ان شاء الله درس #کفایه_الأصول پایه ده، بخش سوم، از ابتدای مبحث مطلق و مقید، از روز یکشنبه ۱۱ شهریور، ساعت ۸ به وقت مهر، در مدرسه امام کاظم علیه السلام، مدرس ۲۷, برگزار می شود.
هدایت شده از بایگانی
#کفایه_مطلق_و_مقید_۱؛
#المقصد_الخامس_ص_۳۳۵؛
☄ نکات مهم：
1⃣ مبحث مطلق و مقید در تمام متون علمی کاربرد دارد و هیچ آیه یا روایتی نیست که در آن لفظ مطلق یا مقیدی به کار نرفته باشد.
2⃣ برخی معتقدند تعریف مطلق و مقید در علم اصول با تعریف مطلق و مقید در علم ادبیات یا منطق متفاوت است.
ولی برخی دیگر معتقدند تعریف مطلق و مقید در هر سه علم یکسان است، هر چند نوع نگاه به مطلق و مقید در علوم مختلف، متفاوت می باشد.
3⃣ برخی معتقدند که اطلاق و تقیید صفت لفظ است؛
و برخی دیگر معتقدند در علم اصول، اطلاق و تقیید اولا و بالذات صفت معنی یا حکم است و ثانیا و بالعرض به لفظ نسبت داده شده است؛ به عبارت دیگر：
لفظ به اعتبار معنای خود متصف به اطلاق و تقیید می شود، آن هم از جهت اینکه حکمی بر این معنی بار می شود.
4⃣ گاهی علماء مطلق و عام را به معنای لغوی (شمول و سریان) به کار میبرند نه به معنی اصطلاحی.
5⃣ اطلاق و تقیید امری نسبی است و گاهی شیء واحد از یک نظر مطلق و از نظر دیگر مقید است؛ مثلا：نماز نسبت به اصل وضوء، مقید به وضوء می باشد، اما نسبت به اینکه لباس شما آبی باشد یا قرمز مطلق است.
6⃣ گاهی یک لفظ از یک جهت عام و از جهت دیگر مطلق است؛ مثلا أکرم العلماء از جهت شمولش بر همه علماء عام است و از جهت اینکه قید (العدول) ندارد مطلق است.
@alafzal1400
هدایت شده از بایگانی
#کفایه_مطلق_و_مقید_۱؛
#فصل_ص_۳۳۷؛
❄️ تعریف： المطلق ما دل علی شایع فی جنسه.
❄️ تعریف：المقید ما دل علی غیر شایع فی جنسه؛ مثل：رجل عالم.
مطلق لفظی است که دلالت بر معنایی (ماهیتی) دارد که آن معنا شیوع در همه افراد آن ماهیت و طبیعت دارد؛ مثلا：لفظ رجل که دلالت بر معنای (من له الرجولیه) دارد و این معنا در همه افراد رجل وجود دارد.
⚡️اشکال صاحب فصول：
1⃣ این تعریف جامع همه افراد نیست، زیرا اسم جنس هایی مثل رجل فقط دلالت بر ماهیت رجل دارند و دلالتی بر معنای شیوع و سریان ندارند.
2⃣ این تعریف مانع اغیار نیست، زیرا شامل الفاظی مثل من موصوله می شود که این الفاظ دارای شیوع هستند ولی مطلق نیستند.
💧جواب ：
این تعریف ها، تعریف لفظی و شرح اسمی هستند نه تعریف دقیق و حقیقی و منطقی؛ و هدف از این تعریفها، شناسایی اجمالی مسمی است نه شناسایی تفصیلی آن، پس پرداختن به این اشکالات و جواب آنها لازم نیست و بهتر است به بررسی موضوع له و معنای الفاظی بپردازیم که مطلق هستند یا اگر هم مطلق نیستند دلالت بر شیوع و سریان و شمول و توسعه دارند.
