5ba2f9910038b77c98d6ef68_-5755003128994740331.mp3
104.6K
آیه ۴۳ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
پس از آن به عوامل عدم بیدارى آنها اشاره کرده و آن را دو چیز مى داند، نخست این که: بر اثر زیادى گناه و لجاجت در شرک، قلب هاى آنها تیره و سخت و روح آنها انعطاف ناپذیر شده بود (وَ لکِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ).
دیگر این که شیطان (با استفاده از روح هواپرستى آنها) اعمالشان را در نظرشان زینت داده بود، هر عمل زشتى را انجام مى دادند زیبا، و هر کار خلافى را صواب مى پنداشتند (وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ ما کانُوا یَعْمَلُونَ).
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۳ سوره انعام »
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّىٰ إِذَا فَرِحُوا بِمَا أُوتُوا أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ»
(آرى) هنگامى که آنچه را به آنها یادآورى شده بود فراموش کردند، درهاى همه چیز (از نعمتها) را به روى آنها گشودیم. تا (کاملاً) به آن خوشحال شدند (و دل بستند). ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات کردیم). در این هنگام، همگى مأیوس شدند.(و درهاى امید به روى آنها بسته شد).
(انعام/۴۴)
@ayehsobh
5ba2f9910038b77c98d6ef68_6729609598984658810.mp3
145.5K
آیه ۴۴ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
آنگاه در آیه بعد اضافه مى کند: هنگامى که سختگیرى ها و گوش مالى ها در آنها مؤثر نیفتاد، از راه لطف و محبت وارد شدیم یعنى هنگامى که درس هاى نخست را فراموش کردند، درس دوم را براى آنها آغاز کردیم و درهاى انواع نعمت ها را بر آنها گشودیم، شاید بیدار شوند و به آفریننده و بخشنده آن نعمت ها توجه کنند، و راه راست را باز یابند (فَلَمّا نَسُوا ما ذُکِّرُوا بِهِ فَتَحْنا عَلَیْهِمْ أَبْوابَ کُلِّ شَیْء).
🌼🌼🌼
ولى این همه نعمت در واقع خاصیت دوجانبه داشت، هم ابراز محبتى براى بیدارى بود و هم مقدمه اى براى عذاب دردناک در صورتى که بیدار نشوند; زیرا مى دانیم هنگامى که انسان در ناز و نعمت فرو رود، و ناگهان آن همه نعمت از او گرفته شود، سخت براى او دردناک خواهد بود، به خلاف این که تدریجاً از او گرفته شود که زیاد در او مؤثر نخواهد گشت.
لذا مى فرماید: آن قدر به آنها نعمت دادیم تا کاملاً خوشحال شدند اما بیدار نشدند، لذا ناگاه آنها را گرفتیم و مجازات کردیم، و تمام درهاى امید به روى آنها بسته شد (حَتّى إِذا فَرِحُوا بِما أُوتُوا أَخَذْناهُمْ بَغْتَةً فَإِذا هُمْ مُبْلِسُونَ).
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۴ سوره انعام »
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا ۚ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ»
و (به این ترتیب،) ریشه گروهى که ستم کرده بودند، قطع شد. و ستایش مخصوص خداوند، پروردگار جهانیان است.
(انعام/۴۵)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
سرانجام در این آیه به نتیجه نهائى وضع مشرکان اشاره کرده، مى فرماید: و به این ترتیب جمعیت ستمکاران ریشه کن شدند و نسل دیگرى از آنها به پا نخاست (فَقُطـِعَ دابِرُ الْقَوْمِ الَّذینَ ظَلَمُوا).
دابِر در اصل، به معنى دنباله و آخر چیزى است.
و از آنجا که خداوند در به کار گرفتن عوامل تربیت در مورد آنها هیچ گونه کوتاهى نکرده در پایان آیه مى فرماید: ستایش و حمد مخصوص خداوندى است که پروردگار و مربى همه جهانیان است (وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ).
🌼🌼🌼
جالب این که خداوند با جمله وَ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِیْن آیه را پایان مى دهد، و این نشانه آن است که قطع ریشه ظلم و فساد و نابود شدن نسلى که بتواند این کار را ادامه دهد، به قدرى اهمیت دارد که جاى حمد، شکر و سپاس است.
در حدیثى از فضیل بن عیاض از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم:
هر کس بقاى ستمگران را دوست دارد، مفهومش این است که دوست مى دارد معصیت خدا شود (موضوع ظلم به اندازه اى مهم است که) خداوند تبارک و تعالى در برابر نابود ساختن ظالمان خود را حمد و ستایش کرده و فرموده: دنباله قوم ستمگر بریده شد، ستایش و سپاس مخصوص خداوند پروردگار جهانیان است .
