✅ دینداری در سربالایی 🎙 استاد سید حمید موسویان ✂️ برش هایی از متن: 🔻 شرایط امروز جامعه ایران، نشان از یک زلزله شدید در عرصه فرهنگی و اجتماعی دارد و در چنین موقعیتی یکی از گروه‌هایی که به شدت نگران وضعیت خود می‌شوند دینداران هستند. دینداران در نهایت سه رویکرد را در قبال تحولات عمیق اجتماعی و فرهنگی در پیش می‌گیرند: 1. پرخاش‌گری و تقابل تا آخرین حد توان 2. انفعال و بی‌عملی 3. بازخوانی هر دو طرف کشمکش اجتماعی و تلاش برای بازتعریف خود در شرایط جدید 🔺 با توجه به اینکه بهترین و معقول‌ترین کنش را مورد اخیر می‌دانم در ادامه تلاش می‌کنم وضعیت گروه سوم را مورد بررسی قرار دهم.قبل از ورود به هر بحثی باید دانست که دینداران به دلیل چارچوب‌های پذیرفته شده خود به هیچ وجه نمی‌توانند با برخی از تغییرات همراهی کنند. اما نباید فراموش کرد که زمانه گاهی افراد را به این نتیجه می‌رساند که میان امور مختلفی که به آن تعلق خاطر دارند آنچه با اهمیت است را حفظ کنند و آنچه ایجاد مانع می‌کند و امکان زندگی را از بین می‌برد یا آن را با اختلال جدی مواجه می‌کند کنار بگذارند. این نکته هم در اصل آموزه‌ها ممکن است اتفاق بیفتد و هم در تفسیر و فهم از آنها. در مذهب تشیع، راهکاری عقلانی به نام تقیه وجود دارد که هدف اصلی آن امکان‌پذیر کردن زندگی در کنار سایر افراد با اندیشه‌های مخالف است. چه بسیار اموری که امامان و علما تغییر در آنها را به دلیل تقیه پذیرفته‌اند. باید توجه داشت که تقیه تنها در هنگام ترس نیست و گاهی تقیه برای وضعیت برابر میان افراد نیز تعریف شده است و با عنوان تقیه مداراتی از آن یاد کرده‌اند. طبیعتا بحث از تقیه، مجالی دیگر می طلبد که در جای خود قابل بررسی است. آنچه در ادامه بر آن تاکید می‌شود تغییراتی که برآمده از تقیه باشد نیز نیست. بلکه هدف بحث حاضر آن تغییراتی است که واقعا در درون دینداری اتفاق می‌افتد. به نظر می‌رسد گاهی شرایط زمانه، انسان دیندار را با حقایقی مواجه می‌کند که فهم او را از نوع و روش دینداری یا چگونگی قرائت یک آموزه دینی دچار تغییر می‌کند. یعنی او به این نتیجه می‌رسد یا فهمی که تاکنون به عنوان دین، مورد قبول او بوده است کاملا نادرست است یا اینکه نیاز به اصلاحات جدی دارد. در ادامه این نوشتار به برخی از مهمترین موارد این مسأله اشاره خواهم کرد. 1. زن در نگاه دین 🔺 به عنوان اولین گام از بحث زنان در باور دینداران آغاز می‌کنم. در فهم سنتی که تا یکی دو قرن پیش سیطره بی چون و چرایی در میان مؤمنان داشت، شناخت زن مبتنی بر فهم از چند آیه قرآن و روایاتی خاص شکل گرفته بود. آیه «الرجال قوامون علی النساء» (سوره نساء/ 34) و تعبیر روایی «إنّ النساء ... نواقص العقول» (نهج البلاغه) بارزترین مستندات این خوانش بوده است. بر این اساس زنان در نگاه دین در مرتبه‌ای پایین‌تر از مردان تعریف شده‌اند و خداوند این فضیلت را برای مردان قایل شده است که بر زنان برتری داشته باشند. این خوانش هنوز هم در میان متدینان از زن و مرد، رواج دارد و تنها گاهی پرسش‌هایی در برابر آن مطرح می‌شود که با پاسخ‌هایی سنتی نیز مواجه می‌گردد. برخی از علما در دهه‌های اخیر تلاش کرده‌اند پاسخ‌های جدیدی به این اشکالات بدهند. البته این گروه نیز به نوعی به رجحان جنس مذکر بر مؤنث گرایش دارند ولی کوشیده‌اند جواب‌های‌شان را به روز نمایند. با این حال، میزان موفقیت آن پاسخ‌ها را در شرایط امروز جامعه ایران باید جستجو کرد. به نظر می‌رسد یکی از عمده‌ترین چالش‌هایی که جامعه دینی ایران مدتی است با آن دست و پنجه نرم می‌کند همین مسأله است و در زمان حاضر، بسیاری از بانوان دیندار نیز به مطالبه کنندگان توضیح در این زمینه پیوسته‌اند. به عبارت دیگر، خوانش سنتی برای بسیاری از زنان دیندار نیز قانع کننده نیست و به نظر آنها این بیان نمی‌تواند کلام خدا با پیام دین الاهی باشد. یعنی حتی اگر موضع خاصی هم نداشته باشند حداقل بر این نکته پافشاری می‌کنند که «خدا، یک جنس را برتر و جنس دیگر را فروتر نیافریده است.» 🔺 جهت مطالعه این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/dindari-dar-sarbalaii/ #دینداری #سربالایی #سید_حمید_موسویان 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa