آیه بامداد یکشنبه : #قرآن . سوره شورى : وَ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ وَ إِذا ما غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ «37» . و كسانى كه از گناهان كبيره و #زشتى ‏ها پرهيز مى‏ كنند و چون خشم و غضب كنند، مى‏بخشند. نكته‏ ها: در آيه قبل سخن از ايمان و توكّل بود كه هر دو مربوط به قلب است. در اين آيه به روش‏هاى عملى مؤمنان مى‏پردازد. گناهان كبيره چيست؟ امام خمينى قدس سره در تحرير الوسيله در شرايط امام جماعت مى‏فرمايد: امام جماعت بايد از گناهان كبيره پرهيز كند و آن: هر گناهى است كه در قرآن وعده عذاب بر آن داده شده، يا شديداً با آن برخورد شده، يا دليلى داشته باشيم كه هم وزن يا بدتر از گناهان كبيره شناخته شده، يا عقل آن را كبيره بداند، يا در افكار عمومى مؤمنان كبيره شمرده شود، يا دليل خاصّى بر كبيره بودن آن داشته باشيم. . سپس نمونه‏ هايى را مى‏ شمرد از جمله: ياس از رحمت خدا، نسبت دروغ به خدا و رسول، قتل، نسبت ناروا به زن شوهردار، فرار از جنگ، عاق والدين، قطع رحم، سِحر، زنا، لواط، خوردن مال يتيم، كتمان حقّ، گواهى باطل، پيمان شكنى، شراب خورى، تجاوز در وصيّت، رباخوارى، قمار، كم فروشى، خوردن گوشت مردار و خوك، كمك به ظالم و تكيه بر او، اسراف و تبذير، حبس حقوق مردم، دروغ، تكبّر، خيانت، غيبت، سخن چينى، سبك شمردن حج، ترك نماز، منع زكات، اصرار بر گناهان صغيره، سرگرمى به لهو و لعب. . پيام‏ها: 1- شرط برخوردارى از نعمت‏هاى برتر و پايدارتر، علاوه بر ايمان و توكّل، دورى از گناهان و كنترل شهوات و غضب است. وَ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَ أَبْقى‏ لِلَّذِينَ آمَنُوا وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ وَ الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ‏ ... 2- اولين گام اصلاحات، پاك سازى است، سپس خودسازى و جامعه سازى. «يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ» 3- منشأ بسيارى از گناهان شهوت و غضب است، اول دورى از شهوت را مطرح كرد بعد دورى از غضب را. يَجْتَنِبُونَ‏ ... الْفَواحِشَ وَ إِذا ما غَضِبُوا 4- با تقواى الهى و اجتناب از گناهان رابطه خود را با خدا و با عفو در هنگام غضب رابطه خود را با مردم محكم كنيم. يَجْتَنِبُونَ‏ ... يَغْفِرُونَ‏ 5- كمالات زمانى ارزش بيشترى دارد كه سيره و روش انسان شود. يَجْتَنِبُونَ‏ ... يَغْفِرُونَ‏ (قالب مضارع، نشانه دوام است.) 6- مؤمن بر نفس خود تسلّط دارد. يَجْتَنِبُونَ‏ ... يَغْفِرُونَ‏ 7- #غضب يك غريزه است لكن كنترل آن لازم است. «غَضِبُوا» 8- مؤمنان به هنگام غضب خودشان عفو مى‏ كنند، نه به خاطر وساطت ديگران. «هُمْ يَغْفِرُونَ»

آیات بامداد جمعه : #قرآن . سوره فتح : وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكاتِ الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَيْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً «6» . و مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرك را كه به خداوند #گمان بد دارند، (و مى‏گويند خداوند پيامبرش را يارى نخواهد كرد،) عذاب كند، بدى بر آنها احاطه كرده است، خداوند بر آنان #غضب كرده و از رحمت خود دورشان ساخته و برايشان جهنّم را آماده كرده است كه بد سرانجامى