#نکته‌_ها_ی_نگارشی #سجع #نثر_مسجع نثر مسجع به نثری گفته می شود که در آن جمله های #قرینه دارای سجع باشند؛ سجع در نثر مانند قافیه است در شعر. سجع در لغت به معنی: « آواز پرندگان» است به ویژه « آواز کبوتر و فاخته ». در اصطلاح ادبا آوردن کلمات #هموزن یا #هم‌قافیه یا هم‌وزن و هم‌قافیه را در انتهای جملات قرینه سجع گویند. به عبارت دیگر سجع آن است که کلمات آخر قرینه ها در #وزن یا #آخرین_حرف_اصلی ( =حرف #روی) یا #هردو موافق باشند. #جملات_قرینه : به دو یا چند جمله ای که در پایان آنها کلمات سجع آورده می شود جمله های #قرینه می گویند. چنانکه گذشت هر نوشته ای که در آن سجع به کار رفته باشد #مسجع نام دارد؛ مانند: طالب دنیا #رنجور است و طالب عقبی #مزدور است و طالب مولی #مسرور است. هرچه #نپاید دلبستگی را #نشاید. منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب #قربت است و به شکر اندرش مزید #نعمت ، هر نفسی که فرو می رود ممد #حیات است و چون بر می آید مفرح #ذات، پس در هر نفسی دو نعمت #موجود است و بر هر نعمتی شکری #واجب. سجع نویسی از شیوه های نویسندگی و سخنوری معمول و موافق و ملایم با طبیعت زبان عربی است و با زبان فارسی چندان سازگاری ندارد و به همین دلیل است که از میان این همه سجع نویس فارسی، تنها کار چند نفر مقبول و خواندنی از آب درآمده است. سجع نویسی به تقلید و پیروی از این شیوه ی نویسندگی و سخنوری در زبان عربی، در ایران رایج گردید و پیش از شروع قطعی و رسمی سجع نویسی در ایران، فقط نمونه هایی مختصر از آن در #دیباچه ی بعضی از کتاب های کهن فارسی به چشم می خورد.  سجع نویسی در فارسی، به طور رسمی از زمان #خواجه_عبدالله_انصاری (396-481ه-ق) شروع شد و پس از او به وسیله ی نویسندگانی چون #نصرالله_منشی، مترجم کلیله و دمنه، #نظامی_عروضی صاحب چهارمقاله، قاضی #حمیدالدین_بلخی صاحب مقامات حمیدی، #سعدی و #مقلدان_سعدی و گروهی دیگر تداول و استمرار یافت. ناگفته پیداست که از میان سجع نویسان بسیار تاریخ ادب فارسی، مطلوبترین و طبیعی ترین و هنرمندانه ترین نثر مسجع از سعدی در شاهکار بی نظیر او #گلستان است و ازمیان مقلدان سعدی نیز موفق ترین فرد، میرزا ابوالقاسم #قائم‌مقام_فراهانی صدر اعظم محمدشاه قاجار است. 🔻سجع بر سه قسم است: 1-سجع #متوازن 2- سجع #مطرف  3- سجع #متوازی 🔹1- سجع متوازن: آن است که کلمات قرینه هم وزن باشند اما در آخرین حروف اصلی #مختلف باشند؛ مانند: بام و باد.کام و کار. نهار و نهال. فلان را اصلی است #پاک و طینتی است #صاف؛ دارای گوهری است #شریف و صاحب طبعی است #کریم.  ظالمی را حکایت کنند که هیزم درویشان خریدی به #حیف و توانگران را دادی به #طرح.   🔹2- سجع مطرف: آن است که کلمه ها در آخرین حرف اصلی ( حرف روی ) یکی باشند اما در وزن متفاوت باشند؛ مانند: کار و شکار. دست و شکست. سیر و دلیر. الهی بر تارک ما خاک خجالت #نثار مکن و ما را به بلای خود #گرفتار مکن. دوران باخبر در #حضور و نزدیکان بی بصر #دور.   🔹3- سجع متوازی: #کاملترین و #خوش‌آهنگ‌ترین سجع است و سجعی است که کلمات هم در وزن و هم در آخرین حرف اصلی ( حرف روی ) مطابق باشند، مانند: کار و بار، دست و شست،باز و راز. خانه ی دوستان #بروب و در دشمنان #مکوب. هرچه زود #برآید، دیر #نپاید. چند نکته: ⇦ کلمات مشخص شده در هر جمله را⇦ارکان سجع می‌گویند. ⇦سجع مختص نثر است اما گاه در شعر به صورت #قافیه‌میانی #موازنه و #ترصیع نیز به کار می رود: بازآ و بر چشمم #نشین،ای دلستان #نازنین کآشوب و فریاد از #زمین بر آسمانم می‌رود ⇦ارزش ادبی سجع متوازی #بیشتر از همه(=قوی)،سجع مطرف،بینابین(=متوسط‌) و سجع متوازن،کمتر از همه(=ضعیف) است @arayehha