کسی نمیداند که زندگی، کی، کجا و چگونه آغاز شد؟ کسی نمیداند سرمنشأ زندگی کجاست؟ شاید میلیاردها سال از آغاز این جهان گذشته باشد. شاید حتی جستجوی آغاز، مربوط به محدودهای است که میشناسیم و کل، هرگز نقطه آغازی نداشته باشد...
دانشمندان از مهبانگ و فرگشت میگویند و ادیان از آدم و حوا سخن میرانند. دوباره آن تعارضنمای قدیمی، دوباره علم و دوباره دین. خاطر رنجورم حوصله این مجادلات را ندارد.
روزی نزد بزرگی، سخن از تربیت میرفت. کلمه نشانه متکلم است و او چه نشانی خوبی در خاطرم بهجا گذاشت، هنگامی که گفت: تربیت، نه همین ذکر و زهد و ریاضت است. تربیت سخن پنهان زندگی در گوش کودک درون است.
ناگاه کودک درونم ایستاد، از بازی دست کشید، گوش داد. سخن گرچه ژرف، اما گیرا بود. سخنان برخاسته از درون، به درون مینشینند.
مردپیر ادامه میداد: خضر را ندیدی که با موسا (ع) چه کرد؟ نه ذکری، نه زهدی و نه هیچ چیز از جنس آنچه ما میپنداریم؛ زیرا موسا این مراحل را پیشتر پیموده بود. خضر، موسا را با رخدادهای زندگی میپروراند؛ زیرا رویدادها با آدمها سخن میگویند. گوشی در آدمی است که سخن وقایع را میشنود.
مردپیر درست میگفت و من، آنروز نمیفهمیدم. شاید اکنون که به گذشته مینگرم و سخنان زندگی را در وقایع گوناگون میشنوم، آرامآرام سخن مردپیر تفسیر میشود. گویی در گوش دلم نجوایی کاشت، که کمکم سبز میشود.
مادر مهربان هستی، که ما را از باطن خویش ظاهر کرد، هرگز رهایمان نکرده است. او همواره لالایی مهربانانهاش را از لابلای وقایع زندگی نجوا میکند. کودکان اما بعضی لجبازند و دیر، میشنوند. برخی لطیفترند و زود به بلوغ میرسند.
از هنگامه دور، که نخستین جوانه حیات بر زمین آفرینش رویید، تاکنون که آدم، با همه شگفتیهایش پا به عرصه گذاشت، مادر هستی همچنان با ما سخن میگوید.
گنجشکی، علفی خورد و بیمار شد. پس نتیجه گرفت که دیگر آنرا نخورد. اما واقعیت آن است که مادر هستی، راه غلط را بست تا راه درست را بیابد. گنجشک پنداشت که این استنتاج، زاییده فاهمه اوست. اما در واقع، این کلمهای است که در این واقعه، بدو القاء شده بود.
اتمها برای تشکیل مولکول، همین راه را میپیمایند. و مولکولها برای تشکیل سلول، و سلولها برای...
گویی جریان حیات، در کنکاشی پیوسته، بهکمک آزمون و خطاهای بسیار، همواره بهترین راه را خواهد یافت. این نیمه بیرونی ماجراست. نیمه پنهان ماجرا آن است که مادر هستی، جریان حیات را هدایت میکند. راهی را میبندد تا راه درست، برجا ماند. این تنبیه و تشویق، با زبان بیزبانی، راه درست را پیش روی جریان حیات مینهد. مهر مادری، فرزندان خود را هرگز رها نخواهد کرد. بلی، علم و دین، نیمه رویین و زیرین یک حقیقتند و یکدیگر را نفی نمیکنند.
پیدایش عقل و کشف حقایق بیشمار، گوشهای از هدایت جریان حیات است. شهودهای عارفانه گوشهای دیگرند. و وحی، سخنان واضح و بیپرده مادرمان با ماست. همه این روزنهها، ارمغانهای هستی، برای کشف اویند اما وحی نقطه اوج هدایت اوست.
از آن روزگار دور، که خشکی از میان آب سر برآورد، دلهای زیادی از میان تاریکی برآمدند و به سوی نور، ره سپردند. اینان، نغمه مادر را در وقایع زندگی شنیدند و سر به دامان مهرش نهادند.
بلی، مردپیر همیشه درست میگفت، و من گاه نمیتوانستم بپذیرم. این کلمه نیز، خود، نغمه مادر است که در گوش هوشم پیچید. باید به مردپیر اعتماد کنم. وقایع زندگی، این نکته را بارها تصدیق کرده است...
#روحالله_سوری
#دلنوشتههای_یک_فیلسوف
#مادر_هستی
#جریان_حیات
#هدایت_هوشمند
#دحوالارض
#دحوالقلب
#عقل_و_دین
@aqlemonavar
مقاله علمی در موضوع فلسفه دین:
نقد و بررسی مکتب تفکیک باتأکید بر دیدگاه ایشان مبنی بر مخالفت دین با فلسفه
چکیده:
اخباریگری رویکردی ظاهرگرایانه است که به ترک بحثهای مستقل عقلی در استنباط احکام فقهی توصیه میکند. به کارگیری این شیوه در مباحث اعتقادی «مکتب تفکیک» نامیده میشود. نحلهی سنتی مکتب تفکیک به گونه کامل با عقل و استدلال مخالف بوده، همنوایی آن دو را با نقل برنمیتابد. اما نحلهی جدید ضمن پاسداشت عقل، دستاورد آن را بشری و بیگانه از دین معرفی میکند. پیروان تفکیک، دلیلهای گوناگونی بر مخالفت دین با فلسفه به دست میدهند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: ۱. اهداف سوء خلفا از ترجمه فلسفه؛ ۲. وجود برخی روایتهای ضد فلسفی؛ ۳. مخالفت فقیهان با فلسفه. مقالهی پیش رو پس از معرفی اجمالی مکتب تفکیک، به نقدهای یادشده پاسخ میدهد. بر پایه این پاسخها: ۱. خاستگاه و انگیزهی طرح یک اندیشه، دلیل درستی یا نادرستی آن نیست؛ ۲. در مجموعه روایی شیعه، تنها دو روایت ضد فلسفی یافته میشود که یکی دربارهی فیلسوفنمایان و دیگری پیرامون فلاسفهی دنیاطلب است. اما روایتهای بسیاری در ستایش روش فلسفی (تعقل مستقل) دیده میشود؛ ۳. ضرورت رجوع به متخصّص در مسائل تخصصی، روشن میکند که مخالفت برخی فقیهان بزرگوار که آشنایی کاملی با فلسفه ندارند، ادعای اهل تفکیک را تأیید نمیکند.
کلیدواژگان: مکتب تفکیک، رابطه عقل و دین، خاستگاه فلسفه، فلسفه و روایات، فلسفه و فقیهان.
لینک دانلود:
https://nasim-e-kherad.ismc.ir/article_153855.html
#استاد_روحالله_سوری
#مقاله_علمی
#مکتب_تفکیک
#عقل_و_دین
@aqlemonavar