#فرا_اندیشه | علم دینی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی(تفکیک بین فعل خدا و فعل انسان)
☑️ علمی که به فعل انسان برمیگردد، این میتواند دو گونه باشد، اما علمی که به «فعل الله» برمیگردد، این دیگر نمیتواند دو گونه باشد ...
اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی
⤵️⤵️⤵️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
اندیشگان
#فرا_اندیشه | علم دینی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی(تفکیک بین فعل خدا و فعل انسان) ☑️ علمی که به ف
#فرا_اندیشه | علم دینی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی(تفکیک بین فعل خدا و فعل انسان)
🔸یک وقت علمِ انسان در این است که من چه کار کنم، مثل سینما که علم آنها این است که من چطور بازی کنم؛ من بازی کنم یا هنرنمایی کنم، این میتواند دینی باشد، میتواند غیر دینی؛ برای اینکه درباره فعل انسان بحث میکند.
🔸اما علوم دیگر، فیزیک، شیمی، ریاضی، تمام علوم تجربی و تمام علوم انسانی، اینها درباره حقایق خارجیه است. در جهان هستی چیزی جز فعل خدا نیست؛ در جهان هستی خدا هست و اسما، اوصاف، افعال، اقوال و آثار او. در عالم غیر از این چیز دیگر نیست؛ بخشی از اینها به شیمی و فیزیک برمیگردد، بخشی به ریاضی برمیگردد، بخشی به علم کلام برمیگردد، بخشی به علم فلسفه برمیگردد، بخشی به عرفان نظری برمیگردد ... علم آن است که به واقع تعلّق بگیرد، واقع هم فعل خداست، بررسی فعل خدا هم فرض ندارد که دینی نباشد ...
🏷 دو نظر خیلی متفاوت صد درصد مباین هم است: یکی اینکه آنها میگویند علم، دینی و غیر دینی ندارد علم، دینی نیست؛ ولی عاِلم ممکن است مسلمان باشد، ممکن است کافر؛ اما نظر دوم آن است که خیر، علم فقط دینی است، عاِلم ممکن است مسلمان باشد، ممکن است کافر.
حالا اگر کافری آمده درباره حضرت امیر دارد بحث میکند که علیبنابیطالب(سلام الله علیه) در این مدت چه کارهایی کرده است، تحقیق و پژوهش علم او دینی است، ولو آن عاِلم کافر است.کسی درباره امام صادق(سلام الله علیه) دارد بحث میکند، بحث درباره فعل، قول، روش و سیره امام، این علم، علم دینی است، ولو عاِلم کافر باشد.
↙️ چیزی در جهان نیست، مگر فعل خدا؛ بحث درباره فعل خدا، مثل بحث درباره قول خدا، دینی است.
الآن ما که داریم تفسیر بحث میکنیم، چرا علم ما دینی است؟ برای اینکه بگوییم خدا چنین گفت؛ آن استاد دانشگاه هم میگوید خدا چنین کرد، فرض ندارد ما علمی داشته باشیم غیر دینی.
عاِلم بله، ممکن است کافر باشد، چون قبول ندارد که این کار، کار خداست و قبول ندارد که فعل، فعل خداست؛ بله او ممکن است کافر باشد.
◀️ پرسش: استاد! ممکن است طبیعت چنین کرده باشد؟
🔸پاسخ: بله، چون طبیعت چنین کرد، خیال میکند طبیعت کرد، در حالی که کار، کار خداست، چون نمیداند که چه کسی کرد، خود این عالم میشود کافر وگرنه فعل، فعل خداست.
اگر فعل، فعل خداست، بحث درباره فعل خدا فرض ندارد دینی نباشد؛ منتها او نمیداند که فاعل آن کیست، میشود کافر وگرنه آنچه در عالم هست فعل خداست، قول خداست. حالا کافری درباره قرآن شناسی بحث میکند؛ کم نیستند کفّاری که درباره قرآن شناسی اظهار نظر کردند، قرآن را شناختند، چند تا سوره دارد، چند تا آیه دارد، چند تا امر و نهی دارد، درباره چه چیز بحث میکند، حقوق آن چیست، این علم، علم دینی است، ولو آن عالم کافر باشد.
↙️ آنها میگویند #علم_سکولار است، دینی و غیر دینی ندارد؛ ولی عالم ممکن است مسلمان باشد یا غیر مسلمان.
اینها علم را واقعاً نشناختند؛ علم، بررسی فعل خداست.
↙️ آنجا که بررسی فعل انسان است، مثل سینما و امثال اینها، بله آنجا ممکن است که خود آن علم دینی باشد یا غیر دینی؛ برای اینکه بحث در این است که این آقا چه کار بکند، این آقا اگر بر طبق کتاب و سنّت انجام بدهد، میشود دینی، اگر غیر کتاب و سنّت است میشود غیر دینی.
☑️ علمی که به فعل انسان برمیگردد، این میتواند دو گونه باشد، اما علمی که به «فعل الله» برمیگردد، این دیگر نمیتواند دو گونه باشد ...
یک وقت است که اینها اوهام خودشان را انسان میدانند، خیالات و برداشت خودشان را انسان میدانند، این اصلاً علم نیست. آنچه واقعیت است، واقعیت انسان، واقعیت روح، واقعیت جامعه، واقعیت اقتصاد که در خارج حقیقت دارد، بله، این دینی است.
اما اینها در اثر بیراهه رفتن، مبادی و منابع را از دست دادند؛ بخشی از اینها اصلاً علم نیست.
📚 #آیت_الله_جوادی_آملی، تفسیر سوره مبارکه «زمر»، آیات 11 الی 18
#علوم_انسانی_اسلامی
#علم_دینی
اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی
⤵️⤵️⤵️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
May 11
🧩 #اندیشه_نوشت | در جهان فردا کدام کشورها توسعه یافته خواهند بود؟
#پیچ_تاریخی
#تعلیم_و_تربیت
#آموزش_و_پرورش
🌀 اندیشگان را در ویراستی دنبال کنید 💯💯💯
https://virasty.com/r/ZSs7
📕 #برشی_از_کتاب | ارشمیدس در حمام
↙️ معروف است که یکی از بزرگترین کشفیات ارشمیدس در حمام صورت گرفت و وی شوقزده، لخت مادرزاد از حمام بیرون زد و فریاد کشید «یافتم، یافتم».
