🔹پرونده ویژه کتاب شریف کامل الزیارات از ابن قولویه قمی:
▫️اشارهای به کتاب و مصنف
▫️نظرات فقها درباره توثیقیت عام این کتاب شریف
▫️تبدل رأی محقق خوئی
.....
@alfigh_alosul
#کامل_الزیارات_۱
🔹نویسنده کتاب کیست؟
1⃣ ابوالقاسم جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن قولویه القمی، متوفای ۳۶۸ (رجال الشیخ، ش ۶۰۳۸) یا ۳۶۹(خلاصة الرجال، ص۳۱)، ابن داوود میگوید: والاظهر الاول.(رجال ابن داوود، ص۸۸).
2⃣ درباره محل دفن او دو قول است:
▫️علامه مجلسی در بحارالانوار به خط شهید نقل میکند که: در بغداد در مقابر قریش و در بارگاه کاظمین(سلام الله علیهما) در کنار قبر شاگردش شیخ مفید دفن شده است و قبر او در این مکان مشهور است.(اعیان الشیعه، ج۴ص ۱۵۴)
در ریاض العلماء میگوید: قبر ابنقولویه در قم معروف است و گفته میشود که او در بغداد دفن شده است.(ج۶ص۳۲)
در روضات الجنات میگوید: و الظاهر أن ذلك منه اشتباه محض بتربة أبيه المذكور أو واحد من أهل بيته الفضلاء المدفونين بها البتة.(ج۲ص ۱۷۲) ایشان مدعی است که قول صاحب ریاض درباره مقبره قم، اشتباهی است که با قبر پدر ابن قولویه، رخ داده است.
@alfigh_alosul
#کامل_الزیارات_۲
🔹اقوال رجالیون درباره ابنقولویه
نجاشی: و كان أبوه يلقب مسلمة من خيار أصحاب سعد، و كان أبو القاسم من ثقات أصحابنا و أجلائهم في الحديث و الفقه، روى عن أبيه و أخيه عن سعد و قال: ما سمعت من سعد إلا أربعة أحاديث، و عليه قرأ شيخنا أبو عبد الله الفقه و منه حمل، و كل ما يوصف به الناس من جميل و ثقة و فقه فهو فوقه...(الفهرست، ش ۳۱۸) - (خلاصة الاقوال علامه حلی، ص۳۱)
طوسی: يكنى أبا القاسم القمي، صاحب مصنفات، قد ذكرنا بعض كتبه في الفهرست، روى عنه التلعكبري، و أخبرنا عنه محمد بن محمد بن النعمان و الحسين بن عبيد الله و أحمد بن عبدون و ابن عزور، مات سنة ثمان و ستين و ثلاثمائة.(رجال، ش ۶۰۳۸)
ابن شهرآشوب: روى عن الكليني و عن ابن عقدة، له تصانيف على عدد كتب الفقه...(معالم العلماء، ش۱۶۰)
ابن داوود:... شيخ المفيد يلقب أبوه مسلمة ثقة جليل مصنف...(رجال، ش۳۲۲)
سایر متون: نقدالرجال ج۱ ص ۳۵۶/ الوجیزة فی الرجال، ص ۴۶
/ معجم رجال الحدیث، ج۵ ص ۸۶
▫️خلاصه: ابن قولویه قمی از اجلاء اصحاب در حدیث و فقه و صاحب مصنفات است.
@alfigh_alosul
#کامل_الزیارات_۳
🔹مشایخ و تلامیذ ابنقولویه
▫️با نظر به کتاب شریف کامل الزیارات، عنوان برخی مشایخ ابن قولویه به این صورت به دست می آید:
والد ابن قولویه که از اصحاب سعدبن عبدالله قمی و یکی از روات کثیر الروایة رجال کشی است.
محمد بن حسن بن احمد بن الولید.
ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی
محمد بن عبدالله بن الجعفر الحمیری
الحسن بن عبدالله بن محمد بن عیسی
ابوعلی احمد ابن ادریس بن احمد الاشعری القمی
حکیم بن داوود بن حکیم
ابوعلی محمد بن همان بن سهیل الکاتب البغدادی
....
▫️تلامیذ و راویان از ابن قولویه قمی:
الشیخ المفید
الحسین بن عبیدالله الغضائری
التلعکبری
احمد بن عبدون
ابن عزور
@alfigh_alosul
سفرهای علمی ابن قولویه.pdf
3.19M
#مقاله
▫️عنوان مقاله: سفرهای علمی ابن قولویه
▫️نویسنده: امین حسین پوری
🔹چکیده
این نوشتار به بررسی سفرهای علمی «ابنقولویه قمّی» محدّث بلندآوازۀ شیعه به برخی مناطق جهان اسلام آن روزگار و رهاوردهای این سفرها میپردازد. پرسش اساسی این است که بر پایۀ دادههای تاریخی و رجالی موجود، ابنقولویه به چه شهرهایی سفر کرده و در هر شهر از چه مشایخی حدیث شنیده است و تأثیر این شنیدهها را در نگارش کاملالزیارات چگونه میتوان تحلیل کرد؟ با بررسیهای انجام گرفته روشن گشت ابنقولویه به سه منطقۀ « ری»، «عسکر مُکرَم» و «مصر» سفر کرده است. او در ری میراث حدیثی «الحسینبن علی الزعفرانی» را شنیده است و در عسکر مکرم اجازۀ روایت میراث حدیثی علیبن مهزیار الأهوازی را از «أبوعبدالرحمن محمدبن احمدبن الحسین العسکری» دریافت نموده است. ابنقولویه به مصر هم سفری داشته که در آن از «محمدبنأحمدبنإبراهیمبنسلیمان أبوالفضل الجعفی الکوفی معروف به «الصابونی» ،«أبوعیسى عبیداللهبن الفضل الطائی النبهانی»، «أبوعلی أحمدبنعلیبنمهدی الرقّی الأنصاری» و «أبوالحسین احمدبن عبداللهبن علیبن اسحاق الناقد» حدیث شنیده است. ابنقولویه از مسموعات خود در این سفرها به عنوان منبعی برای تألیف کاملالزیارات بهره برده است.
#حتماً_بخوانید
@alfigh_alosul
•| ابن قولویه قمی |•
▫️با وجود اینکه، ابنقولویه، سفرهای علمی داشته، اما با نظر به میزان بهرهگیری او از مشایخ روایی، میتوان او را تربیت یافته مکتب قم دانست که اندوختههای علمی خود را به بغداد منتقل کرده و مانند شیخ مفید را تربیت میکند.
@alfigh_alosul
ابتناء کامل الزیارات بر منابع مکتوب.pdf
930.2K
#مقاله
▫️عنوان: ابتناء کامل الزیارات بر منابع مکتوب
▫️نویسندگان: مهدیه لواف، مهدی مهریزی، سیدمحمدباقر حجتی، ایازی
🔹اشاره
در این مقاله، به خوبی و با ارائه شواهد و بررسی آماری، به منابع مکتوب کتاب شریف کامل الزیارات پرداخته شده است. آنچه از این تحقیق و نظایر آن به دست می آید، این سخن است که: سنت اصیل حدیث امامیه، مراجعه به منابع مکتوب در سلسله استاد و شاگردی، و در بستر نقلهای شفاهی است.
@alfigh_alosul
کامل الزیارات.pdf
287.8K
#تقریر
▫️استاد: حجة الاسلام و المسلمین سیدجواد شبیری
▫️تقریر: بررسی کتاب کامل الزیارات
@alfigh_alosul
▪️انا لله واناالیه راجعون ▪️
با تاسف فراوان، طبق اظهار فرزند حضرت آیت الله کاهانی، ایشان لحظاتی قبل به لقاء الله پیوستند.
@alfigh_alosul
بسمه تعالی
⚫️الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: إذا ماتَ المؤمنُ الفَقيهُ ثلِمَ في الإسلامِ ثُلمَةٌ لا يَسُدُّها شيءٌ.
▪️ضایعهٔ بسیار دردناک رحلت عالم ربانی و فقیه متقی جناب آیت الله کاهانی ( قدس سره) را به محضر حضرت مولانا الحجة (ارواحنا فداه) و مراجع بزرگوار تقلید و اساتید و طلاب حوزههای علمیه و بازماندگان آن عزیز تسلیت عرض میکنم.
▪️و نیز برخود لازم میدانم بالاخص به محضر مبارک مرجع بزرگ شیعه حضرت شیخنا الاستاد وحید خراسانی (دامت برکاته) که یکی از بهترین شاگردان و مقررین دروس خود را از دست دادهاند متواضعانه عرض تسلیت داشته باشم.
