✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_دهم
📎#قسمت_دوم
سوره #توبه : از اخرین سوره های نازل شده بر پیامبر است که ایات نخست ان ناظر بر فسخ پیمان با مشرکان پیمان شکن مکه و شدت برخورد با انان است.لذا تنها سوره ایست که در ابتدای خود، بسم الله الرحمن الرحیم ندارد. در ادامه سوره هم تمرکز بر منافقان و دورویان و صدور شدیدترین ایات در مواجهه با منافقان است.
✅ اگر دشمن به #عهد خود پای بند است،شما هم پای بند باشید. اگر نقض کرد شما هم نقض کنید..اگر جنگیدند،بجنگید.
(درس هايي از آيات اعلام برائت از مشركين)
(اعلام عدم تعهد به همه مشرکان کنید) مگر آن مشركانى كه با آنان پيمان بسته ايد و چيزى از [تعهدات خود نسبت به] شما فروگذار نكرده و كسى را بر ضد شما پشتيبانى ننمودهاند پس پيمان اينان را تا [پايان] مدتشان تمام كنيد چرا كه خدا پرهيزگاران را دوست دارد {4}
پس اگر توبه کنند و نماز را بر پا دارند و زکات بپردازند، برادران دینی شمایند؛ و ما آیات خود را برای گروهی که [واقعیات را] می دانند، به صورت های گوناگون بیان می کنیم.۱۱
و اگر پیمان هایشان را پس از تعهدشان شکستند و در دین شما زبان به طعنه و عیب جویی گشودند، در این صورت با پیشوایان کفر بجنگید که آنان را [نسبت به پیمان هایشان] هیچ تعهدی نیست، باشد که [از طعنه زدن و پیمان شکنی] بازایستند.۱۲
همگى با مشركان بجنگيد چنانكه آنان همگى با شما مى جنگند و بدانيد كه خدا با پرهيزگاران است36
✅ #حب_خدا شاخصی در روابط و تصمیمات
اي كساني كه ايمان آورده ايد هر گاه پدران و برادران شما كفر را بر ايمان ترجيح دهند آنها را ولي (و يار و ياور و تكيه گاه) خود قرار ندهيد و كساني كه آنها را ولي خود قرار دهند ستمگرند.۲۳
بگو اگر پدران و فرزندان و برادران و همسران و طايفه شما و اموالي كه به دست آورده ايد و تجارتي كه از كساد شدنش بيم داريد و مساكن مورد علاقه شما، در نظرتان از خداوند و پيامبرش و جهاد در راهش محبوبتر است در انتظار اين باشيد كه خداوند عذابش را بر شما نازل كند و خداوند جمعيت نا فرمانبردار را هدايت نميكند. ۲۴
✅ #ارامش و #امدادغيبي، هديه الهي به مومنان
🔶ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَ أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها وَ عَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ ذلِكَ جَزاءُ الْكافِرِينَ «26»توبه
🔹سپس خداوند، آرامش خود را بر پيامبرش وبر مؤمنان فرو فرستاد و سپاهيانى فرستاد كه شما آنان را نديديد و كافران را عذاب كرد، و اين كيفر كافران است.
🌸باور به حضور فرشتگان وماموران الهی در جنگ برای امداد مومنان یک عقیده ی قرآنی است.«أَنْزَلَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها»
🌸 داشتن روحيّهى خوب و اطمينانِ برخاسته از ايمان، از عوامل اصلى پيروزى در نبرد است. «سَكِينَتَهُ»
🍃 آرامش و اطمينان، هم براى رهبر لازم است، هم پيروان او.
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_یازدهم
📎#قسمت_دوم
#غلظت در مقابل دشمن فقط به #سلاح نیست بلکه در زمینه #فکری و فرهنگی هم ضروریست.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُمْ مِنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً آيه 123 توبه
"اگر شما مثل کوه باشيد در داشتن اسلحه؛ ولي مثل کوه نباشيد در مسئله برهان، نفوذناپذير هستيد . اگر چهار تا شبهه از هِگِل و کانت و اين طرف و آن طرف آمده و حوزه و دانشگاه نتواند پاسخ بدهد که ﴿وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً﴾ نيست! اگر با شبهه آمد که بدتر از جنگ است! نفوذناپذيري تنها از راه مرز زميني نيست، مرز زمينه هم مطرح است؛ بايد حوزه هاي شما، فضاي دانشگاهي شما، فضاي جوانهاي شما طوري باشد که اينها هر شبهه اي که ديدند بتوانند پاسخ بدهند." آيت الله جوادي آملی
✅ 💐🌸گیرنده صدقات خداست پس با دلگرمی بدهیم .
