⭕️ نقد دیدگاه استاد کورانی در گزاره حدیثی «آذربایجان» قبل ظهور
آذربایجان برای ما است یا آتشی از آذربایجان؟ کدام: «لنا» یا «لنار»؟
✍️مصطفی امیری
🔹در فضای مجازی، در راستای دیدگاه استاد کورانی، بسیار ترویج میشود که مطابق نسخه «لنا من آذربایجان»(1): قیامی قبل ظهور در راستای «حمایت» از حکومت ایران در منطقه آذربایجان، شکل خواهد گرفت.
🔸درحالیکه نسخه «لنا»، فقط در کتاب بحارالأنوار ذکر شده است و درعیناینکه «نسخه متأخر» است، «نسخه مُنفرد» نیز است و در هیچ کتاب دیگری مشابه آن وجود ندارد.
🔹اما در کتاب الغیبة نعمانی، «لنار» آتش، ذکر شده است(2). و درصورت اختلاف نسخ، نسخه کتاب اصلی و منبع، ارجح است و کتاب الغیبۀ نعمانی، تقدم رُتبی و علمی نیز دارد. مضاف براین، نسخه «لنار» در دیگر کتب حدیثی نیز تکرار شده است(3) و نویسندگان آثار مهدوی نیز همگی نسخه متقدم «لابدّ لنار» را پذیرفتهاند و از نسخه متأخر، اعراض کردند(4).
✅ ابهام و تناقض در دیدگاه استاد کورانی
🔸ضمن اینکه اگر فرض بر صحت نسخه «لنا من آذربایجان» باشد، تناقض و ابهام محتوایی نیز پیش خواهد آمد:
🔹زیرا «#صدر حدیث» میفرماید: در منطقه آذربایجان، قیام مردمی در جهت حمایت از آرمان امام مهدی شکل خواهد گرفت و طبیعتاً هرکسی توان دارد باید به آن بپیوندد؛ زیرا قیامی مورد تأیید اهلبیت است(لنا) و چیزی هم جلودار این قیام نخواهد بود(لَايَقُومُ لَهَا شَيْء)،
🔸اما «#ذیل حدیث» بهصراحت میفرماید: شیعیان در خانههایشان باشند(أَحْلَاسَ بُيُوتِكُمْ، کنایه از عدم مشارکت) و در این قیام شرکت نکنند. چگونه است باوجوداینکه قیامی موردتأیید اهلبیت و برای یاری امام عصر است، اما شیعه نباید در این قیام شرکت کند؟ بنابراین دیدگاه استاد کورانی با ابهام روبهروست.
🔹از مجموع آنچه بیان گردید، نسخه «لابدّ لنار»: آتشی از آذربایجان، صحیح است.
✅ پینوشت:
1. مجلسی، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۵ و ۲۹۴.
2. نعمانی، الغیبة، ص۱۹۴ و ۲۶۳.
3. ابنطاووس، الملاحم و الفتن، ص۳۷۰؛ نوری، مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۳۵؛ حر عاملی، إثبات الهداة، ج۵، ص۱۵۸.
4. بروجردی، جامع أحادیث الشیعه، ج۱۳، ص۷۴. مرتضی عاملی، مختصر مفید، ج۳، ص۱۶۲ـ۱۶۳.
📘کتاب آتش آذربایجان، ص۵۲.
✅ عناوین مرتبط:
🔸محدوده جغرافیایی «آذربایجان» در تراث اسلامی:
eitaa.com/asrzohur110/265
➖➖➖➖➖➖➖➖
🆔 @ASRZOHUR110