💠 بررسی و نقد یافته‌های پژوهش‌های دینداری 🎙 استاد محمد خدایاری‌فرد ✂️ برش هایی از متن: 🔸 بر اساس بند سوم از سند چشم‌انداز بیست‌ساله و نیز سایر اسناد راهبردی کشور، مانند سند مهندسی فرهنگی و سند تحول آموزش و پرورش، به صورت‌های گوناگون بر ارتقای دینداری، اخلاق و معنویت در کشور تأکید شده است. با این همه به نظر می‌رسد هیچ‌یک از نهادهای متولی این امر، برنامه‌ریزی و پایش خاصی در این موضوع ندارند. پس از دستور امام خمینی مبنی بر اسلامی‌سازی دانشگاه‌ها، با توجه به اینکه هیچ معیاری برای سنجش اسلامی بودن/ نبودن دانشگاه در دست نبود، مسئولیت تعیین ملاک سنجش بر عهدۀ دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران گذاشته شد و برای این منظور تیم چهار یا پنج نفره تشکیل شد و به‌تدریج به این تیم اضافه شد. فعالیت اولیه گروه بیشتر حول محور دین‌داری بود و بعداً به دلایلی تمرکز کار روی موضوع اخلاق قرار گرفت. الگوی سنجش دین‌داری ابتدا در سطح دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف، بعد در سطح ملی و سپس با مشورت شخصیت‌های مهم بین‌المللی مانند رالف هود در سطح بین‌المللی ساخته شد. این مدل سنجش دین‌داری شامل مؤلفه‌های زیر است: 🔸 باورهای دینی؛ عواطف دینی و التزام و عمل به وظایف دینی (رفتارهای دینی). 🔸 نتیجۀ مطالعات شامل وضعیت دین‌داری دانشجویان، سنخ‌شناسی رفتارهای دینی و راه‌حل‌ها در سال‌های 1387، 1390، 1392 و 1396 است. در این مطالعات هیچ‌گونه گرایش سیاسی دخالت نداشته است و تاریخ‌ها به‌صورت تصادفی است. به دلیل شرایط خاص ایران، اظهارنظر دربارۀ دین‌داری از حساسیت خاصی برخوردار است و همین امر کار سنجش دین‌داری را با دشواری‌هایی روبه‌رو می‌سازد. 🔸 طبق نمودارهای به‌دست‌آمده، در سال 1390 و 1392 دین‌داری، شامل باورهای دینی، عواطف دینی و رفتار دینی، سیر نزولی داشته است. بررسی وضعیت دین‌داری در سال‌های 1392 تا 1394 نشان می‌دهد که در سال 1392 وضعیت دین‌داری تقریباً خوب بوده و در سال 1393 کمی افزایش یافته، اما در سال 1394 باز مقداری ثابت مانده است؛ به تعبیر دیگری در این سال‌ها در وضعیت دین‌داری تغییر خاصی اتفاق نیفتاده است. 🔸 در تحقیقات سال‌های 1395 و 1396، بررسی ورودی‌های دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران (کسانی که هیچ کار پژوهشی روی آنها نشده بود) نشان داد که وضعیت دین‌داری در بین دانشجویان ورودی 1396 نسبت به ورودی‌های 1395 به‌ویژه در دو شاخص عواطف و رفتارهای دینی، کاهش داشته است(از 3/6% به 3/4% یا از 3/4% به 3/2% تغییر یافته است). برای فهم دلیل این کاهش، با 1200 دانشجو مصاحبه شد. مهم‌ترین دلایل کاهش دین‌داری بر اساس نتایج این مصاحبه‌ها عبارت است از: القای تحمیلی دین؛ جزم‌اندیشی دینی؛ رفتار حافظان هنجارهای نظام دینی؛ عملکرد آسیب‌زای مدعیان دین‌داری؛ برخورد ابزاری با دین؛ ناتوان جلوه‌گرشدن روحانیت در عرصه اجتهاد؛ برخوردهای ریاکارانه با دین؛ تخدیری واقع شدن دین؛ آمیختگی گسترده دین با حزن و اندوه؛ طرح چهره خشن برای دین؛ ابهام‌های آمیخته با دین؛ درخواست تبعیت محض از پیروان؛ دید غیراستدلالی دین‌داران؛ عدم توانایی دین‌داران در پاسخ به شبهات معاصر؛ افراط و تفریط‌های دینی؛ ضعف‌های مفرط تبلیغی؛ کوتاهی مسئولان در بسترسازی مناسب تحقق دین؛ اشباع به‌خصوص از صداوسیما در تبلیغ مستقیم دین و نگاه ظاهرگرایانه در مقابل نگاه مبتنی بر محتوا. جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید: https://andishehma.com/barrasi-naqd-dindari/ #بررسی #پژوهش #دینداری #نقد #محمد_خدایاری_فرد 🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما 🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻: ایتا: https://eitaa.com/andishemaa تلگرام: https://t.me/andishemaa اینستاگرام: https://www.instagram.com/andishemaa/?hl=en