روزی که ارشمیدس به حمام رفت، لابد چرک بود. اما به جای اینکه کیسه بکشد شروع به بازی و غوطهخوردن در آب کرد. پایین میرفت و بالا میآمد، باز پایین میرفت و بالا میآمد، خیلی آرام، یک بار دیگر که پایین رفت یکهو از آب بیرون جست. فریاد کشید: یافتم، یافتم...
کسانی که حمام نرفتهاند نمیدانند که فریاد در حمام چه انعکاس پرابهت و چندبارهای دارد. پژواک صدا در خود صدا میپیچد و باز ارشمیدس انگار که «مویش» را میکشند از ته دل فریاد میزد: یافتم، یافتم...
اولین گمان این بود که ارشمیدس سنگ پا پیدا کرده است، اما تا آن روز کسی برای سنگ پا اینطور نعره نکشیده بود. آنهایی که به ارشمیدس نزدیکتر بودند بیاختیار ذهنشان به ثروت و جواهری رفت که ارشمیدس از روی خوششانسی و اتفاق آن را پیدا کرده است که فریاد در فریاد ارشمیدس انداختند: مال ماست، مال ماست...
اما ارشمیدس بیاعتنا به همهچیز و همهکس و حتی لباسهایش، از سر شوق، لخت مادرزاد از حمام بیرون زد.
صاحب حمام فقط یک فریاد کوتاه داشت: پس پول حمام چی؟
بعد یکهو مثل تیر از ذهنش گذشت که ارشمیدس چیز باارزشی یافته و فریادزنان به دنبالش افتاد: مال من است، مال من است!
حمامی پس از اینکه دویست، سیصد متر به دنبال ارشمیدس دوید، دیگر کاملاً باورش شد که ارشمیدس چیز باارزشی پیدا کرده و حالا فریاد میزد: دزد، دزد، بگیریدش...
وقتی ارشمیدس از کنار بازار شهر گذشت جمعیتی که از پیاش میدوید به هجده نفر رسید، در حالی که ارشمیدس همچنان فریاد میزد: یافتم، یافتم...
شمعفروشان و نعلبندان و خلاصه کاسبکارها از کسانی که به دنبال ارشمیدس بودند میپرسیدند: «مگر چه شده است؟» و آنها جواب میدادند: «یافتش، یافتش» و همینطور از پی ارشمیدس میدویدند.
پیرزنی گفت: چه بیحیاست این مرد!
لاتی به محض اینکه ارشمیدس را آنطور لخت مادرزاد دید گفت: این چیچی پیدا کرده که باید حتماً لخت باشه تا نشون بده؟!
در سرکوی سگبازها، آنجا که «کلبی»ها جمع میشدند، بالاخره جلوی ارشمیدس را گرفتند. لنگی به دور تنش پیچیدند، پیرمردی نفسنفسزنان از راه رسید: من هفته قبل در حمام انگشتر طلایم را گم کردم، زنم شاهد است!
حمامی هم رسید: منطقاً آنچه در حمام است، مال حمامی است.
یکی از سوفسطائیان خواست با این نظر مخالفت کند که مأمور دولت آمد: حرف بیحرف! این چیزها مال دولت است.
مرد میانسالی از جمعیت گفت: قربان هنوز معلوم نیست چیچی هست.
مأمور خود را از تک و تا نینداخت: پس زودتر معلوم کنید تا بفهمیم صاحب چه چیزی هستیم!
اما ارشمیدس که غافل از دور و برش بود همینطور داد و فریاد میکرد: یافتم، یافتم، یافتم...
جمعیت که هر دم بیشتر میشد و کلافه بود دستهجمعی فریاد زدند: آخه بگو چی یافتی؟
ارشمیدس با همان شور و حرارت فریاد کرد: هر جسمی که در آب فرورود به اندازه وزن مایع همحجمش سبک میشود.
مردم گفتند: چی، چی گفتی؟
ارشمیدس که از دقت و توجه مردم نسبت به مسائل علمی شوقزده شده بود شمرده گفت: دقت کنید، هر جسمی که در آب فرورود به اندازه وزن مایع همحجمش سبک میشود.
همگی با هم گفتند: «این مردک خر چه میگوید، دیوانه است» و از دورش پراکنده شدند و ارشمیدس از دور صدای مردی را شنید که میگفت «هر جسمی که در آب فرورود به اندازه ارشمیدس دیوانه نمیشود» و صدای خنده مردم بلند شد.
فردای آن روز به سردر حمام یک تابلوی کوچک نصب شد که روی آن با خط خوش یونانی نوشته شده بود: برای حفظ شئونات اخلاقی از پذیرش دانشمندان و فلاسفه معذوریم! 😳
📚 از کتاب «مو، لای درز فلسفه»/اردلان عطارپور/انتشارات آن
#فلسفه
🌀 اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
May 11
📚 #معرفی_کتاب | پارادوکس انتخاب
کاگنی پلاس:
🪄 معمولا چنین تصور می شود که انتخاب بیشتر یعنی داشتن گزینه های بهتر و رضایت بیشتر.
📌بری شوارتز (Barry Schwartz) استاد دانشگاه سوارثمور آمریکا در این کتاب شرح میدهد که چرا برخلاف تصور رایج، بسیاری از انسانها با وجود امکانات وسیع، انتخابهای فراوان و گزینههای جذابی که در اختیار دارند، زندگیشان پر دغدغه و ناشاد است و کمتر احساس خوشبختی میکنند. شوارتز با ترکیب تحقیقات کنونی در علوم اجتماعی ، پیشنهاد می کند که حذف انتخاب ها می تواند استرس ، اضطراب و مشغله زندگی ما را تا حد زیادی کاهش دهد. وی یازده گام عملی در مورد چگونگی محدود کردن انتخاب ها به تعداد قابل کنترل، تمرکز روی موارد مهم و نادیده گرفتن باقی موارد ارائه می دهد که در نهایت رضایت بیشتری را از انتخاب کردن فراهم می کند.
