📚 التدابیر النبویة لحفظ الرسالة الالهیة ✅ https://eitaa.com/alhaydari

🔺 ضرورت تمایز قائل شدن میان "اصل مذهب" و "اجتهاد علما"! ✅ نظرات و اجتهادات علما و بزرگان در جای خود ارزشمند و محترم است، اما این به آن معنا نیست که اجتهاد و برداشت ایشان از آیات و روایات – که در برخی موارد، با هم مخالف هم هستند!! – قداست پیدا کند، در حدّی که نقد استدلالی آنها، در میان اهل علم نوعی جرم قلمداد شود! ❗️ (بحث در این جا بیشتر مربوط به حوزۀ اعتقادات است) #نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین ✅ https://eitaa.com/alhaydari

🔵 به صراحت می گویم، بنده معتقد به جریان جدیدی هستم که تفکر شیعی (دیدگاه علمای شیعه را، و نه ائمۀ معصومین علیهم السلام که از عصمت مطلق برخوردارند) را با نگاه تحلیلی و انتقادی بازنگری می نماید؛ وگرنه سخنان شیخ طوسی و شیخ مفید و شیخ صدوق و علمای بزرگ ما (رحمة الله علیهم)، با تمام احترامی که برای سخنان ایشان قائلیم، اجتهاد شخصی شان بوده و نظر خود را داده اند و ما نیز حق داریم در چارچوب های تعیین شده اجتهاد کنیم و نظر خود را بگوییم. لوح محفوظ و باطن عالم هم جز اهل بیت ع، دست احدی نیست! همه علما با ظواهر (عالم اثبات = عالم ذهن) سر و کار دارند و واقع (عالم ثبوت = عالم خارج) دست هیچ کس نیست! سخنان علمای دین، چیزی فراتر از احتمالات ضعیف یا قوی نیست! علم مطلق و صددرصد مطابق با واقع، فقط نزد خدا و معصومین است. اساساً تقلید از علما – برای کسانی که خودشان در زمنیۀ مسائل کلامی و عقیدتی مجتهدند - در مسائل عقیدتی بی معناست. 🔸 آنچه شیخ مفید و شیخ طوسی و امثال این علمای بزرگ گفته اند، فقط برداشت و اجتهاد ایشان از مذهب است، و نه خود مذهب! مثلاً شیخ صدوق به «سهو النبی» قائل است در حالی که شیخ مفید که هم عصر اوست، بر خلاف وی «سهو النبی» را به شدت انکار و ابطال می کند. حال در این میان، کدام یک از این دو دیدگاهِ مخالف و موافق، عین مذهب است؟! با این حال، آیا شیخ صدوق یا شیخ مفید می توانند ادعا کنند، هر برداشتی که آنها از آیات و روایات دارند، عین همان چیزی است که مثلاً امام صادق (علیه السلام) در نظر داشته است؟؟ و آیا می توانند ادعا کنند نظر مخالف آنها، بر ضدّ دین و مذهب است؟! یا اینکه فقط فهم و برداشت شخصی و خطاپذیرِ خود را که با تلاش و جدیت به دست آورده اند، برای ما بیان می کنند؟! #نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین ✅ https://eitaa.com/alhaydari