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۵ سوره انعام »
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللَّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَٰهٌ غَيْرُ اللَّهِ يَأْتِيكُم بِهِ ۗ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ»
بگو: «به من خبر دهید اگر خداوند، گوشو چشمهایتان را بگیرد، و بر دلهاى شما مهر نهد (که چیزى را نفهمید)، کدام معبودى جز خدا آنها را به شما باز مى گرداند؟» ببین چگونه آیات را به گونه هاى مختلف براى آنها شرح مى دهیم، سپس آنها روى مى گردانند!
(انعام/۴۶)
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
بخشنده نعمت ها را بشناسید
روى سخن در این آیات همچنان با مشرکان است، اما با بیان دیگرى براى بیدار ساختن آنها استدلال شده، و روى غریزه دفع ضرر تکیه کرده است، نخست مى فرماید: اگر خداوند نعمت هاى گران بهایش را همچون گوش و چشم از شما بگیرد، و بر دل هایتان مُهر بگذارد، به طورى که نتوانید میان خوب و بد و حق و باطل تمیز دهید، کدام معبود جز خدا مى تواند این نعمت ها را به شما باز گرداند؟! (قُلْ أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللّهُ سَمْعَکُمْ وَ أَبْصارَکُمْ وَ خَتَمَ عَلى قُلُوبِکُمْ مَنْ إِلهٌ غَیْرُ اللّهِ یَأْتیکُمْ بِهِ).
بر این اساس مشرکان نیز قبول داشتند که خالق و روزى دهنده خدا است، و بت ها را به عنوان شفاعت در پیشگاه خدا مى پرستیدند، لذا قرآن مى فرماید: شما به جاى این که بت هاى بى ارزش و فاقد همه چیز را پرستش کنید، چرا مستقیماً به در خانه خدا نمى روید؟ خدائى که سرچشمه همه نیکى ها و برکات است.
🌼🌼🌼
علاوه بر اعتقادى که همه بت پرستان درباره خدا داشتند در اینجا عقل آنها نیز به داورى طلبیده مى شود، که بت هائى که خود نه چشم، نه گوش، نه عقل و نه هوش دارند، چگونه مى توانند این گونه نعمت ها را به دیگران ببخشند؟!
سپس مى فرماید: ببین چگونه آیات و دلائل را به گونه هاى مختلف براى آنها شرح مى دهیم؟ ولى باز آنها از حق روى برمى گردانند (انْظُرْ کَیْفَ نُصَرِّفُ الآیاتِ ثُمَّ هُمْ یَصْدِفُونَ).
🌼🌼🌼
درباره معنى ختم و همچنین علت این که سمع در آیات قرآن معمولاً مفرد و ابصار به طور جمع مى آید، ذیل آیه ۷ سوره بقره بحث کردیم.
نُصَرِّفُ از ماده تصریف به معنى تغییر است و در اینجا منظور بیان استدلالات گوناگون و در اشکال مختلف مى باشد.
یَصْدِفُون از ماده صدف (بر وزن هدف) به معنى جانب و ناحیه است، و چون به هنگام روى گردانیدن و اعراض، انسان متوجه جانب و ناحیه دیگرى مى شود، این کلمه در معنى اعراض به کار مى رود، منتها چنان که راغب در مفردات مى گوید: این ماده به معنى اعراض و روى گردانیدن شدید استعمال مى شود.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۶ سوره انعام »
@ayehsobh
5ba2f9910038b77c98d6ef68_7217027996984726551.mp3
147.6K
آیه ۴۶ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللَّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ»
بگو: «به من خبر دهید اگر عذاب خدا ناگهان یا آشکارا به سراغ شما بیاید، آیا جز گروه ستمکاران هلاک مى شوند؟!»
(انعام/۴۷)
@ayehsobh
ا
5ba2f9910038b77c98d6ef68_5083869743440939302.mp3
80K
آیه ۴۷ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
در آیه بعد، به دنبال ذکر این سه نعمت بزرگ الهى (چشم و گوش و دل) که سرچشمه تمام نعمت هاى دنیا و آخرت است اشاره به امکان سلب همه نعمت ها به طور کلّى کرده، مى فرماید: به آنها بگو: اگر عذاب خداوند ناگهانى، بدون مقدمه، و یا آشکارا و با مقدمه، به سراغ شما بیاید آیا جز ستمکاران نابود مى شوند ؟! (قُلْ أَ رَأَیْتَکُمْ إِنْ أَتاکُمْ عَذابُ اللّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ یُهْلَکُ إِلاَّ الْقَوْمُ الظّالِمُونَ).
🌼🌼🌼
بَغْتَةً به معنى ناگهانى و جَهْرَةً به معنى آشکار است.