📌شوارتز در تناقض انتخاب ایدههای جسورانهاش را به شیوهای کاربردی، بسیار شفاف و به دور از کلی گوییهای مرسوم بیان میکند، تا جایی که تعدادی از از مطرحترین شخصیتهای علم روانشناسی کتاب وی را ستودهاند و دنیل کانمن، برنده جایزه نوبل سال ۲۰۰۲ آن را کلید «خرسند زیستن» در دنیای مدرن و پیچیده امروز خواندهاست.
🎥 میتوانید سخنرانی TED بری شوارتز را که در آن خلاصهای از این کتاب ارائه میدهد همراه با زیرنویس فارسی در اینجا ببینید.
🌀 اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
اندیشگان
📚 #معرفی_کتاب | پارادوکس انتخاب کاگنی پلاس: 🪄 معمولا چنین تصور می شود که انتخاب بیشتر یعنی داشتن گز
اگه میخواید بدونید چرا خانم ها با وجود داشتن لباس های متنوع و زیاد بازهم این سوال رو میپرسن: «الان چی بپوشم؟»👀😁 این کتاب رو بخونید.
اگر حال خواندن کتاب ندارید، خلاصه اش رو از زبان خود نویسنده بشنوید:
https://www.ted.com/talks/barry_schwartz_the_paradox_of_choice?language=en&subtitle=fa
💢 #یادداشت | از بهترین روش های تربیتی؛
👈 سه گانههای ۷ ساله تربیتی رو مد نظر داشته باشیم و در هر یک از این دورههای ۷ ساله، از روشهای متناسب با ویژگیهای فرزندان استفاده کنیم.
🦋 در هفت سال اول؛ هنگامی که رفتار ناشایستی از کودک مشاهده میکنیم، بیشتر با پرت کردن حواس کودک از ادامه رفتار ناشایست و نیز ارائه الگو مثبت (حتی شده فرضی) بهره ببریم.
🦋 در هفت سال دوم؛ گرایش بسیار زیادی به فضای هم سالان و مدرسه ایجاد میشود.
در این سالها #معلمان به صورت جدی، تاثیر شگرفی بر فرزندان دارند و در این دوران میتوان بدون تنش، نکته نظراتمان را با معلمان امین در میان گذاشته و از قدرت و نفوذ و جذبه آنان نهایت استفاده را برد.
🦋 در هفت سال سوم؛ بیشترین گرایش فرزندان به گروه دوستان و هم سالان است. در دوران قبلی باید فرزندانمان متوجه باشد که والدین حق نظارت بر گروه دوستان انتخابی فرزندان دارند و در این دوران باید این نظارت به اوج خود رسیده باشد.[البته والدین نباید در ریز روابط میان فرزندان و دوستانشان دخالت داشته باشند و تنها بر انتخاب یا عدم انتخاب دوستان و مسائل کلان ورود میکنند.]
در این دوره، ایجاد رابطه اجتماعی عمیق (هر چند کوتاه) با دوستان فرزاندانمان بسیار کمک خواهد کرد که والدین بتوانند معضلات گروه دوستان فرزندان را اصلاح کنند. چرا که در این دوران عمدتا معضلات گروه دوستان مشترک است.
♟ در این سنین الگوها و اشخاص مرجع (هم چون روحانی محله، برخی معلمان، فرماندهپایگاه بسیج یا افرادی از پایگاه) نیز میتوانند والدین را در رسیدن به اهداف کمک کنند.
🖋 کارگروه تربیتی_روانشناسی اندیشگان
📌 تجربههای خودتان را از تربیت فرزندان در خانواده، با ما به اشتراک بگذارید.↙️
@Mojahedasheg
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی در ایتا | ویراستی
016.mp3
9.64M
🎙 #بشنوید | فایل صوتی خارج فقه خلل الصلاة استاد آیت الله فرحانی
📅 دوشنبه 1401.08.16
پ.ن: ایشان در این صوت، با بیان مصداقی اشاره ای به تاثیر نگاه فلسفی در #فقه دارند.
همچنین قدرت علمی و اصولی مرحوم امام و تاثیر ایشان در شهید مطهری را به طور گذرا بیان می کنند.
#فلسفه
#اصول_فقه
#فقه
منبع: کانال دروس آیت الله فرحانی
🌀 اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 #ببینید | استاد اباالفضل ساجدی
از نقش کلیدی بخشی از علوم انسانی غرب (فرویدیسم) در گسترش ولنگاری در غرب میگویند
🔺 نگاهی به دیدگاه #فروید، یونگ، اریک فروم، کارل هورنای، آدلر و...
همانگونه که دیدگاه فلسفی مدرنیته در انکار خدا و متافیزیک، و نظریه روانشناختی فروید به گسترس هرزگی جنسی انجامید نظریات صحیح فلسفی و علوم انسانی اسلامی میتواند به تعالی جامعه منتهی شود.
از کانال استاد ساجدی
#انقلاب_جنسی
#مدرنیته
#روانشناسی
#علوم_انسانی_اسلامی
🌀 اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
📙 #معرفی_کتاب | پاسخ به بزرگترین خداناباور در کتاب خدای داوکینز
📖 کتاب «خدای داوکینز» اثر الیستر ای. مک گراث با ترجمه میثم توکلی بینا است که در پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۴۱۶ صفحه تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه روانه بازار نشر شد. داوکینز در طول سالهای اخیر که شهرت یافته است، بر چهار پایه علم ایستاد و نظریه تکامل را دستاویزی برای انکار خدا قرارداد؛ رویهای که کمتر میان دانشمندان تجربی سابقه داشت.
🖋️ مترجم در مقدمه این اثر آورده است: این کتاب ما را از بسیاری نوشتهها در نقد و بررسی آرای داوکینز بینیاز میکند. از سوی دیگر در بازار نشر ایران، کتاب فارسی علمی و مناسبی در باب نقد و بررسی آرای داوکینز نیافتیم و این اثر میتواند چنین شکافی را کمتر کند.
از کانال مدرسه علم و دین
#داوکینز
#فلسفه_دین
#الحاد_معاصر
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی در ایتا | ویراستی
📝 #یادداشت | ظرفیت های اربعین حسینی برای پیشگیری از تکرار تاریخ
♦️ اربعین حسینی را این سالها بیشتر با پیاده روی عظیم و شور زیبای حاکم بر آن و البته چهره های تمدنی متبلور در این پیاده روی باشکوه به یاد می آوریم، که همگی نشان گر ظرفیت بالای اربعین اباعبدالله هستند.
📍یکی دیگر از امور قابل توجه، زیارت نامه ی پرمحتوای وارد شده در این روز است.
📖 متنی که در آن مطالب عمیق فراوانی از جمله هدف والای قیام حسینی: «وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِيكَ لِيَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَهِ وَ حَيْرَهِ الضَّلاَلَهِ»[۱]
🔍 و همچنین اساسی ترین نقطه ضعف کسانی که به دشمنی با امام برخاستند مطرح میگردد؛ یعنی فریفته شدن به دنیا:
«وَ قَدْ تَوَازَرَ عَلَيْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْيَا وَ بَاعَ حَظَّهُ بِالأَْرْذَلِ الأَْدْنَي وَ شَرَي آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الأَْوْكَسِ»[۲]
🔸 فریب خوردن از دنیا، همان نقطه سیاه زندگانی تمام کسانی است که در آن نقطه عطف تاریخ، در جایگاه اشتباه قرار گرفتند، چیزی که امام حسین ع خویش در سخنرانی روز عاشورا بدان اشاره فرمود:
«عِبادَ اللهِ اتَّقُوا اللهَ وَكُونُوا مِنَ الدُّنْيا عَلَى حَذَرٍ؛ ... أَنَّ اللهَ خَلَقَ الدُّنْيا للفناءِ فَجَديدُها بَالٍ وَ نَعِيمُهَا مُضْمَحِلَّ وَ سُرُورُها مُكْفَهِرٌ ...
... أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ الله تَعَالَى خَلَقَ الدُّنْيا فَجَعَلَها دَارَ فَنَاءٍ و زَوَالٍ ... فَالْمَغْرُورُ مَنْ غَرَّتْهُ وَالشَّقِيُّ مَنْ فَتَنَتْهُ فَلا تَغُرَّنَّكُمْ هَذِهِ الدُّنْيَا، فَإِنَّهَا تَقْطَعُ رَجَاءَ مَنْ رَكَنَ إِلَيْهَا وَ تَخِيبُ طَمَع مَنْ طَمَعَ فيها...»
🔸به کار رفتن متعدد کلمه ی «دنیا» و شرح بی ارزش بودن آن در برابر حقایق عالم در سخنان امام حسین ع نشان دهنده ی تاکید ایشان بر نقطه ضعف اشخاصی است که در برابر ایشان صف آرایی کرده اند.
🔃 همچنین این سخن ایشان را که در یکی از منازل در طول حرکت به سمت کوفه فرموده بودند بارها گفته و شنیده ایم که:
«النّاس عبید الدنیا و الدین لعق علی ألسنتهم، یحوطونه ما درّت معایشهم؛ فإذا محصّوا بالبلاء قلّ الدیّانون.»
🔚 از جاییکه عاشورا و کربلا همیشه جریان دارند «کل یوم عاشورا و کل أرض کربلا»، بایست با گذشت چهل روز از آن فاجعه ی عظیم این درس گرفته شود که در هر زمان ممکن است انسان در برابر امام زمانش بایستد و نافرمانی کند، اگر و فقط اگر، فریفته ی دنیا باشد. دنیا میتواند برای کسی پول و ثروت ، برای دیگری جاه و مقام، برای دیگری شهرت و برای هرکسی بر اساس شرایط و موقعیتی که دارد متفاوت و متغیر جلوه کند.
اعاذنا الله من غرور الدنیا.
_________________
[۱] و جانش را در راه تو بذل كرد، تا بندگانت را از جهالت و سرگرداني گمراهي برهاند.
[۲] درحالي كه بر عليه او به كمك هم برخاستند، كساني كه دنيا مغرورشان كرد، و بهره واقعي خود را به فرومايه تر و پست تر چيز فروختند، و و آخرتشان را به كمترين بها به فروش گذاشتند.
🖋 رحیل
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 به اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی بپیوندید.
Mohammad Aljnami - Habibi Hossein (128).mp3
17.99M
🔊 #مداحی | حسسسسسسین حبیبی 🥀
🎙 محمد الجنامی
#نوا
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 به اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی بپیوندید.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 #ببینید | چرا مردم عراق اینچنین برای زائران امام حسین(ع) خدمت میکنند؟!
🔖 استاد اصغر #طاهرزاده از احساس مسئولیت تاریخی مردم عراق و معنا بخشی #اربعین برای آنها، و از نسبت اربعین با انقلاب اسلامی سخن میگویند.
#معنای_زندگی
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 به اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی بپیوندید.
📝 #یادداشت | شما چگونه عاقبت بخیر خواهید شد؟!
↙️ سالیانی بود که هنگام مطالعهی تاریخ اسلام و نیز تاریخ انقلاب اسلامی، با شخصیتهایی مواجه میشدم که اوراقی از تاریخ، زرین بود به افتخارات و حماسهشان؛ اما هزاران افسوس که با گذشت زمان و پیدایش زاویه، از خط حزب الله جدا شده و در مقابل آن صف بسته بودند. (در تاریخ اسلام افرادی چون طلحه، زبیر و... و افراد دیگری در تاریخ انقلاب اسلامی که مخاطب قطعا اهل اشاره است...)