🔸 پس ما باید به تفاوت میان مذهب تشیع و آنچه که فلان عالم می گوید توجه نماییم و بین این دو خلط نکنیم!! همینطور، آنچه که من هم الآن دارم می گویم، عین مذهب نیست، بلکه برداشتی است که از مذهب و آیات و روایات دارم. بنابرین نباید میان «اصل مذهب» و نظرات «علمای مذهب»، نوعی عینیت تصور شود تا اینکه اگر عالم و مجتهد دیگری، نظر فلان عالم بزرگ دینی را زیر سؤال برد، این کار او، نقد اصل دین و مذهب تلقی شود! البته کسی که می خواهد نظر خودش را دربارۀ مبانی اعتقادی بگوید، باید اهلیت نظر دادن را داشته باشد نه اینکه بدون اینکه سواد و تخصص کافی در زمینۀ مسائل عقیدتی و علوم مرتبط با اعتقادات داشته باشد، بر اساس میل و سلیقۀ خودش حرف بزند! 🔸 از اینجاست که دیگر نباید قداست را وارد این مباحث کنیم. مذهب قداست دارد، اما نظرات علما قابل نقد و اعتراض و ردّ است و هیچ تقدسی نباید برای آنها قائل شد! نباید نظر فقها و متکلمین مقدس گردد، اما متاسفانه تفکر شیعی و تفکر سنی مرتکب این اشتباه شده و به نظرات و اجتهادات علما که صرفاً برداشت شخصی و اجتهادی ایشان بوده قداست داده اند؛ در حالی که قرآن قداست دارد، اسلام قداست دارد، رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) قداست دارد، ائمه اطهار (علیهم السلام) قداست دارند، اما نظرات علما آن قداست را ندارد، بلکه قابل بحث و بررسی و رد و قبول است. 🔸 البته که آن نظرات در جای خود محترم است، اما نباید بدان ها جنبۀ قدسی و ماورائی داد و آن ها را عین قرآن و روایات پنداشت؛ مثل این که کسی بگوید آنچه شیخ مفید گفته، دقیقاً همان است که مذهب می گوید، خیر اینطور نیست. شیخ مفید و شیخ طوسی از بزرگترین علمای شیعه اند، شیخ صدوق و علامه مجلسی و مرحوم سید خویی و شهید صدر و امام خمینی (رحمهم الله) نیز از علمای بزرگ هستند و باقی خواهند ماند، اما این افراد هر کدام برداشت و اجتهاد خود را در مورد مذهب داشتند و این مشخصّۀ بارز مکتب اهل بیت (علیهم السلام) است که باعث شده هیچ طوفانی تا امروز نتواند آن را متزلزل نماید، چرا که خدا را شکر دروازه و راه اجتهاد در مکتب اهل بیت (علیهم السلام) کاملاً باز و گشوده است. البته این اجتهاد هم، برای خود آداب و قوانین و معیارها و روشی دارد که باید در جای خود مورد بررسی علمی و اجتهادی قرار گیرند. 👈 پس به یاد داشته باشیم که هرگز نباید "دین" را با "برداشت علما از دین" - که ممکن است مطابق با واقع باشد، و ممکن است مخالف با واقع باشد! - خلط کنیم و هر عالمی هر نظری داد، بگوییم دین این را می گوید!! بلکه باید بگوییم نظر، برداشت و فهم شخصی ایشان از نصوص دینی چنین است! 👉 🍃🍃🍃 برگرفته از برنامه «مطارحات فی العقیده» شبکه «الکوثر»، ۴ رمضان المبارک ۱۴۳۴ – ۲۲ تیر #نظریه_مشروعیت_تعدد_قرائت_ها_از_دین ✅ https://eitaa.com/alhaydari

🔺 آیا روایات شیعه و سنّی، «نقل به الفاظ» است یا «نقل به معنا»؟! 🔅 آیت الله سید کمال حیدری ➖ (بخش پنجم) 〽️ تصریحات بزرگان شیعه و سنّی مبنی بر نقل به معنا بودن عمدۀ روایات! 1⃣ مورد اوّل: محقّق حلّی 🔸 محقّق حلی در کتاب «معارج الأصول» بر این باور است که صحابۀ پیامبر (ص)، سخنان ایشان را پس از پایان مجلس و بعد از گذشت زمان – کم یا زیاد – روایت می کردند و در یک چنین شرایطی عادتاً بعید است که تمام الفاظ و عبارات رسول خدا (ص) بدون هیچ تغییری، در ذهن انسان باقی بماند!: «أن الصحابة كانت تروي مجالس النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله بعد انقضائها وتطاول المدد ، ويبعد في العادة بقاء ألفاظه عليه‌السلام بعينها على الاذهان»؛ معارج الاصول، ص 153 (صحابۀ رسول خدا ص، سخنان ایشان را پس از پایان مجلس و گذشت زمان نقل می کردند و عادتاً بعید است که عین الفاظ در ذهن راویان باقی بماند». #رجال_و_حدیث #نقل_به_معنا ✅ https://eitaa.com/alhaydari

