eitaa logo
آرایه های ادبی
923 دنبال‌کننده
848 عکس
200 ویدیو
98 فایل
با ذکر صلوات بر محمد و آل محمد این کانال برای دوستداران ادبیات گردآوری شده سپاس بابت همراهیتون،با آرزوی توفیق @safieghomanjani @nabzeghalam
مشاهده در ایتا
دانلود
مغ گیاهی است خودرو، هرز، پایا، گلدار، از تیره شب‌بویان و در کشتگاه‌های زعفران، غلات، یونجه و چغندرقند در گرمسیر می‌روید. از پاشیدن تخم و بریده‌های ریشه در زمین گسترش می‌یابد. این گیاه با نام علمی Lepidium draba و نام فارسی ازمک (ozmak) در سیستان، سمنان، دامغان، کرمانشان، کرمان، گیلان، مازندران، اصفهان، یزد و... در میانه فصل بهار سبز می‌شود. گیاه ازمک با نام محلی «مغ» در دشت «کشتزار» جندق، کشتگاه‌های زعفران از میانه پاییز تا اوایل بهار می‌روید و رشد می‌کند. مردم جندق از برگ آن در پختن سبزی پلو و کوکو استفاده می‌کنند. پلو مغ و کوکوی مغ، یکی از خوراک‌های آنان است. اگر اشتباه نگرفته باشم، در بختیاری به این گیاه کوهی و خودرو «چز» (Chez) می‌گویند یا چز کوهی که بیشتر جنبهٔ درمانی دارد. این گیاه در سنگسر به نام پارۂ pârə معروف و البته به گُل ننشته آن برای استفاده مناسب‌تر است و در برنج طعم خاصی شبیه آرشه می‌دهد که از مشتقات لبنیات سنگسری است و بسیار طرفدار دارد. در آش و غذاهای دیگر نیز به کار می‌رود. آبی که از برنج آبکش به دست آمده و به هَلیمُو معروف است نیز با ماست و پارۂ بسیار خوشمزه است و خواهان دارد. شبکۀ ریشه‌شناسی، دانشگاهی برای ریشه‌یابی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی. @arayehha
واژهٔ «گرسنه» تنها در زبان‌های ایرانی ریشه دارد: vr‌sna* احتمالاً صورت «گشنه» هم تحت‌تأثیر واژهٔ wšn در سغدی، در زبان فارسی و دیگر زبان‌ها و گویش‌ها رواج پیدا کرده است. زبان‌شناسان تاریخی در زبان‌ هندواروپایی آغازی چندین ریشه‌ٔ اسمی و مادهٔ فعلی را برای «گرسنگی» و «تشنگی» و «خشکی» بازسازی کرده‌اند: یکی -kos-t* > هندی باستان. -jásuri (منبع، گامکریلیدزه و ایوانف، ص ۶۰۷) دومی -kenk* > هندی باستان. -kákate (منبع، پوکورنی ص۵۶۵). و برای «تشنگی» و «خشکی» نیز: یکی -h₂es* > هندی باستان. -ā‌sa (منبع، پوکورنی ص ۶۸) دومی -h₂sus* > هندی باستان. -śuṣ (منبع، پوکورنی ص ۸۸۰-۸۸۱) سومی k‌seh₁ros* > هندی باستان. -kṣārá (منبع، پوکورنی ص ۶۲۵) چهارمی -senk* > انگلیسی باستان. sengan (منبع، پوکورنی ص ۹۷۰) پنجمی -ters* > اوستایی. -taršu (منبع، پوکورنی ص ۱۰۷۸-۱۰۷۹) ششمی -siskus* > اوستایی. -hišku (منبع، پوکورنی ص ۸۹۴) در زبان لکی به گرسنه «ورسنی» (versenē) و به تشنه «تینی» می‌گويند. در گویش لری، بختیاری و نیز زبان تاتی وفسی، به واژهٔ تشنه «تشنه» و به واژهٔ گرسنه «گسنه» می‌گویند. در زبان تبری به تشنه «تِشنا» (tešnā) و به گرسنه «وِشنا» (vešnā) می‌گويند. در گویش شمالی، زبان تالشی به گرسنه «وی شی» (veyši) و به تشنه «تی شی» (teyši) می‌گويند. واژهٔ گرسنه و تشنه در زبان سنگسری: vəššûn گرسنه taššûn تشنه در کردی سورانی به گرسنه «بِرسِی» و به تشنه «تینی» می‌گویند. در کردی کرمانجی واژگان زیر رو داریم: Tī تشنه: تی Berčī گرسنه: برچی در کلهوری «وِرسئ» /wersē/ و نیز «وِرسگ» /werseġ/ به‌معنای گرسنه و «تیه‌نئ» /tiyanē/ و «تیه‌نِگ» /tiyaneġ/ به‌معنای تشنه است. شبکۀ ریشه‌شناسی، دانشگاهی برای ریشه‌یابی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی. @arayehha