#با_مترجمان_نهج، شماره 2👇 👈👈« الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَا يَبْلُغُ مِدْحَتَهُ الْقَائِلُونَ وَ لَا يُحْصِي نَعْمَاءَهُ الْعَادُّونَ وَ لَا يُؤَدِّي حَقَّهُ الْمُجْتَهِدُون» (نهج/ #خطبه_1) 🌿☘ در ترجمه‌های متن فوق سه اشکال😔😢😵 دیده می‌شود که به یکی از آنها این هفته اشاره می‌شود:👇 #کلمه _المجتهد معنای لغوی‌اش همان «کوشش‌گر» است اما معنای عرفی‌اش «کوششگر در عبادت» است. شواهد زیادی این ادعا را تایید می‌کند؛ مثلا عبدالملک وقتی اثر سجود را در سیمای امام سجاد ع دید به ایشان عرض کرد: « لَقَدْ بُيِّنَ عَلَيْكَ الإجْتِهَادُ...» در روایت نبوی آمده است: ««آفة الدّين ثلاثةٌ: ... و ... و مُجتَهدٌ جاهِلٌ» شهید #مطهری_ به فراست، مجتهد جاهل را به «مقدسِ نادان» برگردانده اما مرحوم #پاینده_ در #نهج_الفصاحه آن را به «مجتهدِ(!) نادان» برگردانده است. #ملا_محسن تصریح کرده است: «الإجتهاد: تحمّل المشقّة فی العبادة». در این عبارت نهج البلاغه، #المجتهدون_ به معنای «عابدان پرتلاش» است. #قرینه_سیاق متن نیز همین را تایید می‌کند چون در فقره اول امام ع برای قصور در مدح خداوند، "قائلان" را برگزیده و در فقره دوم برای قصور در شمارش نعمات خداوند، شمارشگران (عادون) را برگزیده طبیعی است که در فقره سوم نیز برای قصور در عبادت خداوند «عابدان پرتلاش» را ذکر فرماید نه هر تلاشگری را! بنابراین مُفاد این فقره به مُفاد جمله «ما عَبَدتُکَ حقَّ عبادتک» نزدیک است. مترجمان نهج البلاغه ـ‌اماـ در ترجمه این متن نورانی، المجتهدون را به معنای تلاشگر برگردانده‌اند!! 😵 👈بر این اساس، در این روایت علوی (ع) (لَقَدْ أَخْطَأَ الْعَاقِلُ اللَّاهِي الرُّشْدَ وَ أَصَابَهُ ذُو الِاجْتِهَادِ وَ الْجِدّ) نيز #کلمه‌ی_اجتهاد به معنای "سخت‌کوشی عبادی" است و امام (ع) در صدد آن هستند که بیان کنند، گاه معرفتی که با کوشش‌های عقلی به دست نمی‌آید با کوشش‌های عبادی و پالایش روح به دست می‌آید. طُرفه😵 آن که شارح #غرر_الحکم و مترجم #الحیات_ هر دو در ترجمه‌ی این روایت، #کلمه‌ی_اجتهاد" را به «سخت‌کوشی و بذل طاقت» برگردانده‌اند، در حالی که ترجمه‌ی دقیق روایت چنین است: «قطعا خردمندِ لهوگرا هدایت را از دست می‌دهد در حالی که عبادت‌پیشه‌ی جدّی آن را به دست می‌آورد.» کلمه اجتهاد و مشتقات آن در دیگر جاهای نهج البلاغه نیز به کار رفته‌ که در هفته‌های آتی به برخی از آنها خواهیم پرداخت. https://eitaa.com/Banahjolbalaghe

بسم الله #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 11 🌾🌺💐🌺🍃 کلمه صورت در عربی و فارسی در زبان عربی دو کلمه داریم یکی «الصورة» و دیگری «الوجه». کلمه صورة در عربی به معنای هیأت ترکیبی ظاهری هر موجود است که با چشم دیده میشود (ن ک: راغب) اما کلمه وجه به معنای چهره و همان چیزی است که ما در فارسی به آن صورت می‌گوییم. مثلا وقتی قرآن کریم می‌فرماید: «في أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَك» (انفطار: 8) منظور از "صورة" چهره نیست بلکه همان ترکیب ظاهری و تناسبی است که خداوند در پیکر انسان به وجود آورده است. اغلب مترجمان قرآن و نهج البلاغه این کلمه و مشتقات آن را دقیق ترجمه نکرده‌اند. 👈چند نمونه⬇️⬇️ ⬅️مثلا در نهج البلاغه آمده است: «خَلَقَ مَا خَلَقَ فَأَقَامَ حَدَّهُ وَ صَوَّرَ فَأَحْسَنَ صُورَتَه» (#خطبه193) در اینجا نیز «صَوّرَ» همان صورت دادنِ عربی است که به معنای «دادن پیکر متناسب» است و اختصاص به چهره ندارد در حالی که بسیاری از مترجمان آن‌ را به چهره و صورت فارسی برگردانده‌اند. 😯 ⬅️در ترجمه عبارت «جَعَلَ لَكُمْ ... أَشْلَاءً جَامِعَةً لِأَعْضَائِهَا مُلَائِمَةً لِأَحْنَائِهَا فِي تَرْكِيبِ صُوَرِهَا» (#خطبه83) #دشتی نوشته است: «و هر عضوى از بدن را اجزاء متناسب و هماهنگ عطا فرموده تا در تركيب ظاهرى صورتها و دوران عمر با هم سازگار باشند»روشن است که این ترجمه ترجمه دقیقی نیست😯 اما در ترجمه #آیتی هیچ خبری از کلمه صورت نیست؛ وی نوشته است: «اندام‌هايى بخشيد كه خود اجزايى در بر دارند و هر يك از اندام‌ها را در جاى مناسب خود قرار داد، در تركيب خاص خود و بر دوام.»👌 ⬅️البته در #خطبه1 #قرینه_سیاق نشان می‌دهد کلمه صورت به معنای صورتِ فارسی نیست، لذا اغلب مترجمان دچار اشتباه نشده‌اند؛ در این خطبه درباره خلقت انسان، آمده است: «فَجَبَلَ مِنْهَا صُورَةً ذَاتَ أَحْنَاءٍ وَ وُصُولٍ وَ أَعْضَاءٍ وَ فُصُول» (سپس از آن [گِل] پیکری را آفرید که داری اطراف، پیوستگی‌ها، اندامها و گسستگی‌ها (مفاصل) بود». در اینجا مشتمل بودن کلمه‌ی صورت بر مفاصل و اندامها و ... قرینه‌ای است که نشان می‌دهد منظور از صورت همان پیکر بوده برای همین هم بسیاری ازمترجمان معنای صورت را درست درک کرده‌اند اما باز هم برخی مترجمان از کلماتی مانند چهره و صورت استفاده کرده‌اند! 😧 #کلمه_الصورة @banahjolbalaghe