🔶أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ وَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ «104»توبه
🔹آيا ندانستند كه تنها خداوند از بندگانش توبه را مىپذيرد و صدقات را مىگيرد و اينكه خداوند، بسيار توبهپذير و مهربان است.
- چون گيرندهى صدقات خداست، پس با دلگرمى بدهيم و بهترين جنس را با بهترين شيوه بپردازيم. أَنَّ اللَّهَ ... يَأْخُذُ الصَّدَقاتِ
✅ ✅ ویژگی منحصر بفرد قوم #یونس
در آيه ۹۸ به قوم يونس اشاره مي شود كه تنها قومي هستند كه با ایمان به موقع ، از عذاب قطعی شده نجات يافتند. خداوند در آیات مختلف هشدار داده که ایمان در لحظه مرگ یا نزول عذاب فایده ای ندارد.
فَلَوْلَا کانَتْ قَرْیةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَهَا إِیمَانُهَا إِلَّا قَوْمَ یونُسَ لَمَّا آمَنُوا کشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الْخِزْی فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَی حِینٍ (98)
چرا هیچ شهری نبود که [اهل آن] ایمان بیاورد و ایمانش به حال آن سود بخشد مگر قوم یونس که وقتی [در آخرین لحظه] ایمان آوردند عذاب رسوایی را در زندگی دنیا از آنان برطرف کردیم و تا چندی آنان را برخوردار ساختیم (یونس/۹۸)
✅ #خیر و #شر را جز خدا کسی نمیتواند از ما برگرداند.
وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلاَ رَآدَّ لِفَضْلِهِ يُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ ﴿۱۰۷﴾
و اگر خداوند (براي امتحان يا كيفر گناه) زياني به تو رساند، هيچكس جز او آنرا بر طرف نميسازد،و اگر اراده خيري براي تو كند هيچكس مانع فضل او نخواهد شد، آنرا به هر كس از بندگانش بخواهد ميرساند و او غفور و رحيم است.
👈 این ایه حقیقت و مفهوم بسیار مهمی را به ما انسانها گوشزد میکند.و مشابه آن ،ایات دیگری هم در قرآن وجود دارد.این حقیقت که مصداقی از توحید افعالی است ،می خواهد به انسانها بگوید اگر خدا برایتان خیر و شری در دنیا مقدر کرده باشد نه شما و نه کس دیگری نمی تواند مانع رسیدن ان خیر وشر به شما شود.👈👈 لذا برای بدست اوردن منفعت بیشتر یا چلوگیری از ضرر دیدن ،این همه اضطراب نداشته باشید و خود را به هرکارنادرست یا نیرنگ و دروغ و تهمت و ... الوده نکنید.
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_دوازدهم
📎#قسمت_دوم
✅ #تابع چه کسی هستید؟ سران گمراهی پیشاپیش پیروان خود وارد جهنم میشوند.
فَاتَّبَعُواْ أَمْرَ فِرْعَوْنَ وَ مَا أَمْرُ فِرْعَوْنَ بِرَشِیدٍ(۹۷) یَقْدُمُ قَوْمَهُ یَوْمَ الْقِیَمَةِ فَأَوْرَدَهُمُ (۹۸- هود)
آیه اول میگوید عدهای برای حفظ دنیایشان، موسی علیهالسلام را رها کرده و از فرعون و برنامه و سیاست او پیروی کردند. در آیه بعد، وضعیت قیامت آنها را به تصویر کشیده و میفرماید: فرعون، پیشاپیش قومش وارد صحنه قیامت میشود. اما به جای آنکه این پیشوا، پیروان خود را در آن گرمای سوزان به سوی چشمه گوارایی از آب زلال ببرد؛ آنها را به آتش دوزخ وارد میکند.
👈 با توجه به تکرار زیاد افعال #تبعیت و نیز کلمه اهل به معنای پیروان در سوره هود، و بیان تقابل گفتار و رفتار پیروان رسولان با اکثریت تابع مخالفان رسولان و نهایتا سرانجام هلاکت یا نجاتشان ، یکی از محورهای سوره تنبه دادن انسانها به این نکته است که از چه کسانی تبعیت می کنند.
✅ خدا #غالبی است که امر خود را محقق میکند.
وَاللّهُ غَالِبٌ عَلَى أَمْرِهِ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يَعْلَمُونَ {21}یوسف
و خدا بر كار خويش چيره است ولى بيشتر مردم نمىدانند {21}
جمله "والله غالب علی امره" تنها در سوره یوسف بیان شده است. در سوره کهف محور سوره بر اعمال ولایت مطلق خداوند بر امور و غالب بودن اراده و تدبیر او بر عوامل و اسباب مادی است که در قالب 4 داستان بیان میشود. در سوره یوسف نیز همین موضوع در داستان طولانی و سرگذشت پرنشیب و فراز یوسف مشاهده میشود که چگونه خداوند خواست خود را با تمام مخالفتها و کید های اطرافیان یوسف محقق میکند.
