بسم الله 🔵منزل های ترسان... تَجهّزوا رحِمَکم اللهُ فقَد نُودِی مِنکم بالرَّحیل... فإنّ أمَامکم عقبةً کؤوداً و منازلَ مَخُوفة مَهُولة. مهیّا شوید خداوند شما را رحمت کند. قطعا شما به سفر فراخوانده شده‌اید... پیش روی شما گردنه‌ای دشوار و منزلهایی ترسان و هولناک وجود دارد. #خطبه_204 🌷عنصر زیبایی شناختی : کلمه «#مهولة» از ماده هول است که به معنای ترس و وحشت می باشد. این کلمه از لحاظ صرفی اسم مفعول است یعنی ترسیده شده. در این کلام نورانی، مهولة صفت منازل واقع شده که در حقیقت می خواهد مرگ و منازل بعد آن از را توصیف کند. روشن است که آن منازل ترسیده شده نیستند بلکه انسان است که از آن منازل می ترسد. بنابراین انتظار اولیه این بود که از تعبیر منازل هائلة( اسم فاعل ) استفاده شود. اما گاهی به جای استفاده از اسم فاعل از اسم مفعول استفاده می شود برای اینکه کلام افاده #مبالغة کند. ☑️نکته معنایی: در اینجا بجای تعبیر «منازل ترساننده» ، از تعبیر «منازل ترسان» استفاده شده. یعنی این منازل آنقدر ترسناک است که حتی ترس خود منازل را هم فراگرفته است. (برگرفته از کتاب #الدیباج_الوضی ج 4 ص 1680 ) ✅ نکته از این تعبیر در علوم بلاغی با عنوان #مجاز_عقلی یاد می شود که در آن اسم مفعول به فاعل استناد می شود که اصطلاحا گفته می شود که #علاقه مجاز در آن « #فاعلیت » است. #بازیباییهای_نهج، شماره 39 ✍️محمد سرافراز https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله با زیبایی های نهج 🔵 #غفلتْ خانه .... #نامه ۴۴ نهج البلاغه : فَاحْذَرْهُ، فَاِنَّما هُوَ الشَّيْطانُ، يَأْتِى الْمَرْءَ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ يَمينِهِ وَ عَنْ شِمالِهِ، لِيَقْتَحِمَ غَفْلَتَهُ امام علیه السلام در این نامه خطاب به زیاد ابن ابیه می فرماید : از معاویه بر حذر باش. حقیقتا او شیطان است. او از مقابل ، پشت سر ، از راست و چپ به سوی انسان می آید تا وارد غفلت خانه او شود. 🌹عنصر زیبایی شناختی : ماده اقتحم به معنای داخل شدن است. انتظار می رفت که مفعولِ این فعل یک مکان باشد همچنان که در استعمالات همینگونه است. اما در اینجا حضرت به جای اینکه وارد شدن را به ذهن و افکار او (مکان وسوسه ) استناد بدهند ، به غفلتی که در فکر او خانه کرده استناد می دهند. حاصل این تعبیر این است که محل ورود شیاطین، غفلتْ خانه های فكر انسان است. هر جا غفلتی باشد آنها از هر طریقی که بتوانند وارد آنجا می شوند. 🔔در علوم بلاغی به این گونه تعابیر که فعل را به چیزی اسناد می دهیم که حقیقتا نباید به آن اسناد داده می شد #مجاز_عقلی گفته می شود. ( الاسناد الی غیر ما هو له ) اصلی ترین ویژگی مجاز عقلی ، #مبالغه ای است که به همراه دارد. گویا همه حیثیت چنین فردی غفلت است که شیطان میخواهد وارد این سرای غفلت بشود. ✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم #بازیباییهای_نهج، شماره 47 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#کلمه_مسهّد أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد #خطبه_202 این جمله از خطبه مرثیه فاطمی امیرالمومنین انتخاب شده است. (#فاطمیه) فرموده اند: اندوهم دائمی شد و شبهایم را هم خواب‌زده کردند 🔸کلمه‌ی مسهّد در اینجا اسم مفعول از #باب_تفعیل و ریشه‌ی آن فعلِ «سهّد» است. کلمه سهّد به این معنا است که خواب کسی را با ایجاد مزاحمت بپرانند. برخی لغویان گفته‌اند: «سَهَّدْتُ فلاناً، إِذا أَطَرْتَ نومَه». (معجم مقائیس اللغة) لغوی دیگری گفته است: تعبیر فلانی مسهّد شده یعنی رهایش نمی‌کنند تا بخوابد «فلان يُسَهَّدُ، أَي لا يُتْرَكُ أَنْ يَنامَ»! ➕چنین تعبیری به دلالت اقتضا می‌خواهد نشان دهد که این بی‌خوابی با ظلم و مزاحمت، برای شبهای من ایجاد شده اما به کیستی آن مزاحمان ظالم اشاره‌ای نمی‌کند! (#تقریب #مصلحت) 🔻کلمه "سهد" در اصل ریشه‌‌اش به معنای «خمودگی و غیرفعال بودن» نیز به کار می‌رود. بنابراین این بی‌خوابی که در واژه مسهّد وجود دارد بی‌خوابی مفید نیست که بتوان در فرصت بیداری کاری انجام داد بلکه به معنای بی‌خوابی خاصی است که در آن، فرصت اقدام و عمل نیز از شخص ربوده میشود. با این حال مسهّد را به خودشان نسبت نداده اند بلکه به شبها نسبت داده‌اند که #مبالغه زیادی دارد. ↩️متاسفانه مترجمان، معادل فارسی مناسبی برای کلمه «مسهد» پیدا نکرده‌اند! #با_مترجمان_نهج،‌ شماره52 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله با زیبایی های نهج 🔵شب های از غصه بیدار... 🏴🏴🏴🏴🏴 در #خطبه_202 امیرالمومنین علیه السلام در درددل های خود با رسول خدا صلوات الله علیه وآله می فرماید : أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّد. حزن من بی پایان است و شب های من ( از غصه ) بیدار خواهد بود. 🌹عنصر زیبایی شناختی : ۱. #مسهّد به معنای بیدار بودن است و طبیعتا به کسی که شب را نمی خوابد نسبت داده می شود نه به خودِ شب. در حالیکه در این عبارت بیدار بودن به شب نسبت داده شده. شب نماد آرامش و قرار است اما شب های علی علیه السلام بعد از فاطمه سلام الله علیها با غم و غصه سپری می شود. نسبت دادن بیدار بودن به شب برای بزرگ نمایی و نشان دهنده عظمت این مصیبت است. #فاطمیه صاحب کتاب الدیباج الوضی در مورد این عبارت می گوید : نسبت دادن بیدار بودن به شب برای #مبالغه است. در علم بیان به این صنعت #مجازعقلی گفته می شود که در اینجا #علاقه آن زمانیه است. ۲. #حذف فاعل. ماده سهّد از باب تفعیل است یعنی خواب را از کسی دور کردن. اما در اینجا فاعل حذف شده و از اسم مفعول استفاده شده. یعنی کسی که خواب از او دور شده. به راستی دلیل این حذف چیست؟ آیا بردن نام این ظالمان ارزشی نداشته که بخواهد در گفت وگوی با رسول خدا ص مطرح شود؟ آیا بجهت حفظ مصلحت مسلمین نامی برده نشد؟ و آیا... اما یک مطلب روشن است و آن اینکه مظلومیت مولا در این عبارت به خوبی حس می شود. ۳. #سجع کلمه های سرمد و مسهد هم بر تاثیرگذاری این عبارت افزوده است. ✍️استاد محمد سرافراز، حوزه علمیه قم #بازیباییهای_نهج، شماره 48 https://eitaa.com/banahjolbalaghe