مقاله علمی پژوهشی در موضوع حکمت متعالیه:
وجود نامحدود خدا از نگاه استاد مصباح و ارزیابی آن برپایۀ دیدگاه نهایی صدرالمتألهین
چکیده:
استاد مصباح یزدی، وجود خداوند را «نامحدود شِدّی» میداند. وی با تأکید بر تشکیک و کثرتِ طولی وجود، به مراتبی تشکیکی قائل است که هریک، کمالهای رتبههای پایین را بهگونهای برتر و بدون کاستیها داراست؛ بنابراین وجودِ الهی که در والاترین مرتبۀ این نظام تشکیکی قرار دارد، کمال و شدّت وجودیِ نامتناهی دارد. ایشان، برای معلول، وجودی افزون بر علّت میبیند. درنتیجه، سِعۀ وجودی خداوند که علّت همۀ علّتهاست، از سوی معلولهایش محدود میشود. برپایه نگرشِ استاد مصباح، وجود خداوند تنها «نامحدود شِدّی» است و «نامحدود سِعی» نیست. وی دیدگاه خود را به ملاصدرا نسبت میدهد. این دیدگاه کاستیهایی دارد: ۱. معلولها، وجودی افزون بر علّت ندارند و چیزی جز شأنِ وجودی علّت نیستند و نمیتوانند گسترۀ وجودی علّت نخستین (خداوند) را محدود سازند. ۲. استناد این دیدگاه به صدرالمتألهین و عارفان با سخنانِ صریحِ آنها سازگاری ندارد. ملاصدرا تاکید میکند که سخن از تشکیک و کثرت طولی وجود (که مانع عدم تناهی سِعی خداوند است)، طرحی مقدّماتی است که ذهن را برای دیدگاه نهایی او آماده سازد. دیدگاهی که صدرا در آن، خدا را «نامحدود سِعی» میداند. پژوهش پیشرو با روش تحلیلی- انتقادی دیدگاه استاد مصباح را تببین کرده و آنرا برپایۀ دیدگاه نهایی ملاصدرا ارزیابی میکند.
کلیدواژگان:
ربط علی، سِعۀ نامحدود خدا، شِدّت نامحدود خدا، مصباح یزدی، ملاصدرا
لینک دانلود:
https://jitp.ut.ac.ir/article_96348.html
#استاد_روحالله_سوری
#مقاله_علمی
#سعه_نامحدود_خدا
#شدت_نامحدود_خدا
#ربط_علی
#ملاصدرا
#مصباح_یزدی
@aqlemonavar