💡رؤیای صادقه و مکاشفهٔ مرحوم ملّامحمدتقی مجلسی دربارۀ صحیفهٔ سجادیه
✅ نجات در مراجعه و تفکّر در صحیفۀ سجّادیه است
در اینجا به نظر رسید حکایتی از جدِّ أعلای مادر پدری خود: محدّث عظیم، و سالک وارسته، و اخلاقی کبیر مرحوم مجلسی اوَّل - رضوان الله علیه - آورده شود، تا جانها از آن سَبْک و مِنهاج معطّر گردد؛ و با مزاولت و تدبّر و تفکّر در صحیفۀ امام السّاجدین قبل از نزول در گور، به فکر خودشان بیفتند، و در فکر علاج و چاره‌ای برآیند! وگرنه سوگند به خدا و مقام عزّت و جلال او که با این درسهای متعارف و معمول حوزوی بدون بررسی و محاسبۀ نفس و طیّ طریق و منهاج اولیای راستین که صحیفۀ سجّادیّه را نصب‌العین قرار داده و با آن روح خود را صیقل و جلا زده‌اند، کار از پیش نمی‌رود و نه خود و نه دیگران تمتّع و بهره‌ای نخواهند یافت.[1]
امّا حکایت را طبق عین نوشتۀ مرحوم آیت‌الله آقا میرزا محمّدعلی مدرسی چهاردهی رشتی در مقدّمۀ شرح صحیفۀ خود نقل می‌نمائیم:
...مُلَخَّص حکایت آن است که: مرحوم مجلسی می‌فرماید که: در أوائل سنّ خود مایل بودم که نماز شب بخوانم، لکن قضاء بر ذمّۀ من بود، به‌واسطۀ آن احتیاط می‌کردم. خدمت شیخ بهائی؛ عرض نمودم، فرمودند: وقت سحر نماز قضاء بخوان سیزده رکعت. لکن در نفسم چیزی بود که نافله خصوصیّت دارد. فریضه چیز دیگری است.
شبی از شبها بالای سطح خانۀ خود بین نوم و یقظه بودم، حضرت قبلة الْبَرِیَّة امام المسلمین حجّة الله علی العالمین عجّل اللهُ فَرَجَه و سَهَّلَ مَخْرَجَه را دیدم در بازار خربزه‌فروشان اصفهان در جنب مسجد جامع.
با کمال شوق و شعف خدمت سراسر شرافت آن بزرگوار عالیمقدار - علیه الصّلوة و السّلام - رسیدم، و از مسائلی سؤال نمودم که از جملۀ آن مسائل خواندن نماز شب بود که سؤال نمودم فرمودند: بخوان!
بعد عرض نمودم: یا بن رسول‌الله صلیاللهعلیهوآلهوسلّم همیشه دستم به شما نمی‌رسد! کتابی به من بدهید که بر آن عمل نمایم!
فرمودند: برو از آقا محمّد تَاجَا کتاب بگیر! گویا من می‌شناختم او را.
رفتم و کتاب را از او گرفتم، و مشغول به خواندن آن بودم و می‌گریستم. یک دفعه از خواب بیدار شدم، دیدم در بالای سطح خانۀ خود هستم. کمال حُزن و غُصّه بر من روی داد. در ذهنم گذشت که: محمّد تَاجَا همان شیخ بهائی است. و تاج هم از بابت ریاست شریعت است.
چون صبح شد وضو گرفتم و نماز صبح خواندم. خدمت ایشان رفتم. دیدم شیخ در مَدْرَس خود با سیّد ذوالفقار علیّ جُرْفَادِقانی (گلپایگانی) مشغول به مقابلۀ صحیفه است.
بعد از فراغ از مقابله، کیفیّت حال را عرض نمودم. فرمودند: ان‌شاءالله به آن مطلبی که قصد دارید خواهید رسید.
از اينكه مرا متّهم به بعضی از چيزها می‌دانست[2] خوشم نيامد از اين تعبير.
آنگه محلّی که حضرت - علیه الصّلوة و السّلام - را در آنجا دیدم بود، از باب شوق خود را بدانجا رسانیدم؛ در آنجا ملاقات نمودم آقا حسن تَاجَا را که می‌شناختم. مرا که دید گفت: مُلَّا محمّدتقی! من از دست طلبه‌ها در تنگ هستم. کتاب از من می‌گیرند پس نمی‌دهند. بیا برویم در خانه بعضی از کتب که موقوفۀ مرحوم آقا قدیر هست، به تو بدهم!
مرا برد. در آنجا بر دَر اطاق، در را باز نمود، گفت: هر کتابی که می‌خواهی بردار!
دست زدم و کتابی برداشتم. نظر نمودم دیدم کتابی است که حضرت حجّة‌الله روحی فداه دیشب به من مرحمت فرموده بودند. دیدم که صحیفۀ سجّادیّه است مشغول شدم به گریه و برخاستم.
گفت: دیگر بردار! گفتم: همین کتاب کفایت می‌کند.
پس شروع نمودم در تصحیح و مقابله و تعلیم مردم. و چنان شد که از برکت کتاب مذکور، غالب اهل اصفهان مستجاب‌الدَّعوة شدند.[3]
مرحوم مغفور مجلسی ثانی می‌فرماید که چهل سال در صدد ترویج صحیفه شد. و انتشار این کتاب به‌واسطۀ آن مرحوم شد که الآن خانه‌ای نیست که صحیفه در آن نباشد.