است. سوره فتح : وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ كانَ اللَّهُ عَزِيزاً حَكِيماً «7» . و لشكريان آسمان‏ها و زمين براى خداوند است و خدا شكست‏ ناپذير حكيم است. . نكته ‏ها: «دائِرَةُ السَّوْءِ» به معناى حادثه‏ى تلخ و #فراگير است. پس از بيان الطاف چهارگانه خداوند بر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و همچنين بر مؤمنان در آيات قبل، در اين آيه، چند تهديد براى منافقان و مشركان بيان شده است. در اين آيه، نام منافق قبل از مشرك آمده، گويا #نفاق ، از شرك و منافق از مشرك بدتر است. ممكن است مراد از عذاب منافقان و مشركان، عذاب آخرت نباشد، بلكه عذاب و تنگناهاى خط نفاق و شرك باشد كه پس از صلح #حديبيه و فتح مكّه گريبانگير آنان مى‏شود. در حديث مى‏خوانيم: خداوند هيچ بنده ‏اى را پس از توبه و استغفار، عذاب نمى‏كند مگر به خاطر سوء ظنّ به خدا و اميدوار نبودن به او. آنگاه امام اين آيه را تلاوت فرمودند. عبارتِ‏ «لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» يكبار براى لطف به مؤمنان در آيه 4 آمد و يكبار نيز در اين آيه براى قهر و عذاب آمده است. . امّا آنجا كه خداوند لشكريانى براى #خيررسانى به مؤمنان مى‏فرستد، خود را با كلمه‏ «عَلِيماً حَكِيماً» توصيف فرموده، ولى آنجا كه لشكريان را براى قهر و #عذاب مى‏فرستد، خود را با «عَزِيزاً حَكِيماً» ستوده است، و اين به خاطر آن است كه به مؤمنان بگويد: تمام كارهاى شما را مى‏دانم و به مخالفان بگويد: سر و كار شما با قدرتى شكست ‏ناپذير است. ولى در هر دو حال، كار ما #حكيمانه است نه از روى انتقام و كينه و عقده و امثال آن. پيام‏ها: 1- تشويق خوبان و تهديد منحرفان، در كنار هم لازم است. لِيُدْخِلَ الْمُؤْمِنِينَ‏ ... وَ يُعَذِّبَ الْمُنافِقِينَ‏ ... 2- ممكن است حادثه ‏اى براى عدّه ‏اى مفيد و براى ديگران عذاب باشد. #فتح مبين براى مؤمنان لطف الهى و براى ديگران عذاب بود. لِيَغْفِرَ ... لِيُدْخِلَ‏ ... يُعَذِّبَ‏ 3- زنان، در كسب فضايل يا رذايل، مانند مردانند. الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ‏ ... الْمُنافِقِينَ وَ الْمُنافِقاتِ وَ الْمُشْرِكِينَ وَ الْمُشْرِكاتِ‏ 4- سوء ظنّ به خدا، كار منافقان و مشركان است وگرنه مؤمنان، اميد و عشق و توكّل به خدا دارند. «الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ» 5- منافقان و مشركان، در شيطنت و انحراف، همفكر و همراه يكديگرند. «الظَّانِّينَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ» 6- مؤمن به خاطر ايمانش، در #سكينه و آرامش است، ولى مشرك و منافق به دليل انحراف و سوء ظنّ به خدا، گرفتار اضطراب و ناآرامى هستند. «دائِرَةُ السَّوْءِ» 7- منافق و مشرك، در دنيا و آخرت از رحمت الهى به دور هستند. «غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لَعَنَهُمْ وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِيراً» 8- خداوند، كار خود را از طريق اسباب و علل انجام مى‏دهد. لِلَّهِ جُنُودُ ... 9- خداوند هم براى لطف به مؤمنان #لشكريان فراوان دارد و هم براى نزول قهر بر غضب‏ شدگان. لِلَّهِ جُنُودُ ... 10- مانور قدرت الهى، براى ايجاد تقوا و عشق، كارساز است. «لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»