2⃣ مورد دوّم: علامه حلّی 🔸 علامه حلی در کتاب «نهاية الوصول إلى علم الأصول» تصریح می کند به اینکه صحابۀ پیامبر (ص) و همین طور اصحاب ائمه (ع) آنچه را که از ایشان می شنیدند، اولاً به صورت مکرّر و لزوماً در چندین نوبت نمی شنیدند، بلکه غالباً فقط یکبار استماع می کردند، ثانیاً آنها را نمی نوشتند، و ثالثاً چنانچه قصد نگارش داشتند، کتابتِ آن ها را به مدت ها – کوتاه یا طولانی - بعد از خروج از مجلس بحث موکول می کردند!: «یعلم قطعاً ان الصحابة لم يكتبوا ما نقلوه ولا كرروا عليه، بل كلما سمعوا اهملوا الى وقت الحاجة اليه بعد مدة متباعدة وذلك يوجب القطع بانهم لم ينقلوا نفس اللفظ، بل المعنى»؛ نهاية الوصول الى علم الاصول، ج 3، ص 472 (صحابۀ پیامبر ص، آنچه را که نقل کرده اند نمی نوشتند و آنچه که یکبار شنیده بودند را تکرار نمی کردند و شنیده های خود را به زمان نیاز - بعد از مدت ها - موکول می کردند، و همین امر در انسان قطع ایجاد می کند به اینکه راویان، عین الفاظ پیامبر ص را نقل نمی کردند بلکه، آن ها را نقل به معنا می کردند [یعنی آنچه که از سخنان رسول خدا ص فهمیده بودند را در قالب جملات خودشان، به دیگران منتقل می کردند!]. ❇️ باید توجه داشت که در این بحث، بین صحابۀ پیامبر (ص) و اصحاب ائمه (ع) تفاوتی وجود ندارد؛ به این معنا که هر دو دسته، فرمایشات معصومین (ع) را نقل به معنا می کردند و نه نقل به الفاظ! زیرا حافظۀ اصحاب اهل بیت (ع) با یاران رسول الله (ص) - از جهت یادسپاری و فراموشی مطالب - به عنوان یک انسان متعارف، یکسان بوده است. این حقیقت در ادامۀ بحث روشن تر می شود. #رجال_و_حدیث #نقل_به_معنا ✅ https://eitaa.com/alhaydari

3⃣ مورد سوّم: علامه مجلسی 🔸 نمونۀ بعدی مربوط است به علامه مجلسی و تصریح وی بر اینکه روایات عمدتاً نقل به معنا هستند و اساساً چیزی شبیه به محال است که کسی بتواند هر آنچه را که شنیده، عیناً و بدون هیچگونه تغییری حفظ و منتقل کند؛ مخصوصاً آنکه زمان زیادی از شنیدن آن عبارات گذشته باشد!: «من المعلوم أن الصحابة وأصحاب الائمة: لم يكونوا يكتبون الاحاديث عند سماعها، ويبعد بل يستحيل عادة حفظهم جمیع الالفاظ على ما هي عليه و قد سمعوها مرة واحدة، خصوصا في الاحاديث الطويلة مع تطاول الازمنة ولهذا كثيرا ما يروى عنهم المعنى الواحد بألفاظ مختلفة، ولم ينكر ذلك عليهم، ولا يبقى لمن تتبع الاخبار في هذا شبهة»؛ بحار الأنوار، ج 2، ص 124، ذیل روایت 24 (مشخص است که صحابۀ پیامبر ص و اصحاب اهل بیت ع، احادیثی را که می شنیده اند نمی نوشتند، و بعید بلکه عادتاً محال است کسی بتواند همۀ الفاظی را که شنیده عیناً همان طور که شنیده حفظ کند، در حالی که آن عبارات یک بار بیش تر به گوشش نخورده اند، به خصوص در مورد احادیث طولانی با وجود گذشت زمان؛ و به همین دلیل غالباً معنای واحد، از سوی ناقلان اخبار، با الفاظ و عبارات گوناگون نقل می شد و کسی آنها را به خاطر این کار انکار [و ملامت] نمی کرد، و برای کسی که در اخبار تحقیق و تتبّع کند، تردیدی در این باره باقی نمی ماند). ممکن است کسی بگوید این مطلب دربارۀ احادیث طولانی صحیح است، اما راجع به عبارات کوتاه صدق نمی کند؛ زیرا آنها را به راحتی می توان حفظ کرد. علامه مجلسی در پاسخ می فرماید مشکل فراموشی و ضعف حافظه، مختصّ عبارت های بلند و چند صفحه ای نیست، بلکه شامل سخنان کوتاه هم می شود! چرا که اصحاب ائمه (ع)، بسیاری از سخنان را فقط یک بار می شنیدند و با یک بار شنیدن، حفظ عبارات کوتاه هم به راحتی میسّر نیست! به عنوان مثال، اگر کسی برای اولین بار یک صفحه از قرآن را بخواند و فردای همان روز از او بخواهیم آنچه که دیشب قرائت نموده را عیناً با همان الفاظ و بدون هیچ تغییری برای ما بخواند، شاید وی حتی یک آیه را هم نتواند با عین الفاظش بازگو کند، اما در عین حال می تواند محتوا و مضمون آیات را نقل به معنا کند. لازم به ذکر است که وقتی در کتب اهل علم، عنوان «صحابه» ذکر می شود، غالباً یاران رسول خدا (ص) مراد است، اما در مواردی که واژۀ «اصحاب» به کار برده می شود، یاران اهل بیت (ع) مدّ نظر قرار می گیرد. #رجال_و_حدیث #نقل_به_معنا ✅ https://eitaa.com/alhaydari