این تقابل در دراز مدت و به صورت تدریجی صورت میگرفت و رفته رفته آشکار میشد و در نهایت، نتیجه قطعی که برای افراد به ارمغان میآورد، محرومیت از عاقبت به خیری ابدی و سعادت اخروی بود.
افرادی که روزی از مدافعان اصلی مسیر بودند و جزو هسته مرکزی نهضتهای اصیل به شمار میرفتند، عاقبت به خیر نمیشدند!!!
🔺 با مشاهده چنین پایانی برای کسانی که روزی شاخص محسوب میشدند و مقایسه احوالاتشان با وضعیت مردم عادی(که نویسنده نیز از مردم عادی محسوب میشود)، هیچ امیدی به سعادت و عاقبت به خیریِ عموم مسلمانان نداشتم و این بیت وصف حالم میشد؛
«آنجا که عقاب پر بریزد
از پشه لاغری چه خیزد»
🔻 عاقبت بخیری، چیزی در حد شانس و بخت برایم جلوه مینمود. گرچه در عمق وجود نمیتوانستم پذیرا شوم که چنین باشد.
گاهی چنین میپنداشتم که نهایتا کسانی اهل عاقبت بخیری خواهند بود که مشیت الهی به آن تعلق بگیرد و آیاتی از این دست در ذهنم تداعی میشد:
«و لو شاء الله لجعلکم امة واحدة و لکن یضل من یشاء و یهدی من یشاء و لتسئلن عما کنتم تعملون»(نحل/۹۳) و نیز آیاتی چون (17 کهف، 186 اعراف، 36 و 37 زمر) و در یک کلام وقتی که به مساله عاقبت به خیری میاندیشیدم با خود میگفتم: «یا بخت و یا اقبال.» و «خدا بخیر کنه.»
✅ تا اینکه در یکی از دروس به اصطلاح «جنبی»، عنایت پروردگار شامل حال شد و استادی اهل معرفت (علیرغم اینکه بسیار جوان بود) روزیام گشت.
تنفس اهل دل را استشمام کرده بود و با مراقبت از روشنای دل، چشمهی وجودش در حال خروش بود و با کلام خود جان حیران مرا از تیرگی تردید رهانید و با پرتو یقین، عجین ساخت و گنجی که سالها در پی آن بودم را بر من ارزانی داشت.(ادام الله تعالی توفیقاته.آمین یارب العالمین)
🌀 بعد از رهنمودهای او بود که حال و روز خود را چنین یافتم:
آب در کوزه و ما تشتنه لبان میگردیم
یار در خانه و ماگرد جهان میگردیم...
همو بود که قیمت جواهری که در بغل بود را بر من عیان ساخت، از آن پس دانستم که باید بر این گرانبها چنگ زد. «واعتصموا بحبل الله...»
🧩 «عاقبت بخیری» را «شرط حیات» میدانست و بر این بود که: «بیمایه، فطیر است.»
وی بود که با نفس مسیحایی اش، ارج عنصر کیمیایی «#ولایت» را بر من شناساند.
استاد عزیز بود که با بررسی و رصد نقطه مشترک تمامی افراد عاقبت بخیر،(همچون شهدای همراه نبی مکرم اسلام و شهدای کربلا و افراد انقلابی حقیقی و شهدای انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس و حاج قاسم سلیمانی و ...) عیان ساخت که عنصری که نجات بخش همه آنان بوده، ولایت و ولایت پذیری و ولایت مداری بوده است. وی بود که مرا مومن کرد به اینکه، «ولایت است که عاقبت بخیری فرد را تضمین میکند.»
✔️ میفرمود: «ولایت مراتبی داره. مرتبه بالا مربوط به خدای متعال، و در مرتبه بعدی نبی مکرم و امامان معصوم، و در مرحله بعدی ولی فقیه و نائب امام، بعدش ولایت پدر و مادر بر فرزند، و در مرحله پایین، ولایت شوهر بر زن.»
بر این بود که: «رعایت حق «ولایت» عجیب توفیقات رو بالا میبره.»
الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمومنین و اولاده المعصومین.
✍️گروه تربیتی اندیشگان_محمدجواد ابراهیمی
📮 نظرات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 به اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی بپیوندید.
📕 #برشی_از_کتاب | شک مقدس و شک خطرناک
♾ پیدایش شکوک و شبهات آنگاه که بشر میخواهد مسائل را حل کند، یک امر طبیعی و عادی است و همین شکوک است که محرّک بشر به سوی تحقیق بیشتر است. و لهذا ما این نوع شکوک را که منجر به تحقیق بیشتر میشود، مقدّس میشماریم، زیرا مقدّمه وصول به یقین و ایمان و اطمینان است. شک آنگاه بد است که به صورت وسواس درآید و آدمی را به خود سرگرم کند، آنچنانکه میبینیم بعضی افراد از اینکه میتوانند در مسائل تردید کنند لذّت میبرند و آخرین منزل سیر فکری خود را تردید و دودلی میدانند. این حالت، حالت بسیار خطرناکی است، برخلاف حالت اوّل که مقدّمه کمال است. لهذا مکرّر گفتهایم که شک، گذرگاه خوب و لازمی است امّا توقّفگاه و سرمنزل بدی.
📚علل گرایش به مادیگری؛ شهیدمطهری؛ ص۴۸
┈┈┈┈•✿•┈┈┈┈
📨 به اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی بپیوندید.
📝 #یادداشت | امام رضا ع و کمال عقل
♦️ به مناسبت شهادت امام رضا علیه السلام جا دارد نگاهی دوباره به این حدیث معروف که آن حضرت خصلت های دهگانه ای را به عنوان ملاک تامّ بودن عقل شخص مسلمان نام برده اند مرور کنیم:
لاَ يَتِمُّ عَقْلُ اِمْرِئٍ مُسْلِمٍ حَتَّى تَكُونَ فِيهِ عَشْرُ خِصَالٍ
📍مادامی که این ده خصلت در شخص مسلمان نباشد، عقل او کامل نمیگردد:
۱- اَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأْمُولٌ
📍از جانب او خیر و نیکی مورد توقع باشد. (یعنی دیگران او را به این می شناسند که اهل نیکی کردن است.)
۲- وَ اَلشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ
📍و برعکس، دیگران از جانب او نسبت به شرّ و بدی در امان هستند.
۳- يَسْتَكْثِرُ قَلِيلَ اَلْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ
📍خوبی اندک دیگران را بزرگ می شمارد.
۴- وَ يَسْتَقِلُّ كَثِيرَ اَلْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ
📍اما خوبی زیاد خودش را کم به حساب می آورد.
۵- لاَ يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ اَلْحَوَائِجِ إِلَيْهِ
📍هرچه از او حاجت بخواهند خسته نمیشود.
۶- وَ لاَ يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ اَلْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ
📍تا آخر عمر از طلب علم خسته نمیشود.
۷- اَلْفَقْرُ فِي اَللَّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ اَلْغِنَى
📍تهيدستى در راه خدا را بيشتر از توانگرى دوست مىدارد.
۸- وَ اَلذُّلُّ فِي اَللَّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ اَلْعِزِّ فِي عَدُوِّهِ
📍ذلت در راه خداوند را از عزت در راه دشمن خداوند بیشتر دوست دارد. (البته مراد ذلت و عزت ظاهری است؛ زیرا عزت حقیقی نزد خداوند محقق می شود و هرکه با او باشد در حقیقت عزیز است، هرچند در ظاهر از نظر عده ای ذلیل باشد.)
۹- وَ اَلْخُمُولُ أَشْهَى إِلَيْهِ مِنَ اَلشُّهْرَةِ
📍گمنامی برای او دوست داشتنی تر از مشهور شدن است.
۱۰- ثُمَّ قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ اَلْعَاشِرَةُ وَ مَا اَلْعَاشِرَةُ قِيلَ لَهُ مَا هِيَ قَالَ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ لاَ يَرَى أَحَداً إِلاَّ قَالَ هُوَ خَيْرٌ مِنِّي وَ أَتْقَى
📍سپس امام فرمود، خصوصیت دهم، آن هم چه خصوصیتی!؟
همین طرز بیان ایشان باعث شد اطرافیان با توجه بیشتری سوال کنند، آن خصوصیت چیست؟
📍ایشان فرمود: با هیچ انسانی مواجه نشود مگر اینکه او را برتر و باتقواتر از خود بداند.
سپس آن حضرت در توضیح اینکه چگونه دیگران را از خود برتر بداند چنین فرمود:
إِنَّمَا اَلنَّاسُ رَجُلاَنِ رَجُلٌ خَيْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى وَ رَجُلٌ شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى فَإِذَا لَقِيَ اَلَّذِي شَرٌّ مِنْهُ وَ أَدْنَى قَالَ لَعَلَّ خَيْرَ هَذَا بَاطِنٌ وَ هُوَ خَيْرٌ لَهُ وَ خَيْرِي ظَاهِرٌ وَ هُوَ شَرٌّ لِي وَ إِذَا رَأَى اَلَّذِي هُوَ خَيْرٌ مِنْهُ وَ أَتْقَى تَوَاضَعَ لَهُ لِيَلْحَقَ بِهِ.
📍زیرا مردم دو دسته اند: یا بهتر و پرهيزگارتر از او بنظر مىرسند، و يا بدتر و پستتر. اگر کسی را ببيند كه (در نظرش) بدتر و پستتر است گويد: شايد نيكى او در باطن باشد كه بهتر است، ولی نيكى من در ظاهر است كه برايم بدتر است، و اگر آن دیگری را ببيند كه بهتر و پرهيزگارتر است در برابرش تواضع كند تا به وى ملحق شود.
سپس امام فرمود هرگاه شخص چنین کند، مجد و عظمتش بالا رود و بزرگ اهل زمانه اش می شود.
📮پ.ن: چنانکه مشاهده می شود، هر ده خصلتی که شمرده شده، خصوصیات اجتماعی هستند.
به نظر می رسد آنچه در ابتدای روایت بیان شده که عقل مسلمان کامل نمیگردد از همین روست که مسلمانی تنها در امور فردی خلاصه نشود و مسلمانان از زیر بار تکالیف اجتماعی شانه خالی نکنند.
💯 تک تک ۱۰ خصوصیتی که شمرده شد به تنهایی می تواند شخصی را در جامعه برجسته کند. مگر ممکن است شخصی حضور مثبت و فعال اجتماعی نداشته باشد و به جایگاه (الخیر منه مأمول) برسد؟
حال اگر این ۱۰ خصوصیت در شخصی جمع گردد، چه می شود؟
🔸به راستی که امام صادق علیه السلام فرمود باید در اجتماع به نوعی رفتار کنید که بهترین فرد جمع ها باشید، مایه ی زینت ما اهل بیت باشید به طوری که برای نشان دادن عظمت شما بگویند: هذا جعفریٌّ.
و جالب است فضایی که این احادیث در آن صادر شده اند مربوط به زمانی است که شیعیان در اقلیت به سر می بردند، بنابراین چنین نیست که ما تنها این خصوصیات را نسبت به شیعیان دیگر داشته باشیم، بلکه باید در هر اجتماعی چنین حضور فعال و مثبت داشته باشیم و شخص شاخص و بزرگ تمامی جمع ها گردیم.
🖋رحیل
اندیشگان؛ رسانه علوم انسانی-اسلامی ⤵️⤵️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
#برشی_از_کتاب | شهید مطهری: اختلاف فلسفه الهی و مادی در دایره وجود و واقعیت است.
🧩 برای من که با شور و شوق و علاقه زائد الوصفی فلسفه الهی و فلسفه مادّی را تعقیب و مطالعه و بررسی میکردم، در همان سالها که هنوز در قم بودم مسلّم و قطعی شد که فلسفه مادّی واقعاً فلسفه نیست و هر فردی که عمیقاً فلسفه الهی را درک کند و بفهمد، تمام تفکرات و اندیشههای مادّی را نقش بر آب میبیند و تا امروز که بیست و شش سال از آن تاریخ میگذرد و در همه این مدّت از مطالعه این دو فلسفه فارغ نبودهام، روز به روز آن عقیدهام تأیید شده که فلسفه مادّی فلسفه کسی است که فلسفه نمیداند.