✅ برای #ترک_گناه هم از خدا کمک بخواهید.
و آن [بانو، زلیخا] كه وى در خانه اش بود خواست از او كام گيرد و درها را [پياپى] چفت كرد و گفت بيا كه از آن توام [يوسف] گفت #پناه_برخدا او آقاى من است به من جاى نيكو داده است قطعا ستمكاران رستگار نمىشوند {23}
[يوسف] گفت پروردگارا زندان براى من دوست داشتنى تر است از آنچه مرا به آن مىخوانند و اگر نيرنگ آنان را از من بازنگردانى به سوى آنان خواهم گراييد و از [جمله] نادانان خواهم شد {33}
پس پروردگارش [دعاى] او را اجابت كرد و نيرنگ آنان را از او بگردانيد آرى او شنواى داناست {34}
👈 داستان یوسف و زلیخا نشان میدهد که دوری و اجتناب از گناه نیز نیازمند تایید و یاری خداوند است که در صورت دعا و خواست قلبی فرد، اجابت میشود.
✒سیدکاظم فرهنگ
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_پانزدهم
📎#قسمت_دوم
✅ ثمره بدیها و خوبی ها، فقط و فقط دامنگیر خودمان می شود
إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكمُ وَ إِنْ أَسَأْتمُ فلها (7- اسراء)
اگر نیكى كنید، به خود نیكى كرده اید و اگر بدى هم كنید، باز به خود بد كرده اید.
علامه طباطبایی(ره) در تفسیر این آیه می نویسد: «لام» در«لانفسكم» و نیز در «فلها»، لام اختصاص است یعنى: خوبی و بدی شما مختص به خود شما است، بدون اینكه چیزی از آن به دیگران بچسبد، و این خود قانون در حال اجرای خداست كه اثر و تبعات عمل هر كسى را- چه خوب و چه بد- به خود او برمى گرداند. و این همان معنایی است که در قرآن به دفعات و با تعابیر گوناگون آمده است که «اثر هر عمل- چه خوب و چه بد- به صاحبش برمىگردد»
✅ ریشه #بی_باوری انسانها به #آخرت در چیست؟
آیات 11-21 به تحلیل چرایی عدم ایمان انسانها به اخرت و انذار از سرانجام دنیاطلبان پرداخته است.
علیرغم برتری اخرت بر دنیا، انسان بخاطر عجول بودن،خیر را در دنیای عاجل میجوید و اخرت را که خیر مطلق است وا می نهد. خدا هم طبق سنت خود ،دنیاخواهان را در نیاطلبی شان مدد میکند اما در اخرت، بهره ای جز اتش ندارند. اما اخرت خواهان که هدایت خدا را میپذیرند، سعی و تلاششان ماجور خواهد بود.
✅ چه کسانی برادران شیطانند؟ 😡
وَ لَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا(۲۶)إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ كاَنُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ وَ كاَنَ الشَّیْطَنُ لِرَبِّهِ كَفُورًا(۲۷- اسراء)
هیچگونه اسراف و ریخت و پاشی مكن. بى تردید اسراف كنندگان و #ولخرجان، برادران شیاطین اند، و شیطان همواره نسبت به پروردگارش بسیار ناسپاس است.
«تبذیر» در اصل از ریشه «بذر» و به معنى پاشیدن دانه مى آید، منتهی این كلمه مخصوص مواردى است كه انسان اموال خود را به صورت غیر منطقى، مصرف مى كند که معادل آن در فارسى «ریخت و پاش» است. به تعبیر دیگر #تبذیر آن است كه مال در غیر موردش مصرف شود هر چند كم باشد، و اگر در موردش صرف شود تبذیر نیست هر چند زیاد باشد. در آیه بعد مبذرین را برادران شیاطین خواند که این برای آن است که آنها نیز نعمتهایی را که خدا داد، كفران مىكنند و در غیر محلش، صرف مى نمایند.
✅ #بهترین_سخن را بگویید تا شیطان میان شما فتنه انگیری نکند.
خداوند در سوره اسراء به پیامبر دستور میدهد که به بندگانم بگو که سخن احسن را بر زبان برانند.
