✳️ نظریه شناخت خداوند با رویکرد وحیبنیاد، به تبیین نوع نگاه کلامی در حوزه امامیه
🎙 استاد محمدتقی سبحانی
✂️ برش هایی از متن:
🔹 با تحلیل دقیق جریانهای امامیه به جریان حدیثی کلام امامیه برمیخوریم که در دوره نخستین آن سه جریان نمود دارد: نگاهی که کاملاً نگاه کلامی دارد، جریانی که حدیثگرا است و در نقطه مقابل قسم اول است و جریان سوم یک جریان فعال و پویا است که به تدریج رو به افول میرود که نام “محدث متکلمان” را بر آن گذاشتیم. این جریان اخیر در آغاز، در مدرسه کوفه بسیار پر درخشش ظاهر میشود، در مدرسه قم اوج پیدا میکند، بعد از مدرسه بغداد افول پیدا میکند تا مدرسه اصفهان و در مدرسه اصفهان این جریان دوباره بیدار شده و در طول دو قرن گذشته باید گفت تقریباً از بین رفتهاست. شخصیتهایی چون مرحوم کلینی و سید بن طاووس و شیخحرعاملی و علامه مجلسی از شخصیتهای برجسته این جریان هستند.
۱- همه عناصر هدایت و همه مراحل دستیابی به معرفت حقیقی در سیره و سنت معصومان وجود دارد و به روشنی بین مواردی که کاملا بنیادی و عقلانی است و مواردی که تعبدی است و منحصرا باید به وحی مراجعه کرد ، تفکیک قائل هستند.
🔹 ۲-عقل اساس و محور و پایه شناخت خداوند است و به صراحت گفته میشود اگر کسی بخواهد از غیر طریق عقل خدا را بشناسد مستلزم دور است. اما در عین حال که معتقد به عقل هستند ، معتقدند که متکلمان و فیلسوفان مرتکب دو خطای بزرگ در حوزه عقلاندیشی الهیاتی انجام دادهاند. اشکال اول اینکه با وارد کردن واژهها و اصطلاحات و قواعد بیگانه از معرفت عقلی راه شناخت خدا را دچار دستانداز کردهاند و آن مسیر هموار و به دور از ابهامی که عقل میتواند مسیر شناخت خدا را طی کند ، وقتی وارد کلام میشود دچار آسیب میشود. اشکال دوم این است که متکلمان بار اضافی بر دوش الهیات گذاشتهاند. آنان مدعیاتی دارند که برای اثبات آن ادعاها مجبور هستیم راههایی را برویم که ما را از مسیر اصلی بازمیدارد و معرفت خدا را به طرق مبعّد تبدیل میکند. در حالی که ما برای رسیدن به معانیای مانند خداشناسی ابزارهایی کاملاً روشن و فطری در اختیار داریم.
جهت مطالعه کامل این مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/%d9%86%d8%b8%d8%b1%db%8c%d9%87-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%ae%d8%aa-%d8%ae%d8%af%d8%a7%d9%88%d9%86%d8%af-%d8%a8%d8%a7-%d8%b1%d9%88%db%8c%da%a9%d8%b1%d8%af-%d9%88%d8%ad%db%8c%d8%a8%d9%86%db%8c%d8%a7/
#شناخت
#خدا
#وحی
#امامیه
#بنیاد
#محمدتقی_سبحانی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ ضرورت و نیازمندی تجدید علوم براساس آموزههای قرآنی
🎙 استاد محمدتقی سبحانی
✂️ برش هایی از متن:
🔺 ما امروز نیازمند تجدید فلسفه، الهیات، اخلاق، علوم انسانی و حتی علوم طبیعی براساس آموزههای قرآنی هستیم. اگر نهضت علمی در جهان اسلام بر محور قرآن اتفاق نیفتد، نهضتهای سیاسی و اجتماعی به سرانجام نخواهند رسید..
🔺 حضرت حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی : این جلسه در شرایطی تشکیل میشود که جهان در حال تحولات جدی است و امت اسلامی با چالشها و نیازهای اساسی مواجه است. بهرغم وجود مکاتب مختلف و داعیهداران متفکران بزرگ بشری، امروز انسان معاصر در حوزه نظر و اندیشه و همچنین عمل، دچار چالشها و پرسشهایی است. طبعاً این شرایط، مسئولیت بزرگی را متوجه دانشمندان و عالمان عرصه دین و اسلام میکند.
جهت مطالعه کامل این مقاله به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/zarorat-tajdid-olom-bar-asas-quran/
#آموزه
#تجدید_علوم
#ضرورت
#قرآن
#نیازمندی
#محمدتقی_سبحانی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
✳️ «تحولات کلامی عصر امام صادق (ع)»
🎙 استاد محمدتقی سبحانی
✂️ برش هایی از متن:
🔻 به لحاظ کمیت، حیات اهل بیت (ع) متفاوت است و عمر شریف برخی ائمه (ع) بسیار کوتاه بود، ولی چند تن از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) عمر و دوره امامت طولانیای داشتند، از جمله امام صادق (ع) که ۳۴ سال امامت کرد و امامتشان هم در دوره حاکمیت بنیامیه و هم بنیعباس بود. در دوره سقوط بنیامیه و در حالی که هنوز بنیعباس استقرار نیافته بود، فرصتی چندین ساله برای امام (ع) ایجاد شد تا رسالت معرفتی و تاریخی خود را انجام دهند و شاگردانی تربیت کردند که با گسترش خفقان بنیعباس هم این رسالت محدود نشد.
رئیس بنیاد فرهنگی امامت بیان کرد: در این دوره جریانات فکری مخالفان از حالت پراکندگی به گروههای منسجم قاعدهمند و ضابطهمند تبدیل شد؛ قبل از امامت امام صادق (ع) علمایی از اهل سنت مانند حسن بصری در علوم مختلف پایگاه و جایگاهی داشتند، ولی او نتوانست سامانه معرفتی را برای اهل سنت ایجاد کند، گرچه عقایدی را منتشر میکرد. حتی جریان مرجئه در ابتدای دوره امام صادق (ع) شکل مکتب و مذهب به خود نگرفت که به آن ارجای اول گفته میشود. آنان در قالب جنبش فعالیت میکردند، ولی مکتب نبودند.
🔻 تبدیل جریانات فکری به مکتب و مذهب
سبحانی تصریح کرد: در دوره امام صادق (ع) جریانات فکری به مکاتب و مذاهب تبدیل شدند. همچنین ویژگی دیگر این دوره آن بود که مرزهای فکری مسلمین یا مرزهای عقیدتی غیرمسلمین درگیر و تعامل جدی شروع شد. نهضت ترجمه و جریانات فلسفی در این دوره رشد چشمگیری یافت و الحاد نخستین بار به صورت سازمانیافته در دوره امام صادق (ع) مطرح شد.
🔻 وی با اشاره به نیاز فراوان جامعه شیعه در این دوره به دستگاه اعتقادی، افزود: بعد از عاشورا، راهبرد ائمه (ع) در تعامل با جامعه اسلامی تغییر یافت و از آن به بعد ائمه (ع) به دنبال ایجاد جامعه اعتقادی صالحان بودند؛ یعنی امامت در شکل عام آن که مورد غصب است و امکان بازگشت ندارد، در کالبد جامعه مؤمنان به اعتقاد عمیق قلبی تبدیل شد و بدون تردید تأسیس آن در دوره اما
👇🏻 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/tahavolat-kalami-asr-emam-sadegh/
#تحول
#کلام
#امام_صادق
#محمدتقی_سبحانی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishema
تلگرام:
https://t.me/andishe
✅ گرفتار دو گانه آیندهگرایی و گذشتهزدگی هستیم علوم اصول و روش اجتهاد ما سیراب نمیشود، مگر اینکه کلام داشته باشد
🎙استاد محمدتقی سبحانی
✂️ برش هایی از متن:
🔸 به گزارش خبرنگار «سایت اندیشه ما» به نقل از شفقنا- حجتالاسلاموالمسلمین محمدتقی سبحانی معتقد است: ما باید بتوانیم بین نگاه به آینده و وضعیت موجود جمع کنیم، اگر نتوانیم این پیوند را ایجاد کنیم هم دستاوردهای گذشته حوزه علمیه را از ما میگیرد و هم یک آینده نامعلوم مانند یک آرزو برای ما میگذارد و در نهایت به هیچ نتیجه جدی هم نمیرسیم.
🔸 بحث در باب آسیب شناسی وضعیت علوم حوزههای علمیه با نگاه تخصصگرایی است. به صورت مقدماتی به سه آسیب کلی در حوزه تخصصیگرایی علوم اشاره میکنم و بعد وارد آفت طبقهبندی دانش یا آشفتگی نظام دانش میشوم.
🔺 دوگانه آیندهگرایی و گذشتهزدگی
🔸 آسیب کلی این است که ما در یک دو گانه آیندهگرایی و گذشتهزدگی گرفتار هستیم، که این تبدیل به یک قطب یا دو رویکرد متفاوت در حوزههای علمیه شده است؛ از یک سو پاسداران علمی سنتی حوزههای علمیه به سختی معتقدند، باید گذشته حوزههای علمیه و دانشها را حفظ کرد و آنها را همچنان احیا و پایدار داشت و از سوی دیگر نسل جدید در رویکرد تازهای معتقدند که باید به سرعت از گذشته حوزه فاصله گرفت و به افق آینده نزدیک شد.
🔸 این دو رویکرد که به دو قطب در حوزههای علمیه ایجاد شده است، به گمانم، تا مقداری که بنده درگیر فضای مدیریت تحول در حوزههای علمیه هستم، ما هنوز نتوانستیم یک نقطه همجوش بین این دو دیدگاه پیدا کنیم تا حدودی همراهی ایجاد کنیم، که یکی از آفتهای حوزههای علمیه است.
🔸 در دهه 90 در دنیای غرب و همین طور در کشور ما درباره راهبردسازها و استراتژیستهای دنیا که آیا باید جهانی اندشید یا منطقهای، اختلاف بود. آیا باید جهانی شدن را پذیرفت یا دهکده جهانی؟ در اینباره زیاد بحث شد، بالاخره عدهای آمدند به عنوان یک طرح گفتند نه جهانی نگری به معنای مطلقش درست است، نه منطقهگرایی در دنیای امروز مدرن امکان پذیر است.
🔸 پس باید جهان منطقهای فکر کرد، به جهان نگریست و در منطقه زیست و جمع میان این نگاه آیندهنگر و زیست در منطقه و موقعیت راهکار ما است. ما باید بتوانیم بین نگاه به آینده و وضعیت موجود جمع کنیم، اگر نتوانیم این پیوند را ایجاد کنیم هم دستاوردهای گذشته حوزه علمیه را از ما میگیرد و هم یک آینده نامعلوم مانند یک آرزو برای ما میگذارد و در نهایت به هیچ نتیجه جدی هم نمیرسیم.
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/dogane-ayande-negari-gozashte-zodaii/
#آینده_گرایی
#گذشته_زدگی
#اجتهاد
#کلام
#محمدتقی_سبحانی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa
❇️ این بسیار مهم است که آنچه به آن میاندیشیم و تولید میکنیم ابعاد بینالمللی هم داشته باشد
🎙 استاد محمدتقی سبحانی
✂️ برش هایی از متن:
🔸 در هماندیشی علمی تبیین کلان نظریه مرجعیت علمی قرآن که به همت گروه تخصصی علوم انسانی قرآنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در قم برگزار شد، بر تولید ادبیات دانشی و پارادایم این علم تاکید شد.
🔸 به گزارش اندیشه ما»به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،در این هم اندیشی نیم روزه که با حضور اعضای شورای علمی کارگروه مرجعیت علمی قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مدیران و اعضای هیأت علمی گروههای علمی پژوهشگاه برگزار شد، حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی به تبیین کلان نظریه مرجعیت علمی قرآن پرداخت.
🔸 آقای سبحانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: معتقدم این بسیار مهم است که آنچه به آن میاندیشیم و تولید میکنیم ابعاد بینالمللی هم داشته باشد و مخصوصاً در زمینه دینی در جهان اسلام موفقتر عمل کنیم، اما سؤال این است که مشکل و چالش را در چه بخشی دیدیم که تلاش کردیم به تولید یک منشور ملی و فرا ملی در زمینه مرجعیت علمی قرآن کریم برسیم؟ بیگمان آنچه در نهایت، جریان تولید دانش را رقم میزند مطالعات علمی انضمامی است؛ یعنی مطالعاتی است که روی میز محققان و با روششناسی مشخص تولید میشود و انباشت اینهاست که دانش را رقم میزند.
🔸 وی در ادامه افزود: سؤال دیگر این است که مشکل ما در زمینه مطالعاتی در ایران و چیزی که با عنوان اسلامی سازی علوم یاد میکنیم در کجاست؟ آیا صرفاً در این است که محققان ما مسائل درستی ندارند یا مطالعات درستی صورت نمیگیرد؟ یا مشکل آنجاست که نمیتوانیم مجموعه دانش و فرآیندهای شکلگیری محصولات علوم انسانی و قرآنی را مدیریت و سازماندهی کنیم؟ مسئله اصلی ما درست اینجاست، چون تجربه نشان میدهد اگر نتوانیم در یک همافزایی میان نخبگان و مؤسسات تولید دانش، به مجموعهای از اصول، قواعد و رویکردها در حوزه علم قرآنی برسیم احتمالاً انباشت کمیِ این دانشها ما را به هدف نمیرساند لذا حفره بزرگی در زمینه علوم انسانی قرآنی خواهیم داشت که فاصله حوزه و دانشگاه را هم عمیق میکند.
🔸 وی بیان کرد: کافی است نتوانیم به یک همفکری و هماندیشی و اتفاق بنیادین در حوزه تعریف علوم انسانی قرآن بنیان برسیم یا از روششناسی های همگرا بین مجموعههای مختلف استفاده کنیم که در اینصورت در نهایت پروژه قرآنیسازی علوم عقیم میماند. سؤالی که وجود دارد این است که آنچه در پروژههای پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شکل میگیرد تا چه اندازه به لحاظ پارادایم و روش شناسی با آنچه در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه یا پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی یا دانشگاه مفید صورت میگیرد هماهنگ است؟ آیا میتوانیم ادعا کنیم در ده سال آینده به یک همگرایی نسبی در این زمینه برسیم چون همگرایی مطلق امکانپذیر نیست ......
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/anche-tolid-mikonim-abad-beynolmellali-dashte-bashad/
#محمدتقی_سبحانی
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa