✳️ علامهطباطبائی هگل ایران است نواندیشان دینی چه عقایدی دارند؟
🖋 به قلم سید صادق حقیقت
✂️ برش هایی از متن:
🔹 من برای پاسخ به این سوال به جای استفاده از واژه «جریان» از واژه «گفتمان» استفاده میکنم چون تخصصی تراست و مقصود من از گفتمان مجموعه ای از گزاره هاست که یک حقیقت را تولید میکنند بنابراین نواندیشی دینی یک گفتمان است. در این گفتمان یکسری حقایق تولید و گزاره هایی کنار هم گذاشته شده و با گفتمان های دیگری چون گفتمان سنتی، سنت گرایان، اسلام سیاسی، تجددگرایان و نواندیشی دینی مرزبندی شده است.
🔹 گفتمان سنتی، گفتمانی است که بعد از غیبت کبرا ادامه و در غالب حوزه های علمیه تجلی پیدا کرده است. در این گفتمان، تجدد یک مسئله نیست که فقها و علما نیازی ببینند به آن پاسخ دهند.
🔹 نکته دیگر اینکه سوال با مسئله فرق دارد؛ سوال وقتی تبدیل به مسئله میشود که به مبانی آن توجه شود. سنت گرایان معتقد به حکمت خالده هستند و معتقدند که یک نخ تسبیح بین ادیان وجود دارد که اینها را به هم وصل می کند. عقاید اهالی گفتمان سنتی با اهالی گفتمان سنت گرا متفاوت است. چون در گفتمان سنت گرا، تجدد مسئله است و مورد نقد جدی قرار میگیرد.
🔹 طرفداران گفتمان اسلام سیاسی، به ضرورت تشکیل حکومت براساس شریعت اعتقاد دارند. شریعت یعنی فقه و وقتی به فقه استناد می کنند یعنی فقیه هستند و اجتهاد می کنند. البته بین فقه سنتی و فقه اسلام گرا یک تفاوت وجود دارد و آن هم اینکه در فقه سنتی تجدد مسئله نیست ولی در گفتمان اسلام سیاسی ضرورت تشکیل حکومت براساس شریعت وجود دارد مثل گفتمان امام خمینی (ره). حال اگر این گفتمان رادیکال باشد، بنیاد گرا میشود. بنابراین این گفتمان به ضرورت تشکیل حکومت براساس شریعت باور دارد. تحقق گفتمان اسلام سیاسی در ایران، ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ بود. در درون این گفتمان گرایش های میانه و رادیکال وجود دارد.
🔹 گفتمان چهارم، گفتمان تجددگرا یا مدرنیسم است. در این گفتمان به عقل تجددگرایانه و انسان متجدد اعتقاد دارد و آن را بر بسیاری از چیزها مقدم می داند. در این گفتمان دو شاخه اصلی وجود دارد، یکی تجدد گرایی روشنفکری دینی و دیگری روشنفکری غیردینی. روشنفکران دینی معتقدند که بین گزاره های دینی و تجدد گرایی تعارض و تنافی وجود ندارد بنابراین تجدد گرایی با دین قابل جمع است. روشنفکران غیردینی اما معتقدند که گزاره های دینی و تجدد باهم قابل جمع نیستند حتی با خوانش مدرن. به عقیده اینها اصل با تجدد است و دین منبعی برای معرفت نیست.
🔹 در گفتمان نواندیشی دینی، که بنده هم به آن اعتقاد دارم و حدود ربع قرن است روی آن کار میکنم، قرائت مردمسالار، حقوق بشری و مبتنی برصلح از اسلام وجود دارد. نواندیشان دینی معتقدند که شکلی از دموکراسی و حقوق بشر که خاستگاه آن غرب است می تواند درقرائت دینی وجود داشته باشد. مجموعا تفکرات شهید مطهری نواندیشانه است اما جنبه های غیرنواندیشانه دینی هم دارد.
🔹 دیانی سپس پرسید نواندیشی دینی برده داری و کنیزی صدر اسلام را غیراخلاقی می داند یا خیر؟
🔹 حقیقت : خیر، چون وقتی ائمه معصوم در رویت حضرت علی و پیامبر اکرم (ص) این کار را میکردند پس حتما اشکالی نداشته است. دلیلش هم این است که در فرهنگ مردم آن روز ریشه دوانده بود و اسلام نتوانست یکباره بردگی را لغو اما راه هایی برای مبارزه با آن ابداع کرد. بنابراین یک قرائت نواندیشانه وجود دارد که از علامه نائینی وجود دارد به استاد مطهری رسیده که ایده را پرورانده و امروز به دست ما رسیده است. پس تبار نواندیشی دینی به مشروطه، تعارض نائینی و شیخ فضل الله و توجیه فقهی پدیده های مدرن مثل پارلمان و آزادی برمی گردد.