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلإِنْسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا ﴿۵۳﴾
مکارم: به بندگانم بگو سخني بگويند كه بهترين باشد چرا كه شيطان (بوسيله سخنان ناموزون) ميان آنها فتنه و فساد ميكند، هميشه شيطان دشمن آشكاري براي انسان بوده است.
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_بیستم
📎#قسمت_دوم
✅ #توانایی و #درستکاری دو شرط بکارگیری نیروی انسانی
حضرت موسی پس از اینکه به شهر مدین رسید و دختران شعیب (که البته آن زمان، آنها را نمی شناخت) را در کار آب کشیدن از چاه و آب دادن به گوسفندان یاری کرد، حضرت شعیب در صدد جبران خدمت او بر می آید. یکی از دخترانش پیشنهاد می کند که او را بکار گیریم.
قَالَتْ إِحْدَاهُمَا يَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَيْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِيُّ الْأَمِينُ ﴿۲۶﴾
فولادوند: يكى از آن دو [دختر] گفت اى پدر او را استخدام كن چرا كه بهترين كسى است كه استخدام مى كنى هم نيرومند [و هم] در خور اعتماد است
آیه در واقع دو شرط تخصص و تعهد را خیلی جامع بیان میکند. قوی و توانا در انجام کار یعنی هم توانایی جسمی و هم امادگی و مهارت فکری و علمی. امین هم که یعنی قابل اعتماد و درست کار باشد.
✅ نکوهش منطق و #روح_قارونی
قَالَ إِنَّمَا أُوتِیتُهُ عَلی عِلْمٍ عِندِی (۷۸)
قارون گفت: من این ثروت را بهوسیله علم و دانش خودم به دست آوردهام. (قصص/۷۸)
صفات و رفتارهای منفی قارون که در این فراز بیان شده است: بغی و تجاوز و تعدی به دیگران، سرمستی و غرور و تفاخر ناشی از اتکا به اموالش، فساد در سرزمین، عدم احسان (و انفاق) به دیگران.
مؤمنین قومش از در نصیحت وارد شده و به او گفتند: آنچه تو از مال و ثروت داری همه را خدا به تو داده و احسان و فضلی از او به توست؛ اما او در پاسخ آنها اساس استدلال آنها را خطا خواند و گفت: به شما مربوط نیست که من با ثروتم چه میکنم. آنچه من دارم احسان خدا نیست تا در راه او خرج کنم؛ من همه اینها را من با علم و کار بلدی خود به دست آوردهام؛ من خودم زحمت کشیدهام، رنج بردهام، خونجگر خوردهام تا این ثروت را اندوختهام. با این منطق بود که او سر به طغیان گذاشت و ضمن اعلام بینیازی از خدای متعال، نهایت بیرحمی را نسبت به بندگان خدا روا داشت و نهایتاً نیز زمین او را به کام خود کشید.
✅ مجرم نبودن و #حمايت_نكردن_از_مجرمين، نشانه اي از حركت بر صراط مستقيم است.
: قَالَ رَبِّ بِمَآ أَنْعَمْتَ عَلَىَّ فَلَنْ أَكُونَ ظَهِيراً لِّلْمُجْرِمِينَ 17 قصص
(سپس موسى) گفت: پروردگارا! به خاطر (قدرت و) نعمتى كه بر من ارزانى داشتى، پس هرگز پشتیبان تبهکاران نخواهم بود.
"ما در شبانهروز در نماز عرض میکنیم «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ» میگوییم «صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ». «مُنعم علیه» چه کسانی هستند؟ انبیا. راه اینها چیست؟ راه اینها را قرآن کریم مشخص کرد؛ موسای کلیم گفت خدایا به شکرانه نعمتِ توحید و دینی که به من دادی، من پشتوانه و پشتیبان ظالم نخواهم بود؛ این راه ماست. خدایا من نه خودم اهل جُرمم، نه برای مجرمین توصیه میکنم که فلان مجرم، فلان گنهکار، فلان تبهکار کاری کرده بخواهم او را از کیفر برهانم. اگر چنین باشد دیگر مجرم در کشور حاشیه امنی نخواهد داشت؛ اگر او کسی نداشته باشد، یک قاضی نداشته باشد که قانونتراش و قانوندرستکن باشد، که او را نجات دهد، او دیگر حاشیه امنی ندارد.
کسانی راهیِ صراط مستقیم هستند که نه اهل جُرم باشند و نه از مجرم حمایت کنند ."آیت الله جوادی آملی
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_بیست_و_یکم
📎#قسمت_دوم
✅ عادت به #تشکر و شکرگزاری
وَ لَقَدْ آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ أَنِ اشْكُرْ لِلَّهِ وَ مَنْ يَشْكُرْ فَإِنَّما يَشْكُرُ لِنَفْسِهِ وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ «12»لقمان
و ما به لقمان حكمت داديم، كه شكرخدا را به جاى آور و هر كس شكر كند، همانا براى خويش شكر كرده؛ و هر كس #كفران كند (بداند به خدا زيان نمىرساند، زيرا) بىترديد #خداوند #بىنياز و ستوده است.
وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْناً عَلى وَهْنٍ وَ فِصالُهُ فِي عامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَ لِوالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ «14»لقمان
"و ما انسان را دربارهى پدر و مادرش سفارش كرديم، مادرش او را حمل كرد، در حالى كه هر روز ناتوانتر مىشد، (و شير دادن) و از شير گرفتنش در دو سال است، (به او سفارش كرديم كه) براى من و پدر و مادرت سپاس گزار، كه بازگشت (همه) فقط به سوى من است".
به بهانه آن كه كارى، وظيفهى طبيعى فردى است، نبايد از سپاس و احسان او، شانه خالى كنيم. (باردارى ، امرى طبيعى است، ولى ما مسئوليّت داريم كه به مادر احترام گذاريم و از زحمات او قدردانى كنيم).
✅ نكوهش #فخرفروشي و خودبرتربيني
جمله إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ در سوره هاي لقمان و حديد بكاررفته است.
هم چنين بطور مشابه در آيه 36 سوره نسا بيان شده است:إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ من كان مُخْتَالا فَخُورا
"كلمه (مختال ) به معناى كسى است كه دستخوش خيالات خود شده، و خيالش او را در نظر خودش شخصى بسيار بزرگ جلوه داده، در نتيجه دچار به كبر گشته، از راه صواب گمراه شده است، و كلمه (فخور) به معناى كسى است كه زياد افتخار مى كند، و اين دو صفت يعنى اختيال - خيال زدگى - و كثرت فخر از لوازم علاقمندى به مال و جاه، و افراط در حب آن دو است." تفسیر المیزان
✅ ظهور #فسادو بلاهای ناشی از عمل انسانها، هم #عذاب است و هم فرصتی برای تنبه و بازگشت
ظَهَرَ الْفَسَادُ فىِ الْبرَّ وَ الْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَیْدِى النَّاسِ لِیُذِیقَهُم بَعْضَ الَّذِى عَمِلُواْ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ(41- روم)
به سبب اعمال زشتى كه مردم به دست خود مرتكب شدند، فساد و تباهى در خشكى و دریا نمودار شد تا خداوند كیفر برخى از آنچه را که انجام داده اند به آنان بچشاند؛ شاید از گناه و طغیان برگردند.
آیه می فرماید: این فساد ظاهر در زمین، بر اثر اعمال مردم است؛ یعنى به خاطر شركى است كه مى ورزند، و گناهانى است كه مى كنند. هر كار نادرست چه در مقیاس محدود و چه گسترده، عكس العمل نامطلوبى دارد مانند اینکه دروغ، سلب اعتماد مى كند و خیانت در امانت، روابط اجتماعى را بر هم مى زند و این همان رابطه گناه و فساد است که این آیه به آن اشاره دارد.
ظهور و آشکار شدن فساد های ناشی از عملکرد انسانها،فرصتی برای تذکر و تنبه و باز گشت به صلاح است.اما اگر فساد مفسدین ادامه یابد و سایرین هم به اخبار فساد عادت کنند و تلاشی برای اصلاح صورت نگیرد،فرصت بازگشت از دست میرود.و به تهدیدی برای تحقق عذاب تبدیل میشود.
این موضوع در آیات دیگر قران هم بیان شده است از جمله سوره سجده
وَلَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿۲۱﴾ سوره سجده
و قطعا غير از آن عذاب بزرگتر از عذاب اين دنيا [نيز] به آنان مىچشانيم اميد كه آنها باز گردند.
قبل از عذابهای بزرگ، خدا با گرفتار کردن مردم به عذابهای کوچکتر بدنبال فرصتی برای بازگشت انهاست.
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_بیست_و_سوم
📎#قسمت_دوم
✅ محور اصلی و مشترک داستان #داود، #سلیمان و #ایوب در سوره #صاد چیست؟
كلمات و مفاهيم مشترك در سه ماجراي فوق بشرح زير هستند:
صفات اواب و عبد و فعل وهبنا در هرسه داستان مشترك است.
در هر سه داستان یک مورد از ابتلائات آنها که دچار لغزش شدند،ذکر شده است.
سليمان و داود در اوج گشايش و قدرت و ايوب در اوج بيماري و تنگنا. اما هر سه با حفظ ارتباط و توكل خود به خدا مسیر بندگی را طی كردند لذا خدا هم ضمن راهنمايي و هدايت انها حتي در خطاها و ترديدهايشان، توبه و توجه انها را پذيرفت و مجددا به انها عطاهايي نمود.
✅ ارتباط داستان این سه نبی با سایر آیات سوره صاد و #پیامبر اسلام چیست؟
در فراز اول به انکار معاد و یکتاپرستی توسط کافران و اتهام زنی و مخالفت انها به پیامبر بیان شد. در ابتدای فراز دوم خداوند پیامبر را به صبر در برابر گفته های انها و نیز تامل در ماجرای داود امر کرد.
در ماجرای این سه پیامبر،بندگی و اواب بودن انها، مورد ابتلا واقع شدن انها و توجه بسیار انها به خدا حتی در خطاها و نیز لطف و عطای خدا به انها مشترک بود.
میتوان گفت خداوند میخواهد پیامبر اسلام را هم با ذکر این مثالها تایید و تقویت نموده تا با صبر در مسیر رسالت و آزار مخالفان، ارتباط و توکل خود بر خداوند را مستحکم تر نموده و از وقوع خطاهای ناخواسته احتمالی نیز نگران نباشد چرا که مادامیکه در مسیر بندگی است و رو بسوی خدا دارد،خداوند او را هدایت و حمایت و مورد تفضل قرار میدهد.
نکته: در این فرازها به چگونگی استغفار و انابه داود و سلیمان در برابر اشتتباه و خطایشان اشاره شد اما در ایات بعد یعنی 71-85 به واکنش #شیطان و اصرار او بر اشتباهش اشاره میشود که نشاندهنده دو نوع برخورد متضاد(مطلوب و مذموم)در برابر اشتباهات است:
برخورد #خدامحور و #خودمحور
✅ تحقق وعده های هلاکت و #نصرت_الهی
سوره #صافات ، دو سیاق اصلی و متقابل مفهومی دارد که حدود 130 آیه از سوره را شامل میشود.
عصاره سیاق آیات ۷۴-۱۱ سوره صافات :كافران و منکران توحید بجاي پندپذيري از آيات وحي، از روی تکبر، تمسخر،انكار و اتهام زني ميكنند و بر آيين گمراه اجداد خود باقي مانده اند که همه انها اعم از رهبران و پيروان، عذاب جهنمی خواهند داشت . اما بندگان مخلص خدا که پیام رسولان را تصدیق کردند ،در بهشت كاميابند.
عصاره سیاق آیات ۱۴۸-۸۲ : بیان نمونه و داستانهایی از نصرت و یاری خداوند در حق رسولانش که بندگانی محسن و مومن بودند. انها و پیروانشان را از اندوه نجات داد. برمخالفان غلبه داد. دعایشان را اجابت کرد و نامی نیک از انها برجای گذاشت. مخالفان انها هم دردوزخ خواهند بود
و سوره با این #بشارت الهی خاتمه می یابد:
وَلَقَدْ سَبَقَتْ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا الْمُرْسَلِينَ ﴿۱۷۱﴾ وعده قطعي ما براي بندگان مرسل ما از قبل مسلم شده.
إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنْصُورُونَ ﴿۱۷۲﴾كه آنها ياري ميشوند.
وَإِنَّ جُنْدَنَا لَهُمُ الْغَالِبُونَ ﴿۱۷۳﴾ و سپاه ماست كه ايشان پيروزند
✒سیدکاظم فرهنگ
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_بیست_و_چهارم
📎#قسمت_دوم
✅ بندگان خدا! از #رحمت او #مأیوس نشوید
قُلْ یَاعِبَادِىَ الَّذِینَ أَسْرَفُواْ عَلىَ أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُواْ مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ(۵۳- زمر)
بگو: اى بندگان من كه [با ارتكاب گناه] بر خود ستم کرده اید! از رحمت خدا نومید نشوید که یقیناً خدا همه گناهان را مى آمرزد زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است
وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ ﴿۵۴﴾
و پيش از آنكه شما را عذاب در رسد و ديگر يارى نشويد به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد
وَاتَّبِعُوا أَحْسَنَ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ بَغْتَةً وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ ﴿۵۵﴾
و از نیکوترین چیزی که از طرف پروردگارتان به سوی شما نازل شده است پیروی کنید، پیش از آنکه ناگهان و در حالی که بی خبرید، عذاب به شما رسد؛
خداوند متعال در این آیات راه بازگشت را توأم با امیدوارى به روى همه گنه كاران مى گشاید و با لحنى آكنده از نهایت لطف و محبت آغوش رحمتش را به رویشان باز كرده و فرمان عفو آنها را صادر نموده است. دقت در تعبیرات این آیه نشان مىدهد كه از امیدبخش ترین آیات قرآن مجید نسبت به همه گنهكاران است.
✅ #شفاعت، قدرت و عزت همه از آن خداست. چرا سراغ دیگران میروید؟
قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ «44»زمر
:(ای پیامبر! به آنان)بگو:«تمام شفاعت ها(در دنیا و آخرت)برای خداست، برای اوست حکومت و فرمانروائی آسمان ها و زمین،سپس به سوی او برگردانده می شوید.»
سؤال: مگر مهر و محبّت دیگران بیش از خداوند است که خداوند اراده ی عذاب کند ولی شفاعت کنندگان مانند دایه ی مهربان تر از مادر شفاعت نمایند؟
پاسخ: این آیه می فرماید:همه ی شفاعت ها مخصوص خداست و اگر پیامبر و امامی شفاعت و دلسوزی و مهربانی می کند،سرچشمه ی همه ی لطف ها و مهرها از ذات مقدّس او و به اذن اوست، «ما مِنْ شَفِیعٍ إِلاّ مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ»[و مسیر آن لطف ها از طریق اولیای الهی است.
:روش تربیتی قرآن،آن است که تمام انگیزه های فاسد را از بین ببرد و همه ی انگیزه ها را در خداجویی متمرکز کند.لذا به کسانی که اطراف این و آن می روند تا عزیز شوند می فرماید: «إِنَّ الْعِزَّهَ لِلّهِ جَمِیعاً»تمام عزّت ها از آنِ خداست،چرا گرد دیگری می گردید؟! به کسانی که اطراف این و آن می روند تا قدرتی پیدا کنند،می فرماید: «أَنَّ الْقُوَّهَ لِلّهِ جَمِیعاً به کسانی که اطراف این و آن می روند تا آنان برایشان واسطه ای باشند،می فرماید: «قُلْ لِلّهِ الشَّفاعَهُ جَمِیعاً»
📚تفسیرنور
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_بیست_و_پنجم
📎#قسمت_دوم
✅ #تلافی بدي؛ مثل آن یا #عفو و گذشت
جَزَاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِّثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلىَ اللَّهِ إِنَّهُ لَا یحُِبُّ الظَّالِمِینَ(۴۰- شوری)
پاداش بدى کار بدی است مانند همان؛ ولى هر كه بگذرد و [میان خود و طرف مقابلش را] اصلاح نماید؛ پاداشش بر عهده خداست؛ یقیناً خدا ستمكاران را دوست ندارد.
این آیه حكم کسی را بیان می کند که ظلمی در حق او شده است بر اساس این آیه چنین كسى مىتواند در مقابل ستمگر رفتارى چون رفتار او داشته باشد و چنین تلافى و انتقامى، دیگر ظلم نخواهد بود.
نکته مهم و قابل توجه در آیه اینکه خداوند متعال آن کاری که برای تلافی صورت می گیرد با اینکه مجوز آن را هم صادر کرده است اما آن را « #سیئة؛ کاری بد و ناپسند» می نامد که سوال برانگیز است.
در پاسخ به این سوال گفته اند: از این رو هر دو عمل را سیئه و بد خوانده چون با هر كس چنین رفتار شود ناراحتش مىكند، ظالم با آن کار مظلوم را ناراحت کرد و مظلوم هم با انتقام و تکرار آن کار ظالم را رنجاند، پس در آیه شریفه حقیقت معناى كلمه رعایت شده است.
چیزی که در این آیه بین آن دو فرق گذاشته این است که اگر ابتدایی و بدون مجوز باشد حرام است و عذاب و عقاب دارد و اگر با مجوز شرعی باشد حلال است و چون حرام نیست عقابی هم ندارد.
باید توجه داشت که این تلافی با مجوز، «واجب نیست»؛ بلکه فقط «حلال است» و شاید برای همین نکته بود که بلافاصله فرمود: «فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلىَ اللهِ؛ هر كس عفو و اصلاح كند اجر و پاداش او بر خداست»
✅#مشورت و #دادخواهي از ظالمين: از صفات مطلوب اهل ایمان
فَمَا أُوتِيتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَمَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَا عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ وَأَبْقَى لِلَّذِينَ آمَنُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ ﴿۳۶﴾وَالَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ ﴿۳۷﴾ وَالَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَمْرُهُمْ شُورَى بَيْنَهُمْ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ {38} وَالَّذِينَ إِذَا أَصَابَهُمُ الْبَغْيُ هُمْ يَنتَصِرُونَ {39}
پس آنچه [از کالا، وسایل و ابزار مادی] به شما داده اند، متاع [اندک و زودگذر] زندگی دنیاست،و آنچه [از بهره و پاداش] نزد خداست، برای کسانی که ایمان آورده اند و بر پروردگارشان توکل می کنند، بهتر و پایدارتر است. همان كساني كه
از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب ميورزند
و هنگامي كه #خشمگين ميشوند عفو ميكنند.
