علم یا علم گرایی بررسی انتقادی علم باوری انحصارگرایانه، شاکرین.pdf
1.31M
#معرفی_مقاله
علم یا علم گرایی؟ بررسی انتقادی علم باوری انحصارگرایانه
نویسنده: حمیدرضا شاکرین
نقش دانش تجربي در ساخت تمدن جديد و تحولات زندگي بشر از جهات مختلفي قابل بررسي بوده و رويكردهاي مختلفي را سبب شده است. از جمله جريانهايي كه همپاي خيزش علمي جديد پا به عرصه ظهور گذاشته و تأثيرات درخور توجهي در عرصه فكر، فرهنگ و معرفت بشري ب هويژه در جهان غرب گذاشته، علمگرايي است. جريان يادشده لوازم و اقتضائاتي در حوزه هستيشناسي، معرفتشناسي و روش شناسي در پي دارد كه همه انديشمندان حوزه معرفت از جمله فيلسوفان علم و فيلسوفان دين را به تأمل و ژر فنگري در آن فرا ميخواند. اين به ويژه از آن روست كه رويكرد يادشده به طور ضمني دلالت هاي حائز اهميتي نيز در حوزه دين شناسي و رابطه علم و دين داشته و كمترين تأثير آن چيرگي مطلق علم بر ساحت دين و معرفت ديني است. بدين رو ي مقاله حاضر بر آن است رويكرد فوق و دلايل حاميان آن را به روش توصيفي بيان كرده، سپس آن را به روش عقلي- تحليلي در معرض داوري قرار دهد. ما حصل تحقيق اين است كه حساب علم از علمگرايي جداست؛ علمگرايي نه از پايگاه منطقي و معرفتي استواري برخوردار است، نه كاركرد مثبتي در حوزه علم و معرفت خواهد داشت.
#علم_و_دین #فلسفه_علم #پوزیتیویسم #علم_گرایی #طبیعت_گرایی #تجربه_گرایی
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
27.49M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📍در گذشته طبیعیات نسبتی با الهیات داشته و در جهان اسلام که علوم آن برخلاف مسیحیت، تطوری نسبت به گذشته نداشتند، چرا باید مساله رابطه علم و دین یا حذف یکی به نفع دیگری مطرح شود؟
برگرفته از مجموعه فکرت
#علم_ودین
#فلسفه_علم
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
آیا علم میتواند ما را به حقیقت برساند؟
یکی از چالشهای اساسی #تجربه_گرایی و #پوزیتیویسم آن است که آیا علم میتواند تمام واقعیت و همه زوایای حقیقت را برای ما آشکار کند؟
🔸این سوال بهخودیخود از جنس سوالات تجربی نیست و نمیتواند با آزمایشهای علمی پاسخ داده شود؛ چرا که ماهیتی فلسفی دارد
🔹 اگر بخواهیم این سوال را با روشهای علمی بررسی کنیم، دچار تناقض میشویم و نتیجهای خودمتناقض به دست میآید
🔺به همین دلیل است که این پرسش باید در حیطه #فلسفه_علم مطرح شود
▪️در اینجا اهمیت فلسفه روشن میشود
حتی در عصری که برخی تجربهگرایان و علمگرایان معتقدند دوران فلسفهورزی به سر آمده و علم جایگزین کامل آن شده است (و از همین طریق با دین و الهیات که پیوند ویژهای با فلسفه دارد، رابطه خوشایندی ندارند). اما مسائلی از این دست نشان میدهد که علم تجربی به تنهایی قادر به پاسخگویی به همه پرسشها نیست و نیاز به فلسفه برای تبیین عمیقتر و جامعتر حقیقت همچنان باقی است.
📌هرچند علم ابزار قدرتمندی برای شناخت جهان است، اما بدون فلسفه، نمیتواند به تمام جنبههای حقیقت دست یابد.
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
از علم تجربی تا علمزدگی!
علم تجربی، قواعد طبیعی بسیاری را برای بشر روشن کرده است. اما علمزدگی نگرشی است که دانش علمی و تجربی را تنها راه معتبر شناخت میداند؛ دیدگاهی که پوزیتیویسم به آن دامن زده است. در این رویکرد، سایر منابع معرفت بیارزش تلقی میشوند، اما این نگاه با چالشهای اساسی روبروست.
ادامه دارد...
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
خداباوران با علم تجربی مشکل دارند؟
خداباوران با علم تجربی مشکلی ندارند و حتی مدافع همزیستی علم و دین هستند. مسئله این است که نباید علم تجربی را تنها راه شناخت بدانیم و به علمزدگی دچار شویم. هرچند علم تجربی دستاوردهای متنوعی دارد، اما نباید تمامی دانش را در آن خلاصه کرد.
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
تجربهگرایی و چالش دور!
دانش تجربی معتبر است ولی دیگر دانشها و روشها نامعتبر است؟
چون امور غیرمادی قابل اثبات نیستند و مفاهیم متافیزیکی (غیرتجربی) نامفهوم هستند
چرا مفاهیم متافیزیکی (غیرتجربی) نامفهوم هستند و امور غیرمادی قابل اثبات نیستند؟
چون فهم آنها از طریق تجربه نیست و هرچه غیر تجربی باشد، نامعتبر است.
همین قدر متقن و مستدل!!!
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی #علم_و_دین
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
تجربهگرایی و ناتوانی در فهم اخلاق!
تجربهگرایی و علمزدگی به دلیل تمرکز صرف بر دانش تجربی، در تبیین ارزشهای اخلاقی با مشکلات جدی مواجه هستند. از آنجا که علم تجربی به مطالعه پدیدههای قابل مشاهده و اندازهگیری محدود میشود، نمیتواند به سوالات بنیادی اخلاقی پاسخ دهد.
مسائل اخلاقی اغلب به حوزههای ارزشها، معنا، و غایات مربوط میشوند که خارج از محدوده تجربیات حسی قرار دارند.
برای مثال، سوالاتی مانند "چه چیزی خوب است؟" یا "چرا باید اخلاقی رفتار کنیم؟" از جنس سوالاتی نیستند که بتوان با ابزارهای علمی و تجربی به آنها پاسخ داد.
این محدودیتها باعث میشود تجربهگرایی و علمزدگی نتوانند چارچوبی جامع برای درک و توضیح ارزشهای اخلاقی ارائه دهند. در نتیجه، اگر اخلاقیات را صرفاً بر اساس تجربه بنا کنیم، با نوعی خلأ در توضیح بنیادهای اخلاقی مواجه خواهیم شد.
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی #علم_و_دین
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
محدودیتهای علم در پاسخ به پرسشهای بنیادین
یکی از چالشهای علمزدگی و تجربهگرایی، ناتوانی در پاسخ به پرسشهای بنیادین است.
علم تجربی نمیتواند به سوالاتی مانند «چرا چیزی بهجای هیچ وجود دارد؟» پاسخ دهد.
این پرسش که به ماهیت و هدف وجود اشاره دارد، فراتر از تواناییهای علم تجربی است.
علم تجربی بر مطالعه و توضیح پدیدههای قابل مشاهده و اندازهگیری متمرکز است، اما سوالات مربوط به علت نهایی وجود یا معنای آن، در حوزه فلسفه و متافیزیک قرار میگیرند.
بنابراین، برای پاسخ به چنین پرسشهایی نیازمند مراجعه به منابع معرفتی دیگری هستیم.
اینجا همان جایی است که تجربهگرایی با بحران دچار میشود!
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی #علم_و_دین
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
#مسابقه
به مناسبت ولادت امام علی (ع) و روز #پدر
❓درس حکمت 40 نهج ابلاغه برای امروز ما چیه؟
✅نظر خودت رو بفرست و جایزه بگیر.
❌شرکت در مسابقه
تا 27 دی از طریق
سایت اندیشه رضوان 👉👉👉👉
📌راستی! جواب مسابقه رو تو همین صفحه نوشتیم...
https://andishehrezvan.ir/?p=5840
جوایز برگزیدگان (کمک هزینه خرید هدیه روز پدر)
🔸 نفر اول: 5 میلیون ریال
🔸 نفر دوم: 3 میلیون ریال
🔸نفر سوم: 1 میلیون ریال
🌱اندیشه رضوان
@andishehrezvan_official
طبیعتگرایی روشی و طبیعتگرایی هستیشناختی
طبیعتگرایی به دو صورت مطرح میشود: یکی به عنوان روشی برای کسب معرفت و دیگری به عنوان دیدگاهی در هستیشناسی.
طبیعتگرایی روشی به این معناست که در کسب دانش و شناخت، تنها به روشهای علمی و تجربی تکیه میشود. این رویکرد بر این باور است که بهترین یا تنها راه معتبر برای رسیدن به حقیقت، استفاده از روشهای علمی است.
اما طبیعتگرایی هستیشناختی فراتر از روشها میرود و ادعا میکند که در سطح هستیشناسی، تنها جهان طبیعی وجود دارد و هیچ امر فراطبیعی یا ماورایی در کار نیست. این دیدگاه تمام واقعیتها را به پدیدههای طبیعی محدود میداند و هرگونه موجودیت ماورای طبیعت را رد میکند.
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی #علم_و_دین
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official
تجربهگرایی به مثابه یک ایدئولوژی
تجربهگرایان اغلب با ایدئولوژیها مخالفند و از این منظر دین را نقد میکنند، اما جالب است که خود تجربهگرایی نیز به یک #ایدئولوژی تبدیل شده است
آن هم به شکلی کاملاً مطلقگرا و جزمگرا.
تجربهگرایی، در این حالت، هرگونه معرفت خارج از چارچوب تجربی را رد میکند و اگر کسی راه خود را از آن جدا کند، او را از دایره معرفت و دانش خارج میداند.
این نگرش، خود نوعی تعصب فکری را نشان میدهد که با اصولی که تجربهگرایان ادعای دفاع از آن دارند، در تضاد است.
#علم #فلسفه #پوزیتیویسم #فلسفه_علم #تجربه_گرایی #علم_و_دین
🌱اندیشه رضوان در شبکههای اجتماعی
@andishehrezvan_official