استاد عندلیب همدانی
#تعقل_فقیهانه(۱۲) مرحوم سبزواری #نقد_جمود_ناروا 💢برخی با توجه به ظاهر اولیهٔ این آیه که میفرماید :
#تعقل_فقیهانه(۱۳)
کاشف الغطاء
#فقه_و_اخلاق
💢از مجموع سخنان مرحوم کاشف الغطاء( قدس سره) استفاده میشود که:
اولا/ زیور یافتن به مکارم اخلاقی جزء مستحبات فقهیه است. (کشف الغطاء، ج ۱، ص۱۵۶.)
ثانیا/ پاداش بر مکارم الاخلاق منوط به قصد قربت هم نیست. (همان، ج ۱، ص ۲۸۷ و ج ۴، ص ۱۱۸.)
⚠️ پس گزارههای اخلاقی را از فقه جدا ندانیم!
#تعقل_فقیهانه
#فقه_اخلاقی
#استحباب_مکارم_الاخلاق
🆔@andalibhamedani
#فقه_اخلاقی
✔️در مورد وجه تمایز علوم با یکدیگر و به طور خاص تمایز فقه با اخلاق ،مباحثی مطرح است، که در این مختصر نمی گنجد. فعلا به این نکته بسنده می کنم که با تعریف و تبیین دقیق از تعامل این دو دانش و نیز با دقت در کیفیت استنباط، می توان برخی از تقابل های موهوم را برداشت.در این نوشتار به مطالبی در این زمینه اشاره خواهد شد.
✅ از سویی باید ها و نباید های اخلاقی ریشه های عقلانی ، عقلائی ، عمومی و فطری دارد ؛ و از سوی دیگر غایت احکام و باید ها و نباید های فقهی هم زیست عاقلانه ، عادلانه و انسانی در دنیا و حیات طیبه اخروی است.
🔸اگر تفقه ما با توجه به اصول اصیله ای مثل حفظ مال و جان و آبروی همهٔ انسان ها بود ، و اگر در استنباط به اهداف علیای تشریع که از جمله عدالت و کرامت انسان بود توجه داشتیم ، فقه ما اخلاقی خواهد بود.
✔️اگر فقیه ضمن دقت در سند و دلالت ادله ، به پیامدها و آثار فردی ، خانوادگی و اجتماعی فتوای خود عنایت داشته باشد و اگر بتواند با توجه به مقاصد و اهداف علیای شریعت ، تمسک به اطلاقات و عمومات را سامان ببخشد ، این امر خود گامی مهم در تحقق فقه اخلاقی است.
✅ اگر در عین توجه به استحقاق ثواب و عقاب اخروی ، به دو عنصر عدالت فردی و عدالت اجتماعی هم توجه شود، فقه صبغهٔ اخلاقی به خود می گیرد. یعنی مثلا صرفا نگوییم این عمل گناه نیست چون وعید عقاب به آن داده نشده است ، بلکه اگر دیدیم عمل به یک فتوی از نگاه عقلا موجب خروج از جادهٔ عدالت فردی بود ، و یا اجرای یک فتوی در تضاد با عدالت اجتماعی و یا کرامت انسان بود ، در صحت فتوای خود تردید کنیم ، در این صورت فقهی اخلاق مدار خواهیم داشت.
🔸در کیفیت #تعامل با ملل و نحل دیگر و از جمله در مسائل مادی مثل #جزیه و چگونگی أخذ آن، اگر عدالت ، کرامت و حقوق انسانی همهٔ انسان ها را در نظر گرفتیم، توانسته ایم تقابل موهوم اخلاق را با فقه از بین ببریم.
🆔@andalibhamedani