چند مسئلۀ پژوهشی در عرصۀ تاریخ اسلام 📜 در زمینۀ تاریخ اسلام، موضوعات بسیار زیاد و بکری وجود دارد. اجمالا دربارۀ تک‌تک زمینه‌های اجتماعی، نسبت به تک‌تک معصومان (و بعضی از اصحابشان)، یا دربارۀ تمام قصص تاریخی قرآن یا جریان‌های مربوط به حاکمان جوامع اسلامی و امثال آنها، می‌توان از ابعاد مختلف تحقیق کرد. در ادامه صرفا به عنوان نمونه به چند مورد اشاره می‌کنم: 1. سیرۀ صحابۀ مأمور به تبلیغ از طرف پیامبر (ص) 2. بررسی روش‌ها و علل حمایت حضرت علی (ع) از عثمان 3. روش‌شناسی مذاکرات امام حسین (ع) با دشمنان 4. بررسی گزارش‌های تاریخی بیعت امام سجاد (ع) با یزید در جریان واقعۀ حرّه 5. تفاوت رویکرد ائمه (ع) در ابراز امامت خود بر اساس تحلیل شرائط سیاسی-اجتماعی زمان هر کدام 6. بررسی اهداف مأمون از درخواست منصب حکومتی برای امام رضا (ع) 7. آثار مثبت پذیرش ولایت عهدی امام رضا (ع) برای پیروان مکتب تشیع 8. روش‌شناسی مذاکرات امام رضا (ع) با مخالفان امامت خود (با تکیه بر جریان واقفیه) 9. انواع معجزات منسوب به ائمه (ع) در منابع حدیثی متقدم 10. ریشه‌های تاریخی دلائل غیبت امام زمان (ع) در زمان امامان پیشین 11. روش‌شناسی تحلیل‌های تاریخی در دانشنامۀ امام حسین (ع) 12. روش‌شناسی تحلیل‌های تاریخی در دانشنامۀ امام علی (ع) 13. ارزیابی رویکرد تاریخی و کلامی در «الصحیح من سیرة النبی الاعظم» (اثر علامه سید جعفر مرتضی عاملی) 14. روش‌شناسی تحلیل‌های تاریخی-سیاسی در «الحیاة السیاسیة للامام الرضا (ع)» (اثر علامه سید جعفر مرتضی عاملی) 15. روش‌شناسی تحلیل‌های تاریخی-فرهنگی علامه سید جعفر مرتضی عاملی در «الامام السجاد (ع)، باعث الاسلام من جدید» 16. روش‌شناسی علامه سید مرتضی عسکری در کتاب «عبد الله بن سبأ» (یا «عائشة فی الاسلام») 17. روش‌شناسی دکتر احمد پاکتچی در کتاب «تاریخ حدیث» (یا «تاریخ تفسیر قرآن کریم») 18. بررسی بسترهای تاریخی تحمیل حکومت بر حضرت علی (ع) 19. بررسی بسترهای تاریخی گذر مسلمانان از حکومت حضرت علی (ع) 20. روش‌شناسی قرآن در قصص تاریخی، با تأکید بر قصۀ حضرت موسی تکمیل: واضح است که با تغییر برخی از متغیرهای این موضوعات، می‌توان به چندین مسئلۀ تحقیقی دیگر دست یافت. به امید تأثیر هر چه بیشتر تحقیقات حوزوی و دانشگاهی در رشد حقیقی انسانیت! #روش_تحقیق

