✍️ عاقبت فرار از میدان «جهاد تبیین» 🔰رهبر انقلاب امروز جهاد تبیین را «فریضه ای قطعی و فوری» دانستند. امیرالمومنین(ع) یکی از مصادیق مهم جهاد را "جهاد با زبان" دانسته اند: 🔸 "الله الله فِی الجِهاد بِاَموالِکُم وَ اَنفُسِکُم وَ اَلسِنَتِکُم". خداوند متعال نیز در آیات متعددی از قرآن کریم، از عالمان و اندیشمندانی که از وظیفه «تبیین» شانه خالی کرده و حقایق را از مردم کتمان می نمایند، به شدت انتقاد کرده است. به عنوان نمونه، در یک آیه شریفه، عالمان و اندیشمندان مسلط به مبانی دینی را متعهد به انجام این کار می داند: 🔸«وَ إِذْ أَخَذَ اللَّهُ مِيثاقَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَ لا تَكْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَراءَ ظُهُورِهِمْ وَ اشْتَرَوْا بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً فَبِئْسَ ما يَشْتَرُونَ؛ و (بخاطر بياوريد) هنگامى را كه خداوند از کسانی که به آنان كتاب آسمانی داده شده، پيمان گرفت كه حتما آن را براى مردم آشكار سازيد و كتمان نكنيد، اما آنان آن را پشت سر افكندند، و به بهاى كمى مبادله كردند، چه بد متاعى خريدند؟» (آل عمران: 187) همچنین خداوند در آیه ای دیگر، بر اندیشمندانی که به وقت دفاع از حق، آن را کتمان می نمایند، لعنت می فرستد: 🔸«إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلْنا مِنَ الْبَيِّناتِ وَ الْهُدى‏ مِنْ بَعْدِ ما بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتابِ أُولئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللاَّعِنُونَ؛ كسانى كه دلائل روشن و وسيله هدايتى را كه نازل كرده‏ ايم، بعد از آنكه در كتاب براى مردم بيان ساختيم كتمان مى‏ كنند، خدا آنها را لعنت مى‏ كند و همه لعن كنندگان نيز آنها را لعن مى‏ نمايند.» (بقره: 159) و در آیات دیگری کسانی را که به دلایل نفسانی، حق را برای مردم تبیین نکرده و آن را از مردم کتمان می نمایند، با شدیدترین الفاظ تهدید می نماید: 🔸«إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ يَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِيلاً أُولئِكَ ما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ؛ كسانى كه كتمان مى‏ كنند آنچه را خدا از كتاب نازل كرده، و آن را به بهاى كمى مى‏ فروشند، آنها جز آتش چيزى نمى‏ خورند (و هدايا و اموالى كه از اين رهگذر به دست مى‏ آورند در حقيقت آتش سوزانى است) و خداوند روز قيامت با آنها سخن نمى‏ گويد، و آنها را پاكيزه نمى‏ كند، و براى آنها عذاب دردناكى است.» (بقره: 174) 🔰این همه نشان می دهد، تبیین اسلام ناب انقلابی در برابر جریانات انحرافی، همچون جریان نفاق، که درصدد ارائه اسلام التقاطی در جامعه هستند، اهمیت فوق العاده ای دارد؛ این مهم، در درجه اول وظیفه اندیشمندان انقلابی و راسخ در علم و در مراحل بعد، وظیفه کسانی است که به هرنسبتی از اندیشه اسلام ناب بهره برده اند. امروز کسانی که از جبهه جهاد تبیین فرار می کنند، مصداق این آیه شریفه هستند که می فرماید: 🔸«وَ مَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلاَّ مُتَحَرِّفاً لِقِتالٍ أَوْ مُتَحَيِّزاً إِلى‏ فِئَةٍ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصِير؛ و هر كس در آن هنگام به آن دشمنان پشت كند و (از میدان جهاد) بگریزد، گرفتار غضب پروردگار خواهد شد و ماواى او جهنم و چه بد جايگاهى است؛ مگرآنکه كه هدفش كناره گيرى از ميدان براى حمله مجدد و يا به قصد پيوستن به گروهى (از مجاهدان) بوده باشد.» @basaer_fi

🔸 بشتابید که دری از درهای بهشت، به روی مومنان انقلابی باز شده است: "فَاِنَّ الْجِهادَ بابٌ مِنْ اَبْوابِ الْجَنَّةِ، فَتَحَهُ اللّهُ لِخاصَّةِ اَوْلِيائِهِ؛ پس جهاد دری‌ است از درهای‌ بهشت، که خداوند آن را به روی‌ اولیاء خاص خود گشوده است." (نهج البلاغه؛ ۲۷)

