شکستِ‌ ظرفِ حباب از محیط خالی ‌نیست ز خود تهی ‌شده از هر چه ‌هست ‌لبریز است #بیدل در کانال برکۀ کهن تفسیری از این بیت ارائه شده که به ایراد‌های این تفسیر می‌پردازم و بعد دربارۀ معنای بیت سخن خواهم گفت. کانال برکۀ کهن از کانال‌های ارزشمند ادبی از آقای زارعی مرودشت است که بیشتر به سبک هندی و اشعار بیدل پرداخته. https://t.me/berkeye_kohan این بیت از بیدل را در دو معنا با دو شکل خواندن متفاوت بیان کرده است که در خواندن اوّل «محیطِ خالی» را یک ترکیب وصفی در نظر گرفته‌است و می‌گوید: «اگر حباب می‌شکند، به خاطرِ خالی بودنِ محیطِ داخلی‌اش نیست، بلکه چون از خودش تهی شده است، از جهانی لبریز شده و تاب نیاورده، می‌شکند. اگر به حباب دقت کنیم، چون از خودش خالی شده است همه‌چیز از خلالش پیداست و می‌توان از داخلِ آن همه‌چیز را دید. پس هرچه پشتِ حباب باشد، انگار درونش هم هست.» باید دقّت شود محیط، به فضای پیرامونی یا دورتادور هرچیز گفته می‌شود و چیزی به نام محیط درونی نداریم. در محاوره به‌جای واژۀ «فضا» می‌گوییم «محیط» و این، نگارنده را به اشتباه انداخته است. همینطور محیط را اگر فضای پیرامونی حباب در نظر بگیریم، این فضا را دریا احاطه کرده‌است. پس نمی‌تواند خالی باشد. با توجه به این موضوع ترکیب «محیطِ خالی» در بیت معناپذیر نیست. شکستِ‌ ظرفِ حباب از محیط، خالی ‌نیست ز خود تهی ‌شده از هر چه ‌هست ‌لبریز است در عرفان چند اصطلاح نیاز به توضیح دارد. واژه‌های «وصل» و «وجود» و «موجود» موجود، تنها ذات الهی است و هرآنچه غیر او تهی است. عارفی که هنوز تمامیّت خود را تهی نمی‌داند وجود ندارد. عارف وقتی به وصل الهی برسد وجود پیدا می‌کند، یعنی وجود قائم به موجود است. یکی از معناهای قدیمی محیط، دریا یا اقیانوس است: اندر جزیره‌ای و محیط است گرد تو زین سوت موج محنت وزآن سو شط بلا. #خاقانی پس؛ ظرف حباب (استعاره از انسان توخالی) با شکسته شدن و پیوستن به دریا وجود پیدا می‌کند. از خود تهی می‌گردد و از هرچه هست (موجود)  لبریز می‌شود. #امین_دانشی @arayehha