چند موضوع پژوهشی برای رشتۀ تفسیر، با رویکرد اخلاق و تربیت: 📜 1. کارکرد صفت «حلم» در تربیت 2. کارکرد «شکر» در تربیت دینی 3. عوامل ایجاد و تقویت «شکر» 4. نقش «ترس» در هدایت انسان 5. مؤلفه‌های رشد اجتماعی 6. ارزیابی عواطف و احساسات بشری 7. روش تصحیح عواطف 8. روش غلبه بر عواطف منفی 9. معیارهای ارزیابی رابطۀ انسان با خود 10. منشأ ارزش اخلاقی 11. راه تحصیل ارزش‌های اخلاقی (یا روش تحصیل فضیلتی خاص، مثل «تواضع») 12. روش‌های دوری از رذائل اخلاقی (یا رذیله‌ای خاص، مثل «حسد») 13. آثار معرفت به افعال الهی در زندگی بشر 14. آثار غفلت از افعال الهی در زندگی بشر 15. تأثیر شناخت صفات کمالی خدا بر تاب‌آوری انسان در سختی‌ها ... همۀ این موضوعات قابل تقیید به متغیرهایی مثل «بر اساس قرآن کریم»، «بر اساس تفسیری خاص، مثل المیزان» و «با مطالعۀ تطبیقی بین چند تفسیر، مثل المیزان و نمونه و فی ظلال القرآن» هستند؛ به عنوان نمونه: ✅ منشأ ارزش اخلاقی بر اساس آیات قرآن کریم ✅ منشأ ارزش اخلاقی بر اساس تفسیر المیزان ✅ منشأ ارزش اخلاقی با تأکید بر تفاسیر علامۀ طباطبایی و سید قطب #روش_تحقیق

تحقیق و پایان‌نامه‌نویسی (با تأکید بر تحقیقات قرآنی): #پیشنهاد_اصلی از جمله مسئله‌های پژوهشی مفید، «روش‌شناسیِ علوم» است که شامل سه سؤال فرعی می‌شود: 1. مبانی: (هست‌ها و نیست‌های مرتبط با مسئلۀ تحقیق) امروزه غالبا 7 نوع مبنا برای یک نظریه علمی مطرح می‌شود: * معرفت‌شناختی * هستی‌شناختی * انسان‌شناختی * ارزش‌شناختی * زیبایی‌شناختی * روش‌شناختی * فلسفه دین (دین‌شناختی) معمولا بخشی از آنها متناسب با مسئله و نیاز تحقیقات، مورد بحث قرار می‌گیرد، اما اگر حجم مطالب این قسمت زیاد باشد، می‌توان همین سرفصل را به عنوان موضوع، پیشنهاد داد. 2. قواعد: (بایدها و نبایدهای مرتبط با مسئلۀ تحقیق) قواعد (همانند مبانی) به کلان و جزئی (که مفاهیمی نسبی‌اند) تقسیم می‌شوند. اگر مسئلۀ اصلی یک تحقیق، قواعد یک دانش یا نظریه باشد، باید سؤالات فرعی را با مدل نمودار درختی قواعد کلی و جزئی یافت. 3. آسیب‌شناسی: محتوای این بحث را می‌توان به دو شکل عرضه کرد: 3.1. می‌توان آن را به عنوان فصل چهارم تحقیقِ «روش‌شناسانه» و در عَرْض مبانی و قواعد (و به عنوان سؤال فرعی سوم) آورد. بهتر است بحث آسیب‌شناسی در تحقیقات «توصیفی»، به این شکل بیاید. 3.2. همچنین می‌توان محتوای فیش‌های آن را در ذیل مباحث دو فصل گذشته (خصوصا بحث قواعد) آورد. به این شکل که ذیل هر قاعده (یا مبنا) مثال‌هایی را از رعایت نکردن مبانی و قواعد ذکر کرد که موجب آسیب‌پذیر شدن کارهای تفسیری شده است. شاید مناسب‌تر آن باشد که بحث «آسیب‌شناسی» در پژوهش‌های توصیه‌ای به این شکل عرضه شود. طبیعتا مثال‌ها به اندازۀ اهمیت و تأثیرگذاری‌شان قابل طرح خواهند بود. #روش_تحقیق