@alafzal1400
هدایت شده از بایگانی
#فرق_عام_و_مطلق؛
برای بیان اشتراک و فرق عام و مطلق تعبیرهای مختلفی وجود دارد：
✅ اشتراک عام و مطلق：
1⃣ هر دو دلالت بر شیوع و شمول و توسعه و سریان و فراگیری و استغراق دارند و همه افراد طبیعت را در برگرفته و قابل صدق بر کثیرین می باشند.
2⃣ هر دو صفت لفظ می باشند.
3⃣ هر دو نسبی و اضافی می باشند، یعنی یک لفظ می تواند از جهتی عام یا مطلق باشد و همزمان از جهت دیگر خاص یا مقید باشد.
🔄 فرق عام و مطلق：
1⃣ دلالت عام بر افراد طبیعتش لفظی و به وسیله وضع است، اما دلالت مطلق بر افراد طبیعتش عقلی و به وسیله مقدمات حکمت است.
2⃣ لفظ عام وضع شده تا دلالت بر همه افراد کند، اما لفظ مطلق وضع شده تا دلالت بر ماهیت و طبیعت کند سپس آن ماهیت شامل همه افراد می شود.
شرح کفایه، علی محمدی، ۳/۲۱۶؛
3⃣ إن الخصوصیات المقومه للأفراد غیر ملحوظه فی المطلق و ملحوظه فی العام.
منتهی الدرایه، ج ۳، ص ۴۴۳؛
4⃣ لفظ عام به طور مستقیم ولی لفظ مطلق به طور غیر مستقیم دلالت بر همه افراد دارد.
5⃣ المطلق یطلق علی طبیعه مستقله بالموضوعیه بحیث لا یشارکها غیرها فی موضوعیتها للحکم و یقابلها التقیید. و العام یطلق علی الطبیعه بإعتبار شمول حکمها لجمیع افرادها و یقابله التخصیص.
6⃣ العام ما لوحظ فیه الکثره بأن جعلت الطبیعه فیه مرآتا للأفراد و المطلق ما لوحظ فیه نفس الطبیعه من دون لحاظ الکثره فیها.
7⃣ العام لا یطلق إلا علی الشمول المستند إلی الوضع من غیر فرق بین کونه إستیعابیا و مجموعیا و بدلیا، و المطلق یقال علی ما یستند شموله إلی قرینه الحکمه.
منتهی الدرایه، ج ۳، ص ۷۶۰؛
8⃣ العام یستغرق جمیع مصادیقه بنحو العطف بواو و المطلق یستغرق جمیع مصادیقه بنحو العطف بأو.
أکرم العلماء یعنی اکرم زیدا و بکرا و خالدا. ولی أکرم عالما یعنی اکرم زیدا أو بکرا أو خالدا.
9⃣ عام برای استغراق همه افراد است ولی مطلق برای استغراق همه افراد یک طبیعت یا همه حالات یک فرد یا یک شیء است.
عنایت الأصول، ج ۲، ص ۳۴۴؛
@alafzal1400
#الموجز_فی_أصول_الفقه؛
❄️ با حمد و سپاس الهی جلسات درسی کتاب شریف الموجز، تالیف فقیه فرزانه حضرت آیت الله سبحانی دامت برکاته به اتمام رسید.
🌸 این جلسات که به پیشنهاد جناب آقای فخیمی و دیگر دوستان شروع شده بود، بعد از حدود یکسال و در ۱۵۳ جلسه به سرانجام رسید.
✅ إن شاء الله سی دی کامل همه جلسات آماده و اراءه خواهد شد، همچنین صوت های ۸۰ جلسه اول الموجز در کانال تلگرامی و باقی صوت ها در کانال ایتا بارگزاری شده است.
🙏 از همه دوستان و مشوقان التماس دعای خیر دارم.
@alafzal1400
هدایت شده از المدرس الافضل
#آیات_الأحکام؛
✅ همواره دانشمندان و مجتهدان دینی به بررسی لفظی و دلالی آیات مربوط به احکام فقهی پرداخته و معرفت کامل به این آیات را برای نیل به اجتهاد صحیح و کامل لازم دانسته اند.
🌸 با خرسندی و خوشحالی فراوان متوجه شدیم کتاب شریف #آیات_الأحکام که دربردارنده جلسات درسی استاد سطح عالی حوزه علمیه قم حضرت حجت الاسلام و المسلمین حاج سید جلال رضوی مهر می باشد توسط انتشارات سوم شعبان به چاپ رسیده است.
❄️ در این کتاب به بررسی دلالی بیش از ۳۲۰ آیه شریفه مر بوط به باب های فقهی طهارت، نماز، روزه، خمس، زکات، حج و امر به معروف و نهی از منکر پرداخته شده است.
👌از ویژگی های این کتاب بررسی آیات فقهی مربوط به ولایت و حکومت و تقیه می باشد که در کتابهای آیات الحکام کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.
👈 سفارش می شود عموم طلاب و دانشجویان عزیز به مطالعه این کتاب شریف پرداخته و خود را در معرض انوار تابناک فقه القرآن قرار دهند. إن شاء الله تعالی.
☎️ مرکز پخش ۰۲۵۳۷۷۴۰۹۶۲
@alafzal1400
هدایت شده از بایگانی
#کفایه_مطلق_و_مقید ۲
1⃣ یکی از الفاظ مطلق، اسم جنس می باشد که به آن اسم طبیعت، اسم ماهیت و اسم کلی هم گفته می شود.
2⃣ اسم جنس شامل جوهر، عرض و عرضی می شود.
3⃣ الجوهر：ما اذا وجد فی الخارج وجد لا فی موضوع؛ جوهر اگر در خارج محقق شود به طور مستقل به وجود می آید و برای تحقق خود نیازی به موضوع دیگر ندارد، زیرا خودش اصلی و موضوع است؛ مانند：انسان.
4⃣ العرض：ما اذا وجد فی الخارج وجد فی موضوع؛ عرض چون فرعی و غیر مستقل و وابسته است، برای تحقق در خارج نیاز به یک موضوع و تکیه گاه دارد، مانند：بیاض؛ باید جسمی به عنوان موضوع باشد تا سفیدی در ضمن آن جسم محقق شود.
5⃣ العرضی：ما اذا وجد فی عالم الأعتبار وجد فی موضوع؛ عرضی هم مانند عرض غیر مستقل و فرعی و وابسته است و برای تحقق نیاز به موضوع دارد با این تفاوت که جوهر و عرض در جهان خارج وجود دارند و قابل اشاره حسی می باشند، اما عرضی در عالم خارج وجود ندارد و فقط در عالم اعتبار و قرارداد وجود دارد؛ بله منشأ انتزاع عرضی در عالم خارج وجود دارد، مثلا در عالم خارج ملک و مالکی به عنوان موضوع وجود دارد و سپس از ارتباط این دو می توان در عالم ذهن و اعتبار ملکیت (عرضی) را انتزاع کرد.
6⃣ عرض و عرضی در نظر مشهور با آنچه در کفایه مطرح شد متفاوت است.
7⃣ در نظر مشهور به منشأ انتزاع و مبدأ اشتقاق، عرض گویند؛ مانند：بیاض و سواد.
و به خود مشتق، عرضی گویند، مانند：ابیض و اسود.
@alafzal1400
هدایت شده از بایگانی
#کفایه_مطلق_و_مقید ۳
#و_بالجمله_ص_۳۳۸؛
درباره معنی و موضوع له اسم جنس سه نظریه وجود دارد：
1⃣ صاحب کفایه：اسم جنس برای صرف معنی بما هی هی وضع شده است و این معنا هیچ قید و شرطی ندارد، که به آن (ماهیت لا بشرط مقسمی) گویند، مثلا：رجل برای ماهیت (من له الرجولیه) وضع شده است.
2⃣ اسم جنس برای معنی با قید اطلاق وضع شده است (معنی مطلق) که به آن (ماهیت بشرط شیء) گویند، مثلا：رجل برای ماهیت (من له الرجولیه مطلق) وضع شده است.
⚡️ اشکال：
اسم جنس باید قابل حمل حقیقی بر افراد خارجی باشد و حال آنکه معنی مطلق قابل حمل بر افراد خارجی نیست، (مثلا زید، رجل است نه رجل مطلق) مگر آنکه در معنی حقیقی تصرف کرده و قید اطلاق را حذف کنیم که این تصرف هم باعث مجازیت حمل می شود.
3⃣ اسم جنس برای معنی با توجه به اینکه قیدی ندارد وضع شده است که به آن (ماهیت لا بشرط قسمی) گویند، مثلا：رجل برای (من له الرجولیه لا بشرط) وضع شده است.
⚡️ اشکال：
اسم جنس باید قابل حمل حقیقی بر افراد خارجی باشد و حال آنکه لا بشرط امری ذهنی است و قابل حمل بر افراد خارجی نیست (مثلا زید، رجل است نه رجل لا بشرط) مگر آنکه در معنی حقیقی تصرف کرده و قید لا بشرط را حذف کنیم، که این تصرف هم باعث مجازیت حمل می شود.
@alafzal1400
هدایت شده از بایگانی
#کفایه_مطلق_و_مقید ۴
#ومنها_علم_الجنس_ص_۳۳۸؛
درباره موضوع له و معنی علم جنس دو نظریه وجود دارد：
1⃣ محقق خراسانی：
علم جنس مانند اسم جنس، برای صرف طبیعت و ماهیت بما هی هی وضع شده است (ماهیت لا بشرط مقسمی) و همچنین معرفه بودن علم جنس، از نوع تعریف لفظی است.
2⃣ علم الجنس وضع للماهیه المتحده مع ملاحظه تعینها و حضورها فی الذهن و یدل علی التعریف بذاته.
و قیل：علم الجنس موضوع للطبیعه بما هی متعینه و متمیزه من سایر الأجناس فی الذهن.
علم جنس برای ماهیت با قید تعین ذهنی وضع شده است (ماهیت به شرط شیء) و معرفه بودن علم جنس ذاتی و حقیقی است.
⚡️ اشکال：
علم جنس باید قابل حمل حقیقی بر افراد خارجی باشد، و حال آنکه ماهیت با تعین ذهنی امری ذهنی بوده و قابل حمل بر افراد خارجی نیست، مگر آنکه در معنای حقیقی تصرف کرده و قید تعین ذهنی آنرا حذف کنیم، که این تصرف هم باعث مجازیت حمل می شود.
@alafzal1400
هدایت شده از بایگانی
#فرق_اسم_جنس_علم_جنس؛
1⃣ اسم جنس：
ما دل علی شایع فی جنسه؛ اسمی است که بر یک معنای شایع در افراد خود دلالت می کند، مثل：رجل. اسم جنس نکره است و با ادات تعریف (ال) دارای تعریف عرضی می شود و به آنچه در ذهن است اشاره می کند. در اصل در جهان خارج یک ماهیت و طبیعت و جنس خارجی وجود دارد و ما اسمی را برای صرف آن طبیعت خارجی وضع می کنیم که اسم جنس نام می گیرد.
2⃣ علم جنس：
اگر لفظی برای صرف طبیعت و ماهیت و جنس موجود در خارج، علم شود به آن علم جنس گویند که لفظا معرفه است و ال یا تنوین نمی گیرد، مانند：علم شدن لفظ أسامه برای شیر.
3⃣ اسم جمع：
اسمی است که بر جماعت و گروه دلالت دارد و از لفظ خودش مفرد ندارد، مانند：قوم.
4⃣ اسم جنس جمعی：
اسمی است که بر معنای جمع و جنس دلالت می کند و مفرد آن با تاء یا یاء می آید، مانند：تفاح و تفاحه_عرب و عربی.
5⃣ اسم علم مفرد یا مرکب：
اسم متصرفی است که از میان افراد جنس خود به یک فرد اختصاص دارد که یا مفرد است، مانند：زید. و یا مرکب است، مانند：عبدالله.
ر.ک：فرهنگ اصطلاحات صرف و نحو عربی، آنتوان دحداح، ترجمه ابوالفضل علامی و صفر سفید رو، انتشارات ظفر.
@alafzal1400