بسم الله
🔵منزل های ترسان...
تَجهّزوا رحِمَکم اللهُ فقَد نُودِی مِنکم بالرَّحیل... فإنّ أمَامکم عقبةً کؤوداً و منازلَ مَخُوفة مَهُولة.
مهیّا شوید خداوند شما را رحمت کند. قطعا شما به سفر فراخوانده شدهاید... پیش روی شما گردنهای دشوار و منزلهایی ترسان و هولناک وجود دارد. #خطبه_204
🌷عنصر زیبایی شناختی :
کلمه «#مهولة» از ماده هول است که به معنای ترس و وحشت می باشد. این کلمه از لحاظ صرفی اسم مفعول است یعنی ترسیده شده. در این کلام نورانی، مهولة صفت منازل واقع شده که در حقیقت می خواهد مرگ و منازل بعد آن از را توصیف کند. روشن است که آن منازل ترسیده شده نیستند بلکه انسان است که از آن منازل می ترسد. بنابراین انتظار اولیه این بود که از تعبیر منازل هائلة( اسم فاعل ) استفاده شود. اما گاهی به جای استفاده از اسم فاعل از اسم مفعول استفاده می شود برای اینکه کلام افاده #مبالغة کند.
☑️نکته معنایی:
در اینجا بجای تعبیر «منازل ترساننده» ، از تعبیر «منازل ترسان» استفاده شده. یعنی این منازل آنقدر ترسناک است که حتی ترس خود منازل را هم فراگرفته است. (برگرفته از کتاب #الدیباج_الوضی ج 4 ص 1680 )
✅ نکته
از این تعبیر در علوم بلاغی با عنوان #مجاز_عقلی یاد می شود که در آن اسم مفعول به فاعل استناد می شود که اصطلاحا گفته می شود که #علاقه مجاز در آن « #فاعلیت » است.
#بازیباییهای_نهج، شماره 39
✍️محمد سرافراز
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
بسم الله
با زیبایی های نهج
🔵شب های از غصه بیدار... 🏴🏴🏴🏴🏴
در #خطبه_202 امیرالمومنین علیه السلام در درددل های خود با رسول خدا صلوات الله علیه وآله می فرماید :
أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد.
حزن من بی پایان است و شب های من ( از غصه ) بیدار خواهد بود.
🌹عنصر زیبایی شناختی :
۱. #مسهّد به معنای بیدار بودن است و طبیعتا به کسی که شب را نمی خوابد نسبت داده می شود نه به خودِ شب. در حالیکه در این عبارت بیدار بودن به شب نسبت داده شده. شب نماد آرامش و قرار است اما شب های علی علیه السلام بعد از فاطمه سلام الله علیها با غم و غصه سپری می شود. نسبت دادن بیدار بودن به شب برای بزرگ نمایی و نشان دهنده عظمت این مصیبت است. #فاطمیه
صاحب کتاب الدیباج الوضی در مورد این عبارت می گوید : نسبت دادن بیدار بودن به شب برای #مبالغه است.
در علم بیان به این صنعت #مجازعقلی گفته می شود که در اینجا #علاقه آن زمانیه است.
۲. #حذف فاعل. ماده سهّد از باب تفعیل است یعنی خواب را از کسی دور کردن. اما در اینجا فاعل حذف شده و از اسم مفعول استفاده شده. یعنی کسی که خواب از او دور شده.
به راستی دلیل این حذف چیست؟
آیا بردن نام این ظالمان ارزشی نداشته که بخواهد در گفت وگوی با رسول خدا ص مطرح شود؟
آیا بجهت حفظ مصلحت مسلمین نامی برده نشد؟
و آیا...
اما یک مطلب روشن است و آن اینکه مظلومیت مولا در این عبارت به خوبی حس می شود.
۳. #سجع کلمه های سرمد و مسهد هم بر تاثیرگذاری این عبارت افزوده است.
✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم
#بازیباییهای_نهج، شماره 48
https://eitaa.com/banahjolbalaghe