بسم الله #با_مترجمان_نهج،‌ شماره24 🌾🌺💐🌺🍃 🔵#کلمه_أخذ 📢كيْفَ نَزَلَ بِهِ الْمَوْتُ فَأَزْعَجَهُ عَنْ وَطَنِهِ وَ أَخَذَهُ مِنْ مَأْمَنِه #خطبه_132 چگونه مرگ به سراغش آمده و او را از وطنش آواره کرد و در پناهگاهش دستگیرش کرد. 🔷أخْذ یعنی حيازت كردن و به دست آوردن چیزی. اين واژه گاهى به معنى دستگير كردن و گرفتن اسیر نیز به کار می‌رود. در برخی از عبارات نهج البلاغه هیچ ابهامی وجود ندارد که کلمه اخذ به معنای دستگیر کردن و اسیر کردن به کار رفته است. برای مثال در #نامه_27 آمده است: «وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَكُمْ وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَكَكُم» (شما [چون شکارهایی] تحت تعقیب مرگ هستید؛ اگر بایستید دستگیرتان می‌کند و اگر فرار کنید به شما می‌رسد) (چه تشبیه زیبایی!) در خطبه 132 در جمله « أَخَذَهُ مِنْ مَأْمَنِه» کلمه اخذ به معنای دستگیر کردن به کار رفته و معنای جمله این است که مرگ انسان را در مأمنش (جایی که باید در آنجا احساس امنیت می‌کرد) دستگیر می‌کند و از آنجا بیرون میکشد (کاربرد کلمه من جاره از باب #تضمین است) 🍃 لطافت معنایی: این جمله از طریق #تضاد دلنشینی که بین «دستگیر شدن» و «مأمن» ایجاد کرده می‌خواهد نشان بدهد که ابزارهای دنیوی (که مأمن یکی از آنها است) در برابر مرگ چقدر بی‌فایده و ناچیز هستند! ◀️از بین مترجمان، #فیض_الاسلام (و چند مترجم دیگر) کلمه «اخذ» را به «ربودن» برگردانده‌اند و تا حدودی معنای آن را رسانده‌اند اما اغلب مترجمان این کلمه را به معانی نامربوطی (مانند «برکندن»، «دور کردن» و ...) ترجمه کرده و لطافت حدیث را بر باد داده‌اند. @banahjolbalaghe

بسم الله 🔵عدالت یا احساس عدالت؟ از منظر امیرالمؤمنین وظیفه حاکمان است که عدالت را به گونه‌ای اجرا کنند که مردم آن را احساس کنند! مولا علیه‌السلام در آغاز نامه‌ای که به حاکم مصر، محمد بن ابی‌بکر نوشت، صراحتا نوشته است: «فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَكَ وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَكَ وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَكَ وَ آسِ بَيْنَهُمْ فِي اللَّحْظَةِ وَ النَّظْرَةِ حَتَّى لَا يَطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِي حَيْفِكَ لَهُمْ وَ لَا يَيْأَسَ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِكَ عَلَيْهِم» #نامه_27 ✍️با مردم فروتنی کن، با آنان مهربان و نرمخو باش، گشاده‌رو و خنده‌رو باش. [آنقدر] در نگاه‌های کوتاه و بلندی که به آنها می‌اندازی مساوات را در بینشان رعایت بکن که نه زورمندانشان به ستمکاری تو طمع بورزند و نه ضعیفانشان از عدالتت نومید شوند! ◀️حضرت در اینجا عدالت‌ورزی را با غایت روشن و قابل سنجشی ضابطه‌مند کرده‌اند. ضابطه‌ی روشنی که برای عدالت‌ورزی حاکمان تعیین کرده‌اند این است که نه #رانت_خواران طمع داشته باشند که از طریق ستمکاری تو می‌توانند به ضعیفان زور بگویند و نه ضعیفان به خاطر نگاه‌ ویژه تو به زورمندان از #عدالت تو نومید شوند. 🔹قطع طمع رانت‌خواران و احیای امید ضعیفان، معیار و غایت عدالت‌ورزی حکام است. #با_معارف_نهج،شماره 139 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵#کلمه_قمع در نامه 27 نهج البلاغة 🔹در زبان عربی «قمع» به معنای ذلیل کردن (متعدی) است. در فرجام #نامه_27 نهج البلاغه آمده است: «وَ أَمَّا الْمُشْرِكُ فَيَقْمَعُهُ اللَّهُ بِشِرْكِه» ‏ ✍️یعنی خداوند مشرک را [در جامعه] به خاطر شرکش (یا به وسیله شرکش) ذلیل می‌کند. 🔸کلمه «قمع» در زبان فارسی معاصر معمولا در کنار کلمه «قلع» (به معنای ریشه‌کن کردن و نابود کردن) و معطوف به آن به کار می‌رود. شاید برای همین بوده که برخی مترجمان کلمه «یقمعه» را در اینجا به «نابود کردن» برگردانده‌ و این معنا را به دست داده‌اند که خداوند مشرک را نابود می‌کند در حالیکه این روایت می‌خواهد بگوید خداوند مشرک را ذلیل می‌کند. #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 53 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵از فقه شخصی تا فقه حکمرانی صَلِّ الصَّلَاةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَال. ‏. #نامه_27 نهج البلاغه نماز را در وقت خاص خودش بخوان. نه به خاطر داشتن فرصت، زودتر از وقت بخوان و نه به خاطر گرفتاری دیرتر از وقت خودش بخوان. چند نکته: 1.این جمله بخشی از نامه امام علی علیه السلام به محمد بن ابی بکر، والی مصر است. 2. این جمله در سیاقی است که جمله‌های قبلی و بعدی‌اش همگی احکامی را بیان می‌کند، که بر حاکم اسلامی واجب است. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که این حکم (توصیه به نماز در وقت فضیلت) یک حکم استحبابی باشد. 3. در سراسر این نامه به محمد بن ابی‌بکر توصیه‌های حکومتی ارائه شده نه توصیه‌های فردی. توصیه به اقامه نماز در وقت خاص نیز در میان همین توصیه‌های حکومتی قرار گرفته است. 4. بنابراین، به نظر می‌رسد اینکه نماز باید در اوقات خودش خوانده شود و دیرتر از وقت خود خوانده نشود، در مقیاس فردی یک تکلیف مستحب است اما در مقیاس #حکمرانی یک تکلیف واجب است. یعنی حکومت موظف است برای اقامه #نماز در ساعات خودش برنامه‌ریزی کند. یعنی مقدمات را فراهم و موانع را برطرف کند. #فقه_حکومتی #فقه_سیاسی #با_معارف_نهج،شماره 143 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵تاثیر نماز بر کنش سیاسی حاکمان صَلِّ الصَّلَاةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَالٍ وَ اعْلَمْ أَنَّ كُلَّ شَيْ‏ءٍ مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلَاتِك‏. #نامه_27 نهج البلاغه در جمله «وَ اعْلَمْ أَنَّ كُلَّ شَيْ‏ءٍ مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلَاتِك‏» منظور از عمل چیست؟ شارحان و مترجمان نهج البلاغه کلمه "عمل" را در اینجا بر عمل شخصی هر کس حمل کرده و این معنا را برداشت کرده‌اند که: اعمال شخصی هر کس تحت تاثیر نماز او است. ولی به نظر می‌رسد که این، همه‌ی معنای این جمله نباشد! برای فهم دقیق این جمله دو مقدمه لازم است: 🔸مقدمه اول: معنای کلمه عمل کلمه «عامل» به معنای "کسی که متولی یک عملی است" به کار می‌رود(ن ک: شمس العلوم). والیان حکومتی و کارگزاران جمع‌آوری زکات را از همین جهت، «عامل» می‌نامند. کلمه «عمل» نیز به صورت مشترک معنوی، هم عمل شخصی را شامل می‌شود و هم مسئولیت سیاسی و حکومتی را. مثلاً امیرالمؤمنین علیه‌السلام در نامه به اشعث می‌نویسد: «إِنَّ "عَمَلَكَ" لَيْسَ لَكَ بِطُعْمَةٍ وَ لَكِنَّهُ فِي عُنُقِكَ أَمَانَةٌ»! در این عبارت امام، کلمه عمل به معنای مسئولیت و پست سیاسی به کار رفته است. 🔹مقدمه دوم: سیاق #نامه_27 برخی از نامه‌های امام علی ع مانند نامه 31 (معروف به نامه به امام حسن ع) مخاطب خاص ندارد و مشتمل بر توصیه‌های ارزشمند اخلاقی برای همه افراد است اما برخی از نامه‌ها مانند نامه 53 (عهدنامه مالک اشتر) برای کارگزاران حکومتی نوشته شده و در حال تبیین وظایف حاکم و اخلاق حکمرانی است. نامه 27 نیز نامه‌ی امام به والی مصر (محمد بن ابی‌بکر) است و همه جمله‌های قبل و بعد از جمله‌ی «كُلَّ شَيْ‏ءٍ مِنْ عَمَلِكَ تَبَعٌ لِصَلَاتِك‏» توصیه‌های امام به یک کارگزار سیاسی است. بنابراین در اینجا نیز باید مراد از کلمه «عمل»، عمل سیاسی و کنش حکمرانی باشد یا دست کم باید مراد امام، معنای عامی باشد که عمل سیاسی و کنش حکمرانی را نیز شامل بشود. راستی تأثیر #نماز حاکمان بر عمل سیاسی و اجرای وظایف حکومتی آنها چیست؟ َ #با_معارف_نهج،شماره 144 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵ترجمه «ذهب بـ» در نامه ۲۷ نهج البلاغه أَنَّ الْمُتَّقِينَ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الدُّنْيَا وَ آجِلِ الْآخِرَة #نامه_27 در تعبیر «ذهب بـ» باء به معنای تعدیه بالمعنی الأخص است. معنای «ذهب بـ» هم رفتن نیست بلکه بردن است. معنای جمله هم این است که «متقین سود دنیای عاجل و آخرت آجل را بردند» 🔻حالا این ترجمه‌ها را نگاه کنید: ❌ترجمه دشتی: پرهيزكاران از دنياى زودگذر به سلامت گذشتند و آخرت جاودانه را گرفتند! ❌آقامیرزایی: پرهيزگاران رفتند با شتاب از دنيا و از آخرت بهره‏مند شدند! ❌بهشتی: پرهيزكاران با سود اين جهان و بهره آن جهان از جهان بيرون شتافتند! ترجمه فیض الاسلام و برخی دیگر از مترجمان دقیق است: ✔️فیض الاسلام: پرهيزكاران (سود) دنياى گذرنده و (سود) آخرت آينده را بردند. #باء_تعدیه #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 57 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵ترجمه کلمه «یمنعه» در #نامه_27 نهج البلاغة وَ لَقَدْ قَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ (صلى ‏الله عليه ‏و آله): إِنِّي لَا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِي مُؤْمِناً وَ لَا مُشْرِكاً. أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَيَمْنَعُهُ اللَّهُ بِإِيمَانِهِ وَ أَمَّا الْمُشْرِكُ فَيَقْمَعُهُ اللَّهُ بِشِرْكِهِ وَ لَكِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ كُلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ ... #نامه_27 پیامبر درباره امتش فقط از ناحیه منافقانی، که ممکن بود با زبانی عالمانه امت را گمراه کنند، نگران بود یعنی از ناحیه مؤمنان و مشرکان هیچ گونه نگرانی نداشت چرا که مؤمن را خداوند با ایمانش کنترل می‌کند تا آسیبی به افکار و عقاید امت نزند و مشرک را هم خداوند با همان برچسب شرک و کفر چنان رسوا و ذلیل می‌کند که اعتماد امت از او سلب شود و در نتیجه امکان اثرگذاری بر امت و منحرف کردن امت را نداشته باشد. 🔻جمله «اما المؤمن فیمنعه» یعنی: خداوند مومن را با همان ایمان درونی‌اش کنترل می‌کند و نمی‌گذارد آسیبی از او به جامعه برسد. 🔻جمله «اما المشرک فیقمعه» یعنی: اما مشرک را خداوند خوار و ذلیل می‌کند و همین خواری و ذلت نمیگذارد جامعه تحت تاثیر او قرار بگیرد. #کلمه_یقمع در زبان عربی به معنای خوار و ذلیل کردن است اما در فارسی به معنای ریشه‌کن کردن و نابود کردن به کار می‌رود. برای همین اکثر مترجمان کلمه «یقمعه» را به معنای نابود کردن برگردانده و به قرینه مقابله کلمه «یمنعه» را نیز به معنای «(زنده) نگهداشتن» برگردانده‌اند! و نهایتا این معنا را به دست داده‌اند که خداوند مؤمن را زنده نگه‌می‌دارد و مشرک را از بین می‌برد! در حالیکه چنین معنایی از این عبارت قصد نشده است. #با_مترجمان_نهج،‌ شماره 63 https://eitaa.com/banahjolbalaghe https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a