند.
2. بیان شیوا و نگارش سلیس و صفحه آرایی خوبی دارد.
3. در چینش بحث، در هر فصل، نظم خوبی دارد. ابتدا تعریف واژهها، بعد اهمیت اخلاقی، آنگاه مستندسازی و در پایان مصداقیابی از فضای مجازی صورت گرفته و این الگویی زیبا برای فضایل و رذایل اخلاقی موجود است که در این قالب ریخته و روی آن کار شود.
4.انتخاب عناوین باید واقعاً مصداقی از موضوع باشد؛ مثلاً مشارکت عمومی نباید جزو فضایل حساب شود.
5.بسیار بجاست که هر فصلی خلاصه و نتیجه داشته باشد.
6.مبانی، اصول و تعاریف خاص از هر مفهوم در هر علم باید دقیقا مدنظر باشد و طبق همان مبانی، اصول، روشها و تعاریف، بحث شود. یعنی یک مبنا انتخاب شود و آن مبنا، اصول و مفاهیم مفروض، محور بحث باشد.
7.در مقدمه باید از علت انتخاب مسئله، علت انتخاب مسائل فرعی و ضرورت این انتخابها چند خط آورده شود.
8. پیشینه باید کامل و طبق اسلوب، ارائه شود.
9. ارجاعدهی باید حتماً انجام شود .
10. منابع پاورقی با منابع فهرست منابع، تطابق داشته باشد.
11.الگوی پاورقی و فهرست منابع باید طبق شیوهنامه مرکز باشد.
12. منابع دست اول استفاده شود.
13.متن باید ویراسته باشد.
14.عنوانها با پاراگرافهای زیرعنوان باید تطابق داشته باشد.
⛔️⛔️(این اشکال در بیشتر داوریها مطرح و تذکر داده میشود؛ ولی دوستان عنایتی ندارند.)
🔸موفق باشید🔸
💠 اخلاق کاربردی
«اخلاق کاربردی» یکی دیگر از #عناوین_دروس_سطح_2_اخلاق اسلامی است که هدف از این درس، آشنایی با مفاهیم، اهداف، مبانی، اصول و مهمترین شاخههای اخلاق کاربردی با تطبیق بر اخلاق صنفی روحانیت و دیدگاههای زعمای برجسته اخلاقی حوزههای علمیه است.
🔻سرفصلهای این درس عبارتند از:
1. کلیات: مفاهیم، ضرورت و اهمیت، پیشینه و منابع، چیستی اخلاق کاربردی و شاخههای اخلاق کاربردی؛
2. ساحتهای زندگی طلبگی: تعلیم و تعلم، خانواده (تربیت فرزند، ارتباط با همسر و ارتباط خویشان)، اجتماع (همسایه و مخاطبان تبلیغ)، عبادات (فردی و جمعی)، تقدیر معیشت، تبلیغ، کار اقتصادی، سیاست، ازدواج، تفریح، فضای مجازی.
@AkhlaqHad
#استاد_سلطانی
💠 علم طب و تهذیب نفس
در #تهذيب نفوس، يكى از راههاى علاج امراض اخلاقى، اذكار است. علم #طب نیز راهنماى خوبى است؛ چون حروف داراى مزاج هستند و به چهار دسته نارى، هوايى، مائى و ارضى تقسيم مىشوند. تركيب آنها به منزله معجون دارويى است و تأثير كيفى در بدن دارد و در بدن حرارت يا برودت ايجاد مىكند. #ذكر بايد بر اساس #مزاج بدن ذاكر، بر محور قانون علاج به ضد، ارائه شود؛ مثلًا در علاج غضب، اگر شخص گرم مزاج باشد، بايد ذكرى سرد و تر گفته شود؛ گرچه در اذكار، قواعد ديگرى غير از مزاج هم بايد محاسبه شود و چه بسا آن قواعد، بر قواعد مزاج حاكم باشند و اين در جاى خود بايد بررسى شود.
📿کانال رسمی مرکز تخصصی اخلاق:
@AkhlaqHad
...ادامه قبل
💠 علوم مرتبط با شناخت نفس
امروز آنچه را مردم و خود ما در حوزههای علميه جستجو می كنیم، "تهذيب همراه با قواعد مجرب و كارآمد تربيت" است. به دنبال بخش روانشناسی هستیم، چرا كه حل مشكلات شخصيتی در این مسیر دخيل است.
🔸زمانی اگر میگفتند «اخلاق»، نهايتاً آنچه را که در جامع السعادات و معراج السعاده آمده بود قصد می کردند، ولی در فصلهای اخير، شما میبينيد که به نوعی اخلاق و عرفان (اخلاق و معنويت)، تلفيقاً و با هم میآيند، يعنی اگر سخن از مكتب نجف به میان میآید، چیزی فراتر از آن ساختار اخلاقی جامع السعاداتی است، یک نوع وسعت دید است که شامل آشنایی با خود و مرکز خُلق و خوهاست، مركز حسد را میشناسد، مركز بخل را میشناسد و...
🔹در جامع السعادات که به تعبير بعضی از بزرگان کارخانه انسانسازی است فقط حاوی بخشی از این علوم است. همان زمانی که مرحوم قاضی در نجف بودند، بيست و هفت حوزه اخلاق در نجف بود و خيلی از اکابر و بزرگان، برنامههایی داشتند، و نیز یک نسل جلوتر یعنی اساتید مرحوم قاضی، همه اینها فراتر از اخلاق جامع السعاداتی تعريف میشود، يعنی هم شامل مسائل طبی است، و هم علوم دیگر که همه آن علوم، زیر مجموعه شناخت ابعاد ساختار انسانی قرار می گیرند.
(حجت السلام و المسلمین #حاج_شیخ_جعفر_ناصری
در جمع دانش پژوهان مرکز تخصصی اخلاق)
💠 @AkhlaqHad
#بزرگان_نحله_نجف
۳) سلوک عرفانی
🔻ملاحسینقلی همدانی نقطۀ عطفی در تاریخ رویکرد معنوی و عرفانی در حوزههای علمیه بود. بدون شک درک محضر حکیم سبزواری و تبحرش در فقه پس از بهرهمندی از محضر شیخ انصاری، تأثیری بسزا در تعمیق معارف سیدعلی شوشتری داشته است. او با تسلط بر معارف عقلی و فقاهت، راه استادش (شوشتری) را چنان گسترش داد که پس از او نوعی مکتب تربیتی در نجف شکل گرفت.
🔸شیوۀ سلوک ملاحسینقلی مبتنی بر معرفت نفس، التزام به مراقبه و اهتمام ورزیدن در مراتب چهارگانۀ آن است.
بدین ترتیب که در اولین مرحله، سالک باید واجبات شرعی را به جا آورد و از محرّمات بپرهیزد. وی بر این موضوع چندان تأکید داشت که میتوان شاخصترین مؤلفۀ سلوکی وی را حفظ حدود شریعت دانست. از میان چند نامهای که از او در تذکرة المتقین آمده است، این رویکرد به وضوح دریافت میشود. وی التزام به شرع را در تمام لحظات، تنها راه قرب به حق میدانست و معتقد بود که محبت الهی با ارتکاب به معاصی جمع شدنی نیست و اول و آخر و ظاهر و باطن دین همان ترک معصیت است.
🔹 وی در دومین مرحله به سالک توصیه میکند که هر کاری را تنها برای رضای خدا انجام دهد تا این حالت در او ملکه شود. در مرحلۀ سوم باید خدا را پیوسته ناظر بر خود بداند و در مرحلۀ چهارم برای آنکه خداوند را حاضر و ناظر در هر لحظه بداند و هر چه غیر حق است را از ذهن دور کند، باید به نفی خواطر بپردازد. از روشهای نفی خواطر در مکتب تربیتی ملاحسینقلی، ذکر، تلاوت قرآن، عبادت، توسل به معصومین (علیهمالسلام) و البته بهترین و سریعترین روش نفی خواطر، توجه به نفس است، بدین معنا که سالک در شبانهروز نیم ساعت یا بیشتر به نفس و به ارتباط آن با حق توجه کند تا به تدریج خواطر از آن نفی و معرفت نفس حاصل شود. بر اثر اهتمام به مراقبه و توجه به نفس، چهار عالم بر سالک منکشف میگردد:
🔸 توحید افعال که در آن سالک درمییابد منشأ همۀ افعال در جهانِ خارج، خداست؛ توحید صفات که در آن سالک هرگونه علم و قدرت و حیات و سمع و بصر را در موجودات، وابسته به حق ادراک میکند؛ توحید اسماء که در این مرحله سالک درمییابد هر موجودی به قدر سعۀ وجود خویش از خداوند عالم، قادر، حی، سمیع و بصیر بهره برده است؛ و آخرین مرحله، توحید ذات است که وصفناشدنی است و تنها میتوان گفت که در این مرحله، سالک هستی خود را گم میکند و در ذات حق فانی میگردد.
(رساله لباللباب، ج۱، ص۱۲۳ و تذکرة المتقین در آداب سیر و سلوک، ج۱، ص۱۹۰)
💠 @AkhlaqHad
#معرفی_مقاله
واکاوی اصل تدریج در تربیت اخلاقی با تأکید بر نظر آیت الله مصباح یزدی
نویسنده: #هادی_حسین_خانی_نایینی
چکیده: اصل تدریج از اصول حاکم بر فرآیند تربیت در ساحتهای گوناگون و از جمله ساحت تربیت اخلاقی است. بر اساس این اصل، تربیتِ اخلاقی به صورت گامبهگام و در بستر زمان به وقوع میپیوندد. مسئلهی تحقیق حاضر آن است که جایگاه تدریج در موفقیت تربیت اخلاقی چیست؟ بیتوجهی به آن چه پیامدهایی به دنبال دارد؟ تدریج در تربیت اخلاقی به چه گونههایی تحقق مییابد؟ و چه الزاماتی برای اجرای موفق آن وجود دارد؟ روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای و از طریق مطالعه منابع اسلامی است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تدریج ضرورتی انکارناپذیر برای تربیت اخلاقی و زمینهساز همراهی نفس و نادیده گرفتن آن موجب سرکشی نفس است. گونههای تدریج شامل طیفهایی همچون؛ از سهل به دشوار، از کم به زیاد، و از نرم به خشن میشود. از جمله الزامات تحقق بخشیدن به این اصل، استفاده از مربیان اخلاق کارآمد و متعهّد، برنامهریزی، تقویت انگیزه، تمرین و حفظ دستاوردهای مراحل قبل است.
متن کامل مقاله👇
http://www.hadqom.ir/article_130401_0344e02fa373ae2f6ca3f123e7715b77.pdf
کلیدواژهها: #اصول_تربیتی #اصل_تدریج #تربیت_اخلاقی #مصباح_یزدی
💠 @AkhlaqHad