🔰 به گمانم این آیه شریفه، به بهترین شکل، شرایط قبل از انقلاب اسلامی و پس از آن را به تصویر می کشد: 🔸 "وَاذْكُرُوا إِذْ أَنتُمْ قَلِيلٌ مُّسْتَضْعَفُونَ فِي الْأَرْضِ تَخَافُونَ أَن يَتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ فَآوَاكُمْ وَأَيَّدَكُم بِنَصْرِهِ وَرَزَقَكُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ؛ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺩﺭ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ، ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺍﻧﺪﻙ ﻭ ﺯﺑﻮﻥ ﺑﻮﺩﻳﺪ; ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻴﺪﻳﺪ ﻣﺮﺩم(مشرک و کافر) ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺑﺎﻳﻨﺪ! ﻭﻟﻲ خداوند ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﭘﻨﺎﻩ ﺩﺍﺩ؛ ﻭ ﺑﺎ ﻳﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮﺩ؛ ﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻳﻬﺎﻱ ﭘﺎﻛﻴﺰﻩ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻜﺮ ﻧﻌﻤﺘﺶ ﺭﺍ ﺑﺠﺎ ﺁﻭﺭﻳﺪ!" (انفال: ٢٦) 🌹یوم الله ۲۲ بهمن مبارک باد!

🔸 شرح جوانانه نهج البلاغه اثر قرآن پژوه فاضل و استاد برجسته نهج البلاغه، حجت الاسلام والمسلمین علی رهبر، به چاپ دوم رسید‌ ... از انتشارات جمکران تهیه کنید.

🔻غرب، صاحب این خانه است: وِل‌بودنِ فضای مجازی مهدی جمشیدی [1]. بنده در سال‌های گذشته در برخی از دبیرستان‌ها، "اخلاق جنسی" تدریس می‌کردم و از نزدیک و به‌صورت همدلانه و شفاف، با "انحراف‌های جنسیِ نوجوانانِ دبیرستانی" آشنا شدم. واقعیّت، "بسیار تلخ و گزنده" بود؛ به‌طوری‌که در همین لحظه نیز یادآوری شنیده‌ها و دیده‌هایم، قلبم را می‌فشارد. مطالعۀ کیفی و پدیدارشناسانۀ من نشان داد که "همۀ" انحراف‌های جنسیِ نوجوانان، از جمله خودارضایی و ارتباطات نامشروع با جنس مخالف، از "فضای مجازی" برمی‌خیزد. تصاویر و کلیپ‌ها و فیلم‌های جنسی و ...، تمام ذهنِ نوجوان ما را تسخیر کرده است، به خصوص در شبکه‌های اجتماعی. یک نوجوان می‌تواند در اتاق خواب خود، صحنه‌هایی را ‌بیند که شاید یک فرد متأهل، حتّی هرگز تجربۀ انجام آنها را نیز نداشته باشد. چه کنیم با این "شبکه‌های اجتماعیِ رهاشده"؟!! چه کنیم با این "دسترسی‌های بی‌مهار"؟! چه کنیم با این "فضای وِل"؟! شما "مسئولیّت شرعی و اخلاقیِ وضعِ کنونی" را می‌پذیرید؟! در "محکمۀ الهی"، پاسخی برای مخالف خود دارید؟! به اندازۀ همین "چند سطر"، در غوطه‌وریِ نسل جوان در فساد و گناه سهیم خواهید بود. [2]. آیا باید از این‌که فضای مجازی، که کارکردهای مثبت نیز دارد، مطلوبیّتِ "اصلِ فضای مجازی" را نتیجه گرفت یا "رهاسازیِ کلّیّتِ فضای مجازی" را؟! [3]. بخش عمده‌ای از مفاد مفسده‌انگیز و ناسالم، در "شبکه‌های اجتماعیِ بیگانه" هستند که امکان فیلتر آنها وجود ندارد و به صرف عضویّت در این شبکه‌ها، در دسترس قرار می‌گیرند. [4]. مفسدۀ "استفاده از فیلترشکن"، بیشتر از "دسترسیِ آسان به محتواهای ناسالم" است؟! آیا اگر مشروبات الکلی به صورت قاچاق وارد شدند، باید مصرف آن را آزاد گذاشت؟! [5]. اگر در عمل، "امکان محدوسازیِ فضای مجازی" وجود دارد و این کار از نظر فن‌آوری، مقدور نیست، پس چرا نگران "انسداد" هستید؟! [6]. هر اندازه هم که بودجه صرف تربیت دینیِ جامعه بشود، باز نمی‌توان نتیجه گرفت که باید "زمینه‌های فسق و فجور" را در جامعه حذف نکرد. در جامعۀ دینی، فساد نباید "رسمی" و "آشکار" باشد. [7]. سخن من "واقعیّت‌گرایانه" است نه "واقعیّت‌گریزانه". واقعیّت این است که فضای مجازیِ مبتنی بر حکمرانیِ غرب، به "بسترِ تغییرِ فرهنگی و سیاسی" تبدیل شده است و ما "از بیرون"، مدیریّت می‌شویم. این واقعیّت غیرقابل‌انکار، برای شما که ایرانی هستید، مطلوب است؟! [8]. مسئولیّتِ شرعی و اخلاقیِ مفاسدِ مترتّب بر "ول‌بودنِ فضای مجازی"، بر عهدۀ هر کسی است که به نوعی در حال "روایت‌سازیِ وارونه از انتقال مدیریّت آن از غرب به ایران" هستند؛ چه "جریان اصلاح‌طلبان"، چه "اصول‌گرایانِ عمل‌گرای وابسته به قالیباف". این دو جریان، دغدغۀ "قدرت" دارند، نه "اخلاق" و "معنویّت"، و به همین دلیل، از ایفای نقشِ طبیبِ دلسوزی که "داروی تلخ" را تجویز می‌کند، می‌گریزند، وگرنه به تعبیر استاد مطهری، "وجودِ تقاضای اجتماعی"، عرضه را مشروع و موجّه نمی‌سازد. من از "حریم اخلاق" سخن می‌گویم، نه از "منافع جریان‌های سیاسی". [9]. آن نماینده‌ای که دغدغۀ "قدرت" دارد و نه "حقیقت"، در ذهنش محاسبه می‌کند که در این "روایت‌گری‌های دروغین" نسبت به مهار و مدیریّت فضای مجازی، اگر با طرح همراهی کند، چه‌بسا در دورۀ بعدی انتخابات، بدنۀ اجتماعیِ خود را از دست بدهد و رأی نیاورد. ازاین‌رو، در برابر جوسازی‌های رسانه‌ای، "عقب‌نشینی" می‌کند و حاضر نیست برای انقلاب، هزینه بدهد. او بر سر سفرۀ انقلاب نشسته است تا شکم‌پروری کند، نه این‌که از "خویش" برای "مصالح انقلاب"، درگذرد. او "انقلاب" را برای "خود" می‌خواهد، نه "خود" را برای "انقلاب". منِ او و منافعش و خواسته‌هایش، بر همه چیز ترجیح دارد. [10]. این ماجرا نشان داد که "روایت"، تا چه اندازه می‌تواند بر "واقعیّت" غلبه کند و به "ذهنیّت عمومی"، جهت ببخشد. مهمّ نیست که در "عمل" بناست چه اتّفاقی رخ بدهد، بلکه "روایتِ" از آن، تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز است؛ پس باید "روایت‌پردازی" کرد و زمام و عنانِ "فکر مردم" را به دست گرفت و آنها را فریفت. این کاری است که تاکنون انجام گرفته است. و با همین "بازیِ روایتی"، می‌توان مردم را بر ضدّ تصمیم‌ها و طرح‌های انقلابی شوراند و نیروهای انقلابی را به تسلیم واداشت. به‌این‌ترتیب، هر قدم راهگشا و مفیدی که برداشته شود، با موجی از "هوچی‌گری‌های روانی" و "غوغاسالاری‌های رسانه‌ای" مواجه می‌شود و در نهایت، عقیم و ناتمام می‌ماند. https://eitaa.com/sedgh_mahdijamshidi

ماله کش! چند روز قبل جلسه‌ای با تعدادی از دانشجویان درمورد وجوب #جهاد_تبیین داشتم؛ یکی از دوستان در حین بحث گفت: وقتی در بحث‌ها از نظام دفاع می‌شود می‌گویند #ماله_کش! گفتم البته کسی نباید کارهای اشتباه و غلط را توجیه کند، اما باید بدانیم که اگر در میدان جنگ نظامی جسم ما زخمی می‌شود، در میدان جهاد تبیین و جنگ نرم، آبرو و اعتبار ما در معرض تهاجم است. اینکه برای خراب نشدنِ خودمان وارد گود نشویم همان فرار از جبهه به‌خاطر ترس است؛ صحنه، صحنه‌ی جنگ تمام عیار است و برچسب زنی‌هایی مثل #ماله_کشی یکی از روش‌های مرسوم برای منفعل کردن طرف مقابل است. 💠 چند نکته: ۱. #قرآن می‌گوید که هیچ پیامبری نبود مگر این‌که استهزا شد! یٰا حَسْرَةً عَلَی الْعِبٰادِ مٰا یَأْتِیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاّٰ کٰانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُنَ (یس‌،۳۰) البته واضح است که نباید اشتباهی بکنی که باعث استهزا شود؛ اما باید بدانی که اگر بهترین حرف را به بهترین صورت هم بگویی (مانند #پیامبران)، باز هم استهزا خواهی شد! چون در مقابل حرف حق، دشمن نمی‌تواند کاری جز استهزا بکند؛ منطقی برای مقابله ندارد. بلکه اگر استهزا نشویی یعنی هنوز درست کار نکرده‌ای! به قول یک عزیزی که وقتی برخی علمای ما هیچ وقت توسط دشمن استهزا نمی‌شوند، یا این‌ها بهتر از پیامبران بلدند چگونه دین را معرفی کنند یا ... ۲. نترسیدن از ملامت دیگران چقدر مهم و بزرگ است که یکی از ویژگی‌های قوم برگزیده‌ی خدا در قرآن این است: یٰا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّٰهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی اَلْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَی اَلْکٰافِرِینَ یُجٰاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اَللّٰهِ وَ لاٰ یَخٰافُونَ لَوْمَةَ لاٰئِمٍ ... (مائده،۵۴) ۳. نگران نباش، عزت دست خداست: فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلّٰهِ جَمِيعاً؛ خدا کفایت تو را در مقابل استهزا کنندگان می‌کند: فَاصْدَعْ بِمٰا تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ (۹۴) إِنّٰا کَفَیْنٰاکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ (حجر،۹۵) آنچه را مأموریت داری، آشکارا بیان کن! و از مشرکان روی گردان (به آنها اعتنا نکن)! ما شرّ استهزاکنندگان را از تو دفع خواهیم کرد. تاریخ گواه این حقیقت است. پس در زمانه‌ای که #لجن_پراکنی مرسوم است، تو #ماله_کش حقایق باش. @mosabereh

🔸 کتاب "تفسیر موضوعی نهج البلاغه" اثر ارزشمند حجت الاسلام والمسلمین علی رهبر، قرآن پژوه و استاد برجسته نهج البلاغه، توسط "نشر معارف" به چاپ نهم رسید. 🔸 به دوستانی که می خواهند بصورت اجمالی با برخی معارف نهج البلاغه آشنا شوند، توصیه می کنم حتما این کتاب را تهیه کنند. @basaer_fi

🔸 #عید_مبعث ، سالروز تولد #قرآن و آغاز #جهاد_تبیین پیامبر اسلام(ص) مبارک باد!

بعثت؛ خط بطلانی بر سکولاریسم 💠 علامه مصباح ( رحمت الله علیه): 🔹 پیامبر اکرم (ص) با بعثت خود، سکولاریسم را برانداخت . اما هنوز جنازه پیامبر (ص) دفن نشده بود که زمزمه تفکیک دین از سیاست شروع شد، و عده ای قائل شدند که قرآن ما را کفایت می‌کند؛ خلافت نیز چون دینی نیست، خود مردم باید حاکم را تعیین کنند. ━━━💠🍃🌸🍃💠━━━ 🏴eitaa.com/mesbahedustan 🏴

قسمت اول "حافظه تاریخی ایرانی" با موضوع جنگ روسیه و اکراین هفت دقیقه ای که اطلاعات مفیدی به شما خواهد داد. @Hafezeh_tarikhi_irani

✍️ پاشنه آشیل دولت آقای رئیسی 🔰 تقریباً همه منتقدان دلسوز دولت آقای رئیسی در این مسئله اتفاق نظر دارند که #پاکسازی_مدیریتی در دولت ایشان، علی رغم تذکر چندباره خودِ ایشان، با کندی عجیبی پیش می رود. به نظر می رسد اگر این روند اصلاح نشود، همین مسئله در آینده ای نه چندان دور، تبدیل به #پاشنه_آشیل دولت شده و چه بسا عوامل #نفوذی و #بانیان_وضع_موجود که هنوز هم در بسیاری از مناصب دولتی حضور دارند، برای ایشان، دولتی 4 ساله رقم بزنند. 🔰 ای کاش آقای رئیسی و دولتمردان ایشان به این فراز از نامه امیرالمؤمنین(ع) به مالک اشتر بیشتر توجه کنند و از بروز اتفاقات ناخوشایند در آینده جلوگیری کنند: 🔸 «إِنَّ شَرَّ وُزَرَائِكَ‏ مَنْ كَانَ [قَبْلَكَ لِلْأَشْرَارِ] لِلْأَشْرَارِ قَبْلَكَ وَزِيراً وَ مَنْ شَرِكَهُمْ فِي الْآثَامِ فَلَا يَكُونَنَّ لَكَ بِطَانَةً فَإِنَّهُمْ أَعْوَانُ الْأَثَمَةِ وَ إِخْوَانُ الظَّلَمَةِ وَ أَنْتَ وَاجِدٌ مِنْهُمْ خَيْرَ الْخَلَفِ مِمَّنْ لَهُ مِثْلُ آرَائِهِمْ وَ نَفَاذِهِمْ وَ لَيْسَ عَلَيْهِ مِثْلُ آصَارِهِمْ وَ أَوْزَارِهِمْ وَ آثَامِهِمْ مِمَّنْ لَمْ يُعَاوِنْ ظَالِماً عَلَى ظُلْمِهِ وَ لَا آثِماً عَلَى إِثْمِهِ أُولَئِكَ أَخَفُّ عَلَيْكَ مَئُونَةً وَ أَحْسَنُ لَكَ مَعُونَةً وَ أَحْنَى عَلَيْكَ عَطْفاً وَ أَقَلُّ لِغَيْرِكَ إِلْفاً فَاتَّخِذْ أُولَئِكَ خَاصَّةً لِخَلَوَاتِكَ وَ حَفَلَاتِكَ ثُمَّ لْيَكُنْ آثَرُهُمْ عِنْدَكَ أَقْوَلَهُمْ بِمُرِّ الْحَقِّ لَكَ وَ أَقَلَّهُمْ مُسَاعَدَةً فِيمَا يَكُونُ مِنْكَ مِمَّا كَرِهَ اللَّهُ لِأَوْلِيَائِهِ وَاقِعاً ذَلِكَ مِنْ هَوَاكَ حَيْثُ وَقَعَ وَ الْصَقْ بِأَهْلِ الْوَرَعِ وَ الصِّدْقِ ثُمَّ رُضْهُمْ عَلَى أَلَّا يُطْرُوكَ وَ لَا يَبْجَحُوكَ بِبَاطِلٍ لَمْ تَفْعَلْهُ فَإِنَّ كَثْرَةَ الْإِطْرَاءِ تُحْدِثُ الزَّهْوَ وَ تُدْنِي مِنَ الْعِزَّةِ وَ لَا يَكُونَنَّ الْمُحْسِنُ وَ الْمُسِي‏ءُ عِنْدَكَ بِمَنْزِلَةٍ سَوَاءٍ فَإِنَّ فِي ذَلِكَ‏؛ بدترين وزراى تو كسى است كه پيش از تو وزير «زمامداران شرور» بوده و در گناهان آنها شركت داشته است. چنين كسى هرگز نبايد محرم اسرار تو باشد. آنها معاون گنهكاران و برادران ستمكارانند. اين در حالى است كه تو مى‏توانى جانشينان خوبى به‏جاى آنان انتخاب كنى، از كسانى كه از نظر فكر و نفوذ اجتماعى كمتر از آنها نيستند؛ ولى بار سنگين اعمال خلاف، گناهان و معاصى آنها را بر دوش ندارند؛ از كسانى كه هرگز ستمگرى را در ستمش يارى نكرده و گناهكارى را در گناهش معاونت ننموده‏اند. هزينه اين افراد بر تو سبك‏تر و همكارى و ياريشان بهتر و محبتشان با تو بيشتر و انس و الفتشان با غير تو (و بيگانگان) كمتر است، بنابراين آنها را از خواص خود در خلوت‏ها و رازدار خويش در محافل خصوصى قرار بده. سپس (از ميان آنها) افرادى را مقدم دار كه در گفتن حقايق تلخ براى تو از همه صريح‏اللهجه‏تر باشند و در مساعدت و همراهى با تو در امورى كه خداوند براى اوليايش دوست نمى‏دارد كمتر كمك كنند؛ خواه موافق ميل تو باشد يا نه.» (نهج البلاغه؛ نامه 53) 🔰پی نوشت: بدیهی است تعبیر «وزراء» (جمع «وزیر») در این فراز از نامه 53، منحصر در معنای امروزین آن (وزیران عضو هیئت دولت) نیست؛ بلکه این واژه به معنای كسى است كه بار كارهاى سنگين فرمانده خود را تحمل مى‏كند. (مفردات الفاظ قرآن؛ ص868) بنابراین، شامل هر مسئولی می شود که بگونه ای بار مسئولیتی را در پیشبرد اهداف دولت و حکومت به دوش می کشد. @basaer_fi