این حکایت داعی شد که شرح فارسی بر صحیفه بنویسم که عوام بلکه خواص از آن منتفع شوند.[4]
✍ حضرت علامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی (قـدس‌اللـه‌نـفـسـه‌الـزکـیـة)
📚 امام‌شناسی، ج۱۵، ص۴۸ (به نقل از «شرح صحیفهٔ سجادیه» آیةالله مدرسی چهاردهی)
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
▪️پاورقی در «پست بعد»
🆔 @allame_tehrani
▪️پاورقیِ «پست قبل»:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- اين حكايت طبق خطّ مجلسی اوّل به نقل مجلسی دوم، به طوری كه در ج 110 از «بحارالأنوار» طبع حروفی كتاب «الإجازات» در شمارۀ 41 صورت اجازۀ علامه محمّدتقی مجلسی از شيخ بهاءالدّين عامِلی آمده است و از ص 51 تا ص 61 را استيعاب نموده است آن است كه: در ص 60 می‌فرمايد: و عمده در اين مطلب آن بود كه من در اوائل بلوغ يا پيش از آن طالب قرب به سوی خدا بودم با تضرّع و ابتهال. پس در رويا صاحب‌الزمان و خليفة‌‌الرّحمن صلوات الله عليه را ديدم و از وی از مسائلی كه برای من مشكل شده بود سؤال نمودم و پس از آن گفتم: يا بن رسول الله! برای من پيوسته در حضور شما بودن امكان ندارد. می‌خواهم به من كتابی عنايت كنيد تا طبق آن عمل نمايم.* پس او به من صحيفه‌ای كهنه را داد. چون بيدار شدم آن صحيفه را در كتب وقفی مرحوم مبرور آقاغدير يافتم و آن را گرفتم و بر شيخ بهاءالدّين محمّد خواندم و صحيفۀ خودم را از روی آن صحيفه نوشتم و مرّات عديده آن را با نسخه‌ای كه شيخ شمس‌الدين محمّد صاحب‌الكرامات جدّ پدر شيخ بهاءالدين محمّد آن را نوشته بود مقابله كردم. و شيخ شمس‌الدين گفته بود: من اين صحيفه را از نسخه‌ای كه به خطّ شهيد بود نوشتم. و شهيد گفته بود: من آن را از نسخه‌ای كه به خطّ سديدی بود نوشته‌ام. و سديدی گفته بود: من آن را از نسخه‌ای كه به خط علی بن سكون بود نوشته‌ام و آن را با نسخه‌ای كه به خط عميدالرّوساء بود و با نسخه‌ای كه به خطّ ابن ادريس بود مقابله كرده‌ام. و به بركت مناولۀ صاحب‌الزمان صلوات الله عليه نسخۀ صحيفه در جميع بلاد اسلام انتشار پيدا نموده است مخصوصاً اصفهان چرا كه كمتر خانه‌ای يافت می‌شود كه در آن صحيفه‌های متعدّدی نباشد. و اين انتشار دليل بر صحّت رويا می‌باشد و الحمد لله ربّ العالمين علی هذه النعمة الجليلة.
* شيخ محمّد باقر بهبودی در تعليقه گويد: رجوع كن به نسخۀ اصلی كه در آن محمّدتقی مجلسی با خطّ خود مطالب زير را نوشته است و آن را خاتمه داده است: پس حضرت به من فرمود: من برای تو آن كتاب را فرستادم [ آن را نگرفته‌ای؟! گفتم: نه! ] آن كتاب نزد مولانا محمّد تاج فرح می‌باشد. آن را از او دريافت كن! من از حضرت وداع كردم و رفتم تا آن را از آن كس كه به او داده بود بگيرم. و گويا او مرد معروفی در نزد من بود. چون به او رسيدم گفت: تو را صاحب‌الامر فرستاده است؟! گفتم: آری! وی به من كتابی را داد و من آن را گرفتم و بازگشتم تا ملازم آن كتاب بوده باشم. در اينجا از خواب بيدار شدم و كتاب را با خود نديدم پس شروع كردم با خودم گريه و زاری نمودن. و رفتم نزد شيخ بهاءالدّين محمّد؛ ديدم وی را كه به تدريس صحيفه اشتغال دارد. چون قرائتش به پايان رسيد، داستان را بر او معروض داشتم و همين طور گريه می‌كردم. شيخ گفت: اين واقعه، واقعه‌ای است كه نظير ندارد. و اعطاء كتاب عبارت است از دادن علوم ربانيّۀ حقيقيّه! برای تو باد بشارت أبدالآباد. در اينجا مجلسی اوّل خاتمه داده است مطلب را و رويای خود را به طور خلاصه بازگو كرده است، و گفته است: فأعطانی صحيفةً عتيقةً -الخ فتدبّر.
2- آخوند ملّا محمّدتقی مجلسی متّهم به تصوّف بود. (منه) اين تعليقه از مرحوم شارح مدرّسی می‌باشد.
⬇️ ادامـــه...
⬇️ ⬇️ ⬇️ ⬇️ ⬇️ ⬇️
🆔 @allame_tehrani
↩️ ادامهٔ «پست قبل» ⬇️
3- مرحوم استاد سيد محمّد مشكوة در مقدّمۀ صحيفه‌ای كه به قلم محقّق عاليقدر: سيد صدرالدّين بلاغی ترجمۀ فارسی شده است و در سنۀ 1369 هجريۀ قمريه توسّط دارالكتب الاسلاميّة، به طبع رسيده است، در ص 22 تا ص 25 نيز شرح و حكايت اين مكاشفه را از علامه مجلسی أوّل در كتاب «مشيخة الفقيه» بيان می‌كند و می‌گويد: اين طريق از روايت، صحيفه را شفاهاً و بلاواسطه از حضرت صاحب‌الزّمان روايت كردن می‌باشد. مطالب او مانند حكايت مدرّسی چهاردهی است كه در متن ذكر كرديم و در چند جا با مختصر تغيير در عبارت ايفا می‌نمايد كه آنها از اين قرار است: 1- در ذهنم خطور كرد كه: مقصود حضرت از مولانا محمّد شيخ محمّد مدرّس است كه در ذهن من بود. 2- شيخ فرمود كه: در تعبير اين رويا تو را به علوم الهی و معارف يقينی بشارت داده‌اند ولی دل من از اين بيان آرام نگرفت. 3- چون به آقا حسن تاجا سلام كردم مرا ندا داد و گفت: كتابهای وقفی كه نزد من است غالب طلاب كه آن را می‌گيرند به شروط وقف عمل نمی‌كنند ولی تو به آن شروط عمل می‌كنی. بيا و اين كتابها را ببين و هر كدام را كه لازم داری بردار! 4- گفتم همين كتاب بس است و از آنجا به نزد شيخ محمّد مدرس مذكور رفتم و به مقابلۀ آن نسخه با نسخه‌ای كه جدّ پدرش از روی نسخۀ شهيد نوشته بود شروع كردم. و نسخه‌ای كه حضرت صاحب عليه‌السلام به من مرحمت فرموده بود نيز از روی خطّ شهيد (ره) نوشته شده بود. (پايان)
در اينجا سيد محمّد مشكوة می‌گويد: و برای من هم در خصوص صحيفه، قضيّۀ غريبی اتّفاق افتاده كه از ترس طول سخن از ذكر آن خودداری می‌كنم.
4- شرح صحيفۀ سجّاديّه آيةالله مدرسی چهاردهی از منشورات المكتبة المرتضويّة ص1 تا ص3.
🆔 @allame_tehrani
💫 تواتر و جایگاه بلند صحيفۀ سجّاديّه
صحيفۀ كاملۀ سجّاديّه از متواترات می‌باشد؛ و مانند نسبت كتاب «كافی» به كلينی، و «تهذيب» به شيخ طوسی، كه از متواترات است و در آن محلّ شبهه و ترديد نيست، نسبت اين صحيفۀ الهيّه به حضرت امام سيّد السّاجدين زين العابدين علی بن الحسين بن علی بن أبی‌طالب - عليهم أفضل الصّلوة و أكمل التّحيّه و السّلام - چنين است.
علماء أعلام و محدّثين عظام ما از زمان حضرت باقر عليه‌السّلام تا به حال آن را يداً بِيَدٍ و لساناً عن لسانٍ و كتابةً عن كتابٍ روايت نموده‌اند؛ و در هر دوره و زمان تواتر داشته است، و همان طور كه خواهيم ديد نسبت جهالت يا ضعف به بعضی از راويان آن كه در مفتتح صحيفۀ مكتوبه و مطبوعه‌های فعلی وارد است أبداً ضرری بدان نمی‌رساند. چرا كه اين سند مانند ضَمّ الحَجَر علی جنب الانسان است كه بدون آن هم انسانيّتش كامل، و با وجود آن هم چيزی بر آن افزوده نمی‌گردد. جائی كه أدعيۀ صحيفه از زمان معصوم تا به حال به تواتر متّصل و منسجم بوده باشد، لو فرض كه اين سند هم در ميان نبود، نبود.
📚 امام‌شناسی، ج۱۵، ص۵۳
🆔 @allame_tehrani
🔖 ملحقات صحيفهٔ سجاديه
امّا أدعيّه‌ٔ صحيفۀ كامله بنا بر روايت جعفر بن محمّد حسنی، كه در خود صحيفه ذكر شده است، هفتاد و پنج دعا بوده است كه راوی آن متوكّل بن هارون می‌گويد: از من يازده دعا ساقط گرديده است، و مقدار نيِّف و ستّين (شصت و چهار) دعا را روايت می‌كنم. وليكن در روايت محمّد بن احمد بن مسلم مطهّری كه تعداد و اسامی أدعيه را ذكر می‌نمايد، فقط پنجاه و چهار دعا چنانكه امروزه هم در صحيفه می‌يابيم موجود می‌باشد. و بنابراين از اصل صحيفه بيست و يک دعا افتاده است.
بزرگان از أساطين علم و حديث درصدد برآمده‌اند تا آن ادعيه را پيدا كرده و به صحيفه ملحق سازند - البته به عنوان مُلْحَقات نه به عنوان ادخال در ميان خود ادعيه - تا در عين دعاهای آن دخل و تصرّفی به عمل نيامده باشد.
حقير در نسخۀ خطّيّۀ صحيفۀ كامله كه با حواشی آن به امضای ملّا محسن فيض كاشانی می‌باشد، و از پدر به اينجانب رسيده است، و تاريخ پايان كتابتش سنهٔ 1091 هجريّه‌ٔ قمريّه[1] است ديده‌ام كه: پس از ختم أدعيه به عنوان مِمّا يُلْحَق به، ملّاتقی صوفی زيابادی قزوينی كه از شاگردان شيخ بهائی خود را معرّفی می‌كند چهارده دعا ذكر كرده است كه از كتب معتبره آن را جمع آوری نموده است.[2]،[3]
و چون می‌دانيم كه: رحلت مرحوم شيخ بهائی در سنۀ 1030 بوده است، بنابراين جمع‌آوری اين ملحقات توسّط تلميذ او قبل از تدوين «صحيفهٔ ثانيّهٔ» شيخ حرّ عاملی و «صحيفهٔ ثالثهٔ» ميرزا عبدالله أفندی خواهد بود.
بر اين اساس لازم است اوّلين صحيفه‌ای را كه بعد از صحيفۀ كامله نگارش يافته است، همين صحيفه به شمار آورد؛ و آن را با نام صحيفۀ ثانيۀ سجّاديّه مسمّی نمود. و صحيفۀ شيخ حرّ را از صحف بعدی به حساب آورد؛ امّا چون فعلاً صحيفۀ مرحوم شيخ حرّ به نام «صحيفۀ ثانيه» در ألسنه و كتب معمول و دارج می‌باشد، ما نيز اينک بدين لقب آن را در اينجا ذكر می‌نمائيم: ...
📍برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ صحیفهٔ سجادیه، به کتاب امام شناسی، جلد ۱۵ مراجعه فرمایید.
📚 امام شناسی، ج۱۵، ص۵۳
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
▪️پـاورقـی در «پست بعد»
🆔 @allame_tehrani
▪️پاورقی «پست قبل»: ⬇️
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- حقير با كمال دقت در ليلۀ هشتم شهر جمادی الاولی سنۀ يكهزار و چهارصد و سيزده، هجريّه‌ٔ قمريّه اين نسخه را مطالعه و بررسی نمودم. و چون بعضی از مطّلعين حواشی را به خطّ خود مرحوم فيض می‌دانستند و حتی با خطّ خود در پشت اوّل صفحۀ كتاب مرقوم داشته‌اند، نتيجۀ فحص بنده در آن شب اين بود كه:
۱- حواشی آن از منشآت مرحوم فيض می‌باشد. چون با شرح فيض مطبوع در سنۀ 1317 به ضميمۀ «نور الأنوار» سيد نعمت‌‌الله جزائری تطبيق شد كاملاً يكسان بود. ۲- تولّد محقّق فيض در چهارم شهر صفر سنۀ 1007 و وفاتش در بيست و دوم شهر ربيعالآخر سنۀ 1091 بوده است. و چون تاريخ انتهای كتابت اين صحيفه در پانزدهم شهر ربيعالآخر سنۀ 1091 است، بنابراين رحلت مرحوم فيض يک هفته پس از پايان كتابت بوده است. اما از آنجا كه تاريخ خاتمۀ شرح صحيفه در مورّخۀ «تَمَّ شرح الدّعاء» (1054) بوده است به طوری كه از نسخۀ خطّی حقير، و نسخۀ مطبوع، و عبارت «الذّريعة» در شرح صحيفه پيداست، عليهذا ميان كتابت اين نسخه تا تاريخ پايان شرح، سی و هفت سال فاصله دارد و بر اين اساس نمی‌تواند اين شرح به خطّ خود مرحوم فيض بوده باشد. به چند دليل (كه حقير در آنجا سه دليل را ذكر نموده‌ام) و از مجموع آنچه ذكر شد به دست می‌آيد كه: اين حواشی تحقيقاً از خود مرحوم فيض می‌باشد و تحقيقاً در زمان حيات وی نوشته شده است ولی بخطّ خود او نمی‌باشد.
