تحقیق و پایاننامهنویسی (با تأکید بر تحقیقات قرآنی):
#پیشنهاد_اصلی
از جمله مسئلههای پژوهشی مفید، «روششناسیِ علوم» است که شامل سه سؤال فرعی میشود:
1. مبانی: (هستها و نیستهای مرتبط با مسئلۀ تحقیق)
امروزه غالبا 7 نوع مبنا برای یک نظریه علمی مطرح میشود:
* معرفتشناختی
* هستیشناختی
* انسانشناختی
* ارزششناختی
* زیباییشناختی
* روششناختی
* فلسفه دین (دینشناختی)
معمولا بخشی از آنها متناسب با مسئله و نیاز تحقیقات، مورد بحث قرار میگیرد، اما اگر حجم مطالب این قسمت زیاد باشد، میتوان همین سرفصل را به عنوان موضوع، پیشنهاد داد.
2. قواعد: (بایدها و نبایدهای مرتبط با مسئلۀ تحقیق)
قواعد (همانند مبانی) به کلان و جزئی (که مفاهیمی نسبیاند) تقسیم میشوند. اگر مسئلۀ اصلی یک تحقیق، قواعد یک دانش یا نظریه باشد، باید سؤالات فرعی را با مدل نمودار درختی قواعد کلی و جزئی یافت.
3. آسیبشناسی:
محتوای این بحث را میتوان به دو شکل عرضه کرد:
3.1. میتوان آن را به عنوان فصل چهارم تحقیقِ «روششناسانه» و در عَرْض مبانی و قواعد (و به عنوان سؤال فرعی سوم) آورد.
بهتر است بحث آسیبشناسی در تحقیقات «توصیفی»، به این شکل بیاید.
3.2. همچنین میتوان محتوای فیشهای آن را در ذیل مباحث دو فصل گذشته (خصوصا بحث قواعد) آورد. به این شکل که ذیل هر قاعده (یا مبنا) مثالهایی را از رعایت نکردن مبانی و قواعد ذکر کرد که موجب آسیبپذیر شدن کارهای تفسیری شده است.
شاید مناسبتر آن باشد که بحث «آسیبشناسی» در پژوهشهای توصیهای به این شکل عرضه شود. طبیعتا مثالها به اندازۀ اهمیت و تأثیرگذاریشان قابل طرح خواهند بود.
#روش_تحقیق