شورش انسانیت علیه سکولاریسم و اومانیسم چگونه طوفان الاقصی نظام فکری اومانیستی و سکولاریسم را به چالش کشید؟! 👇👇👇👇👇👇 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

👆👆👆 🔹دکتر حبیب الله بابایی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی و مدیر گروه مطالعات فرهنگی تمدنی دانشگاه باقرالعلوم (ع): وقتی به تاریخ تمدن غرب نگاه می‌کنیم، با دگرگونی‌های بزرگی روبرو می‌شویم. این تحولات عظیم در تاریخ غرب، با شک‌های بزرگی همراه بوده است. غرب مدرن با نخستین شک بزرگ آغاز شد. شک در اعتبار مسیحیت کاتولیک. سؤال و تردید این بود که آیا می‌توان به مسیحیت اعتماد کرد؟ آیا مسیحیت می‌تواند برای ما رفاه، آسایش، آرامش و شادی به ارمغان بیاورد؟ 🔸پاسخ منفی بود! این پرسش‌ها و پاسخ نه، پس از جنگ‌های صلیبی، رنسانس و اصلاحات مذهبی به‌دست آمد. ماهیت سؤالات لزوماً آکادمیک نبود، بلکه سؤالات سیاسی، اقتصادی و شاید روان‌شناختی بود. هرچند این شک بزرگ، نظم نوینی (نظم جهانی و سکولار) بر جهان غرب حاکم کرد. 🔺دومین شک بزرگ پس از جنگ‌های جهانی ظهور کرد. این تردید بزرگ در مورد اعتبار خود مدرنیته، اعتبار عقلانیت مدرن، علم مدرن، اومانیسم مدرن و در نهایت سکولاریسم جدید بود. سؤالاتی که در این زمینه مطرح شد از این دست بود که: آیا این بار می‌توان به خود سکولاریسم اعتماد کرد؟ آیا عقل سکولار می‌تواند برای ما آسایش، آرامش و شادی به ارمغان بیاورد؟ پاسخ دوباره منفی بود. ▪️این بار این شک، شک سیاسی و اقتصادی نبود، بلکه سؤالی برخاسته از وجدان بشری بود. از عقل سلیم آمده بود. این تردید بزرگ، پسامدرنیسم را پدید آورد که از عقل مدرن، علم مدرن و نظم سیاسی مدرن فاصله گرفته بود. در واقع این شک دوم یک شک وجودی برای جهان غرب به‌شمار می‌رفت. شک در تمام زندگی مدرن از جمله فلسفه، هنر، سیاست، علم و غیره وجود داشت.اما این دومین شک بزرگ در جهان غیرغربی، به ویژه جهان اسلام که عمیقاً به غرب خوش‌بین بود، تردید واقعی ایجاد نکرد. هنوز افراد و دانشمندان زیادی بودند که بر پیروی و تقلید از غرب اصرار داشتند. 🔹پس از مدتی، فاجعه غزه و هولوکاست غزه این‌بار (هفتم اکتبر) به ویژه کشتار کودکان و نسل‌کشی اسرائیل آگاهی جهانی جدیدی را در سراسر جهان اعم از جهان مسلمان و غیرمسلمان ایجاد کرد. این آگاهی جهانی و بار دیگر شک بزرگ ناشی از مصائب تاریخی، سؤالات جدیدی را در برابر ارزش‌های ریاکارانه دنیای مدرن مطرح کرد. سؤالی از این قبیل: آیا بین مدرنیته غربی و مدرنیتۀ توصیه‌شده به شرق تفاوتی وجود دارد؟ آیا وقتی از حقوق بشر صحبت می‌کنیم، انسان غربی با انسان غیرغربی تفاوتی دارد؟ آیا ارزش‌های غربی برای جهان غیرغربی و همچنین جهان غربی صلح و رفاه ایجاد خواهد کرد؟ 🔸نکته بسیار مهم این است که، این شک فقط یک شک و انکار نیست. در دنیای دیگر این تردید نه تنها مخرب نیست، بلکه سازنده نیز خواهد بود. در واقع، آگاهی بشردوستانه در سراسر جهان، راه را برای فعالیت‌های جدید و روند جدیدی از تمدن اخلاقی و بشردوستانه در برابر تمدن وحشیانه هموار می‌کند. این روند تمدنی جدید برخاسته از مظلومان و مستضعفان (مسلمان و غیرمسلمان) است. در این رابطه بین آفریقا و فلسطین تفاوتی وجود ندارد. آفریقا و فلسطین امروز عقلانیت مشترک، اخلاق مشترک، همدردی مشترک و مقاومت مشترک دارند. همین اشتراک را می‌توان در میان ملت‌های ایران، ملت‌های یمن، ملت لبنان و ملت‌های آمریکای جنوبی در زمانی‌که با نژادپرستی و تحریم‌های مختلف مواجه می‌شوند، مشاهده کرد. برگرفته از کانال حبیب الله بابایی 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