4⃣ مورد چهارم: آقا وحید بهبهانی (مجدّد الأصولیون) 🔸 مرحوم علامه وحید بهبهانی نیز در فائدۀ ششم از کتاب «الفوائد الحائریة»، نقل به معنا بودن روایات را متذکر شده و جالب آنکه به تحقّق تفاوت و تغییر در آن ها هم اشاره نموده است: «كثيرا ما كان الرّواة ينقلون بالمعنى‌، فلعلّ في النقل بالمعنى يتحقّق التفاوت، فإنّا نرى الآن أنّ كثيرا من أهل الفهم، لا يعبّرون عن‌ مرادنا بعبارة تؤدّي عين مطلوبنا من دون أن يتحقّق تفاوت أصلا!»؛ الفوائد الحائرية، ج 1، ص 119 (راویان اخبار در بسیاری از موارد نقل به معنا می کردند؛ و چه بسا که در نقل به معنا [تغییر و] تفاوت اتفاق می افتد. ما همین الان مشاهده می کنیم تعداد زیادی از اهل فهم، مراد و منظور ما را به عباراتی که عین مقصود ما را – بدون اینکه تفاوتی حاصل شود – برساند، تعبیر نمی کنند). 5⃣ مورد پنجم: خطیب بغدادی 🔘 ادامه دارد... #رجال_و_حدیث #نقل_به_معنا ✅ https://eitaa.com/alhaydari

🔺 آیا روایات شیعه و سنّی، «نقل به الفاظ» است یا «نقل به معنا»؟! 🔅 آیت الله سید کمال حیدری ➖ (بخش ششم) 5⃣ مورد پنجم: خطیب بغدادی 🔹 خطیب بغدادی که از بزرگان علم حدیث و درایه در اهل سنت بوده و کتابش (الكفاية في معرفة اصول علم الرواية) از مهمترین مصادر در این دانش محسوب می شود، عبارتی را از سفیان ثوری نقل کرده که وی در آن می گوید اگر بخواهم عین الفاظ روایات را بدون هیچ تغییری برای شما بازگو کنم، حتی یک حدیث را هم نمی توانم برای شما بخوانم!؛ لذا هر چه به شما می گویم نقل به معنا است که گاهی در آن تغییراتی رخ داده است: «قال ابو محمد العَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ التَّرَقُّفِيُّ، قَالَ: سَمِعْتُ الْفِرْيَابِيَّ، يَقُولُ: سَمِعْتُ سُفْيَانَ، يَقُولُ: لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نُحَدِّثَكُمْ بِالْحَدِيثِ كَمَا سَمِعْنَاهُ مَا حَدَّثْنَاكُمْ بِحَدِيثٍ وَاحِدٍ»؛ الكفاية في معرفة اصول علم الرواية، ج 1، ص 24، شمارۀ 644 (شنیدم که سفیان گفت: اگر بخواهم به شما حدیثی را عیناً همان طور که شنیده ام بگویم، حتّی یک حدیث را هم نمی توانم نقل کنم!). #رجال_و_حدیث #نقل_به_معنا ✅ https://eitaa.com/alhaydari

6⃣ مورد ششم: فخر رازی 🔸 فخر رازی در کتاب مهم خود، «المحصول فی علم اصول الفقه»، تصریح می کند به اینکه صحابۀ پیامبر (ص) سخنان ایشان را نمی نوشتند، بلکه آنها را می شنیدند و برخی از ایشان پس از خارج شدن از محضر رسول خدا (ص)، آن عبارات را حفظ می کردند و در مواردی بعد از گذشت سال ها، آنچه را که به خاطر سپرده بودند، به صورت شفاهی نقل می کردند: «انا نعلم بالضرورة ان الرسول صلى الله عليه وآله متى كان يشرع في الكلام، فالصحابة ما كانوا يكتبون كلامه من اوله الی آخره لفظاً، وانما كانوا يسمعونه ثم يخرجون من عنده وربّما رووا ذلك الكلام بعد ثلاثين سنة... ومن انصف قطع بأن هذه الاخبار التي رووها، لیس شيء من الفاظها لفظ الرسول (ص)... فإن الانسان مضنة النسيان، بل لا يعيد الا بعضه»؛ المحصول فی علم اصول الفقه، ج 4، ص 348 و 349 (ما ضرورتاً می دانیم که رسول خدا ص وقتی شروع می کردند به سخن گفتن، صحابه سخنان ایشان را از اول تا آخر با همان الفاظ نمی نوشتند، بلکه فقط آنها را می شنیدند و سپس از محضر ایشان خارج می شدند و گاهی آن سخنان را بعد از سی سال روایت می کردند!... و اگر کسی اهل انصاف باشد، یقین پیدا می کند به اینکه این اخباری که راویان روایت کرده اند، لفظِ هیچ یک، عین الفاظ رسول خدا ص نیست!... چرا که اساساً انسان در معرض نسیان و فراموشی قرار دارد و نمی تواند جز بعضی از آنچه را که شنیده، به خاطر بیاورد). 〽️ اگر واقعاً کسی شواهد علمی، مستند و قطعی دارد مبنی بر اینکه صحابۀ رسول خدا (ص) و اصحاب اهل بیت (ع)، هر آنچه که ایشان می فرمودند را عیناً و با همۀ الفاظ آن، بدون کم و کاست مکتوب می کردند، ارائه بدهد! ولی باید دانست که یکچنین تحقیق و مستنداتی وجود ندارد! اینکه راویان نمی توانند عین الفاظ پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) را بدون هیچ تغییری به دیگران منتقل کنند، ربطی به وثاقت یا ضعف ایشان هم ندارد؛ زیرا فرضاً یک راوی، صددرصد ثقه، عادل و قابل اعتماد هم که باشد، این وثاقتِ او، وی را از اشتباه و نسیان مصون نمی کند و به او عصمت و خطاناپذیری نمی بخشد! ممکن است کسی، انسان صالح و صادقی باشد، اما سهواً دچار خطا و زیادت و نقصان و سوء فهم در روایت شود. پس بین وثاقت یک راوی، با عدم اشتباه او تلازمی وجود ندارد! 🔘 ادامه دارد... #رجال_و_حدیث #نقل_به_معنا ✅ https://eitaa.com/alhaydari

➖آیت الله حیدری: 🔺 برای جلوگیری از گسترش طلاق در جوامع امروزی چه باید کرد؟! 〽️ زنان را باید محدودتر کرد یا بر حقوقشان افزود؟! #فایل_های_تصویری #مسائل_و_حقوق_زنان_در_اسلام ✅ https://eitaa.com/alhaydari

✅ https://eitaa.com/alhaydari