✳️ دولت؛ واحد مطالعه در فقه سیاسی
🎙 استاد نجف لک زایی
✂️ برش هایی از متن:
🔸 به گزارش روابط عمومی سایت اندیشه به نقل از شبکه اجتهاد، دکتر نجف لکزایی در مورد ضرورت باز نگری وباز نویسی فقه سیاسی گفت:
🔸 برخی معتقدند در فقه «دولت» قابلبحث نیست. این در حالی است که واحد مطالعه ما در فقه سیاسی باید «دولت» و نظام سیاسی باشد. در فقه سیاسی شیعه، فقهای ما پیوسته مباحث خود را ذیل بحث نظام سیاسی مطرح کردهاند؛ از سید مرتضی در «رساله فیالعمل مع السلطان» گرفته تا مرحوم نائینی که نظام سیاسی را به دو نظام «ولایتیه» و «تملیکیه» تقسیم میکند و نظریه حضرت امام خمینی(ره) که نظامهای سیاسی را در سه دسته «نظام سیاسی استبدادی فردی»، «نظام جمهوری مبتنی بر اکثریت» و «دولت اسلامی» طبقهبندی میکند، همگی مسائل خود را ذیل مفهوم «نظام سیاسی» طرح میکنند. برایناساس، واحد مطالعه ما در فقه سیاسی باید «دولت» و نظام سیاسی باشد.
🔸 غفلت فقه سیاسی ما از «تعیین تکالیف دولت اسلامی»
🔸 آنان که بر این باورند فقه «نظریه دولت» ندارد، یا اساساً درکی از فقه سیاسی ندارند یا درک آنان از فقه سیاسی درکی حداقلی است، البته این بدان معنا نیست که فقه سیاسی بهتنهایی از عهده نظریه دولت و نظام سیاسی برمیآید، بلکه فقه سیاسی با بهرهگیری از کلام، اخلاق و فلسفه سیاسی عهدهدار ارائه «نظریه دولت» است. در طراحی و ارائه نظریه دولت در فقه سیاسی ضرورت، خاستگاه، اهداف، وظایف، ساختار، عناصر دولت و انواع نظام باید محل نظر قرار گیرد که در این میان، «اهداف» و «وظایف» دولت از اهمیت بیشتری برخوردار است. متأسفانه، در این زمینه ما با مسائل و چالشهایی مواجه هستیم، بدین معنا که از منظر فقه سیاسی مشخص نکرده ایم تکالیف دولت اسلامی چیست؟ جمهوری اسلامی در چه اموری باید ورود کرده و چه اموری را باید به مردم واگذار کند؟ واقعیت این است که مسأله «اهداف و وظایف دولتها» یک بحث ابتدایی در نظریه دولت است، بااینحال، ما متأسفانه در فقه سیاسی خود کمتر به این بحث ورود کردهایم.
🔸 ورود جدیتر فقه سیاسی به «تاکتیکهای سیاست خارجی دولت اسلامی»
🔸 روشها یا تاکتیکهای سیاست خارجی دولت اسلامی، دومین موضوعی است که فقه سیاسی ما باید ورودی جدیتر به آن داشته باشد و از جمله پرسشهای مهم و روزآمدی که در این فضا مطرح میشود، این است که آیا دولت اسلامی میتواند از تقیه در سیاست خارجی خود استفاده کند؟
جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/dolat-vahed-motalee-dar-fiqh-siyasi//
#دولت
#فقه_سیاسی
#مطالعه
#واحد
#نجف_لک_زایی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa
❇️ منبری ها ومداحان با مطالعه و علمیت منابع معتبر برای مردم سخن بگویند.
🎙 استاد ناصر رفیعی
✂️ برش هایی از متن:
🔹 به گزارش روابط عمومی «سایت اندیشه ما» به نقل از ادیان نیوز در خصوص جایگاه واقعی منبریها و مداحان گفت: در راستای تحریفزدایی از چهره آفتابی عاشورا زحمتهای فراوانی کشیده شده اما همچنان تکرار تحریفها آن هم از زبان برخی سرشناسها آزرده خاطرمان میکند. به ویژه پذیرش تحریفها باعث میشود معنا و هدف و رسالت عاشورا تحتالشعاع قراربگیرد، چه کنیم؟
🔹 مبانی در نقل مقتل و داستان کربلا با هم متفاوت است. برخی از مبانی به گونهای سختگیرانه است مانند آنچه که جناب پیشوایی در کتاب مقتل جامع دارد یا مبنایی که مثلا آقای ریشهری و همکارانشان در کتاب دانشنامه امام حسین داشتند. مبنای برخی دیگر از دوستان و علما مقداری سهلگیرانه است و معتقدند در نقل مقتل نباید آنقدر هم سختگیری کرد به همین جهت شما در کتابهایی که درباره کربلا نوشتهاند مانند ملااحمد نراقی (محرق القلوب) یا مرحوم طریحی و… میبینیم برخی مطالب ضعیف هم نقل شده است.
🔹 به بیانی سادهتر، برخی افراد که در حوزه تاریخ کار میکنند برای مقاتل تا قرن هفتم اعتبار ویژهای قائل هستند مانند لهوف شیخ صدوق یا خوارزمی و… و طبیعتا به مقاتل پس از قرن هفتم کمتر اعتماد میکنند. ولی برخی نیز عقیده دارند مقتلهایی که در قرنهای مثلا ۱۱ یا ۱۲ نیز نگاشته شده اگر توسط عالم یا بزرگی قلمی شده باشد میتواند محل رجوع و اعتماد باشد.
🔹 خود این اختلاف مبنا باعث اختلاف در نقل و روایت میشود. مثلا مرحوم مجلسی با استفاده از یک «خبر واحد» داستان سر امام حسین در دروازه کوفه و عکسالعمل حضرت زینب را نقل کرده است. اگر مداح یا سخنرانی با اعتماد به کتاب بحارالانوار این داستان را نقل کند در اصل دروغی نگفته اما اگر پژوهشگر و مورخی بگوید این مطلب را نمیپذیرد زیرا مجلسی این روایت را از مسلم جساس نقل کرده بدون اینکه به سند و کتاب یا منبع اشارهای بکند.
«وجه جمع» و حاصل سخن این است که در داستان کربلا سخت است به یک وحدت رویه برسیم. زیرا ممکن است مبنای کسی، اعتبار تمام کتابهای مقتل باشد لذا از «معالیالسبطین» هم نقل میکند. ممکن است مبنای یک پژوهشگر، آثار تا قرن هفتم باشد و اینها را ضعیف بشمرد. مثلا شهید مطهری، با مبنایی که دارد برخی روضهها را پذیرفتنی نمیداند و کتاب «روضهالشهدا» را قبول ندارد. برخی برعکس، همان روضهها را قبول دارند. مثل داستان اربعین و بازگشت به کربلا [در همان سال رخداد فاجعه] که حاج شیخ عباس قمی و مرحوم نوری(صاحب مستدرک) آن را نفی میکنند از سوی دیگر قاضی طباطبایی کتاب مینویسد و دفاع میکند. پس در نقل مقتل به هیچ وجه وحدت رویه نداریم. زیرا مبانی فرق میکند. از سوی دیگر برخی امور و رخدادها بی هیچ گمانی دروغ است و باید از اینها پرهیز شود همچنین در نقل مقتل بایستی میان «زبان حال» و «زبان قال» فرق گذاشته شود.
جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/menbari-madahan-ba-motalee-sokhan-begoyand/
#سخن
#مداح
#مطالعه
#منبری
#منابع_معتبر
#ناصر_رفیعی
🌐 تهیه شده توسط تیم اندیشه ما
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa
❇️ ملاحظات روششناختی در مطالعه غلو در تشیع نخستین
🎙 سید محمدهادی گرامی
✂️ برش هایی از متن:
🔸به گزارش «سایت امدیشه ما» به نقل از ایکنا، نشست «ملاحظات روششناختی در مطالعه غلو در تشیع نخستین» صبح امروز ۱۱ بهمنماه با حضور دکتر سید محمدهادی گرامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در محل پژوهشگاه برگزار شد که گزیده آن تقدیم می گردد:
🔸 نکاتی را درباره موضوع نشست یادداشت کردم تا در ساختاری منظم آنها را ارائه کنم. نکته اول این است که چرا غلوپژوهی برای ما میتواند مسئله باشد و چه ضرورتی دارد این موضوع را بررسی کنیم. در نگاه اول شاید این موضوع یک موضوع تاریخی به نظر بیاید و در هر صورت با دغدغههای امروزین ما فاصله داشته باشد. گمان من اینگونه نیست و غلو برای امروز ما بسیار بااهمیت است و در ارتباط با مسائل روزمره ما قرار دارد. ما در طیفهای مختلفی میتوانیم به این مسئله نگاه کنیم. امروز ما یک بحث جدی در جهان داریم و آن بحث بنیادگرایی و رادیکالیسم در کشورهای مختلف است. اگر غلو را در معنای کلانش ببینیم طبیعتا باید نسبتمان را با این گفتمان تعریف کنیم. اینجا میشود نکات مختلفی مطرح کرد که ما را از بحث اصلی دور میکند ولی باید به این نکته اشاره کنیم که مسئله ما، شیعیان یا مسلمانان غالی هستند نه غالیان تندرو؛ یعنی آن چیزی که برای ما مسئله است خودیهایی هستند که آن خودیها در معرض اتهام غلو قرار دارند. طبیعتا اینجا بحث داعش و جبهه النصره برای ما مسئله نیست. بحث ما یک بحث درونگفتمانی و دروناجتماعی است. وقتی قرار باشد به این پرسش پاسخ دهیم شاید لازم باشد هویت تاریخی خودمان را بازسازی کنیم که از جهت تاریخی چه نسبتی با جریانهای غالیانه داشتیم.
🔻 غلو از دوره امیرالمومنین(ع) و از شهر کوفه آغاز شد
🔸 فارغ از جنبه مسئلهمندی، این بحث یک بحث تاریخی نیست و به هویت اکنون ما مرتبط است. اینکه این هویت تاریخی چگونه بوده است بحث ما در این جلسه نیست. آن چیزی که برای من مهم است ملاحظات روششناختی است که در مطالعه غلو در وجه تاریخی آن باید مد نظر قرار دهیم؛ نکته اول زمانپریشی در مطالعه غلو است. ما نمیتوانیم از یک مفهوم کلی بدون در نظر گرفتن دورههای تاریخی صحبت کنیم. حتما باید توجه داشته باشیم درباره کدام مقطع از زمان صحبت میکنیم. اگر بخواهیم مروری بر تحولات تاریخی غلو داشته باشیم ابتدا میتوانیم به عصر خود پیامبر(ص) بپردازیم که اتفاقا گزارشات غلو در آن دوره محدود است. بحث غلو از دوره امیرالمومنین(ع) و از عراق و کوفه آغاز شد. خاک عراق چه طبعی دارد که برخلاف حجاز، همواره آبستن شکلگیری جریانهای مختلف و جریانات رادیکال و افراطی بوده است. یک دوره دیگر از دوره حمله مغول و سقوط خلافت عباسی تا صفویه است. دوره بعدی از دوره صفویه تا انقلاب ایران و بعد از انقلاب ایران است. اینها دورههایی است که اگر بخواهیم مطالعات غلو داشته باشیم باید به اینها بپردازیم و به همه این دورهها توجه کنیم.
🔸 ملاحظه دوم بعد اجتماعی سیاسی پدیده غلو است. در برداشت اولیه ممکن است به ذهن خطور کند غلو گونهای افراطیگری و عقاید غیر عقلانی به همراه عزلتنشینی است در حالی که غلو یک ماهیت سیاسی و اجتماعی داشته و جریانهای غالیانه خیزشهای سیاسی داشتند و توسط حکومت تحت تعقیب بودند. تمام این جریانها بلندپروازی سیاسی داشتند و غلو برایشان صرفا دستآویز بود، این مسئله مهمی است. پس غلو را با تصوف و زهدگرایی مخلوط نکنیم.
🔸 ملاحظه سوم این است توجه داشته باشیم خود بحث غلو همواره یک اتهام بزرگنماییشده در منابع فرقهشناسی اسلامی بوده است. اگر درک سیاسی از غلو داشته باشیم و بدانیم جریانات غالیانه بلندپروازی سیاسی داشتند و از سوی دیگر دانش فرقهنگاری را نیز در اختیار قدرتهای حاکم بدانیم، باید توجه کنیم آنها عقایدی را به غلات نسبت دادند که برای ما عجیب است و در این زمینه بزرگنمایی شده است تا زمینه سرکوب آنها فراهم شود.
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/molahezat-ravesh-shenakhti/
#تشیع
#غلو
#مطالعه
#سید_محمد_هادی_گرامی
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa