📄 #بخوانید | جانشین گمنام علامه امینی ☑️ یادداشت حجت‌الاسلام رسول #جعفریان، پژوهشگر تاریخ اسلام و ایران، عضو فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران و رئیس کتابخانه تخصصی تاریخ ⏯ #بخش_اول 🔺چند صباحی است که از رحلت استاد سخت‌کوش و پژوهشگر برجسته، علامه شیخ محمدباقر #محمودی علامرودشتی می‌گذرد. استادی که عمری را اختصاصا در یک مسیر سپری کرد و آن، مسیر احیای #فرهنگ اهل بیت(ع) از میان انبوه کتاب‌های حدیثی و تاریخی بود که یا همچنان مخطوط مانده بود و یا به صورت پراکنده در آثار مختلف از دیده‌ها پنهان بود. در این دوره، چند نفر در این مسیر گام برداشتند و در احیای این فرهنگ تلاش کردند که بی‌شک می‌بایست نام علامه محمودی در کنار علامه #امینی و شیخ آقابزرگ #طهرانی در زمره «احیاگران میراث مغفول شیعه» آورده شود. 🔻درک این‌که این استاد محمودی تا چه اندازه در علم #حدیث و #تاریخ آگاه بود و تخصص داشت، جز با مراجعه به متون تصحیح شده فراوان ایشان و نیز تعلیقات گسترده و کم‌نظیری که ایشان در این آثار آورده است، ممکن #نیست. نخستین بار با کتاب «ترجمة الامام علی بن ابی طالب(ع)» ایشان که شرح حال امام علی(ع) از تاریخ دمشق بود آشنا شدم. تعلیقات گسترده، نقادی‌های فراوان، استدراکات بی‌شمار و توصیحات مبسوط ایشان به آسانی نشان می‌داد که استاد محمودی تا چه اندازه بر متون حدیثی و تاریخی #تسلط دارد. پس از آن، کتاب «انساب الاشراف» ایشان را که مربوط به آل ابی‌طالب بود و در دو جلد ملاحظه کردم. از دقت و وسعت کار و تعلیقات سودمند آن که بسیار #راهگشاه بود، لذت بردم. کمتر سخن نامربوطی در این متون بود که از چشم #نقادانه استاد به دور مانده باشد. 🔸نوشتن آن تعلیقات به خصوص استدراکات که بیش از همه به هدف متقن نشان دادن احادیت روایت شده در فضایل امام علی(ع) بود، تنها می‌توانست با تسلطی #بی‌نظیر بر متون حدیثی کهن، امکان‌پذیر باشد و صد البته، آن روزها نه رایانه‌ای در کار بود و نه حتی کتاب‌های چاپی خوب، چندان به وفور در دسترس که کسی بتواند به راحتی این تعلیقات را بر آثار تصحیحی بنگارد. این تعلیقات در درجه نخست، برای #تکمیل و #تنقیح متن بود. بسیاری از این احادیث به شکل‌های مختلف و از طرق دیگر در متون دیگر هم هست و استاد با کاوش فراوان غالب آنها را در #پاورقی می‌آورد تا نشان دهد یک حدیث در کجا، توسط چه کسانی و تا چه اندازه نقل شده است. زمانی که در تصحیح احساس می‌کند، مؤلفی حدیثی را #مرسل آورده و بیم آن می‌رود که خواننده تصور کند این حدیث قابل اعتنا نیست، ایشان ضمن صفحات متعدد، همان حدیث را از طرق دیگر ارائه کرده نشان می‌دهد که روایت مزبور تا چه اندازه #مستند است. 🔹برای نمونه در «زین الفتی: 2/270» قید می‌کند که چون حدیث «ان لواء الحمد بید علی بن ابی طالب» مرسل نقل شده، من آن را از #طرق دیگر نقل می‌کنم و پس از آن ارجاعات #فراوانی را برای آن ذکر می‌کند. اما جهت دیگر، و به نظرم مهم تر، #نقادی برخی از منقولات نادرست در این کتابهاست. مطالب مجعول و نادرست فراوانی در متون مورد نظر ایشان برای تصحیح وجود داشت و ایشان بر خود فرض می‌دید تا آنها را نقادی کند و در اختیار اهل مطالعه قرار دهد. #قدرت نقادی ایشان همراه با آن تسلط، اجازه نمی داد تا ایشان به راحتی از کنار آنها عبور کند بدون آن که نقادی لازم را به عمل آورد. به نظر من، آگر آن نقادی‌ها به صورت #منظم تدوین شود، می‌تواند بسیاری از نقاط پرابهام تاریخ اهل بیت(ع) را روشن کند. اما علاوه بر آن یک فایده دیگر هم دارد و آن این است که روش نقادی درست را در برخورد با روایات مجعول یا دستکاری شده به ما #نشان می‌دهد. 🔸عضو کانال علامرودشت شوید: 🔗https://eitaa.com/alamarvdasht