از همان اوایل که به مطالعه این دو فلسفه پرداختم، سعیام این بود که وجوه اختلاف این دو فلسفه را دقیقاً و عمیقاً درک کنم. میخواستم بدانم راه این دو فلسفه در کجا از هم جدا میشود و نقطه اصلی اختلاف نظر کجاست؟ آنچه خودم در این جهت میفهمیدم این بود که نقطه اصلی اختلاف نظر، دایره «وجود» و «واقعیت» است.
مادّی، واقعیت و وجود را در انحصار آنچه مادّی است- یعنی در انحصار آنچه جسم و
جسمانی است، آنچه به نحوی دارای ابعاد مکانی و زمانی است، آنچه دستخوش تغییر و تحوّل است، آنچه قابل اشاره حسّیه است، آنچه محدود و نسبی است- میداند و به واقعیتی و رای این واقعیتها قائل نیست. امّا الهی، واقعیت و وجود را در انحصار این امور نمیداند؛ این امور را بخشی از واقعیت میشمارد نه تمام واقعیت.
الهی برخلاف مادّی به واقعیات غیر مادّی و نامحسوس و مجرّد از زمان و مکان و حرکت، به واقعیت ثابت و جاودانه، ایمان دارد. پس مکتب مادّی مکتب انحصار است و مکتب الهی مکتب ضدّ انحصار.
📌 ولی وقتی که به کتب مادّیین مراجعه میکردم میدیدم مطلب به شکل دیگر طرح میشود. مثلاً به این شکل طرح میشود که مسئله اساسی فلسفه- که فلاسفه را به دو اردوی کاملاً مختلف تقسیم میکند- این است که آیا مادّه مقدّم است یا شعور؟ آیا عین مقدّم است یا ذهن؟ آنان که مادّه را مقدّم بر شعور و عین را مقدّم بر ذهن میدانند، یعنی مادّه را خالق شعور و عینیت را منشأ ذهنیت میشمارند، گروه ماتریالیستها هستند و آنان که شعور را خالق مادّه و ذهن را آفریننده عین میدانند، گروه ایده آلیستها و متافیزیسینها و مذهبیها هستند. و یا آنجا که منطق دیالکتیک را شرح میدهند میگویند: دیالکتیک برخلاف متافیزیک، طبیعت را مجموعه تصادفات اشیاء و پدیدههایی که از یکدیگر مجزّا و منفرد بوده و به یکدیگر وابستگی ندارند، نمیداند؛ دیالکتیک برخلاف متافیزیک که برای طبیعت یک حالت آرامش و رکود و سکون تغییر ناپذیر قائل است، آن را متحرّک و در حال تحوّلات پیدرپی میداند؛ دیالکتیک برخلاف متافیزیک...
📍 وقتی که طرح این مسائل را در کتب مادّیین به این شکل و به این صورت میدیدم، در اندیشه فرو میرفتم که چرا مسائل به این صورت طرح میشود؟ ذهنم را به کتب و اندیشههای الهیون که با آنها آشنا بودم معطوف میکردم، میدیدم چنین مسائلی برای الهیون مطرح نیست و نمیتواند مطرح باشد. ذهن مقدّم بر عین و خالق عین است یعنی چه؟ کجا گفتهاند جهان یک سلسله اجزای منفرد و بیرابطه با یکدیگر است؟ کدام فلسفه الهی میگوید جهان ثابت و راکد است؟ عمیقترین نظریهها درباره اینکه جهان یک «واحد حرکت» است، از طرف الهیون عنوان و اثبات شده است.
🖍 طولی نکشید که راز و رمز این گونه طرح کردنها از طرف مادّیین بر من روشن
شد. آن راز چه بود؟ یک چیز بسیار ساده...
ادامه در پست بعدی ⬅️
🌀 اندیشگان؛ تکاپوی اندیشه
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
اندیشگان
#برشی_از_کتاب | شهید مطهری: اختلاف فلسفه الهی و مادی در دایره وجود و واقعیت است. 🧩 برای من که با شو
.
.
.
↙️ یک چیز بسیار ساده: ضعف منطق مادّیین و ترس آنها از مواجهه با مسائل در چهره اصلی.
مادّیین کاملاً احساس کردهاند که اگر مسائل را به صورت اصلی و صحیح مطرح کنند، کلاهشان سخت پس معرکه است؛ ناچار کانالهای انحرافی ایجاد میکنند و مغلطه به کار میبرند.
📖 اندیشههای مادّی در جهان اسلام و در فرهنگ و تمدّن اسلامی سابقه طولانی دارد. از آیات قرآن برمیآید که اندیشه انکار خدا و معاد در عصر جاهلیت در میان مردم جزیرة العرب وجود داشته است. از قرن دوّم هجری که اختلاط ملل مختلف آغاز شد و برخورد عقاید و آراء سخت اوج گرفت، مادّیین در کمال آزادی عقاید و اندیشههای خویش را در محافل علمی و در مجالس علنی ابراز میداشتند و دیگران را به پیروی از مکتب خویش دعوت میکردند. احیاناً در مسجد الحرام و یا مسجد النّبی حلقه تشکیل میدادند و به گفتگو درباره عقاید خویش میپرداختند.
اینچنین آزادی برای مادّیین در هیچ محیط مذهبی در جهان سابقه ندارد. با همه اینها، با آنکه اندیشههای مادّی همواره در محافل علمی و غیر علمی مطرح بود، این اندیشهها طرفدارانی ازاندیشمندان واقعی به دست نیاورد. افرادی بودهاند که مادّی فکر میکردهاند، ولی هیچ گاه شخصیت برجسته صاحبنظر علمی را نمییابیم که واقعاً پیرو مکتب مادّی باشد. آنچه احیاناً به ابن مقفّع و محمّد بن زکریای رازی و یا خیام نسبت داده میشود، اساس درستی ندارد و غالباً دشمنان اینها روی اغراض شخصی این نسبتها را دادهاند.
با اینکه در همه دورهها زنادقه و دهریینی بودهاند که با شعر و نثر و خطابه عقاید خویش را تبلیغ میکردهاند، ما از نظر تاریخ اندیشه به اندیشهای قابل طرح از مادّیین برنمیخوریم. اندیشههایی که به سود فلسفه مادّی و به عنوان اشکال و ایرادی بر فلسفه الهی طرح شده- که قابل بررسی بوده است- از طرف خود الهیون طرح شده است.
از این رو مادّیین در جهان اسلام «تاریخ» و سرگذشت دارند، اما اندیشههای مادّی «تاریخ» و سرگذشتی ندارد.
✅ در نیم قرن اخیر، فلسفه مادّی در ایران و سایر کشورهای اسلامی در اثر ترجمه کتب فلاسفه مادّی غرب جانی تازه گرفت و پیروانی به دست آورد، ولی در همان حمله اوّل بیپایگیاش ظاهر شد و از پای در آمد؛ معلوم شد که اندیشههای مادّی با همه زرق و برقهای ظاهری، محتوایی ندارد. کاملاً مشهود است که ماتریالیستهای ایران در برابر الهیون پاسخی ندارند و جز تکرار همان سخنان همیشگی کاری از آنها ساخته نیست. آنان ترجیح میدهند که خود را درگیر این مسائل نکنند و همان روش «سراسر تبلیغی» را که با آن آشنا هستیم ادامه دهند.
📚علل گرایش به مادیگری، استاد مطهری، ص14
#شهید_مطهری
#فلسفه_الهی
#فلسفه_مادی
🌀 اندیشگان؛ تکاپوی اندیشه
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
📗 #معرفی_کتاب | همرزمان حسین (ع)
🖋 این کتاب بیانات مقام معظم رهبری در محرم سال ۱۳۵۱ ه.ش است.
ایشان در این سال ۳۳ ساله هستند اما مطالب اجتهادی در مورد زندگی اهل بیت علیهم السلام بیان میکنند.
از دیدگاه ایشان زندگی اهل بیت تحریف شده است و شیعیان تصور درست و شناخت صحیحی از اهل بیت علیهم السلام ندارند. ایشان برای اثبات مدعای خود نمونه های مختلفی را ذکر میکنند و شرایط و زمینه های برخی عکس العمل ها را به خوبی تشریح میکنند که واقعا کتاب زیبا و عمیقی است و برای امروز ما این اندیشه ها بسیار لازم است.
🔖 به عقیده بنده اندیشه های عمیق ایشان در کنار معنویت سرشار، این بزرگوار را لایق رهبری و علمداری و نیابت از جانب امام زمان علیه السلام کرده است.
✔️ به قول یکی از اساتید ایشان امتدادی ترین متفکر انقلاب اسلامی هستند.
توصیه اکید میشود که دوستان طلبه و دانشجویان این کتاب را مطالعه کنند.
🌀 اندیشگان؛ تکاپوی اندیشه ⤵️⤵️
https://eitaa.com/joinchat/3893887279C7b5cd95191
📙 #برشی_از_کتاب | کالبدشناسی نفس از دیدگاه سقراط(افلاطون)
📖کالبدشناسی نفس در جمهوری با متانت بیشتری توصیف شده است. در کتاب چهارم جمهوری سقراط میگوید که نفس شامل سه عنصر است، همان طور که حالت خیال آن شامل سه طبقه است او میپرسد آیا ما چیزها را با یک عضو نفس می آموزیم و با عضو دیگر احساس خشم میکنیم و با عضو سومی به لذات خوردن و همخوابگی و امثال آنها میل میکنیم؟ یا وقتی دچار چنین تکانه هایی میشویم با تمام نفس خود عمل میکنیم؟ او با توجه به پدیدۀ تضاد روانی به پاسخ این سوال میرسد. ممکن است یک نفر تشنه باشد و با این حال نخواهد آب بنوشد (شاید به سفارش پزشک): این نشان میدهد که عضوی در نفس وجود دارد که تأمل میکند و عضو دیگری هست که امیال جسمانی را احساس میکند. اولی را میتوان عقل (to logistikon) و دومی را اشتها (to epithymetikon) نامید. خشم را نمیتوان به هیچ یک از این اعضا نسبت داد: نه به اشتها، چون ما از امیال منحرف خود بیزاریم؛ نه به عقل چون بچهها قبل از اینکه به سن کمال برسند، بدخلقی می کنند. از آنجا که خشم میتواند با عقل و اشتها تضاد داشته باشد باید این امر را به عنصر سومی در نفس نسبت دهیم که میتوان آن را طبع (to thymoides) نامید. عدالت در نفس عبارت از هماهنگی بین این سه عنصر است.
🖍پ.ن: ۱.روش استدلال سقراط مورد توجه است۲.اینکه در عنوان نام سقراط و افلاطون را آوردیم،بدلیل اختلافی است که بین تاریخ فلسفه نویسان وجود دارد آیا عبارات مکالماتی که افلاطون نوشته است نقل قول ازخود سقراط است یاصرفادیدگاه خودرا اززبان سقراط آورده است.
📚تاریخ فلسفه غرب، آنتونی کنی، ج۱
🌀اندیشگان؛ تکاپوی اندیشه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽️ #ببینید | آیا والدین نباید اجازه دهند فرزندانشان سختی و مشقتی را تحمل کنند؟ آیا باید همه چیز را برای فرزندان خود مهیا کنند؟
🔖 استاد شهید مرتضی مطهری با بررسی کتاب امیل نوشته ی ژان ژاک روسو به این سوال پاسخ می دهند.
#تربیت_کودک
#شهید_مطهری
#ژان_ژاک_روسو
#امیل
🌀اندیشگان؛ تکاپوی اندیشه