به صدق کوش که خورشید زاید از نَفَسَت
که از دروغ، سیهروی گشت صبح نخست
" حافظ "
# وزن عروضی و اختیارات شاعری
وزن : مفاعل فعلاتن مفاعلن فعلن
اختیارات شاعری : اختیار زبانی حذف همزه در هجای دوازدهم مصراع اوّل - اختیار وزنی بلند بودن هجای پایانی در مصراع دوم
# آرایههای ادبی
صدق - دروغ : تضاد
سیهروی گشتن : کنایه از روسیاهی، شرمندگی و سرافکندگی
سیهرو : ایهام دارد. ( ۱. روسیاه، شرمنده ۲. تاریک )
بیت : حُسن تعلیل دارد. ( شاعر سیهرویی صبح نخستین را به سبب دروغگویی او می داند که دلیل واقعی نیست. علتی ادبی و ادعایی است.)
# معنی و مفهوم بیت
صبح نخست همان صبح کاذب است که قبل از سپیدهدم واقعی در افق نمودار می گردد و بلافاصله به دنبالش اندکی تاریکی عالم را فرا می گیرد و سپس صبح صادق طلوع مینماید.
شاعر می گوید: به راستی، درستی و حقیقت روی بیاور؛ در آن صورت هر سخنی که از زبانت خارج می گردد، چون خورشید به همه کس تأثیر خواهد کرد. شاعر دلیل روسیاهی و شرمندگی صبح نخست ( صبح کاذب ) را نتیجهی دروغگویی او میشمارد.
به عبارت دیگر شاعر از ما می خواهد که در مسیر صداقت و راستی قدم برداریم، زیرا که سرانجام آن، سعادت و رستگاری است و دروغ جز سیهرویی و سرافکندگی حاصلی ندارد.
🍁🍂
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟♥️❃─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═
*
در دفتر زمانه فتد نامش از قلم
هر ملّتی که مردم صاحبقلم نداشت
" فرخی یزدی "
# وزن عروضی و اختیارات شاعری
وزن : مستفعلن مفاعلُ مستفعلن فَعَل
( مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن )
اختیارات شاعری : اختیار زبانی بلند تلفظ کردن مصوّت کوتاه در هجای چهارم مصراع اوّل - اختیار زبانی حذف همزه در هجای دوازدهم مصراع اوّل - اختیار وزنی بلند بودن هجای پایانی در مصراع دوم
# آرایههای ادبی
دفتر زمانه : اضافه تشبیهی ( زمانه و روزگار به دفتری تشبیه شده است که ورق می خورد.)
افتادن نام از قلم در دفتر زمانه : کنایه از فراموش شدن، از یاد رفتن
قلم : مجاز از اندیشه
قلم : تکرار ( واژهآرایی)
مردم صاحب قلم : مقصود شاعران و نویسندگان آگاه و اهلاندیشه
دفتر - قلم - صاحبقلم : مراعاتنظیر
تکرار صامت " م " در بیت : واجآرایی
# معنی و مفهوم بیت
شاعرِ اهل قلم، سرمایه و اعتبار هر ملّتی را در وجود صاحبان قلم و خرد و اندیشه میداند و اعتقاد دارد جامعهای که از خردمندان و اندیشمندان تهی باشد، از صفحهی روزگار به فراموشی سپرده میشود.
به عبارت دیگر او ضمن ارزشگذاری به تعقّل و تفکّر و اهالی اندیشه و خرد، گِله خود را از جامعهی خود به دلیل ارزش قائل نشدن به صاحبانقلم ابراز میدارد.
🍁🍂
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟♥️❃─═༅࿇࿇༅═─🦋🎶═
15.35M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
سره نویسی و عربی مآبی و فرنگی مآبی هر سه تا نادرست و دور از عقل و اعتدال است. اگر قرار باشد در این روزگار، تمام و کمال به شیوهی استاد کزازی حرف بزنیم و بنویسیم و ذخیرهی واژگان دخیل تاریخی را از زبان و فرهنگ و ادبیات خود طرد و حذف کنیم، باید هزار سال پیشینه و سرمایه و گنجینهی معنوی و مادی خود در شعر و ادبیات و تاریخ و علوم و دین و فرهنگ و عرفان و ...را با دست خود به زبالهدانِ فنا و نابودی بسپاریم. با این خودزنیِ متعصبانه و ناشی از خصومت (و نه از سر علاقه و دلسوزی)، آنچه برای ما میماند، جملات و واژگانی محدود و معدود و نامفهوم و ناتراشیده و بدون معادلهای روزگار است که ناچار ما را دوباره به اشتباهی دیگر وادار خواهد کرد تا مثل قرون اولیهی اسلامی، این بار باز هم داشتههای خود را نفی و نابود و لگدکوب کنیم و بیش از پیش به دامان التقاط و این بار با واژگان فرنگی بیفتیم.
بله اگر در آن اوایل، متولیان و صاحبان علم و ادب و فرهیختگان و سیاستورزان و نویسندگان و شاعران، خطرِ از دست رفتن واژگان فارسی و محو و استحالهی آنها یا فراموشی و کمرنگ شدن کلمات و ترکیبات خودی را متوجه بودند یا با افتخار، گردن بر عربیدانی و عربی نویسی نمیافراشتند، اکنون این وضعیت برقرار نبود، لیکن امروزه که آن واژهها و اصطلاحات، جزئی جدا نشدنی از ادبیات و زبان ما شدهاند، سخن گفتن از حذف و جانشینی و خالصگویی، نه معقول است و نه ممکن. البته که میتوان به ترجیح در استفاده از کلمات فارسی موجود در کنار سایر کلمات دخیل از عربی و انگلیسی و فرانسوی و مغولی و اردو و ترکی و سنسکریت و روسی و یونانی و غیره که دستِ کم صد سال از حضور و ورودشان به زبان ما میگذرد، توصیه کرد و از ورود واژههای جدید بیگانه به زبان خودمان ممانعت نمود.
#حسین_عارفی
@arayehha
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
ای گُل تو دوش داغِ صَبوحی کشیدهای
ما آن شقایقیم که با داغ زادهایم
#حافظ
#غزل
#داغ_ازلی
#اوزان_ناهمسان
مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مستفعلن مفاعل مستفعلن فعل)>> بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف
آرایهها:
#تشخیص
#کنایه
#تشبیه
#نماد
#مجاز
#تناسب
داغِ عشق ما ازلی است و امروزی نیست ...
°•~🍃❤️🔥
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
آموزش عروض سماعی
با بمب عروض استاد زنده دل👌👍☺️
@arayehha
♻️چگونه واژه های فارسی را از غیرفارسی تشخیص دهیم
زبانها معمولاً کلماتی را از هم دیگر قرض میگیرند و به هم دیگر قرض میدهند. در این بین زبان عربی در طول قرون گذشته و زبانهای اروپایی در یکصد سال گذشته بیشترین واژگان قرضی را در زبان فارسی وارد کردهاند. بر همین اساس با توجّه به ویژگیهای زیر شما میتوانید واژگان اصیل فارسی را از واژگان عربی تشخیص دهید.
❇️کلماتی که حروف «ث، ح، ص، ض، ط، ظ، ع، ق» در آنها دیده میشود معمولاً از عربی (و برخی ترکی) وارد فارسی شدهاند و این حروف در کلمات اصیل و خالص فارسی وجود ندارد.
مثال: اثر، محترم، مخصوص، مضارع، طلبه، ظاهر، علم، تقریر
❇️در مقایسهی واژگان عربی و فارسی، کلماتی که حروف «گ، چ، پ، ژ» در آنها استفاده شود فارسی هستند، چون این حروف در زبان عربی استفاده نمیشود.
مثال: تپش، ژاله، چراغ، گرگ
❇️همزه (أ- ؤ- ئ – ء) از حروف زبان عربی است و معمولاً در کلمات فارسی از این حروف استفاده نمیشود.