#متغیرهای_تحقیق_روش‌شناختی در پژوهش‌های تفسیری چندین مدل برای تحقیقات روش‌شناسانه (روش‌شناختی) در حوزۀ تفسیر وجود دارد. انتخاب موضوع در این زمینه بسیار آسان است. این موضوعات پژوهشی را می‌توان با لحاظ متغیرهایی مانند موارد زیر و نیز ترکیب آنها با هم به دست آورد: 1. تفسیر (یا مفسر) خاص 2. روش‌های تفسیری 3. گرایش‌های تفسیری 4. مذهب مفسران 5. سوره‌های قرآن 6. موضوعات قرآنی (که در تفسیر موضوعی مورد توجه‌اند) 7. دوره‌های تاریخی مفسران 8. سطوح مفسران (مثل معصوم و غیر معصوم) 9. منابع معرفت‌شناختی مرتبط با تفسیر و ... #مثال‌هایی_از_تحقیق_روش‌شناختی_تفسیری بسته به اهمیت و اولویت هر کدام از این متغیرها می‌توان دو یا چند متغیر را با هم تلفیق کرد و به یک موضوع پژوهشی دست یافت. در ادامه به نمونه‌هایی از موضوعات محتمل اشاره می‌کنم: 1. روش‌شناسی کشف غرض سوره‌ها در تفسیر المیزان 2. بررسی تطبیقی روش مفسران در کشف غرض سورۀ شورا 3. روش‌شناسی تقسیم یک سوره به بندها در تفسیر المیزان 4. بررسی تطبیقی روش مفسران در تقسیم سورۀ شورا به چند بند 5. روش‌شناسی تفسیر المیزان در برقرار کردن ارتباط بین غرض سوره و بندهای آن 6. بررسی تطبیقی روش مفسران در برقراری ارتباط بین غرض سورۀ شورا با بندها(آیه‌ها)ی آن 7. لوازم روشی تفسیر قرآن به قرآن در فهم آیات امامت 8. روش‌شناسی تفسیر تربیتی مفسران شیعی 9. نقش فقه مقاصد در روش تفسیر تربیتی (هدایتی) مفسران اهل سنت 10. روش‌شناسی جری و تطبیق در روایات تفسیری پیامبر و اهل بیت و ... #سه_نکته_کاربردی 1. هر کدام از این موضوعات می‌توانند متناسب با سطح 3 و 4 حوزه (یا ارشد و دکترای دانشگاه) باشند. اما طبیعتا تحقیقات توصیه‌ای برای سطح 4 و توصیفی‌ها برای سطح 3 مناسب‌ترند. 2. یکی از مؤلفه‌های بسیار مهم برای انتخاب متغیرهای مؤثر در انتخاب موضوع، حجم احتمالی فیش‌هایی است که متن تحقیق را تشکیل خواهند داد. محقق باید پیش از انتخاب یک موضوع، مطالعه‌ای اجمالی دربارۀ آن داشته باشد تا تقریبا مطمئن شود که حجم مطالبش با پایان‌نامۀ سطح 3 یا 4 متناسب است. 3. لازم است که قبل از پیشنهاد موضوع، سؤالات فرعی آن را تصور کرده باشیم. تدوین اولیۀ سؤالات فرعی دقیق، دست کم دو ثمره دارد: الف) انتخاب موضوع مفیدتر؛ ب) بیان مسئله بهتر. #روش_تحقیق

#روش_تحقیق #انتخاب_موضوع 📜 🔸 یک #طلبه و #دانشجو باید پر از #مسئله باشد. اینکه بسیاری از ما برای نوشتن #پایان‌نامه، با قحطی #مسئله_پژوهشی مواجه می‌شویم، علامت این است که یا خوب درس نداده‌اند، یا خوب درس نخوانده‌ایم، یا برنامه درسی مشکل داشته است. اصولا باید هنگام #پایان‌نامه‌نویسی، متحیر باشیم که از میان ده‌ها مسئله، کدام‌یک را انتخاب کنیم! ✅ پیشنهاد کاربردی: 1. روش گام‌به‌گام #مطالعه_دقیق و #مطالعه_تجسسی را کاملا بیاموزیم 2. برای یافتن مهارت طرح مسئله، به اندازه کافی تمرین کنیم 3. هر روز چندین مسئله قابل بررسی بسازیم؛ چه در زندگی روزمره و چه در موضوعات درسی، چه اینکه برای ما مهم باشد و چه نباشد. منبع مرتبط: مطالعه کتاب #خودآموز_مقدمات_پژوهش بسیار مفید و راهگشا است.

#روش_تحقیق 1 معطوف به پایان‌نامه‌نویسی در رشته تفسیر قرآن کریم مهارت‌های انتخاب موضوع و طرح تفصیلی دوشنبه 14000608 حوزه علمیه الزهراء (خواهران ارومیه، تخصصی تفسیر سطح 3) دین پرست

#روش_تحقیق 2 معطوف به پایان‌نامه‌نویسی در رشته تفسیر قرآن کریم مهارت‌های انتخاب موضوع و طرح تفصیلی دوشنبه 14000608 حوزه علمیه الزهراء (خواهران ارومیه، تخصصی تفسیر سطح 3) دین پرست

سابقا دو کتاب مربوط به روش تحقیق را به کسی امانت داده‌ام، اما شخص امانت‌گیرنده را فراموش کرده‌ام: 1. روش‌شناسی مطالعات دینی 2. اصول و فنون پژوهش، در گسترۀ دین‌پژوهی (هر دو از آقای احد فرامرز قراملکی) #روش_تحقیق در صورتی که اطلاع دارید، لطفا در خصوصی به بنده بفرمایید: @Sajjaddinparast60

#پایان_نامه دانشجویان عزیز و محترم! لطفا حتما موضوع پایان‌نامه‌هاتونو خودتون انتخاب کنید! هم به خودتون رحم کنید هم به راهنما و مشاور و داور، و بازم به خودتون رحم کنید! باور کنید، اگر پایان‌نامه ننویسید، خیلی بهتر از اینه که اعصابتون خرد بشه. پیدا کردن و انتخاب موضوع پژوهشی، یک فرآیند خیلی روشن علمی داره. اگر کسی با این روش پیش بره، اما بازم به موضوعی نرسه، معناش اینه که هنوز به حدی آموزش ندیده که بتونه پایان‌نامه بنویسه؛ خلاص! یعنی یا باید باز هم آموزش ببینه، یا عطاشو به لقاش ببخشه. اگر هم بتونه یه مسئلۀ خوب پیدا کنه، معناش اینه که در بقیۀ مراحل پژوهش هم مشکل خاصی نخواهد داشت و کار اصلی استاد راهنما و مشاور، و حتی داور، معرفی یک سری منابع و بارش فکری و طراحی و تنظیم بهتر مطالب خواهد بود. شاید مبالغه نباشه اگه بگیم انتخاب موضوع، بیش از 50 درصد کار پژوهشی است (بعضی از اساتید، بیشتر از اینم میگن). پایان‌نامه در واقع، نامه‌ای است که می‌نویسیم تا اثبات کنه دورۀ آموزش تمام شده و می‌تونیم بر اساس آموزش‌هایی که دیده‌ایم، مسئله‌هایی رو کشف و حل کنیم. اما گاهی استاد، مسئلۀ آماده‌ای رو در اختیار دانشجو میذاره که این بنده‌خدا حتی نمیتونه متوجه بشه منظور از این مسئله چیه، و نمیتونه براش یک صفحه بیان مسئله بنویسه. چنین کسی چطور ممکنه خودش مسئله‌ای رو کشف کنه؟ چه رسد به حل مسئله! اگر هم بتونه پایان‌نامه‌ای بنویسه و نمره و مدرکی هم بگیره، چیزی جز خاطرات سمّی برای خودش نساخته. بله، متوجهم که گاهی زندگی بر اساس توزیع حقوق و مزایا با ملاک مدرک می‌چرخه؛ اما چی میشه گفت؟ وقتی ساختار حکمرانی، در نظام توزیع ثروت، به مدرک تحصیلی اصالت میده (اونم در بازار متورم اقتصادی و فرهنگ متورم اجتماعی)، و از طرف دیگر هم در فضای آموزشی، کمّیّت‌گرایی (به معنای عامّ) حرف اول رو میزنه و کیفیّت خیلی راحت فدا میشه، خیلی طبیعیه که منع تقلب در امتحان و پایان‌نامه، راه به جایی نمیبره، و صدالبته تنها کسی که این وسط یقه‌ش گیره، دانشجو است. اگر اینجور چیزا هم بیاد تو سبد عدالت‌خواهی، تحلیل‌های اجتماعی هم تغییر می‌کنند. —— پ.ن: منظورم از دانشجو، هر کسی است که به نوشتن پایان‌نامه مبتلا است. —— #روش_تحقیق #عدالت_آموزشی #عدالت https://eitaa.com/anbaz60/1680