#برشی_از_کتاب | فطری بودن دین ✍️ استاد شهید مرتضی مطهری عوامل زمینه‌ساز دین‌گریزی مردم چرا بی دین می‌شوند؟ اگر انسان تحلیل کند و ریشه‌های بی‌دینی مردم را به دست بیاورد، از این دو عامل قطعا بیرون نیست: ۱- یا برمی‌گردد به تفسیرهای غلط و نامعقول از دین؛ ۲- یا برمی‌گردد به سوء استفاده‌های ناروا. (ص ۱۰۵) 🏫 مدرسه علم و دین؛ نقد الحاد جدید 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

🪧 نظر آرتور برت فیلسوف آمریکایی درباره حقیقت علوم تجربی 📍برگرفته از کانال رادیو سایه‌بان #پوزیتیویسم #تجربه_گرایی #آتئیسم #خداباوری 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

چرا جهان‌بینی افراد بر مطالعات تجربی آن‌ها اثرگذار است؟ 🔹#جهان_بینی و #هستی_شناسی افراد فلسفه آن‌هاست. 🔸فلسفه همانطور که به زندگی افراد معنابخشی می‌کند، برای ذهن و فکر انسان‌ها هم معنابخش است و جهت‌دهی می‌کند. 🔺بر این اساس وقتی ذهن بخواهد از یک فرایند تجربی نتیجه‌گیری کند، از جهان بینی خودش تأثیر می‌پذیرد. 🔸راز این مهم را باید در خاصیت علم تجربی دانست. 🔹در حقیقت تجربه چیزی جز توصیف یک رابطه میان دو شیء نیست. ▪️اما اینکه این رابطه از قبیل تلازم است یا علیت یا چیز دیگر 🔺یا اینکه مکانیزم این روابط چگونه است، وابسته به تفسیر فلسفی از آن تجربه است این همان اثرگذاری #جهان_بینی بر تجربه است. #پوزیتیویسم #تجربه_گرایی #آتئیسم #خداباوری 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

از دین و سیاست تا دین و دولت! 🔹تفکیک نهاد دین از حاکمیت، دولت مسئله‌ای متفاوت است سکولاریسم است. 🔸به این معنا که دولت‌مردان لزوما شخصیت‌های دینی نیستند 🔺و بزرگان دینی نیز لزوما شخصیت سیاسی نیستند. ▪️ولی چنین نیست که دین آموزه‌هایش ربطی به سیاست نداشته باشد! ▪️چنین نیست که دین هیچ کاری به مدیریت جامعه نداشته باشد! #سکولاریسم #فلسفه_سیاسی 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

اسلام، زمان و زمانه... 🔹یکی از چالش‌های مهمی که امروزه ذهن بسیاری از افراد از جمله جوانان را به خود مشغول کرده است، مسئله نسبت اسلام با زمانه است. ⁉️آیا اسلام 1400 سال پیش برای امروزه جامعه مفید است؟ ⁉️چگونه اسلام 1400 سال پیش می‌تواند نیازهای بشر امروز را پاسخ گوید؟ ⁉️مکانیزم اسلام برای منطبق سازی بر نیازهای هر عصر چیست؟ و دیگر سوالاتی که در این رابطه مطرح است. ▪️اهمیت این مسئله را می‌توان در مسائل پیرامونی آن جستجو کرد. 🔺#زمان‌مندی_قرآن 🔺#زمان‌مندی_فقه 🔺زمان‌مندی حدیث 🔺زمان‌مندی فرهنگ دینی 🔺نسبت #سنت_و_مدرنیته 🔺مسئله جاودانگی دین و قرآن و... کلیدواژگانی هستند که امروزه در قالب‌های مختلف درباره آن صحبت می‌شود. 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

شرط لازم برای درک نسبت اسلام و زمانه 🔹برای سنجش تطابق اسلام با نیازهای عصر حاضر، درک عمیق و دقیقی از هر دو مقوله ضروری است. 🔸شناخت جامع از اسلام، از یک سو، و درک صحیح تحولات و پیچیدگی‌های عصر حاضر، از سوی دیگر، دو بال اصلی برای این تحلیل هستند. 🔺 تنها با تسلط بر این دو حوزه است که می‌توان به ارزیابی واقع‌بینانه‌ای از توانایی اسلام در پاسخگویی به مسائل روز دست یافت. 📌 یکی از چالش‌های اصلی در این زمینه، فقدان چنین شناختی جامع در بسیاری از تحلیلگران است. #اسلام_و_زمانه 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

به عبارت دیگر: ✅بررسی تطابق اسلام با نیازهای زمانه، نیازمند کارشناسی دقیق و عمیق است. کسی می‌تواند در این باره اظهار نظر کند که هم به عمق اسلام آگاه باشد و هم از تحولات اجتماعی، فرهنگی و علمی عصر حاضر شناخت کافی داشته باشد. 📌متأسفانه، فقدان چنین متخصصانی یکی از دلایل اصلی اختلاف نظرها و ابهامات موجود در این حوزه است. #اسلام_و_زمانه 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

بی‌فایده بودن اسلام در دنیای جدید! 🔹 ادعای بی‌فایده بودن اسلام در دنیای جدید، مبتنی بر یک مغالطه بزرگ است. 🔸این مغالطه بر این فرض استوار است که همه چیز با گذشت زمان کهنه می‌شود، حتی حقایق ابدی. 🔺اما این یک اشتباه رایج است. حقایقی مانند عدالت، عشق و حقیقت، همواره ثابت و پایدار هستند. ▪️مقایسه کردن آموزه‌های دینی با پدیده‌های متغیر مانند مد و فناوری، یک قیاس نادرست است. #اسلام_و_زمانه 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

