🔴 آیا همانگونه که تاریخ طبری نقل کرده، حسنین (علیهما السلام) در زمان خلیفه دوم در جنگ بر علیه ایرانیان شرکت داشتند؟!
🔴پاسخ
♦️تبیین این مسئله تاریخی از چند جهت قابل تأمل و دقت است:
1️⃣ همان گونه که میدانید اعتبار یک منبع تاریخی یا روایی به این معنا نیست که تمام مطالب ذکر شده در آن صد در صد قطعی و مورد تأیید است. تاریخ طبری نیز از این قاعده مستثنا نیست.
🔹تاریخ طبری یک از کتابهای تاریخی معتبر و از منابع #اهل_سنت است که خبر شرکت امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) در نبرد سپاه خلیفه دوم به ایران در آن ذکر شده است. اما در #هیچیک از منابع معتبر #شیعی چنین چیزی نیامده است.
🔸عدم درج این خبر در متون شیعی حاکی از آن است که این موضوع مورد تأیید عالمان و مورخان شیعه نیست.
2️⃣ برخی از راویان؛ مانند یحیی بن معین، یحیی بن ضریس، و...، #راوی این خبر یعنی #علی_بن_مجاهد را #توثیق نمیکنند.
👈یحیی بن معین دریاره او می گوید وی #جعل_حدیث می کرد.
👈یحیی بن ضریس می گوید او #کذاب است و #جعل_سند می کرد.
👈علی بن حسن هسنجانی می گوید از أبا جعفر جمال یعنی محمد بن مهران از علی بن مجاهد، پرسیدم، گفت وی #کذاب است.[1]
♦️بنابراین، خبر چنین شخصی که رجال شناسان نیز او را تأیید نمی کنند، چگونه قابل اعتماد است؟!
3️⃣ بر فرض صحت چنین خبری؛ یعنی شرکت امام حسن و امام حسین (علیهما السلام) در چنین نبردی این مسئله از زوایای مختلف قابل توجیه است:
👈اولا: آنان اگرچه فرزندان شخصیتی مانند امام علی (علیه السلام) بودند، و آن حضرت به عنوان نفر اول #مخالف حکومت شناخته میشد، و از نظر وی حکومت خلفای سه گانه #مشروعیت نداشت، اما این بدان معنا نیست که آن حضرت و فرزندان و علاقهمندانش از #حوادث و رخدادهای جامعه به دور باشند و به قوانین شهروندی پایبند نباشند، بلکه در امور شهروندی آنان نیز چون دیگران عمل میکردند
🔸و بر فرض صحت شرکت فرزندان امام علی (علیه السلام) در جنگ ایران و یا هر نبرد دیگری، از این زاویه قابل توجیه است.
🔹این مسئله در تمام دنیا پذیرفته شده است.
🔸هیچ مخالف حکومتی نمیتواند به بهانه مخالفت از قوانین حکومتی سرپیچی کند و خود را از مسائل و حوادث جامعه تبرئه کند.
👈ثانیاً: بر فرض صحت چنین خبری، شرکت آنان در این نبرد همراه دیگر نیروهای رزمنده می توانست جنبه فرهنگی داشته باشد؛
🔹یعنی آنان به عنوان سرباز در کنار دیگر نیروهای سپاه اسلام #تعدیل کننده نیروهای رزمنده از تعرضهای بیجا و بیمورد هنگام ورود به شهرها در برخورد با جان و مال مردم باشند.
🔸چنانکه امروزه نیز تمام نیروهای نظامی دارای سربازان امدادی و فرهنگی، حتی بخشهای فرهنگی و عقیدتی هستند.
🔹همان گونه که امام علی (علیه السلام) در عین #مخالفت با حکومت در بسیاری از موارد با خلفا همکاری در جهت #تعدیل آنها در امور حکومت داشت. #فرزندانش نیز در این جنگ میتوانستند نقش #تعدیلکننده داشته باشند، نه نیروی جنگنده.
👈ثالثاً: در کدام تاریخ ثبت شده است که نیروها و سربازان ایران به دست آن دو امام(علیهماالسلام) کشته شدهاند. تا ما درصدد احقاق حق آنها باشیم، حتی در تاریخ طبری که خبر شرکت آنها در جنگ علیه ایران آمده است، اشاره نشده است که کسی با شمشیر آنان کشته شده باشد.
📚پینوشتها
[1] المزي، يوسف بن عبدالرحمن (المتوفى: 742ه)، تهذيب الكمال في أسماء الرجال، ج21، المحقق: د. بشار عواد معروف، مؤسسة الرسالة – بيروت، الطبعة: الأولى،1400 – 1980، ص 118-119.
https://eitaa.com/Basir_MN