طبق قاعده مى بایست در مقابل آشکار، پنهان ذکر گردد، نه ناگهانى ، ولى چون امور ناگهانى معمولاً مقدمات آنها مخفى و پنهان است ـ زیرا اگر پنهان نبود ناگهانى نمى شد ـ به این جهت ناگهانى آمده; چرا که در مفهوم کلمه بَغْتَةً مفهوم پنهانى نیز افتاده است.
منظور این است، تنها کسى که قادر به انواع مجازات و گرفتن نعمت ها است خدا است، و بت ها هیچ نقشى در این میان ندارند.
بنابراین، دلیلى ندارد که به آنها پناه برید، ولى از آنجا که خداوند، حکیم و رحیم است تنها ستمکاران را مجازات مى کند.
ضمناً از این تعبیر، استفاده مى شود: ظلم معنى وسیعى دارد که انواع شرک و گناهان را شامل مى شود، بلکه در آیات قرآن شرک به عنوان ظلم عظیم معرفى شده است چنان که لقمان به فرزند خود مى گفت: لا تُشْرِکْ بِاللّهِ إِنَّ الشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظیم:
فرزندم! براى خدا شریک قائل مشو که شرک ظلم بزرگى است.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۷ سوره انعام »
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ ۖ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»
ما پیامبران را، جز (بعنوان) بشارت دهنده و بیم دهنده، نمى فرستیم. کسانى که ایمان بیاورند و عمل صالح انجام دهند، نه ترسى بر آنهاست و نه اندوهگین مى شوند
(انعام/۴۸)
@ayehsobh
5ba2f9910038b77c98d6ef68_4311097007465838010.mp3
106.6K
آیه ۴۸ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
در آیه مورد بحث، به وضع پیامبران الهى اشاره کرده، مى فرماید: نه تنها از بت هاى بى جان کارى ساخته نیست، انبیاى بزرگ و رهبران الهى نیز کارى جز ابلاغ رسالت، بشارت و انذار، و تشویق و تهدید ندارند، و هر نعمتى هست به فرمان خدا و از ناحیه او است و آنها هم هر چه بخواهند از او مى خواهند (وَ ما نُرْسِلُ الْمُرْسَلینَ إِلاّ مُبَشِّرینَ وَ مُنْذِرینَ).
🌼🌼🌼
احتمال دیگر در پیوند این آیه با آیات قبل، این است که: در آیات گذشته سخن از تشویق ها و تهدیدها در میان بود، در این آیه مى گوید: این همان هدفى است که پیامبران به خاطر آن مبعوث شدند، کار آنها نیز بشارت و انذار بود.
سپس مى افزاید: راه نجات منحصر در دو چیز است: آنها که ایمان آورند و خویشتن را اصلاح کنند (و عمل صالح انجام دهند) نه ترسى از مجازات هاى الهى دارند، و نه غم و اندوهى از اعمال گذشته خود (فَمَنْ آمَنَ وَ أَصْلَحَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ).
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۸ سوره انعام »
@ayehsobh
❇ تفســــــیر❇
در این آیه توجه مى دهد اما کسانى که آیات ما را تکذیب کنند در برابر این فسق و نافرمانى گرفتار مجازات الهى خواهند شد (وَ الَّذینَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا یَمَسُّهُمُ الْعَذابُ بِما کانُوا یَفْسُقُونَ).
قابل توجه این که در مورد مجازات تکذیب کنندگان آیات خدا، تعبیر به یَمَسُّهُمُ الْعَذابُ شده است، یعنى عذاب پروردگار آنها را لمس مى کند؛ گویا مجازات همه جا به دنبال آنها مى گردد و سپس به بدترین وجهى آنها را فرا مى گیرد.
🌼🌼🌼
ذکر این نکته نیز لازم است که فسق معنى وسیعى دارد، و هر گونه نافرمانى و خروج از راه و رسم بندگى خدا ـ حتى کفر ـ را شامل مى شود و منظور از آن در آیه فوق نیز همین معنى است.
بنابراین، محلى براى بحث هائى که فخر رازى و دیگر مفسران در اینجا درباره فسق کرده اند و آن را شامل گناهان نیز دانسته اند، و سپس به دفاع برخاسته اند، باقى نمى ماند.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۴۹ سوره انعام »
@ayehsobh
5ba2f9910038b77c98d6ef68_-6698802400272182260.mp3
63.6K
آیه ۴۹ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«قُل لَّا أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَائِنُ اللَّهِ وَلَا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰ إِلَيَّ ۚ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ ۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ»
بگو: «من به شما نمى گویم گنجینه هاى الهى نزد من است و من (جز آنچه خدا به من بیاموزد،) از غیب آگاه نیستم و به شما نمى گویم من فرشته ام. تنها از آنچه به من وحى مى شود پیروى مى کنم.» بگو: «آیانابینا و بینا مساویند؟! پس چرا نمى اندیشید؟!»
(انعام/۵۰)
@ayehsobh
5ba2f9910038b77c98d6ef68_-410161782673252868.mp3
180.4K
آیه ۵۰ سوره انعام
استاد پرهیزگار
@ayehsobh
هر صبح یک آیه:
🌺اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم🌺
«وَأَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُوا إِلَىٰ رَبِّهِمْ ۙ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِيٌّ وَلَا شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ»
و بوسیله آن (قرآن)، کسانى را که از محشور شدن به سوى پروردگارشان(در روز قیامت) مى ترسند، بیم ده! (روزى که در آن) هیچ یاور و سرپرست و شفاعت کننده اى جز خدا ندارند. شاید پرهیزگارى پیشه کنند.
(انعام/۵۱)
@ayehsobh
ارتباط با مدیر کانال:
@shahed
❇ تفســــــیر❇
انذار کسانى که آماده پذیرشند
در پایان آیه گذشته فرمود: نابینا و بینا یکسان نیستند و به دنبال آن در این آیه به پیامبر(ص) دستور مى دهد: به وسیله قرآن کسانى را انذار و بیدار کن که از روز رستاخیز بیم دارند یعنى تا این اندازه چشم قلب آنها گشوده است که احتمال مى دهند حساب و کتابى در کار باشد، و در پرتو این احتمال، و ترس از مسئولیت، آمادگى براى پذیرش یافته اند، مى فرماید: به وسیله وحى و قرآن کسانى را که از محشور شدن در حضور پروردگارشان بیم دارند انذار کن !
(وَ أَنْذِرْ بِهِ الَّذینَ یَخافُونَ أَنْ یُحْشَرُوا إِلى رَبِّهِمْ).
🌼🌼🌼🌼
شاید کراراً گفته ایم که تنها وجود یک رهبر لایق و برنامه هاى جامع تربیتى براى هدایت افراد کافى نیست، بلکه یک نوع آمادگى در خود افراد نیز لازم است همان طور که نور آفتاب به تنهائى براى یافتن راه از چاه کفایت نمى کند بلکه چشم بینا هم لازم دارد، و نیز بذر مستعد و آماده مادام که زمینِ آماده و مستعدى وجود نداشته باشد، بارور نمى گردد.
از آنچه گفتیم روشن شد: ضمیر بِهِ، به قرآن بازگشت مى کند، اگر چه قرآن در آیات قبل با صراحت ذکر نشده، ولى از قرائن روشن مى شود.
همچنین منظور از یَخافُونَ: مى ترسند همان احتمال زیان و ضرر است که هر عاقلى به هنگام قرار گرفتن در برابر دعوت انبیاء و رهبران الهى، در فکرش پیدا مى شود که شاید گفتار آنها حق باشد، و مخالفت با آن موجب زیان و خسران گردد، پس چه بهتر که در دعوت آنها مطالعه کنم و دلائل آنها را ببینم.
این یکى از نخستین شرط هاى هدایت است و همان است که علماى عقائد آن را به عنوان لزومِ دفع ضرر محتمل ، دلیل وجوب مطالعه در دعوت مدّعى نبوت و لزوم مطالعه درباره شناسائى خدا قرار داده اند.
🌼🌼🌼
سپس مى گوید: این گونه افراد بیداردل از آن روز مى ترسند که جز خدا سرپرست، پناهگاه و شفاعت کننده اى ندارند (لَیْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ وَلِیٌّ وَ لا شَفیعٌ).
آرى این گونه افراد را انذارکن! و به سوى حق دعوت بنما! زیرا امید تقوا و پرهیزگارى درباره آنها هست، شاید پرهیزگارى پیش گیرند (لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ).
البته نفى شفاعت و ولایت غیر خدا در این آیه، هیچ گونه منافاتى با شفاعت و ولایت مردان خدا ندارد; زیرا همان طور که قبلاً اشاره کردیم، منظور نفى شفاعت و ولایت بالذات است، یعنى این دو مقام ذاتاً مخصوص خدا است، و اگر غیر او مقام ولایت و شفاعتى دارد به اذن و اجازه و فرمان او است، همان طور که قرآن صریحاً مى گوید: مَنْ ذَا الَّذی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاّ بِإِذْنِهِ: کیست که در پیشگاه او جز به فرمان او شفاعت کند ؟!
براى توضیح بیشتر در این زمینه و در زمینه بحث شفاعت به طور کلّى، به ذیل آیه ۴۸ سوره بقره مراجعه فرمائید.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ۵۱ سوره انعام »
@ayehsobh