2- عين عبارات وی اين طور است: بسم الله الرحمن الرحيم، الحمد للّه و سلامٌ علي عباده الذّين اصطفي. و امّا بعد فيقول الفقير الي الله الغنيّ محمّد بن مظفّر المدعو بتقي الصوفي الزّيابادي القزويني أوزعه الله شكر نعمته: لمّا وُفِّقت بقراءة الصّحيفة الكاملة لسيّد العابدين عليّ بن الحسين بن علي بن أبي طالب سلام الله عليه و آبائه و أبنائه المعصومين علي شيخي و استادي و من اليه في العلوم الشريعة استنادي شيخ المحقّقين و وارث علوم الأنبياء و المرسلين حجّة الاسلام و المسلمين بهاء الملّة و الحقّ و الدّين محمّد بن حسين بن عبدالصّمد الحارثي العاملي أدام الله بركته علي المسلمين و أخذت الاجازة منه، اطّلعت علي بعض الأدعية المنسوبة اليه عليه‌السلام ممّا اُلحق بالصّحيفة المذكورة أو لم‌يلحق فالتمس منّي بعض الأحبّاء من المؤمنين أن أجمعها في مجموع يكون سَهْل المأخذ. فاستخرتُ الله تعالي و أوردتُ في هذا المجموع من أدعيته عليه‌السلام ما تيسَّر لي إيراده حسب ضيق الوقت و كثرة الشُّغل و توزّع البال ممّا كان أودعه أئمَّة الدّعاء في كتبهم كالكافي لثقة‌الاسلام محمّد بن يعقوب الكليني و من لايحضره الفقيه لرئيس المحدّثين محمّد بن بابويه القمّي ؛ و التّهذيب و المصباح لشيخ الطائفة محمّد بن حسن الطّوسي ؛ و مهج الدّعوات لِلسَّيِّد الايِّد رضي الدِّين علي بن طاوس سائلاً من الله المغفرة لي و لجميع المؤمنين و المؤمنات.
3- ظاهراً يک نسخۀ مشابه نسخۀ خطّی صحيفۀ حقير به دست آيةالله مرعشی رسيده است كه در ص 35 و ص 36 از مستدركات خود بر مكتوب استاد سيد محمّد مشكوة در مقدّمۀ صحيفه با شرح بلاغی بدان بدين گونه تصريح دارند: و از نعمتهای الهی بر من آن است كه: كتابی به نام ملحقات صحيفه يافتم كه مولّف آن شيخ ثقه محمّد بن مظفّر مدعوّ به تقی زيابادی قزوينی، ساكن و مدفون سمنان و از أجلّۀ شاگردان شيخنا البهائی است و در آغاز كتاب ذكر كرده كه: پس از آنكه صحيفۀ كامله را نزد استادم (يعنی شيخ بهائی) خواندم و شيخ مرا در روايت آن اجازه داد، به قسمتی از ادعيۀ منسوبۀ به حضرت سجّاد عليه‌السلام كه به صحيفه ملحق شده دست يافتم.... تاريخ پرداختن از تأليف اين كتاب سال 1023 است و نسخۀ مرويّه نزد من موجود است.
🆔 @allame_tehrani
📔 صحيفۀ جامعۀ سجّاديّه، تدوين موضوعی
أخيراً مجموعه‌ای به نام «الصَّحيفةُ السّجّاديَّةُ الجامِعَةُ» انتشار يافته است كه مدوِّن آن يكی از محقّقين و رجال عظام از حوزۀ مقدّسۀ علميّۀ بلدۀ طيّبۀ قم می‌باشند، و الحقّ از جهت جمع‌آوری جميع أدعيۀ منسوبه به آن حضرت، و گردآوری أدعيۀ صحيفۀ كامله، و ثانيه و ثالثه، و رابعه، و خامسه، و أحياناً بعضی از مصادر دگر، و نيز از جهت حسن سليقه در تصحيح و كاغذ و تجليد و طبع و سائر مزايا بالأخصّ داشتن چهارده عدد فهرستهای گوناگون در آخر كتاب، و بحث مُشبع در تواتر و قطعی بودن سند صحيفۀ كامله، و تنظيم نقشه و ترسيم بعضی از اسناد قطعيّه را حتّی از خود جناب مدوّن معنعناً تا حضرت زين‌العابدين عليه‌السّلام، و أيضاً از ناحيۀ دسته‌‌بندی نمودن و موضوعی قرار دادن آن دعاها بر حسب سبک كلاسيكی، و آسان بودن رجوع به هر دعای مطلوبی كه طبق حال داعی بر حسب موضوعات و حالات متفاوته، مختلف می‌باشد، در درجۀ كمال است.
بالأخصّ كه دارای قطع وزيری، و حجمی معتنابه، و چشمگير، و برای نشان دادن شخصيّت آن حضرت از جهت حالات و أدعيه و مناجات‌ها جالب و دارای اهميّت است.
امّا در اين مجموعۀ مدوّنه يک اشكال مهمّ و خطير به نظر حقير می‌رسد - والله‌العالم - و آن اين است كه: أدعيۀ صحيفۀ كامله با أدعيۀ سائر صُحُف و مصادر با هم مخلوط شده است، و جز با رجوع به فهرست پايان كتاب، به هيچ وجه قابل تميز و تشخيص نمی‌باشد.
چون دعاها بر حسب موضوعات تقسيم و تسهيم گرديده است، و در رأس و عنوان هر دعائی نيز اشاره به مصدر آن نشده است كه آيا از صحيفۀ كامله می‌باشد، و يا از غير آن؟! روی اين اساس هر كس دعای «صحيفۀ كامله» را از روی آن بخواهد بخواند هيچ راهی براي تعيين آن ندارد مگر به فهرست تخريجات و اتّحادات آن مراجعه نمايد، تازه آن فهرست همين قدر نشان می‌دهد كه: دعای شمارۀ فلان از كامله است يا نه. نه آنكه اگر مي‌خواهی مثلاً فلان دعای صحيفۀ كامله را طبق حال خودت بخوانی به فلان دعا مراجعه نما!
معلوم است كه: أدعيۀ صحيفۀ كامله بخصوصها دارای مزيّتی می‌باشند از جهت متن و مضمون، و از ناحيۀ بلاغت و فصاحت، و از جهت سَنَد و مصدر كه أبداً با أدعيۀ سائر صحيفه‌ها قابل قياس نيست.
صحيفۀ كامله دارای سند متواتر قطعی است كه از زمان امام تا به حال در هر دوره تواتر خود را حفظ نموده است، و أعلام از علماء و محدّثين بالأخصّ «نهج‌البلاغة» و آن صحيفه را در اجازات خود مرقوم می‌داشته‌اند. و نه تنها با يک سَنَد، بلكه با اسناد كثيره و مختلفه‌ای در هر عصر همراه بوده است.
📚 امام‌شناسی، ج۱۵، ص۷۷
🆔 @allame_tehrani
🔰 #راهنمای_جستجو دربارهٔ صحیفهٔ سجادیه
🔸بدون صحیفهٔ سجادیه کار از پیش نمی‌رود
eitaa.com/allame_tehrani/177
✨قرآن صاعد✨
eitaa.com/allame_tehrani/530
✅ باید با صحیفهٔ سجادیه انس بگیریم
eitaa.com/allame_tehrani/531
💠 معرفی صحیفهٔ سجادیه؛ بهترین راه برای تبلیغ شیعه است
eitaa.com/allame_tehrani/532
📲 صحیفهٔ سجادیه (نور)
eitaa.com/allame_tehrani/533
📲 دانشنامهٔ صحیفهٔ سجادیه
eitaa.com/allame_tehrani/534
💎 أهمیت و عظمت صحیفهٔ سجادیه 💎
eitaa.com/allame_tehrani/1797
💬 سخن طنطاوی جوهری دربارۀ صحيفهٔ سجادیه
eitaa.com/allame_tehrani/1798
🔹گفتار سيّد عليخان مدنی كبير دربارۀ صحيفهٔ سجادیه🔹
eitaa.com/allame_tehrani/1800
📝 نقل محدث قمی دربارهٔ صحیفهٔ سجادیه
eitaa.com/allame_tehrani/1802
🔆 ملازمت با صحیفهٔ سجادیه 🔆
eitaa.com/allame_tehrani/1803
💡رؤیای صادقه و مکاشفهٔ مرحوم ملّامحمدتقی مجلسی (رضوان‌الله‌علیه) دربارۀ صحیفهٔ سجادیه
✅ نجات در مراجعه و تفکّر در صحیفۀ سجّادیه است
eitaa.com/allame_tehrani/1804
💫 تواتر و جایگاه بلند صحيفۀ سجّاديّه
eitaa.com/allame_tehrani/1807
🔖 ملحقات صحيفهٔ سجاديه
eitaa.com/allame_tehrani/1808
📔 صحيفۀ جامعۀ سجّاديّه، تدوين موضوعی
eitaa.com/allame_tehrani/1810
📍اطلاعات و مطالب بیشتر:
eitaa.com/ezdevaje_elahi/3763
#صحیفه_سجادیه
#امام_سجاد_علیه_السلام
🆔 @allame_tehrani
May 11
الله شناسی (۴)_denoised.mp3
20.48M
📗 تدریس کتاب «الله شناسی»
🎙استاد واسطی (حفظه‌الله)
📼 جلسهٔ چهارم (۴)
📝 متن مکتوب جلسه (PDF)
📹 فایل تصویری جلسه (آپارات)
🔉 صوت جلسهٔ سوم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔰اهم موضوعات مطرح شده:
🔸آیهٔ معنابخش زندگی
🔸جذب قلب به سمت خداوند
🔸استقلال وجودی نداریم؛ مخابره می‌شویم
🔸فهم حس بی‌نهایت خدا و هیچ‌بودن خود
🔸پُتک مصیبت‌وبلا بر سر نفسانیت!
🔸حس برتری ناخودآگاه باید بشکند
🔸در مقابل خدا باید «رها» بود
🔸زندگی را او بر ما جاری می‌کند
🔸متلک خانم بی‌حجاب
🔸مفهوم تحیّت خواستن و تعالی وجود
🔸داستان انبیا را یک دور دیگر بخوانید!
🔸فعال کردن حس حضور فرشتگان
🔸سینمای مدرن و امور خارق‌العاده
🔸معنای «وحی» و نتیجهٔ آن
🔸خواب دیدن حیوانات
🔸آثار فیلم‌های خشن بر نفس
🔸قابلیت انسان در آفرینش، نامتناهی است
🔸کلید عمل به دستورات دینی، ایجاد تمرکز فکری و قلبی بر خداوند است
🔸تکنیک سریع مراقبت از چشم و ذهن
🔸سر سفرهٔ خدا فهم و درک از انسانیت ارتقا می‌یابد
🆔 @allame_tehrani
🔰 #پخش_زنده_صوتی
🌷مراسم ولادت حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام🌷
🌐 از طریق:
(صفحهٔ نور مجرد در آپارات)👇
https://www.aparat.com/Nooremojarrad_com/live
⏰ زمان:
چهارشنبه ۱۱ ذی‌القعدة، حدود ساعت ۴:۱۵ صبح
📍مکان:
از بیت حضرت آیت‌الله حسینی طهرانی (مد‌ظله‌العالی)
@Nooremojarrad_com
🆔 @allame_tehrani
🔑 ولایت امام رضا علیه‌السلام کلید بهشت است
▪️پیامبر خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم):
مَن أحَبَّ أن یَلقَى اللَّهَ ضاحِکاً مُستَبشِراً فَلیَتَوَلَّ عَلِیَّ ابنَ مُوسَى الرِّضا؛
کسى که دوست دارد خندان و با روى گشاده خداوند را دیدار کند، باید از محبّت و ولایت على بن موسى الرضّا علیه‌السلام بهرهمند باشد.
📚 بحارالأنوار، ج36، ص296
🆔 @allame_tehrani
🕌 اجابت خواسته و پذیرایی امام رضا (علیه‌السلام) از علّامه طهرانی
...حقیر در همان سال (۱۴۰۰ هجری قمری)، بعد از دوماه یعنی در روز بیست و ششم ماه جمادی‌الأُولی به مهاجرت مشهد مقدّس و آستان‌بوسى و تکحیل کُحل و سرمهٔ خاک پاى زوّار حضرت امام هشتم علىّ بن موسى علیهما و على ءَابآئِهما و أولادِهما جمیعُ صلواتِ الله و ملآئکتهِ المُقرّبین و أنبیآئِه المُرسلین و عبادِه الصّالحین من الأَن إلى قیام یوم الدّین موفّق آمدم، و بار نیاز خود را یکسره در این عتبهٔ ملائک‌پاسبان فرود آوردم، و با کمال التماس به مقام قدس و طهارت و علوّ درجات آن حضرت از وى درخواست فقیرانه و عاجزانه نمودم که: من قادر بر تشخیص صلاح و فساد خود نیستم و راه صواب را از خطا نمى‌شناسم، اینک با شفاعت و مدد شما از خداوند جَلّت عظمتُه و عَلَت ءَالآؤُه مسألت دارم تا خودش دستم را بگیرد و از هزاهز و فتن آخرالزّمان برهاند و آنى به خود وامگذارد؛ و اللهُ المُستعان.
آن حضرت روحى فداه پذیرفتند و در مراقبت از هر گونه به نحو اتمّ و اکمل نه به مقدار گدائى من بل بقدر سلطنت و کرامت خویشتن مرحمت فرمودند.
📚 الله‌شناسی، ج۱، مقدمهٔ ثانیه، ص۱۹
🆔 @allame_tehrani
🕌 آثار نگاه به گنبد حرم امام رضا علیه‌السلام
عارف کامل مرحوم علّامه طهرانی رحمة‌الله‌علیه می‌فرمودند: وقتی برای زیارت به حرم امام رضا علیه‌السّلام مشرّف می‌شوید اگر از زیارت فارغ شدید و هنوز وقت باقی بود، کناری بنشینید و گنبد را تماشا کنید. و می‌فرمودند: نظر به گنبد حضرت موجب ریزش گناهان است.
📚 نورمجرد، ج۲، ص۴۲۰، پاورقی۱
🆔 @allame_tehrani
🕌 امام رضا علیه‌السلام حجّ أغنیاست
یکی از سالکان راه خدا نقل می‌کند: یکبار محضر استاد علامه طهرانی رضوان‌الله‌تعالی‌علیه بودیم، شخصی این شعر معروف را خواند که :
اغنیا مکه روند و فقرا سوی تو آیند
ای به قربان تو آقا که حج فقرایی،
مرحوم علامه بعد از تأمّلی فرمودند: این مطلب در حقّ آقا علی بن موسی الرضا علیه‌السلام، صحیح نیست و جفای به آن حضرت است؛ بلکه حضرت بر خلاف آنچه همه می‌گویند، حقیقتاً حجّ أغنیاست.
🆔 @allame_tehrani
❤️ جاى‌جاى زمين و خاک مشهد بوسيدن دارد
روزى در مراجعت از جلسه‌اى، كه در معيّت علامه والد (ره) بوديم، همين كه به فلكهٔ آب كه مقابل حرم مطهّر حضرت علىّ‌بن‌موسى‌الرّضا عليه‌السّلام است رسيديم، رو كردند به بنده و فرمودند:
آقا! اين زمين و خاک مشهد، جاى‌جايش بوسيدن دارد؛ چرا كه امام رضا عليه‌السّلام در اين خاک مدفونند!
... و به جهت همين عشقى كه به صاحبان مقام ولايت كلّيّهٔ إلهيّه داشتند، در راه ايشان از هيچ چيز فروگذار نمى‌فرمودند. در زمان تأليف دورهٔ امام‌شناسى كه الحقّ در تبيين و تحليل مقام امام عليه‌السّلام و تشريح كيفيّت إحاطهٔ ولايت بر عوالم وجود و حالات معصوم در نوع خود بى‌نظير است، يكبار به حقير مى‌فرمودند:
آقا سيّد محمّدصادق، آن‌قدر در فضائل جدّت نوشته‌ام كه شبها از درد نوک انگشتان خوابم نمى‌برد.
رحمةُ اللـه عليه رحمةً واسعةً و جَعَلَه فى أعلى علّيّين مع محمّدٍ و آله الطّاهرين.
✍ حضرت آیت‌الله حاج سید محمدصادق حسینی طهرانی (حفظه‌الله)
📚 نور مجرد، ج۱، ص۴۹۶
🆔 @allame_tehrani
💬 جريان نماز آيةالله ميرزا حبيب‌الله خراسانى به سمت حضرت امام‌رضا عليه‌السّلام
حضرت علامه والد (ره) این داستان را كراراً نقل مى‌فرمودند كه:
مرحوم آيت‌الله معظّم حاج ميرزا حبيب‌الله خراسانى به زيارت مرقد مطهّر حضرت علىّ‌بن‌موسى‌الرّضا عليه‌السّلام وارد شدند، و روبروى حضرت ايستادند. بعد از عرض سلام و زيارت و دعا، تكبير گفته و رو به حضرت مشغول نماز شدند. خدّام جلو آمده و به ايشان عرض كردند: آقا قبله از اين‌طرف است و شما روبروى حضرت هستيد و بايد به آن طرف برگرديد. اين عالم بزرگوار فى‌البداهه اين شعر را خواندند:
شد مشتبه ز كعبه به ميخانه راه ما
اى خوشتر از هزار يقين اشتباه ما
گرچه در ظاهر مأمور به سجده به سوى كعبه هستيم ولى چون كعبهٔ حقيقى امام عليه‌السّلام است كه شراب گواراى وصل و توحيد را به انسان مى‌نوشاند، اين اشتباه و رو كردن از كعبه به ميخانه از هزار يقين برتر است.
مسلّماً نماز خواندن عمداً به سوى غير قبله صحيح نيست، أمّا اينكه مرحوم آيت‌الله خراسانى چنين كردند چه‌بسا بجهت شدّت توجّه به پروردگار و استغراق در عالم باطن، از ظاهر غافل شده و تصوّر كرده‌اند كه واقعاً رو به قبله مى‌باشند و لذا شروع به نماز نموده‌اند. و شايد نور قاهرهٔ حضرت كه همهٔ عالم را فرا گرفته، در آن حال بر ايشان تجلّى كرده و ايشان را إحاطه نموده و سبب شده كه ايشان آن جهت را قبله بدانند و به سوى آن نماز بگزارند.
✍ حضرت آیت‌الله حاج سید محمدصادق حسینی طهرانی (حفظه‌الله)
📚 نور مجرد، ج۱، ص۴۹۸
🆔 @allame_tehrani
💫 خاک پاى زوّار حرم بوسيدن دارد
💬 حکایتی از علامه طهرانی راجع به ارادت به امام رضا علیه‌السلام
⚡️جذبه و عنایت خاصّهٔ امام رضا علیه‌السلام به علامه طهرانی (رضوان‌الله‌علیه)
عشق و شور حضرت آقا به اهل بيت عصمت و طهارت عليهم الصّلوة و السّلام از تعداد سفرهاى فراوانى كه به مشاهد مشرّفه به طور مستمر و ساليانه داشتند آن هم با توقّف‌هاى طولانى، بدست مى‌آيد؛ سفرهائى كه نه مثل برخى، فقط براى عتبه‌بوسى و عرض ارادت ظاهرى و با اهداف جانبى سياحت و تفريح همراه باشد بلكه با توجّه به عظمت و جلالت آن ذوات مقدّسه و براى كسب فيوضات ظاهرى و باطنى از انفاس قدسيّه و الهيّهٔ آن عرشيان خاک‌نشين صورت مى‌گرفته است، آن هم در نهايت ادب و خاكسارى كه برخاسته از تعقّل و عشق است. اينک به يك نمونه اشاره مى‌كنيم:
«این حقیر معمولاً قبل از اقامت در شهر مشهد مقدّس که تا این تاریخ که پنجم شهر رجب 1403 هجریّهٔ قمریّه است، سه سال و چهل روز بطول انجامیده است (چون ورود در این ارض مقدّس در بیست و ششم جمادى‌الأولى 1400 بوده است)، معمولاً در تابستانها با تمام فرزندان و اهل بیت، قریب یکماه به مشهد مقدّس مشرّف مىشدیم. در تابستان سنهٔ 1393 که مشرّف بودیم و آیةالله میلانى و حضرت علّامه آیةالله طباطبائى هر دو حیات داشتند، و ما منزلى را در منتهَىٰ‌إلیه بازارچهٔ حاج آقاجان در کوچهٔ حمّام برق اجاره کرده بودیم و معمولاً از صحن بزرگ، همیشه به حرم مطهّر مشرّف می‌شدیم، یکروز که در ساعت دو به ظهر مانده مشرّف به حرم شدم و حال بسیار خوبى داشتم و سپس براى نماز ظهر به مسجد گوهرشاد آمده و با چند نفر از رفقا بطور فرادى نماز ظهر را خواندم، همینکه خواستم از در مسجد به طرف بازار که متّصل به صحن بزرگ بود و یگانه راه ما بود خارج شوم، دَرِ مسجد را که متّصل به کفشدارى بود بوسیدم؛ و چون نماز ظهرِ جماعتها در مسجد گوهرشاد به پایان رسیده و مردم مشغول خارج شدن بودند، چنان ازدحام و جمعیّتى از مسجد بیرون می‌آمد که راه را تنگ کرده بود.
در آن وقت که در را بوسیدم ناگاه صدائى بگوش من خورد که شخصى به من مى‌گوید: آقا! چوب که بوسیدن ندارد! من نفهمیدم در اثر این صدا به من چه حالى دست داد، عیناً مانند جرقّه‌اى که بر دل بزند و انسان را بیهوش کند، از خود بیخود شدم، و گفتم: چرا بوسیدن ندارد؟ چرا بوسیدن ندارد؟ چوب حرم بوسیدن دارد، چوب کفشدارىِ حرم بوسیدن دارد، کفش زوّار حرم بوسیدن دارد، خاک پاى زوّار حرم بوسیدن دارد؛ و این گفتار را با فریاد بلند مى‌گفتم و ناگاه خودم را در میان جمعیّت به زمین انداختم، و گَرد و غبار کفش‌ها و خاک روى زمین را بر صورت مى‌مالیدم؛ و مى‌گفتم: ببین! اینطور بوسیدن دارد! و پیوسته این کار را مى‌کردم، و سپس برخاستم و به سوى منزل روان شدم. آن مرد گوینده گفت: آقا! من حرفى که نزده‌ام! من جسارتى که نکرده‌ام!
گفتم: چه مى‌خواستى بگوئى؟! و چه دیگر مى‌خواستى بکنى؟! این چوب نیست؛ این چوب کفشدارى حرم است، اینجا بارگاه حضرت علىّ بن موسى الرّضاست؛ اینجا مطاف فرشتگان است، اینجا محلّ سجدهٔ حوریان و مقرّبان و پیامبران است، اینجا عرش رحمـٰن است؛ اینجا چه، و اینجا چه، و اینجا چه است.
گفت: آقا! من مسلمانم! من شیعه‌ام؛ من اهل خمس و زکاتم؛ امروز صبح وجوه شرعیّهٔ خود را به حضرت آیةالله میلانى داده‌ام!
گفتم: خمس سَرَت را بخورد! امام محتاج به این فضولات اموال شما نیست! آنچه دادید براى خودتان مبارک باشد. امام از شما ادب مى‌خواهد! چرا مؤدّب نیستید؟! سوگند به خدا دست بر نمى‌دارم تا با دست خودم در روز قیامت تو را به رو در آتش افکنم!
در این حال یکى از دامادان ما (شوهر خواهر) به نام آقا سیّد محمود نوربخش جلو آمدند و گفتند: من این مرد را می‌شناسم؛ از مؤمنان است، و از ارادتمندان مرحوم والد شما بوده است.
گفتم: هر که می‌خواهد باشد؛ شیطان بواسطهٔ ترک ادب به دوزخ افتاد!
در این حال من مشغول حرکت به سوى منزل بوده؛ و در بازار روانه بودم، و این مرد هم دنبال ما افتاده بود و مىگفت: آقا مرا ببخشید! شما را به خدا مرا ببخشید! تا رسیدیم به داخل صحن بزرگ. من گفتم: من که هستم که تو را ببخشم؟! من هیچ نیستم؛ شما جسارت به من نکردید؛ شما جسارت به امام رضا نمودید؛ و این قابل بخشش نیست!
بزرگان از علماء ما: علّامه‌ها، شیخ طوسى‌ها، خواجه نصیرها، شیخ مفیدها، ملّا صدراها، همگى آستانْ‌بوسِ این درگاهند؛ و شرفشان در اینست که سر بر این آستان نهاده‌اند؛ و شما مى‌گوئید: چوب که بوسیدن ندارد!
گفت: غلط کردم؛ توبه کردم؛ دیگر چنین غلطى نمى‌کنم!
گفتم: من هم از تو در دل خودم بقدر ذرّهاى کدورت ندارم! اگر توبهٔ واقعى کردهاى، درهاى آسمان به روى تو باز است! و در این حال مردم دَرْ صحن بزرگ از هر سو به جانب ما روان شده بودند، و من به منزل آمدم.
⬇️ ادامه در پست بعدی... ⬇️
🆔 @allame_tehrani
↩️ ادامهٔ پست قبلی ⬇️
...این حقیر، عصر آن روز که به محضر استاد گرامى مرحوم فقید آیةالله طباطبائى رضوانُ اللهِ علیه مشرّف شدم؛ به مناسبتِ بعضى از بارقه‌ها که بر دل مى‌خورد، و انسان را بى‌خانمان مى‌کند، و از جمله این شعر حافظ:
برقى از منزل لیلى بدرخشید سَحَر
وَه که با خرمن مجنونِ دل‌افکار چه کرد
مذاکراتى بود؛ و ایشان بیاناتى بس نفیس ایراد کردند؛ حقیر بالمناسبه، بخاطرم جریان واقعهٔ امروز آمد و براى آن حضرت بیان کردم، و عرض کردم: آیا این هم از همان بارقه‌ها است؟!
ایشان سکوت طویلى کردند؛ و سر به زیر انداخته و متفکّر بودند، و چیزى نگفتند.
رسم مرحوم آیةالله میلانى این بود که روزها یک ساعت به غروب به بیرونى آمده و مى‌نشستند و حضرت علّامه آیةالله طباطبائى هم در آن ساعت به منزل ایشان رفته و پس از ملاقات و دیدار، نزدیک غروب به حرم مطهّر مشرّف مى‌شدند، و یا به نماز جماعت ایشان حاضر مى‌شدند، و چون یک طلبهٔ معمولى در آخر صفوف مى‌نشستند.
تقریباً دو سه روز از موضوع نقل ما، داستان خود را براى حضرت استاد گذشته بود، که روزى در مشهد به یکى از دوستان سابق خود به نام آقاى شیخ حسن منفرد شاه عبد‌العظیمى برخورد کردم و ایشان گفتند: دیروز در منزل آیةالله میلانى رفتم، و علّامه طباطبائى داستانى را از یکى از علماى طهران که در مسجد گوهرشاد هنگام خروج و بوسیدن در کفشدارى مسجد اتّفاق افتاده بود مفصّلاً بیان مى‌کردند، و از اوّل قضیّه تا آخر داستان همینطور اشک مى‌ریختند. و سپس با بَشاشَت و خرسندى اظهار نمودند که: الحَمد لِلّه فعلاً در میان روحانیّون، افرادى هستند که اینطور علاقه‌مند به شعائر دینى و عرض ادب به ساحت قُدس ائمّهٔ اطهار باشند؛ و اسمى از آن روحانى نیاوردند ولیکن از قرائن، من اینطور استنباط کردم که شما بوده باشید؛ آیا اینطور نیست؟!
من گفتم: بلى، این قضیّه راجع به من است، و آنگاه دانستم که سکوت و تفکّر علّامه، علامت رضا و امضاى کردار من بوده است؛ که شرح جریان را توأماً با گریه بیان مى‌فرموده‌اند؛ رحمةُ الله علیه رحمةً واسعةً.»
📚 مهرتابان، ص95، پاورقی
🆔 @allame_tehrani
💠 اثر زیارت قبور ائمّه علیهم‌السلام
زيارت اهل قبور بسيار فائده دارد، بالأخصّ زيارت قبور علماء و شهداء و مقرّبان درگاه خدا.
زيارت قبور ائمّه عليهم‌‌السّلام حكم دخول در آب كرّ دارد كه زائر را پاک و از هر آلودگی منزّه می‌سازد.
چون نتيجۀ زيارت ارتباط با روح متوفّی است و زيارت كننده از آن روح مَدد می‌گيرد؛ بنابراين هر چه روح متوفّی پاک‌تر و عالی‌تر باشد، زائر بهرۀ بيشتر و وافرتری خواهد برد.
روح متوفّی به قبر خود ارتباط بيشتری دارد و لذا زيارت ارواح در سر قبورشان اثر بيشتری دارد. و لذا مؤمن زائر بواسطۀ دريچۀ قبر، خود را به روح آن معصوم و مقرّب درگاه خدا مرتبط نموده و بدينوسيله با تمام فُسحت عالَم معنی و ارواح ارتباط پيدا می‌كند و بهره می‌گيرد.
مشهور است كه در سر قبر علماء حاجت بيشتر برآورده است، و اصولاً در جاهائی كه مردمان بزرگ و اولياء خدا دفن شده‌اند نورانيّت و وحدت بيشتر است؛ و محسوس است كه آن بقاع و اماكن روشنی و سعۀ خاصّی دارد و گرفتگی و تاريكی ندارد، به خلاف قبور كفّار كه تاریک است و خسته كننده و موجب قبض و تنگی می‌گردد.
✍ حضرت علامه آیت‌الله حاج سید محمدحسین حسینی طهرانی (قـدس‌اللـه‌نـفـسـه‌الـزکـیـة)
📚 معادشناسی، ج۳، ص۲۲۷
🆔 @allame_tehrani
🕌 بر آستان جانان
🔰 بیانی ناب از علامه طهرانی دربارهٔ زیارت معصومین علیهم‌السلام
حرم معصوم موقف کریمی است؛ یعنی محلّ، محلّ خیلی عالی‌ای است! انسان که موفّق می‌شود در این مشاهد برود، موقف خود را باید خیلی گرامی بشمارد؛ زیرا یک موقعیتی برای انسان پیدا شده که در جای دیگر پیدا نمی‌شود، اینکه انسان یک جایی برود که هر چه بخواهد به او بدهند و گناهانش را بیامرزند و از زَلّات و از لغزش‌های او بگذرند و به واسطهٔ ورود در این مشاهد او را از همۀ آلودگی‌ها پاک کنند و دعایش را مستجاب کنند، آنجا انسان در محضر امام است در جایی است که روح و نفس امام به آنجا نسبت به جاهای دیگری تعلقش بیشتر است.
لذا در نزدیک شدن به قبور معصومین علیهم‌السلام اسرار و آثار و یک فیوضاتی است که انسان را می‌گیرد و این فیوضات در جاهای دیگری نیست؛ درست است که روحِ امام معصوم علیه‌السلام همه‌جا هست، امّا امام در آن نقطه به خصوص که قبر اوست از واردین بیشتر پذیرایی می‌کند و با عنایت و توجّه خاصّی نظر می‌کند.
آنجا، جایی است که شیاطین حقّ ورود ندارند، بلکه محل تردّد ملائکه است، لذاست که وقتی انسان می‌خواهد در حرم معصومین وارد شود، بر ملائکه سلام می‌کند و إذن دخول می‌گیرد؛ پس معلوم می‌شود ملائکه آنجا ایستاده‌اند که انسان اذن دخول می‌گیرد، اینطور نیست که وقتی انسان وارد حرم امام رضا علیه‌السلام می‌شود از ملائکه‌ای که در یمن هستند اذن دخول می‌گیرد اینکه معنا ندارد، بلکه مسلّم است که از همان ملائکه‌ای که آنجا ایستاده‌اند اجازه می‌گیرد. در تمام حرم امام رضا علیه‌السلام ملائکه است.
در یک سفری که شاه عباس با پای پیاده از اصفهان تا مشهد در طی بیست و هشت روز به حرم امام رضا علیه‌السلام رفته بود و مدتی هم در آنجا توقّف کرده بود، کارهای خیلی زیادی انجام داد، از جمله آنکه آن صحن بزرگ را تأسیس کرد و آب را جاری کرد و ظاهراً یک شب هم به کفشداری زوّار حرم پرداخت.
خود شاه عباس ایستاده بود و کفش زوّار را می‌گرفت و کفشداری می‌کرد و یک شب هم مأمور چیدن شمع‌ها بود، چون در آن وقت که برق و گاز نبود در شمعدان‌ها شمع می‌گذاشتند و تمام حرم به وسیلهٔ شمع روشن می‌شد، آن‌وقت شمع‌های بزرگی بود و فتیله‌هایی داشت وقتی که مقداری می‌سوخت به وسیلهٔ قیچی‌های مخصوصی که به آن مقراض می‌گفتند سر این شمع‌ها را می‌چیدند تا خاکسترش روی فرش‌ها نریزد و موجب آتش‌سوزی و آلودگی نشود و الآن آن قیچی‌ها در موزهٔ حرم هست؛ آن شبی که شاه عباس متصدّی گرفتن این سرفتیله‌ها بود، شیخ بهائی هم در حرم پهلوی شاه عباس بود و وقتی شاه عباس مقراض بدست گرفته بود تا سر این شمع‌ها را قیچی کند، بالبداهه این ابیات را سرود که:
پیوسته بُوَد ملائکه علّیین
پاسبان یا خادم این روضۀ خلد برین
مِقراض به احتیاط زن ای خادم
ترسم ببُری شهپر جبرِئیل
یعنی اینکه در تمام این حرم ملائکه است و نزدیک این چراغ‌ها ممکن است خود جبرائیل باشد؛ ای شاه، مواظب باش و این مقراضت را آهسته بزن که شهپر جبرئیل بریده نشود، که البته این کلام استعاره است و إلّا ملائکه که مانند مرغ‌ها پر ندارند.
این حرم معصومین انسان را زنده می‌کند و مثل آب کُرّ انسانی را که آلوده است، پاک می‌کند.
📚 شرح دعای ابوحمزهٔ ثمالی،
اقتباس از بیانات علامه طهرانی
🆔 @allame_tehrani