#معرفی_کتاب
جریانشناسی سیاسی در ایران
🔹 اثرحاضر از کتابهای خوب برای شناخت جریانهای سیاسی در ایران است.
🔸این کتاب تنها به جریانات سیاسی پس از انقلاب اسلامی اشاره نمیکند بلکه به جریانات فعال در فرایند انقلاب و نیز اتفاقات نزدیک به آن نیز میپردازد.
🔺از اینرو جهان سیاست در ایران را در مقیاس حدود 80 سال اخیر یعنی از سال 1320 تا کنون مطالعه میکند.
📌شاید بتوان گفت این کتاب، برای شروع جریانشناسی سیاسی ایران مناسب است.
#پرونده_ویژه
#انتخابات
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۹ خرداد ۱۴۰۳
ارتباط پلورالیسم نجات و پلورالیسم صدق
🔹#پلورالیسم جان هیک اگرچه در ابتدا در مسئله نجات و رستگاری مطرح شده است ولی در ادامه به یک چالش جدی برخورد میکند!
🔸اینکه بخشی از فرایند نجات و رستگاری بلکه رکن آن وابسته به پیروی و همسویی با حقیقت است
اینجاست که مسئله پلورالیسم نجات به پلورالیسم معرفتی و #کثرت_گرایی در حقانیت و صدق مرتبط میشود.
🔺برای این امر پیشنهاد جان هیک است که هسته اصلی دینداری و حقیقتمحوری را «سیر از خودمحوری به خدامحوری» معرفی کند و باقی آموزههای دینی را از آن جدا کند
📌بدین جهت است که او آموزههایی مهمی در مسیحیت مثل حلول و تجسد را در حد اسطوره و ادبیات نمادین فرومیکاهد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۱۹ خرداد ۱۴۰۳
انگاره پلورالیستی از دین
🔹پلورالیسم ناخودآگاه ما را نسبت به دین متفاوت میکند
🔸دین از دیدگاه پلورالیسم حقیقت تاریخی و جغرافیایی است که به صورت پدیدار انسانی ظهور یافته از مسیحیت, هندو، یهود, بودا، اسلام و غیره میباشد.
🔺در حقیقت دینها آفریدههای بشری هستند که تاریخ آنها بخشی از تاریخ گستره فرهنگ بشری است.
▪️از اینرو گویی سخن گفتن از حق و باطل بودن آنها بیمعنا و اشتباه است!
📌البته جالب است که این قضاوت، معمولا مورد پذیرش خود ادیان نیست!
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۰ خرداد ۱۴۰۳
#یادداشت
آسیبِ نگاه صفر و یکی به دیگران
🔹 در نقد اندیشههای غیردینی و مدرن نباید نگاه صفر و یکی داشت
🔸چه در حوزه سکولاریسم، چه پلورالیسم و چه هر نگاه دیگری
🔺نباید گفتمن قطعا درست می فهمم و دیگری کاملا غلط
▪️حتی الحادیترین و غیردینیترین نگاهها هم چنین نیست که یک سره غلط باشند
🔺اگر بخواهیم چنین نگاهی داشته باشیم، در واقع در جامعه اندیشمندان و نخبگان، خودمان را مسخره کردهایم
🔹البته از آن طرف هم نباید بگوییم هر کسی هر چیزی گفت درست است و رویکرد انفعالی داشته باشیم
🔸اندیشههای التقاطی، غلط، اشتباه و ... کم نیستند
📌باید آنها را به صراحت و با قاطعیت نقد کرد
❗️ولی بسیاری از همین اندیشههای نادرست، با دغدغههایی صحیح و درست شکل گرفتهاند.
در واقع بسیاری از اندیشمندان غیردینی، سوالات درستی را مطرح کردهاند هرچند ممکن است در فرایند پاسخ دچار چالش شده باشند و نظریهای را بیان کنند که امروزه آن را نمیپذیریم
🔹ولی نباید این نکته را از نظر دور داشت که ردّ نظریه او نباید منجر به آن شود که تمام دغدغهها و گفتههای او را باطل بدانیم
▪️نمونه این مسئله در نسبت #دین_و_تاریخ یا #پلورالیسم یا هر اندیشه دیگری است.
📌رویکردهای غیردینی در این مسائل، با دغدغههای انسانی یا فلسفی مطرح شدهاند اگرچه ممکن است در اصل نظریه این اندیشمندان یا اینکه این نظریات کلیت ندارند یا هر چیز دیگر نقض و خدشه و چالش وجود داشته باشد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۰ خرداد ۱۴۰۳
مبانی تاریخینگری به قرآن
🔹معتقدان به تاریخمندی قرآن، این کتاب را محصول زمانه و محیطی خاص میدانند که برای امروز بشر به همان صورت کارآمد نیست بلکه بایستی آن را تغییر داد یا حذف کرد.
📌مبانی این افراد را میتوان در چند محور خلاصه کرد:
1- مبنای منشأ شناختی
2- مبنای انسان شناختی
3- مبنای وحی شناختی
4- مبنای دلالت شناختی
5- مبنای کارکردشناختی
در ادامه کوتاه نوشتی درباره هر کدام از آنها خواهیم داشت
📚برگرفته از کتاب «نقد مبانی تاریخمندی قرآن»
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۲ خرداد ۱۴۰۳
مبانی تاریخینگری به قرآن: مبنای منشأ شناختی
🔹بخش از چالشهای تاریخینگری به قرآن برخاسته از مسئله خاستگاه دین است.
🔸 افرادی که منشأ دین را تاریخی و زمینی قلمداد میکنند (نه الهی) چنین نگاهی به متون مقدس دارند.
🔺در این نگاه کتب آسمانی ادیان نیز ساخته و پرداخته دست بشر و تابع شرایط تاریخی دانسته میشود.
▪️این دیدگاه در بین بسیاری از مادیگرایان، جامعهشناسان دین و دیگرانی که نگره #پدیدار_شناختی به دین دارند، به وجود میآید.
📌طبیعی است انتقاداتی که در فلسفه دین به نگره پدیدار_شناختی به دین و نیز به تفاسیر مادیگرایانه از دین وجود دارد، به این دیدگاه وارد است.
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۲ خرداد ۱۴۰۳
مبانی تاریخینگری به قرآن: مبنای انسانشناختی
🔹 بخش از چالشهای تاریخینگری به قرآن برخاسته از نوع نگاه افراد به انبیاء است.
🔸 در این نوع نگاه، فرقی بین انبیاء و دیگران نیست. گرچه ظرفیت وجودی آنها پذیرفته میشود ولی به صورت کلی انبیاء نیز مانند دیگران محصولی از تاریخ و محیط خود هستند.
🔺صاحبان این اندیشه، هم انسان را از حیث ماهیت، موجودی محدود و تاریخی و هم فهم او از وحی الهی را تاریخی و بشری میدانند و معتقدند که بشری شدن وحی، لازمه انتقال آن از خدا به انسان است.
▪️در این نگاه ممکن است کسی دین را بشری ندارد و آن را الهی قلمداد کند ولی به سبب آنکه انبیاء را بسان دیگر انسانها معرفی میکند، قرآن را نیز محصول تاریخ خاصی بداند.
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۲ خرداد ۱۴۰۳
🔹در این نگاه نبوت، بشر را به مافوق بشر تبدیل نمیکند و از آنجا که هر آ«چه بشری باشد قطعا تاریخمند است، قرآن نیز تاریخمند است. این دیدگاه از آموزههای محوری هرمنوتیک فلسفی و هیستوریسیزم فلسفی است و بسیاری از نواعتزالیان، مثل دکتر عبدالکریم سروش، ابوزید و... این دیدگاه را بیان کردهاند.
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۲ خرداد ۱۴۰۳
مبانی تاریخینگری به قرآن: مبنای وحیشناختی
🔹در این نگاه، ممکن است پذیرفته میشود که وحی، منشأ الهی دارد و انبیاء هم وحی خالص و ناب را از خدا اخذ میکنند و همان را به انسانها منتقل کردهاند ولی محتوای وحی به صورت ذاتی تاریخ شرایط تاریخی انگاشته میشود؛ به گونهای که اگر شرایط تاریخی زمان نزول به گونهای دگیر بود، وحی نیز دگرگوون میشد.
🔸در این نگاه وحی از زمانه خودش تأثیر میپذیرد و در پاسخ به واقعیتهای عینی زمان نزول شگل میگیرد؛ نه اینکه کتابی از پیش آماده و به تدریج نازل شود.
🔺نتیجه این نگره آن است که وحی برای شرایط نزول (شأن نزول) نازل شده است و پاسخگوی شرایط و زمانه جدید نیست.
▪️بحث تأثیر فرهنگ زمانه، خصوصیات، نیازها، آداب و رسوم، فرهنگ و خلقیات مردم در کیفیت شکلگیری قرآن، بخش وسیعی از شبهات را به خود اختصاص داده است. تأثیر شرایط جغرافیایی در تشریع احکام در قرآن، تأثیر سوالات مردم در کیفیت و کمیت تشریع احکام و.. از شبهات مطرح در این زمینه است.
📌مهمترین چالش برای این دیدگاه این است آن است که آیا شأن نزول، معنا و مفهوم کلی آیات و فرازمان بودن قرآن را تقیید میزند؟! بسیاری از اندیشمندان مسلمان چنین باوری ندارند.
#هرمنوتیک
#دین_و_تاریخ
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۲ خرداد ۱۴۰۳
گامهای جان هیک در پلورالیسم و نقدهای آن
📌از اینجا بخوانید
#پلورالیسم
#کثرت_گرایی
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۳ خرداد ۱۴۰۳
پیامد تاریخینگری به دین: معنویت بدون دین
🔹یکی از پیامدهای محدود کردن دین به گذشته (تاریخمندی دین) جدایی معنویت از دین است
🔸به این معنا که معنویت لزوما از طریق دین تأمین نمیشود.
🔺از نگاه این افراد، اگرچه دین در گذشته تأمینکننده معنویت بوده است ولی از آنجا که دین برای امروز بشر کارایی ندارد، پس امروز نیاز بشر به معنویت، بدون دین تأمین میشود.
📌با این حال، مهمترین چالش این نظریه آن است که معنویت اگر در گرو دین و باورهای عقلانی دینی نباشد، عملا منجر با خرافهگرایی، تخدیر، توهم و خیالپردازی خواهد شد.
▪️به عبارت دیگر تفاوت نهادن میان معنویت و این گونه موارد مبتنی بر هیچ شاخصهای نیست.
❗️در این صورت عملا باورمندی به دین منجر به خرافه خواندن معنویت میشود در حالی که نیاز بشر به معنویت راستین، امری قطعی و مسلم است.
#دین_و_تاریخ
#هرمنوتیک
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۶ خرداد ۱۴۰۳
فهم نادرست از قرآن؛ زمینه تاریخینگری به قرآن
گروهی هستند که دلیلی برای اثبات تاریخمندی قرآن ندارند؛ اما چون در فهم و تبیین برخی ار آموزهها و گزارههای قرآن در ماندهاند، قائل به تاریخمنید قرآن شدهاند؛ مثلا چون قرآن مسئلهای علمی مطرح کرده که در نظر آنان، مخالف یافتههای علمی روز و موافق داشتههای علمی زمان نزول قرآن است، نتیجه گرفتهاند که قرآن تاریخمند و تابع شرایط زمان نزول است. چنانکه ماهیت آسمانهای هفتگانه که قرآن مکرر به آن اشاره کرده است، برای آ«ان قابل فهم نیست و چون در زمان پیامبر (ص) نظریه بطلمیوس در علم نجوم غالب بود و اعتقاد بر این بود که زمین، مرکز عالم است و فلکهای هفتگانه، چون برگهای پیاز آن را احاطه کردهاند و بر محوریت آن میچرخند، مدعی شدهاند که پیامبر (ص) هم متأثر از این دیدگاه که امروزه ابطال شده، مبحث آسمانهای هفتگانه را در قآن بیان کرده است. سپس از این مسئله نتیجه میگیرند که قرآن تابع شرایط تاریخی است. در حالی که اگر در فهم قرآن، راه صحیح را پیموده بودند، هرگز به چنین نتیجهای نمیرسیدند.
📚 #برشی_از_کتاب «نقد مبانی تارخیمندی قرآن» ص 25 و 26
#دین_و_تاریخ
#هرمنوتیک
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام | ویراستی | آپارات
۲۶ خرداد ۱۴۰۳