▪️اللهم انا لا نعلم منه الا خیرا
▪️خداوندا به حرمت قرآن و عترت، شر این بلای فراگیر کرونا را از جامعه بشریت کوتاه بفرما.
اول صفر ۱۴۴۳
محمد عندلیب همدانی
@alfigh_alosul
▫️استاد کاهانی(رحمهالله) از مقررین مورد اعتماد آیتالله وحیدخراسانی(دام ظله) بودند.
👆تقریظ آیتالله وحید بر تقریر استاد.
@alfigh_alosul
الفقه و الاصول
بسمه تعالی ⚫️الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: إذا ماتَ المؤمنُ الفَقيهُ ثلِمَ في الإسلامِ ثُلمَةٌ لا
#ذکرخیر
▫️حجةالاسلام محمدمهدی عظیمی (از فضلای موسسه بقیةالله):
مدتی در موسسه درسشان میرفتم، چندنکته قابل توجه بود:
۱. استحضار بالایی داشتند. گاهی فیالبداهه سؤالی اصولی مثلا میپرسیدم ایشان میفرمود شهیدصدر سردرس اینجور میگفتند. بعد، مراجعه به بحوث میکردم، عین مطلب بود. یعنی بعد از حدود 50سال عین مطلب را بادقتخاصش از درس(نه مطالعه قبلی) یادشون بود.
ایشان محضر آیت الله خوئی و شهید صدر و آیت الله وحید را درک کرده بودند و ازمعدود کسانی بودند که مورد تایید علمی آیت الله وحید بودند.
۲. بسیار دلداده و شیفته اهلبیت (علیهم السلام) بودند. گاهی صحبت از نجف و حال و احوال آنجا میشد و خاطراتی میفرمودند، اشکشان جاری میشد از شوق به آقا امیرالمؤمنین (علیه السلام)
۳. با اینکه مجتهد و در طراز علمی بالایی بودند، تا آخرعمر اهل تبلیغ بودند آن هم در همان شهرو روستای خودشان در اطراف قوچان.
۴. با مردم بسیار متواضع و فروتن بودند. اصلا احساس نمیشد ایشان فقیهی برجسته اند. بسیار خودمانی و ساده بادیگران رفتارمیکردند. اینها را از آقای اسماعیلی که در موسسه بقیه الله (علیه السلام) خدمت میکنند میشود پرسید.
۵.نسبت به امام و رهبری و خط انقلاب ارادت داشتند. خودشان اهل جبهه و جنگ بودند و وقتی از بچه های رزمنده میگفتند مبتهج میشدند و میگفتند: تاحالا جمعی به باصفایی جمع رزمنده هاندیدم.
انشاالله با امیرالمومنین(سلام الله علیه) محشورباشند.
@alfigh_alosul
الفقه و الاصول
بسمه تعالی ⚫️الإمامُ الصّادقُ عليه السلام: إذا ماتَ المؤمنُ الفَقيهُ ثلِمَ في الإسلامِ ثُلمَةٌ لا
#ذکرخیر
▫️حجةالاسلام منصور شریفی (از فضلای موسسه فقه و علوم اسلامی):
رحمه الله و حشره مع اولیائه،
استاد دقیق و در تنظیر فروع فقهی کمنظیر بودن. به رجال هم تسلط خوبی داشتن. شخصیت به معنای واقعی کلمه لطیف و نازنینی هم داشتن.
فقدانشون جای تاسف فراوان داره.
@alfigh_alosul
هو الباقی
مراسم تشییع و تدفین استاد معظم آیتالله سید محمد حسینی روز شنبه ۲۰ شهریور ساعت ۱۷ از مسجد امام حسن عسکری علیه السلام به سمت حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها برگزار می گردد.
@alfigh_alosul
#کامل_الزیارات_۴
🔹آیت الله شب زنده دار(زیدعزه):
در کامل الزیارات حداقل پنج مبنا وجود دارد:
1⃣یک مبنا این است که تمام کسانی که در سند کامل الزیارات واقع شدند اینها ثقات هستند که این فرمایش صاحب وسائل است که محقق خوئی هم این فرمایش را تا این اواخر قبول داشتند و این اواخر از این مبنا عدول کردند.
2⃣ و مبنای دیگر این است که این توثیق فقط برای مشایخ بلاواسطه ابن قولویه هست.
3⃣مبنای سوم این است که این توثیق نه برای تمام افراد است نه خصوص مشایخ، بله مقصود این است که ما در این کتاب، هر بابی یک حدیث صحیحی داریم یک حدیث معتبری داریم، مقصودش این است؛ یعنی هر بابی که ما در کامل الزیاراة منفتح کردیم این عنوان باب ثابت است، چرا؟ چون یک روایت معتبر لااقل در ذیل آن باب ما آوردیم.
این ما ذهب الیه شیخ الاستاد آقای شیخ جواد تبریزی قدس سره بعد ما کان متّبعاً لاستادهِ شدیداً. آنوقتی که ما خدمت ایشان مشرف میشدیم شدیداً همان حرف آقای خوئی را میزد ایشان، و اصلاً تاب این را نداشت که کسی مناقشهی در این مطلب را، اینقدر برای ایشان مسلّم بود که من خودم گاهی بحث میکردم که آقا این چه هست؟ ایشان ناراحت میشد اصلاً. ولی بعدها که دیگر ما مشرف نبودیم خدمتشان در کلماتشان و اینها میدیدیم که ایشان عدول کردند از آن مبنا و قائل به این مسلک شدند. این هم یک مسلک.
4⃣ و مسلک آخر این است که اصلاً آن عبارت ابنقولویه در اول کتاب معنای آن این نیست که اینها ثقات هستند، معنای آن این است که این روایاتی که من اینجا نقل کردهام عند نقّاد الخبر اینها در کتابهایشان آوردند بزرگان علم حدیث در کتابهایشان آوردند و از این جهت من آوردم نه این که اینها حالا همه ثقه هستند یا نه، چون در کتابهای معتبر مسلّم مهم وجود داشته اینها را آوردند. این هم ظاهراً یک مبنایی است که محقق سیستانی دام ظلّه قائل به این مبنا هستند اینها مبانی مختلف است.
5⃣و ما آنچه که تقویت کردیم و قبلاً بحث از آن کردیم و دیگر باید به آن مباحث قبل آقایان مراجعه کنند، این است که؛ این مقدمه میخواهد بگوید رجال بین من و منبعی که من این خبر را از او دارم نقل میکنم اینها ثقات هستند، از ناحیهی من تأمین است از آن به بعد را دیگر باید خودتان ملاحظه بفرمایید. پس دارد توثیق میکند وسائط بین خودش و منابع را، قهراً حتماً مشایخ بلاواسطه همهجا هم واسطه هستند دیگر، آنها را مسلّم است مازاد بر آن هم بله توثیق میشوند. گاهی بین خودش و آن منبعی که دارد از او نقل میکند دو واسطه هست سه واسطه هست گاهی یک واسطه هست. این وسائط بین خودش و منابع را دارد توثیق میکند. مثلاً من میگویم آقا من هر چه که از کافی نقل میکنم من از آدمهای ثقه نقل میکنم دیگر کافی به بعدش را باید خودت ملاحظه بکنی. از ناحیه من تا کافی که منبع من است خیالت راحت، اینها ثقات هستند من اینها را توثیق میکنم، این حرف را دارد میزند.
✳️خارج فقه امر به معروف/ استاد شب زنده دار/ جلسه 205
@alfigh_alosul
#کامل_الزیارات_۵
🔹 آیت الله سید احمدمددی (زیدعزه):
1⃣یک ورقهای منسوب بود به مرحوم استاد، یعنی آقای خوئی. (در سال 1409، 1408) که ما سابقاً میگفتیم کامل الزیارات جمیع رواتش ثقه هستند، لکن بعداً دیدیم در برخی روایات آن، وضاعین و کذابین هستند، ضعفا هستند! لذا نمیشود این مطلب را قبول کرد که ابن قولویه تمام روات را توثیق کرده. فحملاً للّفظ «علی خلاف الظاهر» می گوییم مراد ایشان، خصوصِ مشایخ است.
2⃣بحث علمی این جاست که اگر لفظی ظاهر در یک معنا بود ولی با «اخذ به ظاهر» به مشکل برخورد کنیم، خلافاً للظاهر، حمل بر معنای دیگر میشود کرد یا نه؟ مرحوم آقاضیاء حرفش این است که ظهورات باید منعقد بشود. به مجرد این که آن ظهور منعقد نشد، ظهور دیگری نمیتوان درست کرد.
3⃣ بالفرض که عبارات ابن قولویه، ظاهر در توثیق جمیع روات باشد (البته این فرض، باطل است. ما معتقدیم چنین نیست) اما بالفرض که چنین باشد، حالا اینکه بگوییم ما این ظاهر را نمی توانیم قبول بکنیم، چون در روایات این کتاب، کذابین وجود دارند. پس بیاییم بگوییم خلافاً للظاهر عبارات ابن قولویه در خورد خصوص مشایخ و اساتیدشان است، این از کجا؟! انعقاد ظهور، شرط است. نه این که حالا که ظهور در آن معنای دیگر منعقد نشد، پس این جا منعقد بشود.
4⃣یک راه سوّمی وجود دارد. میگویند: کسی روی منبر رفته بود، مطالب را یادش رفته بود. هِی میگفت صلوات بفرستید! گفت: راه دیگری ندارم، گفتند: یک راه دیگر هم هست، از منبر بیا پایین!
اینجا هم خب راه دیگر وجود دارد. آن راه هم این است که بگوییم عبارات ابن قولویه مجمل است. کأنما قسم خوردهاند که باید این کلام را حمل بر یک معنایی بکنند و حالا مثلاً به معنای ظاهرش که نشد، پس به معنای غیر ظاهر حمل بکنیم! همچین چیزی نداریم! چنین سیره عقلائی ما نداریم!
5⃣من عرض کردم عبارت کامل الزیارات مرادش توثیق جمیع روات نیست. نه عبارتِ کامل الزیارات این است و نه عبارتی که در اول تفسیر مرحوم علی ابن ابراهیم آمده. مضافاً به این که معلوم نیست آن عبارتِ تفسیرِ قمی برای کیست! تفسیر قمی مشکلات فراوان دارد. ولی حالا بر فرض {که این ها را نادیده بگیریم، باز هم دلالت بر توثیق جمیع روات ندارد}
6⃣راه علمی به نظر ما در باب ظهورات، انعقاد ظهور است. خوب دقت بکنید. ما باید برویم دنبال انعقادِ ظهور. اما این که بگوییم: «این کلام ظاهر در این معناست لکن این معنا نمیتواند مراد او باشد، پس یک معنای غیر ظاهر، مراد است» این راه درست نیست. من می خواهم این را بگویم.
⁉️پرسش: از راه قدر متیقن که میشود.
🔹 پاسخ: نمیشود.
✅ به نقل از کانال نردبان فقاهت
@alfigh_alosul
#برنامهتدریس
🔹إن شاء الله به یاری خداوند متعال، دو درس در مؤسسه انصارالمهدی (عج) توسط حقیر (متقیان) برقرار خواهد شد.
۱- درس «فلسفه اصول»
▫️با محوریت موضوعات ذیل:
حجیت، زبان شارع، عرف و سیره، حکم، موضوع شناسی
▫️با سرفصلهای ذیلدر هر موضوعی:
گزارش دیدگاه اصولیین در طول تاریخ اصول
گزارش تفصیلی دیدگاه اعلام بعد از شیخ انصاری
گزارش تفصیلی دیدگاه اساتید معاصر
نقد و ارزیابی
▫️تعداد جلسات: دو جلسه در هفته. چهارشنبهها بعد از نماز ظهر و عصر و پنجشنبهها ساعت ۷ صبح.
▫️پیش نیاز: گذراندن مقطع سطح / یا اتمام کفایتین یا حلقات ثلاث
۲- درس «رجال»
(بر محور کتاب درسنامه رجال استاد غنوی)
روزهای زوج_ یکساعت به اذان ظهر
🔹عزیزانی که تمایل به شرکت حضوری در هرکدام از این دو درس دارند، به خصوصی بنده پیام بدهند.
@alfigh_alosul
#بازنشر
♻️به درخواست برخی اعزه، فایل صوتی جلسه فقه حکومتی آیت الله استاد سیداحمد مددی(زیدعزه) به همراه تقریر نوشته شده از این جلسه بازنشر میشود.
https://eitaa.com/alfigh_alosul/1219
گعده فقه حکومتی با استاد مددی.mp3
39.27M
🔊
✳استاد: آیت الله سیداحمد مددی(زیدعزه)
✳موضوع: گعده فقه حکومتی
@alfigh_alosul
#نکاتیازجلسهفقهحکومتی
🔸جلسه ای که در محضر استاد آیت الله سیداحمد مددی(زیدعزه) تشکیل شد، دارای موضوعات اصلی و فرعی بود. جلسه ای که پربار بوده و بسیار برای رشد ذهنی طلاب محقق در عرصه فقه و اصول، مفید و مؤثر می باشد.
🔸شاید به دلایلی برخی از دوستان وقت و فرصت کافی برای استماع این جلسه را نداشته باشند، جهت تحریض و تحریک اعزه، نکاتی از این جلسه را تقریرگونه در اختیار عزیزان قرار میدهم به امید آنکه در فرآیند آموزشی و پژوهشی ایشان تأثیرگذار باشد.
🔸موضوع محوری این جلسه، تبیین تئوری #فقهولاییوفقهاستنباطی از منظر استاد مددی بود. پیرامون این موضوع و مرتبط با آن، موضوعات فرعی دیگری نیز مطرح شد، که به مقدار نیاز گزارش خواهد شد.
#فقهولایی
#ضرورتتحولدرعلماصول
@alfigh_alosul
#نکاتیازجلسهفقهحکومتی_۱
▫️فقهولایی_فقهاستنباطی
🔸استاد سید احمد مددی(زیدعزه):
🔺در میان اهل سنت با توجه به اطیاف مختلف ایشان، به استثنای خوارج و زیدیه، باقی اهل سنت این اندیشه را داشتند که مسند #ولایتامر به حاکم واگذار شده است و همه در بیعت او هستند و فقیه متصدی ولایت امر و حکومت نیست. مانند ابوحنیفه که هرچند به حسب ظاهر با منصور مخالف بود اما اعتقادی به ولایت و حاکمیت فقیه نداشت. این اندیشه در علم اصول ایشان نیز جریان یافته و صبغه اصول فقه آنها #اصولاستنباطی گردیده است.
🔺عالم تشیع نیز به دلیل آنکه در اقتباس از اصول فقه اهل سنت، متأثر از آنها بوده اند، همان اصول فقه استنباطی را اخذ نموده و ممشای علمی خویش قرار داده بودند. این در حالیست که، اساساً فقه شیعه فقه ولایی و استنباطی بوده است نه فقط استنباطی. تمام کتب اصول ما در این نقص مشترکند که بیگانه از #اصولفقهولایی هستند. حتی در کتاب اجتهاد و تقلیدی که شئونات فقیه را طرح می کنند، به شأن ولایی فقیه اشاره ای نمی کنند.
🔺عنوان بحثی که من طرح کردم، فقه ولایی است نه فقه حکومتی. یکی از شئون فقه ولایی همین حکومتداری فقیه است. گاهی اوقات فقه ولایی ناظر بر شأن شخصی افراد است نه شأن نوعی ایشان. مانند آن دستوری که امام کاظم(سلام الله علیه) به علی بن یقطین در #ترکمتعه دادند. روشن است که این دستور، حکم ولایی شخصی بوده است نه نوعی. حال سؤال این است که، آیا در مثل مسئله علی بن یقطین که حکم ولایی شخصی داده شده است، آیا این ولایت فقط برای امام است یا برای فقیه نیز ثابت است؟ به نظر می رسد بله برای فقیه نیز ثابت است. اجمالاً فقیه این حق را دارد که مستحبی را برای فردی واجب سازد. البته این به معنای «کل ما للإمام فهو للفقیه» نیست که آن را قبول نداریم.
🔺از مجموع ادله می توان برای اثبات ولایت فقیه در حد نیابت از امام استفاده کرد. اینکه گفته می شود، ولایت فقیه مختص به عصر غیبت است یعنی معنای فقه ولایی فهمیده نشده است. مقصود از ولایت فقیه، یعنی در هر موقعیتی که امام حضور نداشت مثلاً در مدینه بود و شیعیان در کوفه یا نیشابور یا جای دیگری بودند نیاز به سرپرستی و ولایت دارند که، نائب عام امام شخص فقیه است. و این تئوری از زمان امام بوده است زیرا ماهیت فقه شیعه، فقه ولایی و استنباطی با هم است.
@alfigh_alosul
#نکاتیازجلسهفقهحکومتی_۲
#پیرامونعلماصول_۱
🔸استاد سیداحمد مددی(زیدعزه):
🔺تمام کتب اصول ما در این نقص شریکند که #اصولفقهولایی در آنها طرح نشده است. حتی در کتاب اجتهاد و تقلیدی که شئونات فقیه را طرح میکنند، به شأن ولایی فقیه اشاره ای نمیکنند. و به همین دلیل است که در خاتمه اصول کفایه هم نیامده است. کتب اصول ما بسیار در هم ریخته است. مباحث مهمی حول «منبع کتاب» است که در اصول طرح نشده است.
🔺#حجت در میان اهل سنت یک به معنای مصدر تشریع است و یکی هم طرق اثبات. در فرهنگ شیعه حجت بیشتر به معنای طرق اثبات به کار می رود. حجت به معنای مصدر تشریع زیربنایش به عهد صحابه بازگشت میکند. بعد از رحلت پیامبر با موضوعات جدیدی روبرو شدند که حکم نداشتند و حدود 20 مصدر تشریع را برشمردهاند که از جمله آنها #قیاس و #اجماع است که از زمان خلیفه دوم وارد جهان اسلام شد.
🔺یکی از مهمترین آثار فقه ولایی در کیفیت رفع تعارضات بروز پیدا میکند. چهره جدید اصول که اصول متأخر شیعه است متأثر از وحید بهبهانی است. اصولیین گفتند تنافی میان دو دلیل یا به مقام جعل بازگشت می کند که همان تعارض است یا به مقام امتثال که همان تزاحم است. تزاحم در میان اهل سنت و قدمای شیعه مطرح نیست و در میان اصول متأخر شیعه ظهور کرده است. فقه ولایی توسعه ای دارد و مختص به رفع تعارض و تزاحم نیست.
🔺اصول فقه موجود کارش استنباط است و خروجی آن فقه استنباطی است نه فقه ولایی. ولایت مقدم بر مناسک است. در کتب فقهی سه شأن برای فقیه گفته اند؛ افتاء، قضاء و ولایت. افتاء ولایت نیست اما در میان اهل سنت افتاء ولایت است.
@alfigh_alosul
#نکاتیازجلسهفقهحکومتی_۳
#پیرامونعلماصول_۲
🔸 استاد سید احمد مددی(دام ظله):
🔺درباره #قیاس میگویند تمثیل منطقی است اما در حقیقت قیاس #فضاسازیبرایتشریع است. روایت معروف ابان تمثیل منطقی نیست که به آن قیاس گفته می شود. قیاس در حقیقت معنای جامعی است که شامل تمثیل منطقی هم می شود که در حقیقت فضاسازی در فرآیند تشریع است. #اجماع هم حقیقتش این است که آن دومی یک مجمع مشورتی از ۳۰ نفر داشت، ۱۵ نفر از صحابه که مهاجرین بودند و ۱۵ نفر دیگر از بزرگان اوس و خزرج. او گاهی اوقات مسائلی را در آن مجمع طرح میکرد و نظرسنجی میکرد و سپس به نظر واحد خودش که میرسید میآمد در مسجد مدینه اعلام مینمود. اجماع از اینجا شروع شد و قیاس هم از این دوران شروع شد.
🔺اصل قیاس این بود. بعدها #استصحاب هم اضافه شد. استصحاب در احکام کلیه البته مدنظر است. این استصحاب نزد اصحاب ما ابتدائاً حجت نبود اما علامه تمایلی پیدا کرد و استصحاب وارد علم اصول شد و اخباریین هم یکی از نقاط تعارض ایشان با اصولیین در مورد استصحاب در شبهات حکمیه است. در قیاس بحث این بود که یک موضوعی داریم که حکم ندارد و یک موضوعی داریم که حکم دارد، میآمدند یک جامع تصور میکردند و حکم را از یکی به دیگری سرایت میدادند. اما در استصحاب میگفتند، موضوع یکی است ولیکن دو حالت دارد، یک حالتش حکم ندارد و یک حالتش حکم دارد. #ماهیتاستصحاب به لحاظ اصولی با قیاس یکی است. در معالم نگاه کنید؛ القیاس و الاستصحاب. اهل سنت به جای استصحاب می گفتند؛ الیقین لایزول بشک. مجموعه احتمالاتی که درباره استصحاب و الیقین داده شده است ۱۶-۱۷ مورد است که فقط دو احتمال در رسائل آمده است.
🔺آنچه بیشتر در فضای اصول شیعه و سنی تأثیر دارد، فضای #عبدومولی است و آنچه در دوران کنونی بیشتر مطرح میشود بحث قانونی است که یکی از آنها #خطاباتقانونیه است. آسیدمحمدتقی خوانساری به این بحث خیلی ورود کرده اند.
@alfigh_alosul