🔹 آیا شما معتقدید جریان سنتی و سیاسی و اسلام گرا و سنت گرا به حقوق بشر و دموکراسی و اینها قائل نیستند؟
🔹 حقیقت گفت: خیر نیستند چون برای جریان سنتی اصلا تجدد مسئله نیست که به این موضوعات بپردازد. نواندیشان دینی چون به عقل نوع بشر اعتقاد دارند پس اگر این عقل به چیزی حکم کرد شرع نمی تواند با آن چیز مخالفت کند.
جهت مطالعه کامل این مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/1072-2/
#نواندیشی
#حقوق_ملت
#دین
#عقاید
#علامه_امینی
#صادق_حقیقت
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✅ تا زمانی که عقاید مردم را درست نکنیم و به شبهات جواب ندهیم، فروع نمیتواند جای خودش را پیدا کند. فروع میوه اصول است .
🎙 استاد جعفر سبحانی
🔸 به گزارش خبرنگار سایت اندیشه ما» به نقل از ایکنا، آیتالله العظمی جعفر سبحانی، از مراجع تقلید، ۲۶ مهر در پیامی تصویری به مناسبت آغاز سال تحصیلی مرکز تخصصی کلام امام صادق(ع) با اشاره به آیه شریفه ۲۹ سوره عنکبوت «وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ»، تاکید کرد: در این آیه به بحث جهاد اشاره شده است؛ جهاد در قرآن هر چند در مورد قتال در میدان نبرد است، ولی در اینجا جهاد علمی است و در سوره مبارکه ابراهیم(ع) هم کلمه لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا آمده و نزاع موحد با مشرکین مراد است؛ «وَمَا لَنَا أَلَّا نَتَوَكَّلَ عَلَى اللَّهِ وَقَدْ هَدَانَا سُبُلَنَا وَلَنَصْبِرَنَّ عَلَى مَا آذَيْتُمُونَا وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ».
🔸 وی افزود: علمای اهل کلام در این نوع جهاد پیشگام و پیشاهنگ مبارزه بوده و هستند. البته در اینجا لفظ کلام مهم نیست، بلکه علمایی که در مورد توحید و افعال و صفات خداوند بحث میکنند مصداق این آیه شریفه هستند. البته ممکن است کسی بگوید مصداق عام دارد که آن هم مسئله دیگری است، ولی جهاد علمی و فکری مراد است.
🔸 این مرجع تقلید بیان کرد: وقتی بعد از اسلام، شبهاتی وارد سرزمینهای اسلامی آن هم بر اثر مراوده غیرمسلمین با مسلمانان شد، گروهی از مسلمانان گفتند که ما با این شبهات و مکاتب علمی و فلسفی سر و کار نداریم و به حدیث و قرآن اکتفا میکنیم، ولی گروه دیگر گفتند که ما در عین اینکه به قرآن و سنت احترام میگذاریم، سخن مکاتب دیگر را میشنویم و آنچه را مطابق با قرآن و سنت است میگیریم و آنچه را مخالف آن است ترک میکنیم؛ یعنی قرآن و سنت را استنطاق میکنیم.
🔸 وی با بیان اینکه در اینجا برخی از علما به دفاع از عقاید برخاستند و به تدریج سبب پیدایش مکاتب کلامی مختلف مانند اشاعره، ماتریدی و اعتزالیه شدند، گفت: مدرسه کلام در راستای فعالیت علمای گذشته تأسیس شد و کسانی بیش از ۲۵ سال است که در آن مشغول فعالیت و خدمت هستند و این رشته امروز اهمیت بیشتری دارد.
🔺 اهمیت کلام کمتر از فقه نیست
🔸 آیتالله سبحانی با اشاره به اینکه امروزه فقه در حوزه علمیه رشته اصلی است، ولی اهمیت رشته کلام کمتر از فقاهت نیست و بزرگان آن را به فقه اکبر و اصغر تقسیم کردهاند، تصریح کرد: ما تا زمانی که عقاید مردم را درست نکنیم و به شبهات جواب ندهیم، فروع نمیتواند جای خودش را پیدا کند و فروع میوه اصول است. اگر اصول تحکیم پیدا کند، فروع هم خود را نشان میدهد.
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/aghayed-mardom-dorost-shavad/
#عقاید
#اصول
#شبهات
#فروع
#مردم
#آیت_الله_سبحانی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa