💠خودآگاهی هوش مصنوعی
🔸از نظر ژان پیاژه، خودآگاهی به معنی اطلاع از فرایند تفکر خویش است نه صرفاً آگاهیِ خام از فعالیتهایی که در حال انجام یافتن هستند.
🔺به عنوان مثال، وی در یک تحقیق راجع به فرایند مرتب کردن کودکان؛ از مجموعهای از بشکههای چوبی کوچک استفاده می کند. وظیفه هر کودک این است که اشیا را از نظر اندازه از بزرگ به کوچک مرتب کند.
زمانی که کودک شروع به مرتب کردن میکند آزمایش کننده از او میخواهد تا آنچه را انجام میدهد شرح دهد. اگر یک کودک در انجام دادن وظیفه مرتب سازی موفق شود سپس میتوان در پی کاوش در خودآگاهی کودک از مرتب سازی برآمد.
از نظر پیاژه کودک زمانی از فرایند تفکر خویش آگاه است که برای مثال بگوید: «من همیشه به دنبال بزرگترین بشکه میگردم . بعد آن را کنار گذاشته و به دنبال بزرگترین در میان بقیه میگردم».
🔹خودآگاهی اشاره به نوعی باخبری شخص از فرایند تفکر خویش و توضیح کلامی آن است. یک کودک خودآگاه، نه تنها توانایی انجام دادن کاری را دارد بلکه به وضوح از چگونگی انجام دادن آن نیز آگاه است.
🔆بنابراین اصطلاح خودآگاهی در اشاره به ادراک ابتدایی توانایی انجام کار، به کار نمیرود بلکه در مورد دانش آشکار فرد از فرایند تفکر خویش به کار می رود.
💡از اینجا فهمیده میشود که به کسی که توانایی حل یک مسئله ریاضی یا فیزیکی را دارد نمیتوان خود آگاه گفت مگر زمانی که از فرایند تفکر خویش آگاه باشد.
****************************
❓حال جای این پرسش مطرح است که آیا هوش مصنوعی یا کامپیوتر از فرایند محاسبه خود آگاه است؟ آیا برای آگاهی کامپیوتر از این فرایند لازم است داده دیگری برای او تعریف شود یا اینکه به محضِ وارد کردن یک فرمول کامپیوتر به آن آگاه میشود؟
🛑به نظر پاسخ منفی است. کامپوتر تنها توانایی محاسبه و عملکردن دارد و وارد کردن اطلاعات نسبت به یک محاسبه، آن را به فرایند محاسبه اگاه نمی کند.
📝محمد کاویانی
📗برای اطلاع بیشتر ر.ک: رشد عقلانی کودک از دیدگاه پیاژه، هربرت جینزبرگ و سیلویا اوپر، ترجمه فریدون حقیقی و فریده شریفی، ص269
#فلسفه #هوش_مصنوعی #خود_آگاهی