🚩 نگاهی گذرا به #حوزه_علمیه_اصفهان/ بخش دوازدهم 💠 جریان‌ها و ویژگی‌های #مکتب_عرفانی_اصفهان/ قسمت نخست 🔺 در زیر به سه جریان عمده عرفانی و معنویت‌گرا و ویژگی‌های آنها در دوران #صفویه اشاره می‌شود و از برخی از بزرگان هر جریان نیز نام برده می‌شود. 1️⃣ #تصوف_خانقاهی و سلسله­‌ای 🔹 از جمله فرق صوفیه از دوران صفویه به بعد، می­‌توان به سلسله­‌های #ذهبیه، نعمت‌­اللهیه، چشتیه و اویسیه اشاره کرد. صوفیانی مانند حسینعلی شاه اصفهانی، مشتاق علی­شاه، سعادت علی­شاه، شیخ مؤذن خراسانی، شیخ نجیب­‌الدین تبریزی، شیخ علی اصطهباناتی، و سید قطب­‌الدین نیریزی، رستم بیک، ایزد گشسب، ملاحسن آرندی نائینی و محمد جواد سرجویی بید­آبادی از جمله برزگان این سلسله­‌ها بوده‌­اند. 🔹 حاکمان صفوی با اینکه در اصل با ادعای تصوف و به مدد #صوفیان_قزلباش به حکومت رسیدند، از دوره شاه طهماسب به بعد به صوفیان قزلباش سخت گرفتند و برای حفظ حکومت خود و جلوگیری از شورش‌­های احتمالی، آنها را از مناصب دولتی کنار گذاشتند. 🔹 کار به اینجا نیز خاتمه نیافت و با قدرت گرفتن فقهای شیعه در حکومت صفوی و ردیه نویسی­‌های آنها بر ضد تصوف عرصه چنان بر آنها تنگ شد که حتی برخی از آنها مجبور شدند از ایران مهاجرت کنند. همچنین صفویان برای حفظ حکومت خود از گرم شدن بازار طریقه‌­های دیگر صوفیه نیز در ایران جلوگیری کردند. 🔹 البته خود صوفیان نیز در این دوره به انحراف کشیده شدند و همین سبب انحطاط جریان تصوف خانقاهی در این دوره شد؛ نمونه­‌هایی از این انحطاط را می‌­توان در حکومتی شدن صوفیان، خاندانی­ شدن تصوف، گرایش‌­های غالیانه و تندروانه قزلباشان و لاابالی­‌گری آنها مشاهده کرد. 🔹 در مجموع صوفیان صفوی به جز مواردی انگشت‌شمار، به دسته‌ای دوره‌گرد تبدیل شدند که به کارهایی مانند قصه­‌خوانی در معابر، گدایی و مناقب­‌خوانی مشغول بودند. 🔹 البته در این دوران از بین صوفیان خانقاهی، ذهبیه به علت اخلاص در تشیع و تمسک به ولایت ائمه و همچنین به دلیل دودمانی نشدن و دوری از ثروت و قدرت توانستند در بین مردم به حیات خود ادامه دهند. 🔹 به گونه­‌ای که مرکز فعالیت­‌های اقطاب و مشایخ بزرگ سلسله ذهبيه مانند شیخ محمد على مؤذن خراسانی (قطب ۲۹)، شیخ نجیب‌الدين رضا تبریزی (قطب ۳۰)، شیخ علی نقی اصطهباناتی (قطب ۳۱) و سید قطب الدین نیریزی(قطب ۳۲) در اصفهان بوده است. در اواخر دوره صفویه سید قطب به شیراز رفته و از آن به بعد آن شهر مرکز فعالیت­‌های سلسله ذهبيه شد. ادامه دارد ... 🌐 https://www.asbaat.ir/?p=4736 🆔 @asbaat_ir