و كسانى كه [نداى] پروردگارشان را پاسخ [مثبت] داده و نماز برپا كرده اند و كارشان در ميانشان مشورت است
و از آنچه روزيشان دادهايم انفاق مىكنند {38}
و كسانى كه چون ستم بر ايشان رسد يارى مى جويند [و به انتقام بر مى خيزند] {39} شوری
✳ گناه #کبیره چیست؟ اجتناب از کبایر در دو سوره مکی شوری و نجم و یک سوره مدنی (نساء) بیان شده است. در سوره نجم ، سیئات صغیره را با لمم نام برده است. الذین یجتنبون کبائر الاثم و الفواحش الا اللمم.
با توجه به استعمال لغت کبایر به همراه #فواحش در دو سوره نجم و شوری، میتوان گفت کبایر گناهانی هستند که زشتی انها آشکار و نهی از آنها در قرآن نیز صریح و مکرر است. نکته ظریف این ایه استفاده از لفظ اجتناب است و نه انجام ندادن. مفسران معتقدند اجتناب یعنی اینکه کسی امکان و قدرت انجام کاری را داشته باشد اما صرف نظر نماید.
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_بیست_و_ششم
📎#قسمت_دوم
✅درس و محتوای اصلی سوره #فتح
سوره فتح ،پس از بازگشت پیامبر از صلح #حدیبیه-که میان پیامبر و مشرکین در نزدیکی مکه و در سال ششم هجری منعقد شد -نازل شده است. سوره را به سه بخش اصلی میتوان تقسیم کرد:
۱- آیات ۷-۱ :خدا صلح حدیبیه را گشایش و پیروزی آشکار برای مسلمانان نامیده و نقش چهار گروه و ثواب و عقاب آنها در این واقعه را بطور خلاصه بیان میکند (سپس در ادامه سوره آنها را توضیح میدهد): پیامبر، مومنین، منافقین و مشرکین
۲- آیات ۱۷-۸ :پیامبر،رسول و بشارت دهنده و بیم دهنده از جانب خداست.شما باید باو ایمان آوررده و اورا یاری کنید.در برابر این امر، مردم سه گروهند :کسانی که با پیامبر بیعت کرده و همراه واقعی او یند، اجری عظیم دارند. اما آنها که به هر نحو از جمله با بهانه های دروغین که از ترس و عدم ایمان واقعی آنها ناشی میشود،از همراهی او سر باز میزنند. اینها مردمی تباه شده اند. گروه سوم هم کسانی که علیرغم ارایه بینات، اصلا به خدا ورسول ایمان نمی آورند و کافرند که آتش سوزان خواهند داشت.
۳- آیات ۲۹-۱۸ :بشارتها و نعمات خدا بر مومنین را بر می شمرد.
لذا درس و محور سوره وجه بشارتی دارد که بصورت زیر میتوان بیان کرد:
ای مسلمانان .در ایمان به خدا و رسولش استوار بوده و همواره او را یاری کنید.تا خدا هم با استفاده از همه اسباب آشکار و نهان خود ،شما را یاری و دین خود را غالب نماید.
✅ نمايشي كوتاه از خلق تا مرگ و حشر
و ما انسان را آفريده ايم و مى دانيم كه نفس او چه وسوسه اى به او مى كند و ما از شاهرگ [او] به او نزديكتريم {16} سوره قاف
آنگاه كه دو [فرشته] دريافت كننده از راست و از چپ مراقب نشسته اند {17}
[آدمى] هيچ سخنى را به لفظ درنمى آورد مگر اينكه مراقبى آماده نزد او [آن را ضبط مىكند] {18}
و #سكرات مرگ به راستى در رسيد اين همان است كه از آن مى گريختى {19}
و در صور دميده شود اين است روز تهديد [من] {20}
و هر كسى مى آيد [در حالى كه] با او سوق دهنده و گواهى دهنده اى است {21}
[به او مى گويند] واقعا كه از اين [ثبت و ارایه اعمالت] سخت در غفلت بودى و[لى] ما پرده ات را [از جلوى چشمانت] برداشتيم و ديده ات امروز تيز است {22}
و [فرشته] همنشين او مىگويد اين است آنچه پيش من آماده است [و ثبت كرده ام] {23}
✒سیدکاظم فرهنگ