مثال: مؤمن، مسئول، قرآن، تأکید
❇️در بعضی از کلمات فارسی نیز به جای «ی» از «ئـ» استفاده میشود که صحیح نیست.
مثال: پائین، پائیز، آئینه، راهنمائی
❇️در پایان بعضی از کلمات عربی نیز تنوین «اً» به کار میرود که به صورت «ن» تلفّظ میشود.
مثال: مثلاً (مثلن)- لطفاً (لطفن)
❇️به کارگیری کلمات فارسی و غیرعربی با علامت تنوین توصیه نمیشود.
مثال: خواهشاً، گاهاً، زباناً، تلفناً، جاناً، ناچاراً، سوماً
❇️بعضی از کلمات عربی که وارد زبان فارسی شدهاند در پایان خود «یٰ» دارند که به صورت «ا» تلفّظ میشود.
مثال: عیسی (عیسا)- کبری (کبرا)- عظمی (عظما)- هوی (هوا)
❇️تشدید « ّ» از ویژگیهای زبان عربی است و معمولاً در کلمات عربی استفاده میشود.
مثال: معلّم، مؤدّب، محرّم، مقدّس.
❇️در بعضی از کلمات فارسی به خاطر تغییر در تلفّظ و تأکید بر روی یک حرف به اشتباه از تشدید استفاده میشود:
تپّه (پ: در عربی کاربرد ندارد)
غرّش (بن مضارع غریدن + = ش)
❇️و کلماتی مثل دوّم و سوّم و امیّدوار و برّان که کلمات اصیل فارسی هستند. به اشتباه با تشدید نوشته میشود.
❇️یکی از ویژگیهای کلمات عربی وجود کلمات هم خانوادهی واژگان براساس سه حرف اصلی است که در فارسی این قاعده کاربرد ندارد.
مثال: رحیم، مرحوم، رحمت، مراحم، (ر ح م)
شرکت، مشترک، شریک، اشتراک، (ش ر ک)
❇️وجود بن ماضی یا مضارع در ساختمان کلمه میتواند دلیلی بر فارسی بودن آن باشد
@arayehha
#آرایههای_ادبی
#کنایه
کنایه در لغت به معنی پوشیده سخن گفتن است.
و در اصطلاح:
1. کنایه سخنی است که دو معنا دارد یکی ظاهر جمله یا معنای نزدیک است و دوم مفهوم اصلی جمله یا معنای دور است.
وقتی شما میگویید دهانت بوی شیر میدهد معنای نزدیک آن یعنی تو شیر خوردی و دهانت بوی شیر میدهد.
اما معنای دور آن یعنی تو بچه هستی.
2. کنایه به دو دسته تقسیم میشود:
الف: جمله کنایی: یعنی عبارتهایی که میتوان آنها را به شکل مصدر در آورد.
اینقدر آب غوره نگیر. آبغوره گرفتن کنایه از گریه کردن.
نقش بود بر دیوار. نقش بر دیوار بودن: بدون احساس و درک بودن
ب: صفت کنایی: صفتهای مرکب که غیر معنای ظاهری لغت معنای دیگری دارند. مثل: دلشکسته: ناراحت و غمگین.
بیچشم و رو: بیحیا
چند نکته درباره کنایه:
۱. کنایه در اصل نقاشی کلام است. به جای اینکه بگوییم تسلیم شد. میگوییم: سپر انداخت
به جای اینکه بگوییم نپذیرفت. بگوییم روی برگرداند.
۲. بیشتر تشبیههایی که وجه شبه در جمله نیست کنایه هستند و به آنها تشبیه کنایی میگویند. مانند:
مثل فنر از جا پریدم: کنایه از سریع بودن
۳. برخی از ضربالمثل ها کنایه هستند. جوجه را آخر پاییز میشمارند. کنایه از اینکه نتیجه پایان کار مشخص میشود.
مرغ همسایه غازه : دارایی همسایه با ارزش تر است
C᭄❁࿇༅══════┅─
@arayehha
┄┅✿░⃟─🦋🎶═