از باستان‌شناسی تا دین‌شناسی 🔹افرادی که اسلام را صرفاً یک رویداد تاریخی می‌پندارند، به آن با نگاه یک باستان‌شناس می‌نگرند؛ نه یک دین‌شناس. 🔸آن‌ها به جای بررسی ارزش‌های دینی و تأثیر آن بر زندگی انسان‌ها، تنها به جنبه‌های تاریخی و اجتماعی آن می‌پردازند. 🔺در این رویکرد باور قلبی به صدق و حقانیت گزاره دینی به عنوان راهنمای زندگی وجود ندارد؛ بلکه گزاره‌های دینی تنها یک پدیده تاریخی‌اند (بدون توجه به صدق آنها) #اسلام_و_زمانه 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

قانون عصر الاغ یا عصر هوش مصنوعی؟ 🔹برخی بر این باورند که زمان‌مندی پدیده‌ها، از جمله چالش‌های پیش روی دین و دینداری است. بر همین اساس، گاه گفته می‌شود: «با قوانین ۱۴۰۰ سال پیش و عصر الاغ‌سواری نمی‌توان درباره هوش مصنوعی سخن گفت.» 🔸اما این دیدگاه دچار یک مغالطه جدی است. توضیح آنکه: 🔺بدون شک، در عصر هوش مصنوعی مسائل نوینی پدید می‌آیند که نیازمند پاسخ‌های متناسب با خود هستند. بااین‌حال، هیچ ضرورتی وجود ندارد که صرفاً به دلیل جایگزینی هوش مصنوعی به‌جای ابزارهای قدیمی یا هواپیما به‌جای الاغ، تمامی مسائل حقوقی مرتبط با خریدوفروش، غصب، ضمان، وکالت یا رهن دگرگون شود. ▪️همچنین، تغییر ابزارها و شیوه‌های زندگی، مانند الاغ‌سواری در گذشته و هواپیماسواری امروز، دلیل موجهی برای تغییر کلی حقوق والدین و فرزندان یا حقوق زوجین بر یکدیگر نیست. 📌 نقش‌ها و وظایف انسانی در خانواده و جامعه، ریشه در اصولی فراتر از ابزارها و فناوری‌های روزمره دارند. #اسلام_و_زمانه 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

دین، راه است نه منزل... 🔹تغییر ابزارها و شرایط زندگی بشر، به معنای ناکارآمدی دین در جهان امروز نیست. 🔸کسانی که تصور می‌کنند باید اسلام را در عصر جدید کنار گذاشت، دین را به اشتباه یک منزلگاه می‌پندارند. درحالی‌که اسلام خود را "راه" (صراط مستقیم) معرفی می‌کند، نه توقفگاه. 🔺اینکه بگوییم با تغییر منزل‌ها، مسیر نیز باید تغییر کند، اشتباهی بنیادی است. ▪️در هر حرکت منظم دو عنصر اساسی وجود دارد: 1️⃣ عنصر تغییر: بشر همواره از یک منزل به منزل دیگر منتقل می‌شود و این تغییر طبیعی است. 2️⃣عنصر ثبات: مسیر حرکت که ثابت و پایدار است. 📌برای رشد و پیشرفت، انسان باید مسیری درست و مستقیم را دنبال کند، هرچند منزل‌های موقت او در این مسیر پیوسته تغییر یابند. دین، این مسیر پایدار است که انسان را به هدف نهایی‌اش می‌رساند. #اسلام_و_زمانه 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official

پارادوکسی بزرگ در مسئله دین و تغییر 🔹یکی از چالش‌های اساسی در اندیشه‌های فلسفی مدرن و پست‌مدرن، مسئله تغییر است. 🔸به همین دلیل، این دو جریان فکری رابطه چندان خوشایندی با دین ندارند. چراکه دین را عنصری ثابت می‌دانند، در حالی که از نظر آن‌ها، هر ایده یا قانونی باید به موازات تحولات زندگی انسان تغییر کند. 🔺از این منظر، چون دین ماهیتی ثابت دارد، برای انسان مدرن ناکارآمد به نظر می‌رسد. اما این دیدگاه خود با یک تناقض اساسی روبه‌روست: ❗️اگر همه چیز باید تغییر کند، آیا گزاره‌های مدرن و پست‌مدرن نیز از این قاعده مستثنا هستند؟ 📍اگر پاسخ مثبت باشد، پس حتی این ایده که "همه چیز باید روزی کنار گذاشته شود" نیز باید تغییر کند و روزی کنار گذاشته شود! 🔹نکته جالب اینجاست که بسیاری از ایسم‌های مدرن مانند اومانیسم و سکولاریسم، خود را "فرازمانی" می‌دانند. #سکولاریسم و #اومانیسم ادعا می‌کنند که بهترین نسخه تا پایان تاریخ هستند و خود را به‌عنوان اصولی ثابت معرفی می‌کنند. 🔸اما همین جریان‌ها وقتی به دین می‌رسند، از لزوم تغییر و بازنگری در آن سخن می‌گویند. 🔺این تناقض نشان‌دهنده رویکرد دوگانه‌ای است که در مواجهه با دین و ارزش‌های ثابت وجود دارد. #اسلام_و_زمانه #مدرنیته #پست_مدرن 🌱#اندیشه_رضوان @andishehrezvan_official