روشنفکری در جهان اسلام؛ بر مدار سکولاریسم 🔸جذابیت‌های #مدرنیته توانسته در کشورهای مختلفی از جهان اسلام، موجی از روشنفکری را به ارمغان بیاورد. روشنفکری به دو معنا به کار می‌رود: 1️⃣نخست به معنای آزاداندیشی هوشمندانه برای رفع نیازهای جامعه بر اساس آموزه‌های اسلام که کمتر چنین معنا می‌شود 2️⃣دوم اندیشه ورزی برای نهادینه کردن مدرنیته در جامعه است که معمولا این معنا مقصود است. 🔺روشنفکری به معنای دوم در واقع در بسیاری از کشورها از جمله ایران موتور محرکی است که ساختارهای جامعه را تحت تأثیر مدرنیته قرار می‌دهد. 📌از آنجا که #سکولاریسم یکی از ارکان مدرنیته است، طبیعی است که شالوده کلی جریان روشنفکری نیز بر محور سکولار باشد و تمام کنش‌گری آن‌ها بر مدار سکولاریسم و برای آن باشد. 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

کنش‌گری سکولاریسم در جامعه دینی 🔹#سکولاریسم عموما خود را اصلاح‌گر می‌داند و مخالف احیاگری است. 🔺در واقع اصلاحگری دینی تلاشی است برای انجام تغییرات در دین برای اینکه دین بتواند خود را با تمدن مدرن تطبیق دهد. 🔸اینجا اصالت با مدرنیته است و دین برای اینکه از زمان عقب نماند لزوماً باید تغییراتی در آموزه‌ها و گزاره‌های خود بدهد تا نسل مدرن آن را بپذیرند. 🔺ولی احیاگری باور دارد که دین آموزه‌هایی راهبردی دارد و راهبرد نیز فرازمان و فرامکان است. احیاگری می‌کوشد تا با تدبر و آزاد اندیشی در آموزه‌های دینی راهبردها را بر اتفاقات هر عصر تطبیق دهد و نسخه‌ای ارائه دهد. 🔹احیاگری دینی، خرافات و غل و زنجیر را از بال و پر دین می‌زداید تا دین قدرت پرواز دوباره به عرش یابد؛ اما اصلاحگر، بال و پر دین را می‌چیند تا او را به فرش مدرنیته نزدیک کند. 📌اینجاست که اصلاح دینی به بدعت‌گذاری در دین می‌انجامد و مسیر احیاگری دینی به تفاسیر روشمند ، کارآمد و جدید از متن دین منتهی می‌شود. 📚برگرفته از کتاب «تاریخی‌نگری و دین»، ص123-124. #تاریخی_نگری 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

دین، تاریخ و سکولاریسم 🔸برخی سکولار‌ها اساس دین را از همان ابتدای پیدایش جدا از سیاست و حتی شؤون مادی زندگی بشر می‌دانند. 🔺شاید بتوان علی عبدالرزاق را چنین شخصیتی دانست که از همان ابتدا فعالیت‌های سیاسی در صدر اسلام را نیز از دین جدا می‌داند؛ حتی فعالیت‌های پیامبر ص را نیز امری بی‌ارتباط به دین قلمداد می‌کرده است. 🔹اما برخی دیگر از سکولارها چنین فکر نمی‌کنند. آنها معتقدند اگرچه دین‌هایی در ابتدای پیدایش خود در شؤون مادی زندگی بشر اثرگذار بوده‌اند ولی به مرور زمان گزاره‌های دینی عملا کاربرد خود را برای تنظیم و سامان‌دهی دنیای انسان‌ها از دست می‌دهند. 🔸این گونه از سکولاریسم دین را در بستر تاریخ می‌نگرد که با سپری شدن تاریخ، گزاره‌های آن نیز منقضی می‌شود. 🔺این نگاه امروزه در سطح عمومی نیز رخنه کرده و در رسانه‌های مختلف به این شبهه معروف دامن زده است که اسلام 1400 سال پیش نمی‌تواند دنیای امروز بشر را آباد کند. 📌در ادامه بیشتر به بررسی این نگرش خواهیم پرداخت. #دین_و_تاریخ #سکولاریسم 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

نگاه تاریخی به دین؛ انکار دین 🔹تاریخی‌نگریِ دین (نگاه تاریخی به دین) اگرچه می‌تواند برای بسیاری از ادیان مطرح شود ولی نسبت به دین اسلام با چالشی اساسی مواجه است؛ چراکه اسلام ادعای خاتمیت و جامعیت دارد. 🔸اسلام، خود را دینی می‌داند که از جانب خداوند آمده و قرار است نسخه‌هایش تا ابد باشد و منقضی نشود. 🔺بر این اساس؛ افرادی که نگاه تاریخی به دین پیدا می‌کنند عملا دچار یک تناقض می‌شوند: 🔸یا باید اسلام را به عنوان یک دین نپذیرند و یا آنکه اگر او را به عنوان یک دین الهی می‌پذیرند، نمی‌توانند به او نگاهی تاریخ‌مند داشته باشند. 📌نمی‌شود اسلام را قبول داشت در عین حال مهم‌ترین آموزه‌ او یعنی خاتمیت و ابدیت او را نپذیرفت. #تاریخی_نگری #سکولاریسم 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

#معرفی_کتاب تاریخی‌نگری و دین 🔹 این کتاب از جمله تحقیقاتی است که مسئله تاریخی‌نگری به دین را کاویده است. 🔸در این کتاب تاریخی نگری به معنای نگرشی است که در شکل کامل خود، تاریخ را محیط بر همه امور انسانی اعم از وجود، فهم، عقل، شناخت، عقاید، دین و مذهب، ارزش‌ها، اخلاق و فرهنگ او می‌داند 🔺در این نگاه هر انسانی محدود به اوضاع ویژه زمانه خود است. پیشینه و پسینه‌ای متفاوت از سایر انسان‌ها دارد و توانایی فرارفتن از این محیط تاریخی را ندارد. 🔹نویسنده در بخش‌های نخستین این کتاب دو مسئله را بررسی می‌کند که «چه زمینه‌ها و مبانی باعث شد تا عده‌ای دین را در بستر تاریخی معنا کنند و نگره‌ای تاریخی به آن داشته باشند؟» و اینکه «تاریخی‌نگریِ دین چه پیامدهایی دارد؟» 🔹پس از آن نیز به نقد و بررسی مبانی (انسان‌شناسی، معرفتشناسی و هستی‌شناسی) این نگرش می‌پردازد تا در پرتو آن به صورت تفصیلی به چالش‌ها و پرسش‌هایی بپردازد که از سوی معتقدان به تاریخی‌نگری مطرح شده است. 🔸 وی در این رابطه به صورت مفصل به نظریات مربوط به تاریخی بودن قرآن، فقه، شریعت و ... و ادله موافقان آن می‌پردازد و سعی دارد با نگاهی تحلیلی و نگاه تاریخی به دین را به چالش بکشد و در نتیجه جاودانگی و فرازمانی بودن دین را اثبات کند. 📌این کتاب از جمله کتاب‌هایی است که می‌تواند در رابطه با پاسخ‌گویی به بسیاری از شبهات روشنفکری دینی، کارآمد باشد. #تاریخی_نگری #سکولاریسم 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

سکولاریسم؛ علوم انسانی (جامعه‌شناسی) 🔸قبلا گفتیم که #سکولاریسم یک تئوری برای جدایی دین از سیاست نیست بلکه به مروز زمان معنای جدایی دین از تمام شؤون مادی زندگی بشر را به خود گرفت. 🔹این مهم موجب شد تا بسیاری از دانش‌ها و تئوری‌های علوم انسانی که قرار بود زندگی مادی بشر را سامان دهد، تحت تأثیر این رویکرد قرار گیرد و با آموزه‌های دینی بیگانه شود. 🔺به همین دلیل دانشی همچون جامعه‌شناسی، معمولا خود را تحت تأثیر گزاره‌های دینی نمی‌داند بلکه دین را به عنوان یک ابژه و با رویکردی #پدیدار_شناختی مطالعه می‌کند. ▪️طبیعی است که در این صورت نگاهش به گونه‌ای باشد که دین (هر دینی که باشد) را صرفا به عنوان یک پدیده که در بستر تاریخ به وجود می‌آید مطالعه می‌کند! 📌لذا معمولا این دانش به دنبال بررسی حقانیت و صدق گزاره‌های دینی و در جستجوی آرمان‌های دینی نیست؛ چراکه بر شانه‌های سکولاریسم سوار شده و حیات کنونی‌اش را مدیون اوست. #سکولاریسم #پدیدار_شناسی 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

آرزوی مشارکت «یا لیتنا کنا معکم فنفوز فوزا عظیما» آرزوی مشارکت در کربلاست کربلایی که پر از بلا بود؛ کربلایی که پر از مشکل بود. کربلایی که آمد تا با نظام سلطه مبارزه کند ولی عده‌ای که باید در آن مشارکت نکردند. زود هم پشیمان شدند.... #پرونده_ویژه #مشارکت #انتخابات 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

تفاوت سکولاریسم و سکولاریزاسیون سکولاریسم مربوط به حوزه فکر و تئوری است؛ تئوری که دین را از شؤون مادی زندگی بشر جدا می‌داند ولی سکولاریزاسیون به معنای کم‌رنگ شدن نقش دین در ساختارهای مادی جامعه به عنوان یک فرایند عینی و واقعی است که در جامعه رخ میدهد. در واقع سکولاریزاسیون به معنای سکولارسازی است #سکولاریسم 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

سکولاریسم و انکار هویت دینی 🔹#سکولاریسم برای بقاء خود ناچار از بازتعریف رابطه خود با دین است. 🔸اینکه آیا دین را به کلی طرد می‌کند یا اینکه او را محدود به عرصه‌هایی خاص (مثل عرصه‌های فردی) و خود را مشغول حوزه دیگر می‌کند؟ ▪️البته در هر صورت باید ماهیت دین را به گونه‌ای تعریف کند که دخالتی در امور دنیایی بشر نداشته باشد. 🔹اگرچه سکولاریسم معمولا در جوامع دینی، رویکرد دوم را در پیش می‌گیرد و دین را محدود به عرصه‌های فردی می‌کند؛ اما به نظر می‌رسد این رویکرد در نهایت به همان رویکرد نخست یعنی طرد و حذف دین منجر شود. ❗️مهم‌ترین دلیلش آن است که در زندگی بشر به‌ویژه در عصر حاضر، فردی ‌ترین و شخصی‌ترین بخش‌های زندگی بشر اعم از خواب، تغذیه، اقتصاد روزمره هر فرد و... هم تحت تأثیر مناسبات اجتماعی و سیاسی اوست. 🔺 اینجاست که اگر قرار باشد سکولاریسم، دین را از عرصه‌های اجتماعی و سیاسی حذف کند، عملا دین را بایستی از عرصه‌های فردی هم حذف کند و در نهایت به انکار دین برسد. 📌به همین دلیل هم سکولاریسم در تعاریف مختلف خود در ابتدا صرفا یک ایده سیاسی برای جدایی دین از دولت و سیاست بود ولی در ادامه به تئوری جدایی دین از دنیا و شؤون مادی (اعم از سیاست، اقتصاد، فرهنگ و...) تبدیل شد و پس از آن سکولاریسم به جریانی ضددین و در تعارض کامل با دین قرار گرفت. 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام

دین در نگاه سکولاریسم 🔸#سکولاریسم برای آنکه بتواند دین را از عرصه‌های اجتماعی و کلان زندگی بشر حذف کند، دین را در حد یک سلیقه شخصی یا چیزی همچون آداب و رسوم اجتماعی قلمداد می‌کند. 🔹به همین دلیل نگاهش به دین با روش #پدیدار_شناسی است که لازمه آن در نهایت، مطالعه سیر تطور دین یا ادیان در بستر تاریخ و بررسی پیامد‌های روان‌شناختی آن در افراد و جوامع از سوی دیگر است. 🔺سکولاریسم علم دینی را فقط در همین مقدار خلاصه می‌داند. ▪️به همین دلیل سکولارها اساساً علوم انسانی اسلامی را یک پارادوکس می‌دانند زیرا باور ندارند که یک دین بتواند در حوزه علوم انسانی، راهبردها و مبانی را پایه‌گذاری کند که بخواهد مسائل زندگی بشر را پاسخگو باشد. #علوم_انسانی_اسلامی 🌱اندیشه رضوان 📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام